Ewangelia według Mateusza 15:1-39

15  Potem z Jerozolimy przyszli do Jezusa faryzeusze oraz uczeni w piśmie*+ i powiedzieli: 2  „Czemu twoi uczniowie naruszają tradycję przodków? Na przykład nie myją rąk+ przed posiłkiem”+. 3  On odpowiedział: „A czemu wy ze względu na swoją tradycję naruszacie przykazania Boże?+ 4  Na przykład Bóg polecił: ‚Szanuj ojca i matkę’+ oraz ‚Kto znieważa* ojca lub matkę, niech poniesie śmierć*+. 5  Ale wy mówicie: ‚Kto powie ojcu lub matce: „Wszystko, czym mógłbym cię wspierać, poświęciłem Bogu”+, 6  ten wcale nie musi ich szanować’. W ten sposób przez swoją tradycję unieważniliście słowo Boga+. 7  Obłudnicy, Izajasz trafnie o was prorokował+: 8  ‚Ci ludzie okazują mi szacunek ustami, ale sercem są ode mnie bardzo daleko. 9  Oddają mi cześć na próżno, bo głoszą nauki, które są nakazami ludzkimi’”+. 10  Następnie Jezus przywołał tłum i rzekł: „Posłuchajcie i uchwyćcie sens+: 11  Nieczystym czyni człowieka nie to, co do ust wchodzi, ale to, co z ust wychodzi”+. 12  Wtedy podeszli do niego uczniowie i zapytali: „Czy wiesz, że faryzeusze zgorszyli się twoimi słowami?”+. 13  Na to on odparł: „Każda roślina, której nie zasadził mój niebiański Ojciec, będzie wykorzeniona. 14  Zostawcie ich. To ślepi przewodnicy. A gdy ślepy prowadzi ślepego, obaj wpadną do dołu*+. 15  Wtedy Piotr poprosił: „Wyjaśnij nam podany wcześniej przykład”+. 16  Jezus odrzekł: „Czy i wam wciąż brakuje zrozumienia?+ 17  Czy nie wiecie, że wszystko, co wchodzi do ust, trafia do żołądka, po czym zostaje wydalone do ścieku*? 18  Ale wszystko, co wychodzi z ust, pochodzi z serca — i to czyni człowieka nieczystym+. 19  Na przykład z serca pochodzą niegodziwe rozmyślania+, które prowadzą do morderstw, wszelkich niemoralnych kontaktów seksualnych, kradzieży, fałszywych świadectw, bluźnierstw. 20  Właśnie te rzeczy czynią człowieka nieczystym, a nie jedzenie nieumytymi rękami”. 21  Potem Jezus odszedł stamtąd i udał się w okolice Tyru i Sydonu+. 22  I przyszła pewna Fenicjanka mieszkająca w tych okolicach, i zaczęła wołać: „Zlituj się nade mną, Panie, Synu Dawida! Moja córka jest opętana przez demona i okropnie cierpi”+. 23  Ale Jezus nie odpowiedział jej ani słowem. Uczniowie podeszli więc do niego i zaczęli nalegać: „Odpraw ją, bo wciąż woła za nami”. 24  Wtedy on się odezwał: „Zostałem posłany tylko do zaginionych owiec z narodu izraelskiego”+. 25  Ale ta kobieta podeszła, złożyła mu hołd i poprosiła: „Panie, pomóż mi!”. 26  On odparł: „Nie godzi się zabrać chleb dzieciom i rzucić szczeniętom”. 27  A ona na to: „Tak, Panie, ale szczenięta jedzą przecież okruchy spadające ze stołu ich panów”+. 28  Jezus jej odpowiedział: „Twoja wiara jest naprawdę wielka. Niech się stanie, jak sobie życzysz”. I w tym momencie jej córka została uzdrowiona. 29  A Jezus odszedł stamtąd i przybył w okolice Jeziora Galilejskiego+. Tam wszedł na górę i usiadł. 30  Wtedy przyszły do niego wielkie tłumy i przyprowadziły ze sobą kulawych, kalekich, niewidomych, niemych i wielu innych. I kładziono ich u jego stóp, a on ich uzdrawiał+. 31  Tłumy więc były zdumione, że niemi mówią, kalecy wracają do zdrowia, kulawi chodzą, a niewidomi widzą. I wychwalały Boga Izraela+. 32  A Jezus zawołał uczniów i rzekł: „Żal mi tych ludzi+, bo są ze mną już trzy dni i nie mają nic do jedzenia. Nie chcę ich odesłać głodnych*, bo mogliby w drodze zasłabnąć”+. 33  Ale uczniowie powiedzieli do niego: „Gdzie na tym odludziu dostaniemy tyle chleba, żeby nakarmić tak liczny tłum?”+. 34  Wtedy Jezus zapytał: „Ile macie chlebów?”. Odpowiedzieli: „Siedem. I kilka małych ryb”. 35  Polecił więc tłumom ułożyć się na ziemi, 36  wziął te siedem chlebów oraz ryby, podziękował Bogu, po czym je połamał i zaczął rozdawać uczniom, a uczniowie tłumom+. 37  I wszyscy najedli się do syta, a kawałkami, które pozostały, zapełniono siedem wielkich koszy+. 38  Tych, którzy jedli, było 4000 mężczyzn, jak również kobiety i dzieci. 39  W końcu Jezus odesłał tłumy, wsiadł do łodzi i udał się w okolice Magadanu+.

Przypisy

Lub „na pewno umrze”.
Lub „ubliża; obrzuca obelgami; mówi źle”.
Lub „rowu”.
Lub „ustępu; latryny”.
Lub „bez jedzenia; wyposzczonych”.

Komentarze

myją rąk: Chodzi o ceremonialne obmywanie rąk wynikające z tradycji, a nie z troski o higienę. Później w Talmudzie Babilońskim (Sota 4b) jedzenie nieumytymi rękami postawiono na równi ze współżyciem z prostytutką i powiedziano, że kto lekceważy obmywanie rąk, zostanie „wykorzeniony z tego świata”.

poświęciłem Bogu: Uczeni w piśmie i faryzeusze nauczali, że pieniądze, mienie lub cokolwiek innego, co ktoś poświęcił jako dar dla Boga, należy do świątyni. Zgodnie z tradycją syn mógł zatrzymać u siebie poświęcony dar i dalej sam z niego korzystać, twierdząc, że jest to dar zarezerwowany dla świątyni. Najwyraźniej w ten sposób niektórzy uchylali się od obowiązku dbania o rodziców (Mt 15:6).

Obłudnicy: Zob. komentarz do Mt 6:2.

przykład: Lub „przypowieść” (zob. komentarz do Mt 13:3).

wszelkich niemoralnych kontaktów seksualnych: Dosł. „cudzołóstw, rozpust”. Greckie słowo moicheía („cudzołóstwo”) zostało użyte tu w liczbie mnogiej i można je oddać jako „cudzołożne czyny” (zob. Słowniczek pojęć, „Cudzołóstwo”). Również greckie słowo porneía („rozpusta”) zostało tu użyte w liczbie mnogiej i można je oddać jako „rozpustne czyny” (zob. komentarz do Mt 5:32Słowniczek pojęć).

Fenicjanka: Lub „Kananejka”. Po grecku Chananaía. Region, który w czasach Jezusa był nazywany Fenicją, znano również pod nazwą „Kanaan”, ponieważ pierwotni mieszkańcy Fenicji byli potomkami Kanaana, wnuka Noego (Rdz 9:18; 10:6; zob. komentarz do Mk 7:26, w którym tę kobietę nazwano „Syrofenicjanką”).

Synu Dawida: Zob. komentarze do Mt 1:1; 15:25.

złożyła mu hołd: Lub „pokłoniła mu się”. Nazywając Jezusa „Synem Dawida” (Mt 15:22), ta nie-Żydówka uznała go za obiecanego Mesjasza. Złożyła mu hołd nie jako jakiemuś bogu czy bóstwu, ale jako Bożemu przedstawicielowi (zob. komentarze do Mt 2:2; 8:2; 14:33; 18:26).

dzieciom (...) szczeniętom: Ponieważ według Prawa Mojżeszowego psy były nieczyste, w Biblii termin ten często jest używany w sensie negatywnym (Kpł 11:27; Mt 7:6; Flp 3:2; Obj 22:15). Jednak ze sprawozdań Marka (7:27) i Mateusza wynika, że Jezus posłużył się tu zdrobnieniem oznaczającym „szczenię”, „pieska” lub „psa domowego”, co łagodziło to porównanie. Być może chciał w ten sposób wywołać miłe, ciepłe skojarzenia ze zwierzętami trzymanymi w domach przez ludzi niebędących Żydami. Przyrównując Izraelitów do „dzieci”, a nie-Żydów do „szczeniąt”, Jezus wskazał, kto ma pierwszeństwo. W domu, w którym były i dzieci, i psy, w pierwszej kolejności karmiono dzieci.

kalecy wracają do zdrowia: Te słowa pominięto w kilku manuskryptach, ale zawiera je większość wczesnych manuskryptów i wiele późniejszych.

Żal mi: Lub „współczuję” (zob. komentarz do Mt 9:36).

wielkich koszy: Lub „koszy na żywność”. Użyte tu greckie słowo sfyrís prawdopodobnie oznacza większe kosze niż te wspomniane wcześniej, gdy Jezus nakarmił ok. 5000 mężczyzn (zob. komentarz do Mt 14:20). Tym samym greckim słowem określono kosz, w którym apostoł Paweł został spuszczony na ziemię przez otwór w murze Damaszku (zob. komentarz do Dz 9:25).

jak również kobiety i dzieci: W opisie tego cudu tylko Mateusz wspomina o kobietach i dzieciach. Możliwe, że w cudowny sposób nakarmiono wtedy ponad 12 000 osób.

Magadanu: W pobliżu Jeziora Galilejskiego nie ma dziś miejsca o nazwie Magadan. Jednak niektórzy uczeni uważają, że Magadan to miejscowość Magdala, która jest utożsamiana z Chirbat al-Madżdal (Migdal) — miejscowością leżącą ok. 6 km na pn. zach. od Tyberiady. W równoległym sprawozdaniu (Mk 8:10) ten teren nosi nazwę Dalmanuta (zob. Dodatek B10).

Multimedia

Kosze
Kosze

W Biblii w odniesieniu do różnych rodzajów koszy użyto różnych określeń. Na przykład w opisie tego, jak Jezus cudownie nakarmił ok. 5000 mężczyzn, wspomniano o 12 koszach, do których zebrano pozostałe jedzenie. Użyte w tym opisie greckie słowo wskazuje, że mogły to być stosunkowo nieduże ręczne koszyki wiklinowe. Jednak w relacji o tym, jak Jezus nakarmił ok. 4000 mężczyzn, po czym zebrano siedem koszy pozostałego jedzenia, użyto innego greckiego słowa, które oznacza duży kosz (Mk 8:8, 9). To samo greckie słowo występuje, gdy mowa o koszu, w którym apostoł Paweł został spuszczony na ziemię przez otwór w murze Damaszku (Dz 9:25).

Magadan
Magadan

Po nakarmieniu 4000 mężczyzn, a także kobiet i dzieci Jezus z uczniami przeprawia się łodzią w okolice Magadanu na zach. brzegu Jeziora Galilejskiego. W równoległym sprawozdaniu Marka ten teren określono nazwą Dalmanuta (Mk 8:10; szczegółowe mapy dotyczące służby Jezusa: zob. Dodatek A7-D).