¿Imanirtaq Jehoväta alabayë nishwan?
“¡Jähta alabayë! Porqui cantarnin Diosnintsikta alabëqa alläpa allim. ¡Imanö shumaq y allim pëta alabëqa!” (SAL. 147:1).
1-3. (1) ¿Imëraq Salmus 147 textuqa qellqakarqan? (2) ¿Imataraq yachakushwan Salmus 147 textupita?
PIPIS allita rurayanqampita y cristiänunö alli portakuyanqampitaqa llapantsikpis kushikurmi alabapärintsik. Peru llapampitapis masqa Jehovällam alabanataqa merecin. Porqui llapan kamanqankunachömi alläpa poderyoq kanqanta rikantsik. Y nunakunata alläpa kuyamarnintsikmi, tsurintapis wanunampaq mandamurqan.
2 Salmus 147 textuta qellqaqqa shonqupita patsëmi Jehoväta alabëta munarqan. Jina wakinkunatapis animarqanmi pënölla Jehoväta alabayänampaq (leyi Salmus 147:1, 7, 12 *).
3 Kë Salmusta pï qellqanqantaqa manam musyantsiktsu, itsa Babiloniapita jorqurir Jerusalenman israelïtakunata Jehovä kutitsinqan witsankunachö kawarqan (Sal. 147:2). Tsëchi, markankunachö yapë adorayänampaq kutitsinqampita Jehoväta alabarqan. Peru Jehoväta alabanampaqqa maskunapis karqanmi. ¿Imakunataq karqan? ¿Imanirtaq noqantsikpis Jehoväta alabayë nishwan? (Sal. 104:35, nota; 147:1).
SHONQUNKUNACHÖ NANATSIKOQKUNATAM KACHAKËKÄTSIN
4. Libri tikrarirqa, ¿imanöraq israelïtakuna sientikuyarqan?
4 Babiloniachö këkar israelïtakuna imanö sientikuyanqanman pensarishun. Babilonia nunakunaqa penqakatsirmi kënö niyaq: “Sionpita juk cancionta cantapäyämë”. Peru cantëtaqa manam munayarqantsu, porqui fiestata rurar kushikuyänan Jerusalen markaqa ushakashqam këkarqan (Sal. 137:1-3, 6). Shonqunkunachö alläpa llakishqam këkäyarqan y shoqayänantam wanayarqan. Peru Jehovä willakunqannömi, Persia nacionpa reynin Cïruqa Babiloniapita israelïtakunata librarirqan. Tsëmi Cïruqa Jehoväpita kënö nirqan: “Pëmi mandamashqa Judächö këkaq Jerusalenchö wayin ruratsinäpaq. Tsëmi niyaq, pipis pëpa markampita kaqqa, witsätsun” (2 Crön. 36:23). Kë llapan pasakunqanqa, Babiloniachö këkaq israelïtakunataqa alläpachi shoqarqan.
5. Salmus 147:3 textu ninqannö, ¿imanötaq poderninta Jehovä utilizan?
5 Jehoväqa israelïtakunata cada ünutam shoqarqan. Y tsënöllam kanampis ruran. Salmus 147 textuta qellqaqqa Diospaq kënömi nin: “Pëqa shonqunkunachö nanatsikoqkunatam kachakätsin, y herïdankunatam vendan” (Sal. 147:3). Qeshyëkarnin o alläpa llakishqa këkarnimpis, Jehovä shoqamänapaq kaqman y llakikïnintsikkunachö yanapamänapaq kaqmanqa confiakïta puëdintsikmi (Sal. 34:18; Is. 57:15). Ima problëmakunapa pasashqapis kallpata y yachëtam qomantsik alleq tsarakunapaq (Sant. 1:5).
6. ¿Imatataq Salmus 147:4 textu yachatsimantsik? (Rikäri kë yachatsikïpa qallananchö këkaq dibüjuta).
6 Kë Salmusta qellqaqqa ciëluta rikärirmi Jehoväpaq kënö nirqan: “Qoyllurkunatapis yupanmi, y cada ünutam jutinkunapa qayan” (Sal. 147:4). ¿Imanirtaq qoyllurkunapitaqa parlarqan? Këman pensarishun: qoyllurkunata rikëta puëdirnimpis, ëka kayanqantaqa manam musyarqantsu. Kanan witsan cientïficukunaqa mastam rikëta puëdiyan. Ciëluchöqa millonllëpayan millon qoyllurkuna kanqantam niyan, peru yupëtaqa manam puëdiyantsu. Peru Jehoväqa, qoyllurkunata yupëta puëdinmi y hasta cada ünutam jutipa reqin. Juk parlakïchöqa cada qoyllur imanö kanqantam reqin (1 Cor. 15:41). ¿Imatataq tsëqa yachatsimantsik? Cada qoyllur mëchö këkanqanta musyanqannöllam Jehoväqa musyan mëchö këkanqantsikta, imanö sientikunqantsikta y cada ünu imata wananqantsikta.
7, 8. (1) Problëmakunapa pasashqa, ¿imatataq Jehovä cuentaman churan? (2) Jehovä imanö entiendimanqantsikta juk pasakunqanwan willakaramï.
7 Jehoväqa cada ünu ima problëmakunapa pasëkanqantsiktam musyan y yanapamänapaqqa podernin kanmi (leyi Salmus 147:5 *). Hörataqa itsa pensashwan problëmantsikkuna alläpa jatun kanqanta y tsërëkur imata rurëtapis mana puëdinqantsikta. Peru Jehoväqa musyanmi mëyaqlla rurëta puëdinqantsikta, y yarpanmi “allpapita rurashqa kanqantsikta” (Sal. 103:14). Jutsasapa karninmi imallachöpis kutin kutin pantarintsik. Itsa llapantsikpis pësakuntsik imata parlanqantsikpita, höra höra mana alli munëyoq kanqantsikpita y wakinkunapa imankunatapis munanqantsikpita. Jehovä tsënö mana karnimpis, entiendimantsikmi imanö sientikunqantsikta (Is. 40:28).
8 Itsa höraqa rikarquntsik problëmantsikta vencinapaq poderninwan Jehovä imanö yanapamanqantsikta (Is. 41:10, 13). Rikärishun Kyokü jutiyoq juk precursörata ima pasanqanta. Juk markata yanapakoq mandayanqanchömi, alläpa llakikur qelanärirqan. ¿Imanötaq cuentata qokurirqan pasëkanqanta Jehovä entiendinqanta? Tsë yanapakïkanqan congregacionchömi, Kyoküqa cuentata qokurirqan cristiänu mayinkuna pëta entiendiyanqanta. Tsëmi kënö nirqan: “Jehovä kënö nikämaqtanömi sientirqä: ‘Alläpam kuyaq, y manam precursöra kanqëkillapitatsu, sinöqa wamrä y sirwimänëkipaq kawënikita utilizanqëkipitam. Y sirwimarnï kushishqa kanëkitam munä’”. Y qamqa, ¿rikarqunkiku Jehovä tsënö entiendishunqëkita?
WANANQANTSIKKUNATAM JEHOVÄQA QOMANTSIK
9, 10. ¿Imachötaq Jehoväqa puntata yanapamantsik? Juk pasakunqanta willakaramï.
9 Hörataqa itsa yarpachakushwan mikïpaq o imatapis wananqantsikkunapaq. Tsënö kaptimpis, Jehoväqa Patsata kamashqa imëka mikïkuna wayunampaqmi, tsënöpa llapan nunakuna wanayanqan mikïta tariyänampaq. Hasta llullu pishqukunatapis (Leyi Salmus 147:8, 9 *). Kë pishqukunatapis Jehovä mikïninkuna qoptinqa, ¿manatsuraq confiakïta puëdintsik noqantsiktapis wananqantsikkunata qomänantsikpaq kaqta? (Sal. 37:25).
10 Masqa precisan, alli markäkïyoq kanapaq Jehovä qomanqantsikkunam. Jina Diosqa qomantsik ‘imëka yarpachakïkuna janampa këkaq yamë kënintam’ (Filip. 4:6, 7). Pensarishun Mutsuo jutiyoq cristiänuta y warminta ima pasanqanman. Pëkunaqa 2011 wata Japon nacionchö lamar yaku yarqaramunqanchömi Jehoväpa yanapakïninta rikäyarqan. Wayinkunapa jananman lloqëkurmi (yarkurkurmi), salvakuyarqan peru cäsi llapan cösasninkunatam oqrariyarqan. Tsë alläpa alalaq paqasmi wayinkunapa segundu pïsunchö waräyarqan. Waräninnam, Diospita shoqakïta ashiyanqanchö Anuario de los testigos de Jehová 2006 nishqan librullata tariyarqan. Tsënam rikäriyarqan tsë librupa “Los tsunamis más mortíferos de la historia” nishqan subtïtuluta. Tsëchöqa 2004 wata, Sumatra islachö alläpa fuertipa patsa kuyunqanrëkur lamar yarquriptin imëpitapis mas jatun desgraciapitam parlarqan. Pëkunaqa waqarëkarmi tsëta leyiyarqan. Mas wanayanqan hörachö Jehovä kuyëkanqanta y shoqëkanqantam sientiyarqan. Jina, cristiänu mayinkuna röpata y mikïta apapuyanqanchöpis Jehoväpa kuyakïnintaqa rikäyarqanmi. Peru markäkïninkunachöqa masqa yanaparqan, Sucursalta Rikaqkuna congregacionninkunaman watukaq ëwayanqanmi. Tsëmi kënö nin: “Cuidayämarnï lädükunachö Jehovä këkaqtam sientiyarqä, tsëqa alläpam shoqayämarqan”. Awmi, Jehoväqa puntata yanapamantsik espiritual kaqchömi, y tsëpitanam imatapis wananqantsikkunataqa qomantsik.
¿IMATATAQ RURANANTSIK JEHOVÄ YANAPAMÄNATA MUNARQA?
11. ¿Imatataq ruranantsik Jehovä yanapamänata munarqa?
11 ‘Humildi kaqkunata pallarkunampaqmi’ Jehoväqa imëpis listu këkan (Sal. 147:6a). Peru ¿imatataq ruranantsik yanapamänata munarqa? Pëwan alli amïgu kanapaqmi humildi kanantsik (Sof. 2:3). Humildi kaqkunaqa, mana alli rurëkunata Jehovä altsamunanta y sufrimientunkunachö yanapanantam shuyaräyan. Tsënö nunakunapitaqa Jehoväqa alläpam kushikun.
12, 13. (1) Jehovä yanapamänata munarqa, ¿imapitataq cuidakunantsik? (2) ¿Imatataq ruranantsik Jehoväta kushitsita munarqa?
12 Peru Jehoväqa, “mana alli nunakunataqa penqakïmanmi churan” (Sal. 147:6b). Tsëmi kuyakïninta chaskita munar y noqantsikwan piñakunanta mana munarqa, pë chikinqan rurëkunatam chikinantsik (Sal. 97:10). Oqllanakur lluta ruranakur jutsakunatam chikinantsik. Y tsëman chätsikoq rurëkunapita y pornografïata rikëpitam cuidakunantsik (Sal. 119:37; Mat. 5:28). Tsëta rurananqa itsa fäciltsu kanqa, peru kallpachakurninqa Jehoväpa bendicionninkunatam chaskishun.
13 Tsë mana alli munëkuna vencimänata mana munarqa, Jehovätam yanapamänapaq mañakunantsik. Salmus 147:10 textu ninqannöpis, manam kikintsikllaman ni nunakunamampis confiakunantsiktsu. Tsëpa rantinqa shonqupita patsëmi Jehoväta rogakunantsik yanapëkamänapaq. Pëqa manam nunakunanötsu kutin kutin rogakur mañakunqantsikpita piñakunqa. Porqui Salmus 147:11 textum kënö nin: “Jehoväta respetaqkuna y alläpa alli këninta rikëta shuyaraqkunaqa, alläpam pëta kushitsiyan”. Tsëmi, mana alli munëkunata vencinapaq Jehovä imëpis yanapamänapaq kaqman confiakunantsik.
14. ¿Imataq kushitsirqan Salmus 147 textuta qellqaqta?
14 Jehovä imëpis yanapamänapaq kaqtaqa segürum kantsik, porqui kikinmi tsëta änimantsik. Salmus 147 textuta qellqaqqa, israelïtakuna Jerusalenman kutiyänampaq kaqmanmi pensëkarqan. Tsëmi Jehoväpita kënö nirqan: “Pëmi markëkipa punkumpa segürunta tsarakoqta tikratsin; pëmi qamkunawan këkaq wamrëkikunata bendicin. Pëmi markëkikunaman yamë këta apamun” (Sal. 147:13, 14). Sirweqninkunata tsapänanrëkur Jerusalenpa punkunkunata Jehovä sinchiyätsinampaq kaqta musyanqanqa, alläpam kushitsirqan.
15-17. (1) Mana alli sientikushqa, ¿imanötaq Jehoväqa Palabranta utilizan yanapamänapaq? (2) Jehovä palabranwan ‘raslla’ imanö yanapamanqantsikta, juk pasakunqanwan willakaramï.
15 Itsa sasa problëmakunapa pasashqa, llakikïpita cuerpuntsik ishkikärinqa o peqantsikpis nanarinqa. Peru Jehoväqa yachënintsikmi qomäshun. Tsëmi kë Salmusta qellqaqqa kënö nirqan: “Pëpa mandakïnintam patsa chaskin; pëpa palabranqa rasllam mëmampis chärin”. Jina nirqanmi: “Pëmi rashtata millwa niraqta shikwatsimun; imëka uchpatanömi qajata maqtsin” y “¿pitaq tsërëkur alalaptin aguantëta puëdin?”. Tsëpitanam kënö nirqan: “Pë mandaptinmi tsulluriyan” (Sal. 147:15-18). Jehoväqa alläpa puëdeq karnin y llapantapis alleq reqirninmi, rashtata o runtu tamyatapis mandëta puëdin. Tsëmi ima problëmapa pasashqapis yanapamënintsikta puëdin.
16 Kanan witsanqa Palabran Bibliawanmi Jehoväqa pushamantsik. Tsëmi ‘pëpa palabranqa raslla mëmampis chärinqanta’ nishwan, porqui wananqantsik hörakunachömi yanapamantsik. ¿Manaku Bibliata y alli juiciuyoq y markäkïpaq sirwipakoq qomanqantsik publicacionkunata leyirnin, JW Broadcasting nishqan canalta rikarnin, Internetchö jw.org päginaman yëkurnin, anciänukunawan y wakin cristiänu mayintsikkunawan parlarnin yanapakïta tarintsik? (Mat. 24:45). Awmi, Salmus nishqannömi Jehoväqa ‘raslla’ yanapamantsik.
17 Simöne jutiyoq juk cristiänaqa, imapaqpis mana välinqanta y Diospis mana chaskinampaq kaqtam pensaq. Peru yanapëkunampaq Jehoväman mañakïtaqa manam imëpis jaqirqantsu, jinamampis, Bibliapita yachakurmi
kallpachakurqan. Tsënö ruranqampita, ¿Diospa Palabran yanapashqaku? Kikinmi kënö nin: “Imapa pasarnimpis, Jehoväpa poderninta y yanapakïnintaqa imëpis rikarqömi”. Awmi, mana alli sientikurlla mana kakunampaqmi Bibliaqa yanapashqa.18. ¿Ima kushikïpaq cargutataq Jehovä qomashqantsik y imanirtaq ‘Jehoväta alabayë’ nishwan?
18 Salmus 147 textuta qellqaqqa, musyarqanmi israelïtakunata kushikïpaq jatun carguta Jehovä qonqanta. Porqui pëkunallatam akrarqan “palabranta”, “mandakïninkunata y decidinqankunata qonampaq” (leyi Salmus 147:19, 20 *). Tsënöllam noqantsikpis kushikïpaq jatun carguta chaskirquntsik. Awmi, noqantsikllatam Jehoväqa akramarquntsik jutimpa reqishqa kanapaq. Jehovätam reqintsik y Palabranwanmi pushamantsik. Tsërëkurmi pëpa amïgun këta puëdintsik, tsëtaqa ¡alläpam agradecikuntsik! Salmus 147 textuta qellqaq ninqannöpis, imëkam kan ‘Jehoväta alabayë’ ninapaq y wakinkunatapis tsënölla rurayänampaq invitanapaq.
^ par. 2 Salmus 147:1, 7, 12: “¡Jähta alabayë! Porqui cantarnin Diosnintsikta alabëqa alläpa allim. ¡Imanö shumaq y allim pëta alabëqa! [...] Cantarnin Jehoväta agradecikuyë; arpawan cantarnin Diosnintsikta alabayë, [...] Jerusalen, Jehoväta precisaqpaq churë. Sion, Diosnintsikta alabë”.
^ par. 7 Salmus 147:5: “Señornintsikqa alläpa puëdeqmi y alläpa poderyoqmi; pë entiendinqankunaqa mana tantiyëpaqmi”.
^ par. 9 Salmus 147:8, 9: “Porqui pëmi pukutëwan ciëluta tsapan, pëmi tamyatsimun, pëmi jirkakunachö qorata winatsin. Pëmi animalkunata pachan qaran, pëmi chiyakyar mikïta mañakuyaptin llullu cuervukunata pachan qaran”.
^ par. 18 Salmus 147:19, 20: “Pëmi palabranta Jacobta musyatsin, y pëmi mandakïninkunata y decidinqankunata Israelta musyatsin. Juk nacionkunawanqa manam tsënötsu rurashqa; pëkunaqa manam musyayantsu pë decidinqankunata. ¡Jähta alabayë!”.