Bai na kontenido

Bai na kontenido

 TÓPIKO PRINSIPAL

Hende Lo Kaba ku Nos Planeta?

Hende Lo Kaba ku Nos Planeta?

“Un generashon ta bai i un generashon ta bini, ma tera ta permanesé pa semper.”—REI SÁLOMON DI SIGLO 11 PROMÉ KU KRISTU. *

Pa e eskritor di Beibel di pasado akí, bida di hende ta mashá kòrtiku na komparashon ku e eksistensia eterno di nos planeta. Pa míles di aña, hopi generashon a pasa; tòg nos planeta tera a duna prueba di ta resistente i kapas pa sostené bida. Pero esei ta te ku awor.

Algun hende ta bisa ku despues di Segundo Guera Mundial, mundu a eksperensiá kambionan drástiko i rápido. Den apénas 70 aña, hende a mira desaroyonan remarkabel riba tereno di komunikashon, transporte i otro ramonan di teknologia ku a trese kambionan ekonómiko nunka bisto. Aworakí, hopi hende ta disfrutá di un nivel di bida ku ántes nan no por a ni soña kuné. Durante e 70 añanan ei, e kantidat di habitante di mundu a bira kasi tres biaha mas tantu.

Pero tur esaki tin su konsekuensianan. Algun sientífiko ta bisa ku e dañonan ku aktividatnan humano ta kousa na tera ta desbalansando e siklonan di naturalesa i lo no por sostené bida mas. De echo, segun nan, nos a drenta un era nobo ku nan ta yama antropoceno, den kua hende a yega na e punto di ruiná naturalesa kompletamente.

Beibel a papia di un tempu ku hende lo “kaba ku e tera.” (Revelashon 11:18) Tin hende ta puntra nan mes si ta den e tempu ei nos ta bibando. Kuantu daño mas hende lo kousa? Di bèrdat no tin solushon mas? Hende lo kousa daño ireparabel na nos planeta?

 DI BÈRDAT NO TIN SOLUSHON MAS?

E daño na nos planeta ta ireparabel? Algun sientífiko ta pensa ku ta difísil pa pronostiká ki efekto kambio di klima lo por tin riba nos planeta. Pa e motibu ei nan ta teme ku nos lo por haña nos ku kambionan diripiente i ònferwagt ku lo por trese konsekuensianan desastroso.

Por ehèmpel, pensa riba e kapa di eis na Wèst Antártika. Algun hende ta pensa ku si temperatura di tera su atmósfera i laman sigui subi, lo yega e momento ku lo no tin nada ku por stroba e kapa di eis di smèlt. Dikon? Esei ta pasobra e kapa di eis ta reflehá e rayonan di solo. Pero segun ku e kapa di eis ta bira mas fini i mas chikí, e laman bou di dje ta keda eksponé na e rayonan di solo. Komo ku e superfisie skur di laman ta apsorbá mas kalor di solo, e kapa di eis ta smèlt mas lihé. Esaki por krea un sírkulo visioso. Pa motibu ku e eis ta smèlt, e nivel di laman lo subi i esaki lo por tin konsekuensianan desastroso pa miónes i miónes di hende.

NOS ‘DEBE’ EKOLÓGIKO TA SIGUI OUMENTÁ

Hende a pensa riba vários strategia pa dil ku e situashon di emergensia ku nos planeta ta aden. Un ku tin hopi tempu kaba riba mesa ta e asina yamá ‘desaroyo sostenibel,’ esta, un plan ku ta fomentá kresementu ekonómiko i sosial i ku no ta daña medio ambiente. El a duna resultado?

Lamentablemente, meskos ku e krísis finansiero mundial, e ‘debe’ ekológiko ta sigui oumentá. Hende ta sigui usa e rekursonan natural mas lihé ku tera por produsí nan bèk. Tin algu ku nos por hasi? Un ekólogo a atmití frankamente ku “den un sentido, nos no tin ni e mínimo idea di kon pa dil ku nos planeta na drechi.” E situashon akí ta kuadra presis ku loke Beibel ta bisa: “No ta keda na hende pa dirigí su pasonan.”—Yeremías 10:23.

Di otro banda, Beibel ta sigurá nos ku nos Kreador lo no permití hende kaba ku tur e rekursonan di nos planeta i lag’é plan barí. Salmo 115:16 ta bisa nos ku Dios ‘a duna e yunan di hende e tera.’ Sí, nos planeta ta un “regalo perfekto” di nos Tata selestial. (Santiago 1:17) Akaso  e ta duna nos un regalo ku ta sirbi pa un tempu so, ku ta daña i despues ta stòp di traha? Klaru ku nò. Esaki ta bisto na e manera ku Dios a diseñá nos planeta.

PROPÓSITO DI E KREADOR

E buki bíbliko di Génesis ta konta ku luho di detaye kon Dios a traha nos planeta kuidadosamente. Na prinsipio tera tabata “sin forma i bashí i tabatin skuridat riba superfisie.” Ma tambe e ta menshoná “awanan,” ku ta esensial pa por tin bida riba tera. (Génesis 1:2) Anto Dios a bisa: “Laga tin lus.” (Génesis 1:3) Aparentemente, e rayonan di solo a drenta atmósfera di nos planeta i lus a bira visibel pa promé biaha riba tera. Beibel ta deskribí despues kon tera seku i laman a ser formá. (Génesis 1:9, 10) Despues di esei “vegetashon, mata ku ta duna simia segun su sorto i palu ku ta duna fruta” a aparesé. (Génesis 1:12) Pues asina tur e elementonan nesesario pa sostené e proseso- i siklonan di bida, manera fotosíntesis, a kuminsá eksistí. Ku ki propósito nos Kreador a hasi tur e preparashonnan akí?

Isaías, un profeta di antigwedat, a deskribí Dios komo “Esun kende a forma tera i a trah’é; el a estables’é, i no a krea esaki pa e keda bashí, ma el a form’é pa e wòrdu habitá.” (Isaías 45:18) Klaramente anto, e Kreador su propósito ta pa tera ser habitá pa semper.

E tristu realidat ta ku hende a hasi mal uso di Dios su regalo presioso i kasi ta kabando kuné. Pero e Kreador su propósito no a kambia. Un hòmber di antigwedat a bisa: “Dios no ta hende, ku e lo gaña, ni yu di hende, ku e lo arepentí. Akaso el a bisa, i e lo no hasié? Òf el a papia, i e lo no kumpli?” (Numbernan 23:19) Dios no ta bai laga hende ruiná e tera akí. Mas bien, e dia pa Dios “kaba ku esnan ku ta kaba ku e tera” lo yega pronto.—Revelashon 11:18.

TERA LO TA NOS HOGAR PA SEMPER

Den su famoso Sermon Riba Seru, Hesus a bisa: “Felis ta esnan ku tin un genio suave, ya ku nan lo haña e tera.” (Mateo 5:5) Mas aleu den e mesun sermon ei, Hesus a revelá kon e tera lo ser reskatá. El a siña su siguidónan pa pidi den  orashon: “Laga bo Reino bini. Laga bo boluntat sosodé, meskos ku den shelu, tambe riba tera.” Sí, e Reino òf gobièrnu di Dios lo kumpli ku e propósito di Dios pa tera.—Mateo 6:10.

Tokante e kambionan remarkabel ku e Reino ei lo trese, Dios ta deklará: “Tende! Mi ta traha tur kos nobo.” (Revelashon 21:5) Esaki ta nifiká ku Dios lo remplasá nos planeta ku un nobo? Nò, nos planeta mes no tin nada malu kuné. E problema ta sinta mas bien serka e gobièrnunan humano ‘ku ta kabando ku e tera akí’ i esnan ku ta responsabel pa e krísis ekológiko. Ta ku nan Dios lo kaba i lo e remplasá nan ku “un shelu nobo i un tera nobo,” es desir, un gobièrnu selestial nobo, e Reino di Dios, ku lo goberná riba un sosiedat humano obediente.—Revelashon 21:1.

Pa eliminá e ‘debe’ ku hende tin ku e planeta akí Dios lo pone e siklonan di naturalesa bèk den balansa. Bou di inspirashon, e salmista a duna un deskripshon di loke Dios lo hasi: “Bo ta [kuida] tera i ta muh’é; bo ta hasié masha riku mes.” Unabes e klima bira normal bèk, i mas importante ainda, ku Dios su bendision, tera lo bira un paradeis mundial ku lo produsí kuminda na abundansia.—Salmo 65:9-13.

Segun Pyarelal, sekretario di e defuntu guia spiritual di India Mohandas Gandhi, Gandhi a yega di bisa: “Tera ta produsí lo sufisiente pa satisfasé kada hende su nesesidatnan, pero no su ambishonnan.” E Reino di Dios lo kambia kurason di hende yegando asina na rais di e problemanan di nos planeta. Profeta Isaías a bisa ku bou di e gobernashon di e Reino hende “lo no kousa daño ni destrukshon” na otronan ni na e planeta akí. (Isaías 11:9) De echo, awendia miónes di hende di tur nivel di bida ya kaba ta siñando tokante Dios su normanan elevá. Nan ta siña stima Dios i nan próhimo, pa ta gradisidu, pa kuida nos medio ambiente, pa konserbá rekursonan natural i pa biba na armonia ku Dios su propósito pa nos planeta. Esaki ta prepará nan pa biba den un paradeis riba tera.—Eklesiástes 12:13; Mateo 22:37-39; Kolosensenan 3:15.

Nos planeta ta muchu presioso pa e kaba na ruina

E relato di kreashon den Génesis ta kaba bisando: “Dios a mira tur loke el a traha, i ata, tur kos tabata masha bon.” (Génesis 1:31) Sin duda, nos planeta ta muchu presioso pa e kaba na ruina. P’esei, ta un konsuelo pa sa ku e futuro di nos planeta ta den man di Yehova Dios, nos Kreador bondadoso. E ta primintí nos: “E hustunan lo heredá e tera, i lo biba den dje pa semper.” (Salmo 37:29) Bo tambe por ta entre “e hustunan” ku lo yama tera nan hogar.

^ par. 3 Saká for di Beibel na Eklesiástes 1:4.