21 KAQ YACHACHIKUY
Manchakusqantawan iskayrayasqantam atiparqa
1-3. ¿Ima milagrotataq Pedroqa rikurqa? ¿Imanasqataq llumpayta sasachakurqa lamar qochapi?
PEDROM tutayaqpi Galilea lamar qochapa hawanpi tukuy kallpanwan yakuta qachirqa, hinaspam qonqayllamanta achkita hina rikurqa. ¿Yaqañachu achikyamuchkanman karqa? Llumpayta wayraptinmi olakuna boteta puramintita laqyarqa. Pedroqa mana samaykuspanmi nuyuy-nuyuy chaynataq cuerponpas nanay-nanay yakuta hinalla qachirqa.
2 Pedroqa Jesuspa wakin discipulonkunapiwanmi botepi rirqaku, Jesusmi ichaqa mana paykunawanchu rirqa. Hina chay punchawllapim rikurqaku huk-iskay tantakunata chaynataq challwakunata milagrowan achkayachispan waranqantin runakunaman mikuchisqanta. Chaymi runakunaqa Jesusta reyninku kananpaq nombrayta munarqaku. Jesusqa manam munarqachu politicapi chaqrukuytaqa, chaykunapi mana chaqrukunankupaqmi discipulonkunaman yachachirqa. Chaymi runakunamanta ayqekuspan discipulonkunata kamachirqa qochapa chimpanman rinankupaq. Payñataqmi orqoman sapallan pasakurqa Taytanta mañakunanpaq (Mar. 6:35-45; leey Juan 6:14-17).
3 Jesuspa discipulonkunaqa tutaykuqtañam lamar qochaman pasarqaku risqankuman hinam astawan tutayarurqaku. Ichaqa manam llumpay karupichu tarikurqaku. Llumpayta wayraptin olakuna hoqarikusqanwanmi rimasqankutapas ñakayta uyarinakuspa tukuy kallpankuwan yakuta qachirqaku. Pedroqa yaqapaschá yuyaymanastin rirqa.
Jesusta iskay wataña reqsispanpas Pedroqa astawan iñiyniyoq kananpaqmi kallpanchakurqa
4. ¿Imanasqataq Pedroqa allin ejemplo ñoqanchikpaq?
4 Pedroqa iskay wata masñam Nazaretmanta Jesusta reqsirqa,
chay watakunapi Jesuspa tukuy ruwasqankunapichá yuyaymanarqa. Jesusmanta allintaña yachaspanpas astawanraqmi yachayta munarqa. Payqa munarqam Cristopa allin discipulon kayta, chaymi kallpanchakurqa manchakusqantawan iskayrayasqanta atipananpaq, chayqa allin ejemplom ñoqanchikpaq. Qatiqninpim Pedro imayna kasqanmanta astawan yachasunchik.“Mesiastam tariramuniku”
5, 6. ¿Imaynataq Pedropa vidanqa karqa?
5 Pedroqa manachá qonqarqachu Jesusta haykapi reqsisqantaqa. Wawqen Andresmi kaynata willarqa: “Mesiastam tariramuniku”, nispa. Pedroqa manam yacharqachu Jesusta reqsisqan punchawmanta vidan imayna kanantaqa (Juan 1:41).
6 Galilea lamar qochapa norte lawnin Capernaum llaqtapim Pedroqa yacharqa otaq tiyarqa, chay qochaqa manam puchqochu karqa. Pedroqa wawqen Andreswan hinaspa Zebedeopa churin Santiagowan chaynataq Juanwanmi challwakuna hapiy negociopi llamkarqaku. Pedropa wasinpim yacharqaku suegran chaynataq wawqen Andrespas. Paykunaqa familianta mantienenanpaqmi llamkarqaku. Wakinpiqa tukuy tutam lamar qochapi kaqku atarrayankuta yakuman wischuspa chaynataq horqospa hapisqanku challwakunata iskaynin botekunaman winaspa. Punchawyaruptinpas hinallam llamkarqaku challwakunata rantikunankupaq otaq vendekunankupaq akllaypi chaynataq atarrayankuta mayllaypi hinaspa siraypi. Challwa hapiqkunaqa kallpasapa ancha llamkaq hichu-hichum karqaku.
7. ¿Pimantam Pedroqa yacharurqa? ¿Imanasqataq anchata kusikurqa?
7 ¿Imaynatam Pedroqa Jesuspa qatiqninña karqa? Wawqen Andresmi karqa bautizaq Juanpa qatiqnin, Pedroqa sumaqtachá uyarirqa Juanmanta wawqenpa willasqanta. Huk kutipim Andresqa uyarirqa admirakuypaq kaqta. Jesusta rikuruspanmi bautizaq Juan nirqa: “Qawaychik, paymi Diosmanta Hamuq Carneroqa”, nispa. Hinaptinmi Andresqa Jesus qatikuytaña qallaykurqa, chaymi kusisqallaña Pedrota maskaq rirqa Mesiaspa otaq Cristopa chayamusqanmanta willananpaq (Juan 1:35-40). Eden huertapi Adanwan Eva mana kasukusqanku qepatam Jehova Dios prometerqa runakunata salvananpaq hamuqta, chaytaqa nirqa tawa waranqa wata ñawpaqtaraqmi (Gen. 3:15). Diospa prometesqan Mesiastam Andresqa reqsirurqa. Willasqanwanmi Pedroqa Jesusta reqsiykunanpaq chaylla kallparqa.
8. ¿Imanasqataq Jesusqa Simonta suticharqa Pedrowan? ¿Imanasqataq wakinqa piensanku chayna sutichasqanqa yanqapaq kasqanta?
8 Chaykamaqa Pedropa sutinqa karqa Simonmi. Jesusmi payta rikuykuspan nirqa: “Juanpa churin Simon, kunanmantaqa Cefasñam sutiki kanqa”, nispa. Chay sutiqa Pedro ninanmi (Juan 1:42). Yaqapaschá Jesusqa ‘Cefaswan’ suticharqa qepa tiempopi imakuna ruwananpaq kasqanrayku. “Cefas” ninanqa “rumi” otaq “qaqa” ninanmi. Jesusqa Pedrotachá qawarqa tiempo pasasqanman hina confianapaq chaynataq iñiyninpi qaqa hina takyaspan iñiqmasinkunata yanapananpaq kasqanpi. Ichaqa, ¿chayna kasqanpaqchu Pedroqa hapikurqa? Manapaschá. Bibliata leeqkunapas wakinqa piensankum Pedroqa manchakuq otaq iskayrayaq kasqanmanta.
9. ¿Pedropa imayna kayninpitaq Jehova Dioswan Jesusqa repararqaku? ¿Imanasqataq paykunapi confiananchik?
9 Jesusqa yacharqam Pedroqa pantaq runa kasqanta, ichaqa Taytan hinam payqa repararqa runakunapa allin kayninpi. Chaymi Pedropa allin kayninkunapi reparaspan yanapayta munarqa astawanraq sumaq kayniyoq kananpaq. Kay tiempopipas Jehova Dioswan Jesusqa allin kayninchikkunapim reparanku. Ichapas wakinpiqa llumpay mana allin kasqanchikpaq hapikunchik. Chayna sientekuspaqa paykuna imayna qawasqanchikpim confiananchik, chaynapim Pedro hina saqekusun yachachiwananchikpaq chaynataq corregiwananchikpaq (leey 1 Juan 3:19, 20).
“Ama manchakuychu”
10. ¿Imakunatataq Pedroqa rikunman karqa? ¿Ima ruwayninmantaq kutikurqa?
10 Yaqapaschá Pedroqa Jesusta compañarqa predicananpaq wakin llaqtakunaman riptin. Chaymantapas rikurqapaschá Cana llaqtapi casamiento ruwasqankupi Jesuspa punta kaq milagro ruwasqanta, chaypim yakumanta vinota rikurichirqa. Jehova Diospa gobiernonmanta Jesuspa imayna willakusqantam Pedroqa uyarirqa. Ichaqa challwa hapiy negocionmanmi kutikurqa. Chaymanta killakuna pasaytam Pedroqa Jesuswan kaqmanta tuparqaku, chaypim Jesusqa kallpancharqa tukuy sonqonwan qatiqnin kananpaq.
11, 12. a) ¿Imataq Pedrota pasarqa challwa hapiq riptinku? b) Jesuspa predicasqanta uyarisqanman hinaqa, ¿ima tapukuykunapitaq piensanman karqa?
11 Huk tutam Pedroqa lamar qochaman rirqa challwa hapiq. Payqa riqmasinkunapiwanmi atarrayanta achka kutikama yakuman wischuspankupas ima challwatapas mana hapirqakuchu. ¿Maymantaq challwakunaqa yaykururqa? Pedroqa hichu-hichum karqa challwakuna hapiypi, payqa lamar qochapa tukuy lawninpichá challwata maskarqa. Payqa munarqachá putka yaku kaptinpas challwakuna maypi kasqanta rikuspan atarrayanwan hapiruyta. Chay ruwayta mana atisqanwanchá astawan hukmanyarqa. Payqa challwakuna hapiytaqa munarqa manam kusirikunanraykuchu aswanqa familianta mantienenanraykum. Ichaqa mana imayoqmi kutikamurqa qochapa patanman, chaypim atarrayanta limpiarqa. Chay ruwaypi afanakuchkaptinmi Jesusqa chayarurqa.
Pedroqa mana amispanmi hayka horapas Diospa Gobiernonmanta Jesuspa willakusqanta uyariyta munarqa
12 Jesuswanmi achkallaña runakuna hamurqaku yachachisqanta Luc. 5:1-3).
uyaristin. Muyuriqninpi achkallaña runakuna kaptinmi Jesusqa Pedropa botenman seqaspan nirqa qochapa patanmanta uku niqman tumpata qachinanpaq. Chaytaqa ruwarqa imamanta rimasqanta astawan allinta uyarinankupaqmi. Qochapa patanpi kaqkunapas chaynataq Pedropas ancha kusikuywanmi uyarirqaku. Pedroqa manachá amirqachu Diospa Gobiernonmanta Jesuspa willakusqanta hayka horapas uyariytaqa. ¡Mayna allinchá karqa chay noticiamanta tukuy hinastinpi runakunaman willaypi Jesusta yanapayqa! Ichaqa, ¿piensayllapas piensarqachu Pedroqa chay ruwaypi yanapakuyta? ¿Imaynataq familianta mantienenman karqa? Yaqapaschá Pedroqa piensachkarqa ima challwallatapas mana hapimusqanpi (13, 14. ¿Ima milagrotam Jesusqa Pedropaq ruwapurqa, chaywanqa imaynam sientekurqa?
13 Jesusqa predicayta tukuruspanmi Pedrota nirqa: “Uku lawman boteta yaykuchispa mallaykichikkunawan challwamuychik”, nispa. Pedroqa iskayrayaspanmi contestarqa: “Señor, tukuy tutam challwarqaniku, manam chullallatapas hapirqanikuchu ichaqa nisqaykiman hinayá mallata wischumusaq”, nispa. Pedroqa atarrayantam limpiarurqaña yakuman kaqmanta wischuytaqa manañachá munarqachu, chaymantapas manañam challwa hapiy horañachu karqa. Ichaqa Jesuspa nisqantam kasukurqa, hichpan botepi kaqkunatapas qayarqachá paywan rinankupaq (Luc. 5:4, 5).
14 Chaymantam Pedroqa riqmasinkunapiwan musyarqaku atarrayankupa llasarisqanta. Chaymi tukuy kallpankuwan horqoyta qallaykurqaku. Hinaptinmi atarrayankuqa challwa huntayoq admirakuypaq kakuchkasqa. Chaymi huknin botepi kaq runakunata makinkuwan señaschaspa qayarqaku yanapakunankupaq. Iskaynin boteman achkallaña challwakunawan huntarachiptinkum llumpayta llasaptin yakuman chinkaykuq hinaña kutimurqaku. Chaywanmi Pedroqa llumpayta admirakurqa. Wakin kutikunapi Jesuspa milagrokuna ruwasqanta rikuptinpas kay milagrom astawanqa admirachirqa. Chaywan mancharikuspanmi Pedroqa Jesuspa ñawpaqninpi qonqorakuykuspan nirqa: “Señor, asurikuy, ñoqaqa huchasapa runam kallani”, nispa. Chayna nisqanwanmi Pedroqa mana allin runapaq hapikusqanta qawachirqa. Manam munarqachu atiyniyoq Diospa churinpa qayllanpi kaytaqa (leey Lucas 5:6-9).
15. ¿Imaynatam Jesusqa Pedrota kallpancharqa mana iskayrayananpaq chaynataq mana manchakunanpaq?
15 Jesusñataqmi sumaqllata nirqa: “Ama manchakuychu, Luc. 5:10, 11). Chayna nisqanwanmi Jesusqa Pedrota kallpancharqa imamantapas puntataqa Diospa Gobiernonmanta willakunanpaq. Pedroqa manam preocupakunanchu karqa familianta imayna mantienenanmantaqa. Manataqmi hukmanyananchu karqa pantaq otaq imakunalla ruway atisqanwanpas. Payqa confiananmi karqa Jehova Diosqa ima huchantapas pampachaykusqanpi (Is. 55:7). Confianantaqmi karqa ima necesitasqantapas qoykunanpaq kasqanpi (Mat. 6:33).
kunanmantaqa runakunatañam challwamunki”, nispa (16. ¿Imatam saqerqaku Pedropas Santiagopas hinaspa Juanpas Jesusta chaylla qatinankupaq? ¿Imanasqataq chayna ruwasqankuqa ancha allin karqa?
16 Pedroqa chayllam Jesusta qatirqa, Santiagowan Juanpas chaytam ruwarqaku. Bibliam willakun: “Qochapa patanman botekunata Luc. 5:11). Pedroqa allin kaqtam akllakurqa Jehova Diospi chaynataq Jesuspi iñispan. Kay tiempopi iñiqmasinchikkunapas chayna iñiyniyoq kasqankutam qawachinku Jehova Diosta servinankurayku iskayrayayninkuta chaynataq manchakuyninkuta atipaspanku. Tukuy sonqonkuwanmi confianku hanaq pachapi Taytanchikqa mana haykapipas saqenanmanta (Sal. 22:4, 5).
chayarachispankum chaypi tukuy imankuta saqeruspa Jesuswan pasakurqaku”, nispa (“¿Imanasqataq iskayrayarqanki?”
17. ¿Imakunatam Pedroqa rikurqa Jesusta iskay wataña reqsisqanpi?
17 Kay yachachikuypa qallariyninpi yachamusqanchikman hinam Pedrowan riqmasinkunaqa Galilea lamar qochapi sinchi wayra-para kaptin tukuy kallpankuwan tutayaqpi yakuta qachirqaku botenku avanzananpaq. Manam yachanchikchu imakunapi Pedro piensasqantaqa, yaqapaschá piensarqa Jesuspa milagrokuna ruwasqanpi. Payqa rikurqam suegranta milagrowan sanoyachisqanta. Uyarirqataqmi Ancha Reqsisqa Yachachikuypi imakunamanta rimasqantapas. Tukuy chaykunawanmi Pedroqa confiarqa Jesusqa Jehova Diospa akllasqan Mesias kasqanpi. Killakuna pasasqanman hinam Pedroqa atiparqa iskayrayaq chaynataq manchakuq kayninta. Chaynata kallpanchakuptinmi Jesusqa akllarqa huknin apostolnin kananpaq. Ichaqa imayna kayninta astawan atipananpaqmi Pedroqa hinalla kallpanchakurqa, chaymantam qatiqninpi astawan yachasun.
18, 19. a) ¿Imatam Pedroqa rikururqa Galilea lamar qochapi? b) ¿Ima nirqam Jesusqa Pedro yakupa hawanpi puriyta munaptin?
18 Yaqa wallpa waqaytañam yakupa hawanpi hinalla kachkarqaku. Hinaptinmi Pedroqa qonqayllamanta rikururqa yakupa hawanpi kuyuqta. Ima kasqanta yachananpaqmi yaku qachisqantapas saqespan qawarqa. ¿Imataq karqa? ¿Yakupa posoqonpichu killapa kanchaynin sutilla karqa? Manam, runa kaqlla yuraqmi paykunaman astawan asuykamurqa. Admirasqallaña astawan qawaspanmi rikururqa huk runa yakupa hawanta paykuna lawman hamusqanta. Chaymi llumpayta mancharikurqaku condenaw otaq manchachiku kasqanpaq piensaspanku. Hinaptinmi chay runaqa nirqa: “Ñoqam kani, ama manchakuychikchu”, nispa. Chay runaqa Jesusmi karqa (Mat. 14:25-28).
19 Chaymi Pedroqa nirqa: “Señorlláy, qam kaspaykiqa kamachimuwayá yakupa hawanta qanman hamunaypaq”, nispa. Chay admirakuypaq milagrota rikuruspanmi Pedroqa kusisqallaña astawan iñiyniyoq kayta munaspa kikinpuni yakupa hawanpi puriyta munarqa. Jesusqa Pedropa nisqanman hinam payman asuykunanpaq sumaqllata nirqa. Pedroqa mana manchakuspanmi botemanta Mateo 14:29.)
yakuman bajarqa, hinaspam mana chinkaykuspan Jesuspa kasqanman admirasqallaña rirqa. Ichaqa manam Jesuspa kasqanmanqa chayayta atirqachu, ¿imanasqa? (Leey20. a) ¿Imanasqataq Pedroqa yakuman chinkaykurqa? b) ¿Imatam Jesusqa nirqa Pedroman?
20 Pedropa iñiyninta qawaspanmi Jesusqa taytanpa atiyninwan yakupa hawanpi admirakuypaq purichirqa. Pedroqa Jesusllata qawaspanmi purinan karqa, ichaqa “sinchi wayrawan” olakuna boteta imayna laqyasqanpi reparaspanmi llumpayta mancharikurqa. Piensarqapaschá yakupi heqeparuspan wañurunanpaq kasqanta. Chaywanmi iñiyniyoq kasqanta chaylla yanqacharurqa. Pedroqa yakumanmi rumi choqasqa hina chaylla chinkaykuyta qallaykurqa. Lamar qochapi allinta nadeaq kaspanpas chayllam qaparirqa: “¡Señorlláy, salvaykuway!”, nispan. Chaymi Jesusqa makinmanta hapispan yakupa hawanman chaylla horqorqa. Yakupa hawanpi sayachispanmi kaynata nirqa: “¡Pisi confianzayoq runa! ¿Imanasqataq iskayrayarqanki?”, nispa (Mat. 14:30, 31).
21. ¿Imanasqataq mana allinninchikpaqchu iskayrayayqa? ¿Imaynatam atipachwan?
21 Jesuspa chayna nisqanqa ñoqanchiktapas yanapawanchikmi. Iskayrayaspa manchakuyninchikqa manam allinninchikpaqchu, Jehova Dios serviyninchiktam chaynataq Jesucristopi iñispa qatikuyninchiktam yanqacharunman. Ichaqa Jehova Diospa promesankunapi chaynataq Jesuspa ruwasqankunapi reparaspaqa atipasunmi iskayrayayninchikta chaynataq manchakuyninchiktapas.
22. ¿Imanasqam Pedropa iñiyninta qatipakunanchik?
22 Boteman Jesus riptinmi Pedroqa qatirqa. Botepiña kaspanmi cuentata qokurqa sinchi wayra-paraqa manaña kasqanmanta, lamar qochapas hawkayasqanmanta. Pedropas chaynataq botepi riqmasinkunapas Jesustam nirqaku: “Cheqaptapunim qamqa kasqanki Diospa Churin”, nispa (Mat. 14:33). Inti qespimusqanta rikuspanchá Pedroqa ancha agradecesqa sientekurqa. Chay tutapim yacharurqa manchakuynin chaynataq iskayrayaynin atipayta hinaspa Jehova Diospi chaynataq Jesucristopipas astawan confiayta. Ichaqa astawanmi kallpanchakunan karqa iñiyninpi qaqa hina takyananpaq. Ñoqanchikpas kallpanchakunanchikmi iñiyninchikpi allinta takyanapaq. Pedromanta yachasqanchikqa, ¡mayna allinmi qatipakunapaq!