Ir al contenido

Ir al índice

¿Yacharqankichu?

¿Yacharqankichu?

Jesuspa tiemponpi, ¿imaynatá judíos ayata pʼampaj kanku?

Judiosqa wañusqasta usqhayllata pʼampaj kanku, nisunman wañupusqan pʼunchayllatataj. ¿Imaraykú? Ñaupajtaqa, Oriente Medio nisqapi wañusqaj ayan qʼoñiwan usqhayllata asnasqanrayku. Chantapis chay tiempopi yuyakusqanman jina, má usqhayta pʼampayqa, wañusqata, familianta ima pisipaj qhawachej.

Evangelios, Hechos libro ima, tawa wañusqasta chay pʼunchaypacha pʼampasqankumanta parlan (Mateo 27:57-60; Hechos 5:5-10; 7:60–8:2). Chay tiempomanta aswan ñaupajta, Jacob, familianwan viajashajtin, munasqa warmin Raquel wañuporqa. Jacobtaj maypichus familian pʼampasqa kasharqa chayman pʼampaj kutinanmantaqa, “Belen[man]” rina ñanpi pʼamparqa (Génesis 35:19, 20, 27-29).

Biblia nisqanman jina, judiosqa ayata pʼampanankupaj sumajta wakichej kanku. Wañusqaj familiasnin, amigosnin ima, ayata mayllaspa qʼapaj perfumewan, sumaj aceitewan ima jawej kanku, chantá sabanaswan maytʼuykoj kanku (Juan 19:39, 40; Hechos 9:36-41). Vecinos, waj runas imataj, wañupojpa familianta sonqochamoj kanku (Marcos 5:38, 39).

¿Judiospa ususninkuman jinachu Jesusta pʼamparqanku?

Ashkha judío familias, wañusqasninkuta cuevaspi chayri chhanka juskʼupi pʼampaj kanku. Imaynatachus ñaupa tatasninku ruwarqanku ajinata. Abrahamta, Sarata, Isaacta, Jacobta, wajkunata ima, Hebrón jallpʼa qayllapi “Macpela cuevapi” pʼamparqanku (Génesis 23:19; 25:8, 9; 49:29-31; 50:13).

Jesuspa ayanta, chhanka juskʼupi pʼamparqanku (Marcos 15:46). Pʼampana cuevaj punkonqa, kʼullkulla kaj. Ukhunpitaj nichusta juskʼoj kanku, wañusqa familiankuta churanankupaj. Ayan ismusqaña kajtenqa, chʼaki tullusninta rumi cajaman churaj kanku. Jinamanta waj wañusqasta chaypi pʼampanankupaj. Jesuspa tiemponpeqa chayta ruwaj kanku.

Moisespa Leynenqa, sábado pʼunchaypi ayata pʼampanapaj wakichiyta juchachaj, imaraykuchus sabadoqa samarinapaj karqa. Jesusqa sábado pʼunchay qallarinanpaj kinsa hora faltashajtin wañuporqa. Chayrayku Arimatea llajtamanta Joseqa, Jesuspa ayanta sabanaswan maytʼuykuspalla pʼampaykorqa (Lucas 23:50-56). Chayraykuchá samarikuna pʼunchay pasayta, wakin warmis qʼapaj perfumeswan Jesuspa ayanta jawej rerqanku (Marcos 16:1; Lucas 24:1).