CZY kiedykolwiek zdarzyło ci się myśleć podobnie? A gdy już zdobyłeś upragnioną rzecz lub osiągnąłeś inny cel, czy twoje szczęście trwało długo? Czy może zaczęło blednąć? Oczywiście zrealizowanie jakiegoś celu może sprawić, że poczujemy się szczęśliwi, ale takie uczucie bywa ulotne. Trwałe szczęście nie opiera się wyłącznie na osiągnięciach lub dobrach materialnych. Tak jak zdrowie fizyczne, szczęście zależy od różnych czynników.

Każdy z nas jest niepowtarzalny — to, co ciebie czyni szczęśliwym, może nie wpływać tak na kogoś innego. Poza tym z wiekiem się zmieniamy. Z dowodów jednak wynika, że istnieją pewne stałe czynniki warunkujące szczęście: zadowolenie z tego, co się posiada, wystrzeganie się zazdrości, pielęgnowanie miłości do innych ludzi oraz rozwijanie psychicznej i emocjonalnej odporności. Przekonajmy się, dlaczego tak jest.

Pewien mądry badacz natury ludzkiej zauważył, że ‛pieniądze służą ochronie’, ale napisał również: „Kto miłuje srebro, nie nasyci się srebrem, a kto miłuje bogactwo — dochodem. To także marność” (Kaznodziei 5:10; 7:12). Czego się z tego uczymy? Aby żyć, potrzebujemy pieniędzy, jednak powinniśmy wystrzegać się chciwości, ponieważ nie da się jej zaspokoić! Wspomniany mędrzec, izraelski król Salomon, przeprowadził swoisty eksperyment, by sprawdzić, czy bogactwo i życie w luksusach przysparzają prawdziwego szczęścia. Wyznał: „Niczego też, czego pragnęły moje oczy, nie wzbraniałem im. Nie odmawiałem swemu sercu żadnej radości” (Kaznodziei 1:13; 2:10).

Wzbogaciwszy się, Salomon wybudował imponujące budowle, założył piękne parki i sadzawki oraz otoczył się liczną służbą. Miał wszystko, czego zapragnął. Jakie wnioski wyciągnął ze swojego eksperymentu? Zyskał pewną miarę szczęścia, ale nie na długo. Stwierdził: „Wszystko było marnością (...) i nie było nic pożytecznego”. W końcu nawet znienawidził życie! (Kaznodziei 2:11, 17, 18). Salomon przekonał się, że skupianie się na dogadzaniu sobie ostatecznie pozostawia uczucie pustki i niespełnienia a.

Czy współczesne badania potwierdzają tę starożytną mądrość? W czasopiśmie Journal of Happiness Studies zauważono, że „gdy zaspokojone są podstawowe potrzeby, dodatkowe dochody nie mają wielkiego wpływu na czyjeś zadowolenie z życia”. Faktycznie, badania dowodzą, że ludzie, którzy coraz więcej kupują, zaniedbując przy tym wartości moralne i duchowe, są mniej szczęśliwi.

ZASADA BIBLIJNA: „Prowadźcie życie wolne od umiłowania pieniędzy, zadowalając się tym, co jest obecnie” (Hebrajczyków 13:5).

Zazdrość jest definiowana jako „uczucie przykrości, żalu spowodowane czyimś powodzeniem, szczęściem, stanem posiadania itp. i chęć posiadania tego samego” (Uniwersalny słownik języka polskiego). Niczym złośliwy nowotwór zazdrość może zdominować czyjeś życie i zniszczyć szczęście. Jak mogłaby się zakorzenić? Jak ją rozpoznać? I jak zwalczyć?

Dzieło Encyclopedia of Social Psychology podaje, że ludzie są skłonni zazdrościć tym, którzy są do nich podobni — chociażby pod względem wieku, doświadczenia czy pochodzenia społecznego. Na przykład sprzedawca może nie zazdrościć sławnemu aktorowi, ale innemu sprzedawcy, który odnosi większe sukcesy — już tak.

Przeanalizujmy pewną historię: Wysocy urzędnicy ze starożytnej Persji nie zazdrościli królowi, lecz Danielowi, który wyróżniał się jako zdolny urzędnik. Tak bardzo ich to dręczyło, że uknuli morderczy spisek! Na szczęście plany te zawiodły (Daniela 6:1-24). Wspomniana encyklopedia podaje: „Warto  uświadomić sobie, że zazdrość rodzi wrogość. To wyjaśnia, dlaczego na przestrzeni dziejów u podłoża tak wielu aktów agresji leżała właśnie zazdrość” b.

Jak rozpoznać zazdrość? Zastanów się: „Czy sukcesy rówieśników cieszą mnie, czy przygnębiają? Gdy komuś z rodzeństwa, zdolnemu koledze z klasy lub współpracownikowi coś się nie udaje, to czy jestem z tego powodu smutny, czy tryumfuję?”. Jeśli odpowiedziałeś „przygnębiają” i „tryumfuję”, może to oznaczać, że jesteś zazdrosny (Rodzaju 26:12-14). Encyclopedia of Social Psychology wyjaśnia: „Zazdrość może destrukcyjnie wpływać na umiejętność cieszenia się tym, co w życiu dobre, i ograbiać z wdzięczności za wiele jego darów. (...) Z całą pewnością nie sprzyja to szczęściu”.

Zazdrość można zwalczyć dzięki pielęgnowaniu prawdziwej skromności i pokory. Cechy te pozwalają nam zauważać i doceniać możliwości oraz zalety innych ludzi. Biblia zachęca, byśmy ‛niczego nie czynili ze swarliwości czy z próżności, ale z uniżeniem umysłu uważali drugich za wyższych od siebie’ (Filipian 2:3).

ZASADA BIBLIJNA: „Nie popadajmy w próżność, pobudzając się wzajemnie do współzawodnictwa, jedni wobec drugich pałając zawiścią” (Galatów 5:26).

„To, co ludzie myślą o swoich relacjach z innymi, ma większy wpływ na ich ogólne zadowolenie z życia niż praca, dochody, otoczenie, a nawet zdrowie fizyczne” — czytamy w pewnym podręczniku (E. Smith, D. Mackie, Social Psychology). Krótko mówiąc, żeby zaznawać prawdziwego szczęścia, człowiek musi kochać i być kochany. Jeden z pisarzy biblijnych ujął to następująco: „Jeśli brak mi miłości, jestem niczym” (1 Koryntian 13:2, Komentarz żydowski do Nowego Testamentu).

Na to, żeby nauczyć się okazywania i przyjmowania miłości, nigdy nie jest za późno. Na przykład Vanessa miała agresywnego ojca, który nadużywał alkoholu. W wieku 14 lat uciekła z domu i przebywała w rodzinach zastępczych oraz w schronisku dla bezdomnych, gdzie błagała Boga o pomoc. Jakiś czas później — być może w odpowiedzi na modlitwy — trafiła do rodziny, która żyła zgodnie z biblijną zasadą: „Miłość jest wielkodusznie cierpliwa i życzliwa” (1 Koryntian 13:4). Wpływ takiego otoczenia oraz wiedza nabyta dzięki studiowaniu Biblii pomogły jej podleczyć zdrowie emocjonalne oraz rozwinąć się pod względem umysłowym. Ona sama wspomina: „W szkole zaczęłam dostawać znacznie lepsze oceny”.

Rany emocjonalne Vanessy nie pozwalają o sobie zapomnieć. Mimo to jest obecnie szczęśliwą żoną i matką dwóch córek.

ZASADA BIBLIJNA: „Przyodziejcie się w miłość, gdyż ona jest doskonałą więzią jedności” (Kolosan 3:14).

Czy ktokolwiek z nas prowadzi życie wolne od problemów? Jak mówi Biblia, jest „czas płaczu” i „czas lamentowania” (Kaznodziei 3:4). W przetrwaniu takich trudnych okresów i odzyskaniu równowagi pomaga wyrobienie w sobie wewnętrznej odporności. Zwróćmy uwagę na przeżycia Carol i Mildred.

Carol cierpi na chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa, cukrzycę i bezdech senny, a ponadto z powodu zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem (AMD) nie widzi na lewe oko. Mówi jednak: „Staram się nie poddawać zniechęceniu zbyt długo. Pozwalam sobie poużalać się trochę nad sobą, ale potem odsuwam takie uczucia na bok i dziękuję Bogu za to, co wciąż mogę robić, zwłaszcza dla drugich”.

Mildred również cierpi na różne dolegliwości, między innymi na chorobę reumatyczną, raka piersi oraz cukrzycę. Jednak podobnie jak Carol, stara się nie koncentrować na własnych kłopotach. „Nauczyłam się kochać ludzi oraz pocieszać ich podczas choroby, co pomaga także mnie samej” — pisze. „Kiedy pocieszam innych, nie myślę o swoich troskach”.

Chociaż zarówno Carol, jak i Mildred chcą dla siebie jak najlepszej opieki medycznej, to nie skupiają się na zdrowiu fizycznym — dbają raczej o dobre nastawienie oraz odpowiednie wykorzystanie czasu. Dzięki temu mają wewnętrzną radość, z której nikt ich nie może ograbić. Poza tym są bardziej kochane przez otoczenie, a także inspirują osoby, które przechodzą różne próby.

ZASADA BIBLIJNA: „Szczęśliwy jest człowiek wytrwale znoszący doświadczanie, bo gdy dostąpi uznania, otrzyma koronę życia” (Jakuba 1:12).

Mądrość z Pisma Świętego wprowadzana w czyn staje się „drzewem życia (...) dla tych, którzy się jej uchwycili, a ci, którzy się jej mocno trzymają, będą zwani szczęśliwymi” (Przysłów 3:13-18). Dlaczego nie miałbyś osobiście się o tym przekonać, stosując te mądre rady w swoim życiu? Przecież Autor Biblii, nazwany w niej „szczęśliwym Bogiem”, chce, żebyś ty także czuł się szczęśliwy! (1 Tymoteusza 1:11).