1 Biblia nenqanman markäkï

“Teyta Diospa palabranqa quiquinpitam shamun, y allim yachatsicunantsicpaq, mana allita rurayaptin willapänantsicpaq [yätsikunapaq], piñapänantsicpaq y allicunallatana ruranantsicpaqpis.” (2 Timoteu 3:16)

¿IMANIRTAQ ALLÄPA SASA KANMAN? Bibliataqa nunallam qellqashqa niyanmi wakinkunaqa. Wakinkunanam, unë pasanqankunata manam kanqantanöllatsu willakun niyan, hina kanan witsankunachöqa manam alläpaqa yanapamantsiknatsu neqkunapis kayanmi.

¿IMANÖRAQ YACHAKUSHWAN BIBLIA NENQANMAN MARKÄKÏTA? Rasun kaqchöqa, Bibliaqa manam rasumpatatsu yachatsikun y manam yanapakuntsu neqkunaqa, manam kikinkuna Bibliata estudiayashqatsu. Wakinkuna niyanqankunallatam pëkunapis niyan. Pero Bibliaqa kënömi nin: “Mana musyaqqa imëka niyanqanmanmi markäkun [yärakun], pero musyaq kaqqa mëpa ëwanampaqpis alliraqmi rikan” (Proverbios 14:15).

Wakinkuna niyanqankunallaman creinqantsiknöqa, unë Berea markapita nunakunanömi kashwan. Berea (kë markaqa Grecia nacionchömi këkan) markachö yachaq punta cristiänokunaqa manam wakinkuna niyanqanllatatsu creiyaq. Antis “cada junaqmi estudiayarqan Diospa palabranta [...] rasonpa canqanta musyayänanpaq” (Hechos 17:11). ¿Imanirtaq pëkunanö rurantsiktsu? Biblia Diospita kanqanman markäkunapaqqa, qateqninchömi ishkë yachatsikïta rikärishun. Tsëmi shumaq ‘estudiayariyänëquipaq’ niriyaq.

Kanqantanöllam Biblia willakun unë pasanqankunata. Unë nunakunapaq y markakunapaq Biblia parlanqampaqmi, llullakunmi o ulikunmi niyashqa wakinkunaqa. Tsënö karpis, tariyanqankuna y estudiayanqankunam kutin kutin rikätsikushqa niyanqankuna mana rasumpa kanqanta, y Biblia nenqanqa markäkïpaq kanqanta.

Tsëta rikärishun. Huk tiempochömi, estudioso nunakuna Isaías 20:1 textochö rey Sargonpaq parlanqanta manam rasumpatsu kawarqan niyarqan. Tsënö niyaptimpis, 1840 watachömi unë kaqkunata estudiaq nunakuna palacionta taririr, oqtir qallëkuyarqan. Kananqa Sargón Asiria nacionpa unë reynin kanqantaqa më tsëchöpis musyayannam.

Hina wakin kaq estudioso nunakunapis, Jesusta wanutsiyänampaq mandaq Poncio Pilato rasumpa kawanqanta manam creiyarqantsu (Mateo 27:1, 22-24). Tsënö nikäyaptimpis, 1961 watachömi unë Cesarea (Israel) markachö tariyarqan shutinta y ima cargoyoq kanqantapis qellqarëkaqta.

Rasumpa kaqta Biblia willakonqampaqmi huk reqishqa revista kënö nin: “Israelïtakunapa unë abuëlonkunapaq, desiertopa israelïtakuna ëwayanqampaq, David y kastankuna gobernayanqan witsampaq, y Jesus kawanqampaq Unë y Mushoq Testamentochö parlanqan rasumpa kanqantam rikätsikun estudiaqkuna tariyanqan” (U.S.News & World Report del 25 de octubre de 1999). Tsënö karpis, estudiaqkuna tariyanqanllapitatsu manam Bibliamanqa markäkuntsik. Pero, Biblia Diospa  këkarqa, ¿manaku unë kaqpaq parlar rasumpa kaqta willakunman?

Biblia yachatsikonqanqa llapan kawënintsikchömi yanapakun. Microbiokunata manaraq reqiyaptin y tsëkuna qeshyatsikuyanqanta manaraq musyayaptinmi, Bibliaqa yachatsikorqanna nunakuna mana rakcha o iska kayänampaq, y kanan witsankunapis tsëqa yanapakunmi (Levítico 11:32-40; Deuteronomio 23:12, 13). Hinamampis, shumaq kawakuyänampaqmi atska familiakunata Biblia yanapashqa (Efesios 5:28–6:4). Hina Biblia yachatsikonqannö kawaqkunaqa, alli trabajador o más alli patronmi kayampis (Efesios 4:28; 6:5-9). Wakinkunaqa alläpa llakishqa kashqa karpis, kananqa kushi kushinam kawakuyan (Proverbios 14:30; Efesios 4:31, 32; Colosenses 3:8-10). Këkunachö rikanqantsiknöpis, Biblia yachatsikonqanqa imëkachömi yanapakun. ¿Diospita këkarqa manaku tsënö kanman?

¿IMAKUNACHÖTAQ YANAPAMANTSIK? Bibliaqa “mana yachaqtapis yachaqmanmi tikratsin”, y alli kawakunampaqpis yanapanmi (Salmo 19:7). Huk librokunapitaqa Diosta alli reqinapaqmi yanapakun, tsënöpa markäkoq kanantsikpaq.

Más yachakïta munarqa, Rasumpëpaqa, ¿imatataq Biblia yachatsikun? * libropa 2 kaq capïtulonchö këkaq, “Jehová Diospitam Bibliaqa shamun” neq tïtulota ashiri.

[Päginapa ura kuchunchö willakï]