Pierwszy List do Koryntian 11:1-34
Komentarze
tego, co wam przekazałem: Lub „tradycji, które wam przekazałem”. Użyte tu greckie słowo parádosis odnosi się do czegoś, co zostało przekazane, m.in. do informacji, wskazówek lub zasad postępowania, których należy się trzymać. W Chrześcijańskich Pismach Greckich czasami odnosi się do tradycji będących stosownymi albo przynajmniej dopuszczalnymi elementami wielbienia Boga (2Ts 2:15 i przyp.; 3:6 i przyp.). Na przykład taką stosowną tradycją, którą apostoł Paweł słusznie przekazał zborom, były informacje, jakie otrzymał w związku ze sposobem obchodzenia Wieczerzy Pańskiej (1Ko 11:23). To samo greckie słowo często jest używane w odniesieniu do błędnych tradycji albo takich, które były szkodliwe ze względu na sposób, w jaki ich przestrzegano lub się na nie zapatrywano (Mt 15:2, 3; Mk 7:3, 5, 13; Kol 2:8).
odkrytą: Lub „nieosłoniętą”. W społeczeństwie żydowskim i w różnych częściach świata grecko-rzymskiego zakrywanie włosów lub osłanianie twarzy przez kobietę w miejscach publicznych często było uznawane za oznakę skromności. To, co Paweł mówi w tym rozdziale, wskazuje, że chrześcijanki w I w. też nakrywały głowy. Wydaje się, że niektóre kobiety, np. uprawiające czary lub kapłanki różnych bóstw, miały odsłoniętą głowę i zwichrzone włosy, kiedy rzekomo znajdowały się pod wpływem nadprzyrodzonych mocy. W zborze chrześcijańskim świadczyłoby to o braku szacunku dla postanowienia Jehowy co do zwierzchnictwa i podporządkowania. Być może właśnie dlatego Paweł udzielił chrześcijanom w Koryncie rad na ten temat (1Ko 11:3-10; zob. komentarze do 1Ko 11:10, 15).
jakby miała głowę ogoloną: Zgodnie z tym, co mówi tu Paweł, uważano, że ogolona głowa lub krótko przystrzyżone włosy są dla kobiety hańbiące. Mogło być tak dlatego, że z ogolonymi głowami chodziły niewolnice i przypuszczalnie kobiety przyłapane na cudzołóstwie. Poza tym w Pismach Hebrajskich wspomniano o kobietach, których ‛piękne fryzury’ miały się zamienić w „łysinę”, oznakę żałoby (Iz 3:24). Chociaż tło wypowiedzi Pawła nie do końca jest jasne, porównuje on wstyd takich kobiet do wstydu, jaki odczuwałaby chrześcijanka, gdyby ‛modliła się lub prorokowała’ w zborze z odkrytą głową. Byłoby to dla niej tak hańbiące, jak gdyby miała głowę zupełnie ogoloną, i świadczyłoby o braku szacunku dla Bożej zasady zwierzchnictwa (1Ko 11:3-10; zob. komentarz do 1Ko 11:15).
znak władzy: W tym rozdziale Paweł omawia zasadę zwierzchnictwa (1Ko 11:3). Tutaj mówi, że chrześcijanka, „która się modli lub prorokuje” w zborze, powinna nosić nakrycie głowy. Jest to „znak władzy”, czyli widoczny dowód — nawet dla aniołów — że kobieta uznaje rolę mężczyzn, których Bóg wyznaczył do sprawowania w zborze zwierzchnictwa. Jeśli więc w pewnych okolicznościach kobieta nosi nakrycie głowy, pokazuje, że chętnie podporządkowuje się „władzy” w zborze (1Ko 11:4-6; zob. komentarze do 1Ko 11:5, 15).
dane za okrycie: Użyte tu greckie słowo peribòlaion występuje w Chrześcijańskich Pismach Greckich tylko w tym miejscu. Oznacza coś, czym można się owinąć, np. okrycie zarzucane na głowę lub ramiona. Wśród Żydów i Greków długość włosów wyraźnie odróżniała kobiety od mężczyzn. Niewolnice i przypuszczalnie kobiety przyłapane na cudzołóstwie chodziły z głową ogoloną lub z krótko przystrzyżonymi włosami (zob. komentarz do 1Ko 11:5). Długie włosy u kobiety były naturalnym przypomnieniem jej podporządkowania się zwierzchnictwu ustanowionemu przez Boga (1Ko 11:3). Jeśli chrześcijanka, ‛modląc się lub prorokując’ w zborze, nosiła nakrycie głowy jako „znak władzy”, pokazywała innym — w tym aniołom — że szanuje zasadę zwierzchnictwa (1Ko 11:3-16; zob. komentarz do 1Ko 11:10).
podziałów: Zob. komentarz do 1Ko 1:10.
wśród was podziały: Lub „wśród was sekty”. Jak wynika z poprzedniego wersetu, Paweł usłyszał, że w zborze korynckim dochodzi do podziałów. Napisał, że dzięki temu okaże się, kto cieszy się Bożym uznaniem. Ci, którzy unikali podziałów i pokornie robili, co mogli, żeby wzmacniać jedność i miłość, pokazywali, że są prawdziwymi, wiernymi Bogu chrześcijanami i mają czyste pobudki. Właśnie w ten sposób „podziały” (lub „sekty”) mogły ujawnić, kto rzeczywiście podoba się Bogu (omówienie znaczenia terminu „sekta”: zob. komentarz do Dz 24:5).
Wieczerzę Pańską: To wyrażenie, które występuje w Chrześcijańskich Pismach Greckich tylko w tym miejscu, odnosi się do uroczystości, którą 14 nisan, przed swoją śmiercią, ustanowił Pan Jezus Chrystus. Podczas tej uroczystości używa się przaśnego chleba i wina jako symboli ciała i krwi Chrystusa. Pierwszą Wieczerzę Pańską i towarzyszące jej wydarzenia opisało dwóch jej naocznych świadków i uczestników — Mateusz i Jan (Mt 26:17-30; Jn 13:1-38). Niektóre uzupełniające szczegóły podali również Marek oraz Łukasz, choć nie byli wtedy obecni (Mk 14:17-26; Łk 22:7-39). Także Paweł, gdy udzielał wskazówek zborowi w Koryncie, przekazał kilka dodatkowych informacji w tej sprawie (1Ko 10:16-22; 11:20-34). Według relacji Łukasza i Pawła Jezus powiedział swoim uczniom: „Czyńcie to na moją pamiątkę” (Łk 22:19; 1Ko 11:24, 25). W innym przekładzie oddano to tak: „Czyńcie tak samo, by o mnie pamiętać” oraz „To właśnie czyńcie, zachowując pamięć o mnie” (Współczesny przekład). Dlatego tę uroczystość słusznie można też nazwać Pamiątką. Jej celem jest upamiętnienie śmierci Jezusa. To jedyne święto, które Biblia nakazuje obchodzić chrześcijanom.
jeden jest głodny, a drugi pijany: Paweł napomina chrześcijan w Koryncie, ponieważ zamiast obchodzić Wieczerzę Pańską — świętą uroczystość — w sposób godny i zjednoczony, część z nich przynosiła ze sobą własną kolację i jadła ją przed spotkaniem lub po jego rozpoczęciu. Niektórzy też nadużywali wina i byli pijani. Inni przychodzili głodni i czuli się zawstydzeni w obecności osób, które miały dużo jedzenia. W rezultacie uczestnicy albo byli senni, albo błądzili gdzieś myślami i nie mogli obchodzić Wieczerzy Pańskiej z należytym docenianiem.
sam otrzymałem od Pana: Ponieważ 14 nisan 33 r. n.e. w czasie ustanowienia Wieczerzy Pańskiej Paweł nie przebywał z Jezusem i 11 apostołami, informacje, które przekazuje, najwidoczniej ‛otrzymał od Pana’ w wyniku natchnionego objawienia albo bezpośrednio od niego. Chociaż w kilku przekładach występuje tu imię Boże, to w tym kontekście grecki termin Kýrios („Pan”) najwyraźniej odnosi się do Pana Jezusa Chrystusa.
oznacza: Zob. komentarz do Mt 26:26.
za każdym razem, gdy: W tym wersecie Paweł nie zajmuje się kwestią, jak często należy obchodzić Pamiątkę, ale w jaki sposób to robić. Zarówno w wersecie 25, jak i tutaj używa greckiego słowa hosákis, które można przetłumaczyć na „ilekroć”, „kiedy”, „za każdym razem, gdy”. W rzeczywistości mówi więc namaszczonym chrześcijanom, że za każdym razem, gdy obchodzą Wieczerzę Pańską, ogłaszają śmierć Pana. Mają to robić, aż on przyjdzie, to znaczy aż Jezus przyjdzie zabrać ostatnich z nich do nieba i dokonać sądu. Wtedy Wieczerza Pańska nie będzie już obchodzona (zob. komentarz do Mt 24:30).
ściąga na siebie wyrok: Dosł. „je i pije sobie samemu wyrok”. W Wieczerzy Pańskiej uczestniczy wiele osób. Posiłek ten przypomina ofiarę współuczestnictwa w starożytnym Izraelu. Ktoś, kto składał taką ofiarę, potem uczestniczył we wspólnym posiłku (zob. Słowniczek pojęć, „Ofiara współuczestnictwa”). Jednak Prawo Mojżeszowe zakazywało tego osobom, które były nieczyste. Gdyby ktoś w takim stanie jadł ten święty posiłek, miał zostać zgładzony (Kpł 7:20, 21). Podobnie podczas Wieczerzy Pańskiej namaszczeni chrześcijanie zjednoczeni w wierze wspólnie spożywają chleb i wino, symbolizujące ciało i krew Jezusa. Posiłek ten spożywają też z Jehową jako Inicjatorem tego postanowienia. Jest to święty posiłek, dlatego Paweł podkreślił, że przed Wieczerzą Pańską chrześcijanin powinien ‛przebadać siebie’ (1Ko 11:27-29). Gdyby brał w niej udział, a dopuszczał się nieczystego, niebiblijnego czy obłudnego postępowania, ‛ściągałby na siebie wyrok’, bo okazywałby tym brak szacunku dla okupu (por. Heb 10:28-31).
śpi w śmierci: Dosł. „śpi”. W tym kontekście najwyraźniej chodzi o śmierć duchową.
sądzeni przez Jehowę, jesteśmy korygowani: Lub „gdy jesteśmy sądzeni, jesteśmy karceni przez Jehowę”. Paweł zachęca chrześcijan w Koryncie, żeby przyjęli karcenie czy korygowanie, które otrzymali z powodu lekceważącego zachowania podczas Wieczerzy Pańskiej (1Ko 11:27, 29). Dzięki temu mogli uniknąć potępienia ze światem, czyli nieprawym społeczeństwem oddalonym od Boga. Pismo Święte mówi, że Jehowa udziela skarcenia swoim sługom z miłości do nich (Pwt 11:2; Prz 3:11, 12; Jer 7:28; Heb 12:5, 6). W omawianym wersecie myśl o karceniu czy korygowaniu przypomina słowa z Prz 3:11, 12: „Mój synu, nie odrzucaj skarcenia od Jehowy (...), bo Jehowa upomina tych, których kocha”. W Prz 3:11 w tekście hebrajskim w połączeniu z rzeczownikiem oznaczającym „skarcenie” pojawia się imię Boże wyrażone czterema spółgłoskami (w transliteracji na jęz. pol. JHWH). Dlatego w Heb 12:5, 6, gdzie Paweł cytuje ten fragment z Księgi Przysłów, w Przekładzie Nowego Świata też użyto imienia Jehowa (zob. Dodatek C1). W 1Ko 11:32 występuje podobne sformułowanie. Poza tym greckie odpowiedniki słów „skarcenie” i „karcić [„korygować”]”, użyte tutaj i w Heb 12:5, 6, są takie same, jak te, które w przekładzie Septuaginty pojawiają się w Prz 3:11, 12. Z tych powodów również w 1Ko 11:32 w Przekładzie Nowego Świata użyto imienia Bożego (zob. Dodatek C3: wprowadzenie i 1Ko 11:32).
Multimedia
W czasach biblijnych kobiety zwyczajowo w miejscach publicznych nakrywały głowy. Do tego celu mogły im służyć chusty albo wierzchnie okrycia. Kiedy jednak apostoł Paweł pisał o nakrywaniu głowy do zboru w Koryncie, nie omawiał po prostu ówczesnych zwyczajów. Pod natchnieniem ducha świętego napisał, że kobieta powinna nakrywać głowę, jeśli publicznie „się modli lub prorokuje” w zborze, czyli wykonuje zadania, które Bóg wyznaczył mężczyznom (1Ko 11:5). Nakrywając głowę, chrześcijanka okazuje szacunek dla zasady zwierzchnictwa (1Ko 11:3).