Mateo 21:1-46

21  Jerusalénman Jesús aywarmi Olivos jirkancho Betfagé markaman chayarqan. Tsaypitami ishkay discïpulunkunata kachar  kayno nirqan: “Taqay markaman aywapäkuy. Chayashpaykimi manta wawayuq bürru wataraykaqta taripäkunkipaq. Tsay bürruta paskarir wawantinta apapäkamuy.  Pipis tapushuptikiqa kayno nipäkunki: ‘Señor Jesúsmi munaykan. Rätulatami kutiratsimunqa’ ”.  Jesús nishqanno rurarmi Tayta Diospa profëtan kayno qelqashqanta cumplirqan:   “*Sión runakunata kayno wilay:‘Rikapäkuy mandaqniki rey aywaykämuqta.Humildi karmi bürrun muntashqa aywaykämun.Manta bürrun muntashqami aywaykämun’ ”.*  Tsawraqa discïpulunkuna aywar Jesús nishqannölami rurapäkurqan.  Mamantinta apaykur punchunkunata karunaparkuptinmi manta bürrun muntashqa Jesús aywarqan.  Tsayno aywaptinmi tsaytsika runakuna kushikuypita punchunkunata näniman mashtapäkurqan. Tsaynölami wakinkunapis palmakunapa rämankunata pakirir näniman mashtapäkurqan.  Tsawraqa puntanta aywaqkuna y qepanta aywaqkunapis kushikushpan kayno nipäkurqan: “¡Hosana!* ¡*Davidpa Tsurin alabashqa kaykulätsun! ¡Tayta Diospa jutincho shamuq runa alabashqa kaykulätsun!* ¡Jana patsachöpis alabashqa kaykulätsun!” 10  Jerusalénman Jesús yaykuptinmi tsaycho kaykaq lapan runakuna jukninpis jukninpis tapunakurqan kayno nir: “¿Piraq taqay runa?” 11  Tsawraqa Jesúswan aywaykaq runakuna kayno nipäkurqan: “Pay kaykan Galileacho kaykaq Nazaretpita shamuq profëta Jesúsmi”. Templucho rantikuqkunata qarqushqan Marcos 11.15-19; Lucas 19.45-48; Juan 2.13-22 12  Templu patiuman yaykurirnami rantikuqkunata y rantipakuqkunatapis Jesús qarqurqan. Tsaynölami qellay trukatsiqkunapa mësankunatapis* y paluma rantikuqkunapa sillëtankunatapis tikrar usharqan. 13  Qarqurmi kayno nirqan: “Tayta Diospa palabrancho kaynömi qelqaraykan: ‘Wayïqa kanqa runakuna manakamänanpaqmi’.* Tsayno niykaptinpis qamkunaqa suwakunapa machayninmanmi tikratsipäkushqanki”.* 14  Templu patiucho Jesús kaykaptinmi qaprakuna y weqrukunapis payman qeliparqan. Paykunataqa lapantami aliyätsirqan. 15  Tsaychömi wamrakunapis payta alabar kayno nipäkurqan: “¡Hosana! ¡*Davidpa Tsurinta alabashun!” Runakunata Jesús aliyaykätsiqta rikaykur y wamrakuna alabarkaykaqta mayarmi mandaq cürakuna y leyta yachatsiq runakunapis pasaypa rabyakärirqan. 16  Tsaymi Jesústa kayno nipäkurqan: “¿Mayankiku kay wamrakuna niykashqanta?” Tsawraqa Jesús kayno nirqan: “Aw. ¿Manaku liyipäkushqanki Diospa palabrancho kayno qelqaraykashqanta: ‘Pishi wamrakuna y chuchuykaq wamrakunapis alabashunkimi’?”* 17  Tsayno nirkurmi paykunata kacharir Betania markaman kutikurqan tsaycho patsakunanpaq. Hïgus yöra tsakinanpaq Jesús nishqan Marcos 11.12-14, 20-24 18  Jukaqnin tuta Jerusalénman kutiykashqancho Jesús mikanarqan. 19  Tsaymi näni nawpancho hïgus yörata rikaykur wayuyninta ashiq aywarqan. Rapralanta tariykurmi kayno nirqan: “¡Kananpitaqa manami imaypis wayunkipaqnatsu!” Tsayno niptinmi jinan höra hïgus yöra tsakikäkurqan.* 20  Tsayta rikaykurmi discïpulunkuna mantsakashqa kayno ninakurqan: “¿Imanöpataq hïgus yöra jinan höra tsakishqa?” 21  Tsawraqa Jesús kayno nirqan: “Rasunpami kayno nï: Lapan shonquykiwan Tayta Diosman yärakurqa manami kay hïgus yörata tsakitsishqänölatsu rurapäkunki, sinöqa taqay jirkata: ‘Kaypita lamarman ayway’ niptikipis aywanqami.* 22  Lapan shonquykiwan yärakur imatapis Tayta Diosta manakurqa chaskinkimi”. Jesústa cürakuna tapushqan Marcos 11.27-33; Lucas 20.1-8 23  Tsaypita templu patiuman yaykuykur yachaykätsiptinmi mandaq cürakuna y Israel mayor runakunapis Jesústa tapupäkurqan kayno nir: “Qamqa ¿pipa munayninwantaq rantikuqkunata qarqushqanki? ¿Pitaq nishushqanki tsayno qarqunaykipaq?” 24  Tsawraqa Jesús kayno nirqan: “Qamkunatapis mä tapushayki. Tapushqäta nimaptikiqa noqapis wilashaykimi pipa munayninwan qarqushqätapis. 25  ¿Pitaq Juanta kachamushqa *bautizananpaq? ¿Tayta Diosku o runakunalaku?” Tsayno tapuptinmi kikinpura kayno parlapäkurqan: “Tayta Dios kachamushqanta niptintsiqa: ‘¿Imanirtaq mana chaskikärishqankitsu?’ nimäshunmi. 26  Runakuna kachamushqanta niptintsiqa intëru markami contrantsi sharkapäkunqa. Lapanmi yarpapäkun Juan profëta kashqanta”. 27  Tsawraqa Jesústa kayno nipäkurqan: “Manami musyapäkütsu pï kachamushqantapis”. Tsayno niptinmi Jesús kayno nirqan: “Noqapis manami wilashaykitsu pipa munayninwan rantikuqkunata qarqushqätapis”. Juk runapa ishkay tsurinkunaman Jesús tinkutsishqan 28  “¿Qamkuna ima ninkitaq? Juk runapashi ishkay tsurinkuna karqan. Qechpa kaq tsurintashi kayno nirqan: ‘Hïju, kanan junaq üva chakrächo arupaykalämay’. 29  Tsayno ruwakuptin manashi awnirqantsu. Nirkurpis yarpachakurkur aruq aywarqanshi. 30  Qechpa tsurinta minkakushqannölashi shulka kaq tsurintapis minkakurqan. Tsayshi tsurin kayno nirqan: ‘Ya, papä. Arupäshaykichari’. Tsayno awnirkurpis manashi aywarqantsu. 31  “Kanan mä nimay. ¿Mayqantaq taytan munashqanta rurashqa?” Tsayno niptinmi kayno nipäkurqan: “Qechpa kaq tsurinmi”. Tsawraqa Jesús kayno nirqan: “Rasunpami kayno nï: Tsay qechpa kaq tsurin kashqannömi Romapaq impuestu cobraqkuna y *wayrapakuq warmikunapis karkaykan. Paykunaqa qamkunapita mas puntatami Tayta Dios *mandaykashqanman yaykuykan. 32  Tayta Dios munashqanno kawanaykipaq Bautizaq Juan yachatsishuptikipis qamkunaqa manami chaskikärishqankitsu. Impuestu cobraqkuna y wayrapakuq warmikunami itsanqa wilakushqanta chaskikärishqa.* Tsayta rikaykarpis qamkunaqa wilakushqanta manami chaskikärishqankitsu ni jutsa ruraykunata kacharishqankitsu”. Chakra arriendaq runakunaman tinkutsiypa Jesús yachatsishqan Marcos 12.1-12; Lucas 20.9-19 33  “Mas juktapis tinkutsiypa yachatsishayki: Juk runashi chakranman üvata plantaykatsir* intëru kuchunpa perqatsirqan. Üvata jarunanpaqshi pözuta ruratsirqan. Chakranta täpananpaqshi törritapis sharkatsirqan. Lapanta ruraykatsirnashi chakranta arriendakuykur juk lädu markapa aywakurqan. 34  “Cosëcha qalaykuptinnashi üva chakra arrindunpita cobrakamunanpaq ashmayninkunata kacharqan. 35  Chayaptinshi chakra arriendaqkunaqa tsay ashmaykunata jukta maqapäkurqan, jukta wanutsipäkurqan y juktanashi saqmapäkurqan. 36  Tsayshi chakrapa duëñun puntata kachashqanpita mas atskaqtana ashmayninkunata kacharqan. Paykunatapis tsaynölashi rurapäkurqan. 37  “Tsaypitanashi kikinpa tsurintana kacharqan ‘tsurïtaqa respitapäkunqami’ nishpan. 38  Tsurin aywaykaqta rikärirshi chakra arriendaqkuna wilanakur kayno nipäkurqan: ‘Taqaymi kay chakrawan quëdananpaq kaykan. Kanan wanuratsishun noqantsipaqna chakran kananpaq’. 39  Chayaykuptinnashi wilanakushqannöla üva chakrapita juk läduman apaykur wanutsipäkurqan”. 40  Tsayno wilaparkurmi Jesús kayno nirqan: “Üva chakrapa duëñun kutiykur ¿imatataq ruranqa tsay runakunata?” 41  Tapuptinmi kayno nipäkurqan: “Tsay fiyu runakunataqa mana kuyapaypami wanutsinqa. Nirkurmi cada cosëchacho pägaq kaqtana chakranta arriendakuykunqa”. 42  Tsawraqa Jesús kayno nirqan: “¿Manaku liyipäkushqanki Tayta Diospa palabran kayno nishqanta?“ ‘Wayi sharkatsiqkuna “kay rumiqa manami alitsu” nir jitarishqanmi wayi esquïnan cimientuchöna churaraykan.Tsayno kananpaq Tayta Diosmi kamakätsishqa.Tsaypitami pasaypa kushikuntsi’.* * 43  “Tsaymi qamkunata kayno nï: Mandashqanta qechurkushushpaykimi cäsukuq runakunatana Tayta Dios qoykunqa. 44  Pipis tsay rumiman tuniq kaqqa ushakanqami. Tsaynölami pipa jananmanpis tsay rumi chayarqa pasaypa ushakätsinqa”. 45  Tsayno tinkutsiypa yachatsiptinmi mandaq cürakuna y *fariseukuna tantiyapäkurqan paykunapa contran rimaykashqanta.* 46  Tsawraqa prësu tsaritsiyta munarpis profëta kashqanta runakuna parlaptinmi paykunata mantsakur mana tsaritsipäkurqantsu.

Ichic wilacuycuna

Sión Siónqa Jerusaléncho jirkanmi kaykan. Siónchömi Davidpa Markan karqan y templuta sharkatsipäkurqan (Sal. 2.6; 9.11; 132.13). Tsaymi Jerusalén markapa jukaq jutin Sión kaykan (2Crón. 5.2). Bibliachömi Siónta parlapan warmita parlapaqno (Isa. 49.15, 22; Lam. 2.1).
21.9 Israel runakuna Hosana nirqan Tayta Diosta alabarmi.
Davidpa Tsurin Davidpa Tsurin nirqa Tayta Dios kachamushqan Cristupaqmi nirqan. Tsayno nipäkurqan rey Davidpa miraqninkunapita Cristo yurinanpaq Tayta Dios promitishqa kaptinmi (2Sam. 7.10-16; Sal. 89.1-4, 19-37; 132.11-12; Isa. 11.1-10). Jesucristo salvakuq Cristo kashqanta tantiyarmi Davidpa Tsurin kashqanta nipäkurqan (Mat. 9.27; 12.23; 21.9; 22.41-46).
21.12 Jesús kawanan witsanmi Roma runakunapa qellayninta Israel runakuna manijaq imatapis rantipakunanpaq. Tayta Diospaq ofrendata apananpaqmi itsanqa templuman apananpaq kaq qellaytaraq rantiq.
21.13a Isa. 56.7.
21.13b Jer. 7.11.
Davidpa Tsurin Davidpa Tsurin nirqa Tayta Dios kachamushqan Cristupaqmi nirqan. Tsayno nipäkurqan rey Davidpa miraqninkunapita Cristo yurinanpaq Tayta Dios promitishqa kaptinmi (2Sam. 7.10-16; Sal. 89.1-4, 19-37; 132.11-12; Isa. 11.1-10). Jesucristo salvakuq Cristo kashqanta tantiyarmi Davidpa Tsurin kashqanta nipäkurqan (Mat. 9.27; 12.23; 21.9; 22.41-46).
21.19 Tsaynöpami Jesús tantiyatsirqan runakunapis Tayta Dios munashqanno mana kawar wayuyniynaq hïgusno kashqanta. Tsaymi tsay hïgusta Jesús tsakitsishqanno Tayta Dios runakunatapis juzganqa.
bautizay Jesucristuta chaskikuqkuna bautizakurqa runakunata musyatsipäkun jutsankunata kacharishqanta, Jesucristuman yärakärishqanta y Jesucristuta cäsukärinanpaq kashqantami. Discïpulunkunatami Jesucristo nirqan payta chaskikuqkunata bautizananpaq (Mat. 28.19; Mar. 16.16).
wayrapakuq warmi Wayrapakuq warmiqa pägupaq rayku jukwan jukwan kakuq warmimi kaykan. Tsayno warmikunata Tayta Dios imaypis mana perdonananpaq kashqanta runakuna yarpaptinpis Jesucristuqa nirqan jutsankunata kacharir Tayta Dios munashqanno kawarqa perdonashqa kananpaq kashqantami (Mat. 21.31-32; Heb. 11.31).
mandaykashqan, Tayta Dios mandaykashqan Tayta Dios mandaykashqan nishqanqa Tayta Dios shamur fiyu runakunata ushakätsinanpaq y ali kawayta apamunanpaq kashqantami niykan (Isa. 13.9-10; 65.17-25; Joel 1.14-16; Zac. 14.9). Tayta Dios mandaykashqantami Israel runakuna atska wata shuyarqan (Mar. 15.43).
21.42 Tsay rumimanmi Jesucristo tinkutsikurqan. Tsayno nirmi tantiyatsirqan chikiptinpis Tayta Dios lapanpitapis mas munayniyuq kananpaq churashqanta.
fariseo runa Fariseukunaqa Moisés qelqashqan leykunata lapantami yachakärirqan. Tsay leykuna jananmanmi mas leykunata y costumbrikunata yapapäkurqan (Mar. 7.1-4). Tsaykunata yachaykarpis runa mayinta manami kuyarqantsu (Mat. 16.5-12; 23.1-36).
21.45 Tsay tinkutsikuy kaynömi kaykan: Chakrayuqqa Tayta Diosmi. Chakrayuq kachashqan ashmayninkunanami Tayta Diospa profëtankuna. Chakrayuqpa tsurinnami Jesucristo. Chakra arriendaq fiyu runakunanami Jesucristupa contrankuna.