YAQA kimsa waranqa wata ñawpaqtaraqmi Job sutiyuq runa musyarurqa Diospa unanchasqan alton pawaqkunata qawaspa tukuyta yachananchikmanta. Alton pawaqkuna imayna kasqankuta qawaspankum runakunaqa tukuyta yachanku. Chaymi bibliapipas alton pawaqkunamanta willawaspanchikqa allin kawsakunanchikpaq hinaspa Diosman asuykunanchikpaq yachachiwanchik. Yachaykusunyá wakin alton pawaqkunamanta.

Jerusalen llaqtapi yachaqkunaqa qawarqakum wayanakuykunaqa wasikunapa altonpi qisachakusqankuta. Salomonpa ruwachisqan Diospa wasin templopipas wayanakuykunaqa qisachakurqakum. Yaqachusmi wayanakuykunaqa watan-watan chay templopi qisachakuqku mana pipapas imanasqan.

Salmo 84 takita qillqaq Coreypa mirayninmi qawarqa wayanakuykuna templopi qisachakusqanta, payqa sapa suqta killamantam huk semanalla templopi yanapakuq. Ichaqa munarqam wayanakuykuna hina templopi tukuy tiempo yachakuyta, chaymi nirqa: ‘Llapallan kamachiq Dios taytalláy ¡mayna kuyayllapaqmi yachakunayki [wasiqa]! Anchatam munani, Dios taytalláy, qampa templollaykipa pationkunapi kaytaqa. Wañurinaykamam munallachkani chaytaqa [...]. Llapallan kamachiq Dios taytalláy, pichinchuruchallapas qisachallantam ruwakun. Wayanakuychapas, rey Diosnilláy, altarniki chimpanpim mallquchallanpaq ruwakun’, nispa (Salmo 84:1-3). ¿Ñuqanchikpas chay runa hinachu anchata munanchik Diospa wasinpi kayta? ¿Munanchikchu Diospa wasinpi iñiqmasinchikkunawan huñunakuyta? (Salmo 26:8, 12).

Diosmanta willakuq Jeremiasmi nirqa: ‘Alton pawaq cigüeñapas yachanmi haykapim kutimuyta’, nispa. Jeremiasqa allintam yacharqa Israel llaqtapi cigüeñakuna imay tiempopi huk lawman astakusqankuta. Waytarimusqan killakunapim Africamanta Europa lawman yaqa 300.000 cigüeñakuna ripunku Israel llaqtanta pasaspanku. Kikillankumantataqmi kutinku qisachakusqanku lawmanpas. Wakin alton pawaqkuna hinam yachanku ‘huk lawman astakunanku tiempo’ haykapi kasqanta (Jeremias 8:7).

Huk qillqam nin: “Alton pawaqkuna kikillankumanta huk lawman astakusqankuqa mana creenapaq hinam”, nispa (Collins Atlas of Bird Migration). Jehova Diosmi wakin alton pawaqkunata unancharqa ima tiempopi kasqankuta musyakuspanku huk lawman astakunankupaq. Runakunatapas unanchawarqanchik imayna tiempopi kawsasqanchikmanta cuenta qukuqtam (Lucas 12:54-56). Ichaqa tukuy ima imanasqa pasakusqanmanta sumaqta yachanapaqqa Diosmantam yachananchik. Jeremiaspa tiemponpi  yachaq israelitakunaqa manam cuentata qukurqakuchu imanasqa tukuy ima pasakusqanmantaqa. Diosmi imanasqa mana cuenta qukusqankumanta nirqa: “Manam kasukurqakuchu palabraytaqa. ¿Maypitaq kachkan yachaysapa kayninkuqa?”, nispa (Jeremias 8:9).

Kunan tukuy ima pasakusqankunam sutillata qawachiwanchik bibliapa nisqanman hina ‘tukupay punchawkunapi’ kasqanchikta (2 Timoteo 3:1-5). ¿Cigüeña hinachu ñuqanchikpas imay tiempopi kawsasqanchikmanta cuentata qukunchik?

Israel llaqtapiqa rikurqakum ankapa sumaqllaña pawarisqanta. Chaymi bibliapipas achka hawaqpi ankamanta willawanchik mana siqay atina qaqakunapi qisachakusqanmanta, mikunanpaq watiqasqanmanta hinaspa karumantaraq imatapas rikusqanmanta (Job 39:27-29). Ankapa ñawinqa karusutam qawan, yaqa waranqa metromantaraqsi conejotapas rikurunman.

Imaynam ankapas karumantaraq imatapas rikun chaynam Jehova Diospas hamuq punchawkunataqa yacharunña. Chaymi bibliapi kikin niwanchik: “Hamuq tiempokunapi sucedenanmantam willakuni. Manaraq sucedeqkunatam ñawpaqmantapuni willakuni”, nispa (Isaias 46:10). Diosta uyarispaqa yachasunmi hamuq punchawkunapi imakuna pasakunanmanta, chayqa allinninchikpaqmi (Isaias 48:17, 18).

Chaymantapas bibliaqa Diospi hapipakuqkunatam ankawan tupachin, ninmi: ‘Tayta Diospi confiakuqkunaqa musuqmantam kallpanchakunqaku. Paypi confiakuqkunaqa anka hinaraqmi pawarinqaku’, nispa (Isaias 40:31). Ankaqa altomanqa huqarikun pampamanta huqarikuq quni wayrawanmi. Quni wayrata tariruspanmi rapranta kichariykuspan muyuspa-muyuspa wayrallawan huqarichikun hinaspam karukunaman apachikun. Chaynallataqmi Diospi hapipakuqkunapas ‘hatu-hatun atiyta’ Diosmanta chaskinqaku (2 Corintios 4:7, 8).

Manaraq wañukuchkaspanmi Jesusqa Jerusalen llaqtata qawaspan nirqa: “¡Jerusalen! ¡Jerusalen! Qamqa Diosmanta willakuqkunatam wañuchinki. Qanman kachamusqa runakunatam rumikunawan chuqapanki. ¡Rapran ukupi chiwchichankunata huñuchkaq wallpa hinam runaykikunata achka kutipi huñuyta munarqani, ichaqa manam munarqankichu!”, nispa (Mateo 23:37).

Alton pawaqkunaqa mallquchankunatam imamantapas mana manchakuspa harkanku. Wallpa hina mana pawariq atiqkunaqa aswanmi qawan-qawanlla kanku chiwchichankuta imamantapas harkanankupaq. Chaymi wallpaqa ankata rikuruspanqa qaparispan qayan chiwchichankuna rapran ukupi pakakunankupaq. Rapran ukupitaqmi paramanta hinaspa rupaymantapas chiwchichankunataqa pakaykun. Jesuspas yaqa chaynatam Jerusalen llaqtayuqkunata mana allinkunamanta harkayta munarqa. Kunanpas Jesusqa niwanchikmi payman asuykuspa hawkayayta tarinamanta (Mateo 11:28, 29).

Alton pawaqkunamantaqa tukuytam yachachwan. Chayraykuyá huk kaqnin alton pawaqta qawaspaqa yuyaymanasun chay uywawan imata Dios yachachiwasqanchikmanta. Wayanakuyta qawaspayá yuyarisun Diospa wasinpi kayqa ancha allin kasqanta. Ankata qawaspañataqyá yuyarisun Jehova Dios kallpata quwananchikmanta. Chiwchiyuq wallpata qawaspañataqyá yuyarisun Jesusman asuykuspaqa hawkayayta tarinamanta. Cigüeñata qawaspañataqyá yuyarisun tukuy ima pasakusqanqa ima tiempopi kawsasqanchikta qawachiwananchikpaq kasqanta.