Ir al contenido

Ir al índice

TAPANMANTA | BIBLIATA, ¿NIÑACHU VALECHINA KANQA?

¿Científicos tukuy imatachu yachanku?

¿Científicos tukuy imatachu yachanku?

Kay qhepa watasllapi ashkha libros rikhurimorqa, chaykunataj nuevo ateísmo nisqamanta kajkuna imapichus creesqankuta sutʼinchashanku. Chay librosta ashkha yachayniyoj runas leesqankuraykutaj, mana uj yuyayllaman chayayta atinkuchu. Chaymanta parlaspa doctor David Eagleman nerqa: “Chay librosta leejkunamanta wakenqa, científicos tukuy imata sutʼinchasqankuta yuyanku [...]. Jinapis sumaj cientificosqa mana tukuy imatapunichu yachasqankuta yuyanku, wakin imasta estudiaspataj mana yuyasqanku imasta tarinku”, nispa.

Unaymantapacha yachayniyoj runasqa, ciencia mana sutʼinchayta atinchu chay imasta estudiaspa tʼukunapaj jina imasta tarerqanku. Chayta ruwaspapis wakin cientificosqa maytapuni pantarqanku. Sutʼincharinapaj, may rejsisqa científico Isaac Newton rikucherqa tukuy planetas, estrellas, galaxias ima lugarninkupi kanankupaj gravedad nisqa kallpa japʼishasqanta. Chantapis matemáticas nisqamanta cálculo nisqata rikhuricherqa, chaytaj computadorapi imatapis ruwanapaj, Jallpʼamanta waj planetasman chayri killaman rinapaj, física nuclear nisqapaj ima uj sumaj yanapa. Chaywanpis payqa yuyarqa plomota oroman tukuchiyta atisqanta. Chaytaj yachakusqanman jina mana atikullanchu.

Niraj Isaac Newton nacekushajtin 1.500 watas ñaupajta, uj científico Tolomeo sutiyoj, ni ima yanapallawan sutʼincharqa planetas uj ñanniyoj jina kasqankuta. Chantapis mapasta sumajta ruwayta yacharqa. Jinapis payqa Jallpʼa tukuy planetaspa chaupinkupi kashasqanta yuyarqa. Uj may rejsisqa científico Carl Sagan sutiyoj nisqanman jina, Tolomeoj nisqanpeqa ashkha runas 1.500 watasta jina creerqanku. Chaytaj rikuchin cientificospa nisqankuta mana japʼikunallachu kasqanta.

Kunanpis cientificosqa jinallapitaj rikukunku. Paykuna ashkha imasta ruwanku chaypis, mana tukuy imatapunichu sutʼinchayta atinku. ¿Maykʼajllapis Jallpʼamanta, cielomantawan tukuy imata yachayta atisunchu? Paul Davies sutiyoj científico nisqaman jina, pillapis tukuy imata yachasqanta ninman chayqa pantasqata yuyashanman. Chaytaj rikuchiwanchej cielopiwan Jallpʼapiwan imaschus kasqanta ni jaykʼaj yachayta atisqanchejta. Chayrayku pillapis ciencia tukuy imata sutʼinchayta atisqanta nejtin, mana creeykunallachu tiyan.

Cientificospa yachayninkumanta nisqaqa, Bibliaj yuyaychaykunasnin yanapawanchej

Bibliaqa Diospa ruwasqasninmanta parlaspa nin: “Chayqa [tukuy ima] ruwa[sqasninmanta] uj chhikallan; imatachus uyarisqanchejqa uj chhichiy jinalla”, nispa (Job 26:14). Ashkha imasraj yachakunanchejpaj tiyan, nitaj tukuyninta yachayta atisunmanchu. Chayrayku apóstol Pablo iskay waranqa watas jinaña kayta nerqa: “May jina jatumpuni Diospa qhapaj kaynin, yachaynin, rejsiynimpis. Mana yachay atina yuyasqampis, jinallataj ñankunampis”, nispa (Romanos 11:33).