IÑIYNINKUTA QATIPAKUNAPAQ | JOSEY
“Diosmi nisunkichik musquynikichikpa imam ninanta”
JOSEYMI sudorninpas suturisqallaña tarikurqa llamkaypas, rupaypas llumpay kasqanrayku. Hawa law punchaw kaptinpas paypa kasqanqa tutayaymi hinaspa horno hina rupakuqmi karqa. Chayllapi kasqanraykum umallamantaña pirqakunapa uchkuchankunatapas riqsirqa. Chaypi respetasqa kaspanpas hinallamá carcelpi wichqasqa karqa.
¡Maynataraq wasinta, taytanpa uywankunata hinaspa purisqan Hebron lawpi urqukunatapas yuyarirqa! Yaqa 17 watayuqllata wawqinkunapa kasqanman taytan kachasqantapas yuyarirqachá. Ichaqa carcelpi tarikusqanraykum chay ruwaytaqa manaña atirqachu. Wawqinkunapas chiqnispankum wañurachiyta munarqaku, ichaqa Egipto nacionman riq negociante runakunamanmi rantikururqaku. Chaypim Potifar sutiyuq runapaq llamkarqa. Allin runa kasqanraykum Potifarwan kuyachikurqa ichaqa warminmi tumpaykurqa abusay munasqanmanta, chaymi Joseyta carcelpi wichqarurqaku (Genesis 37, 39 capitulo). *
Joseyqa 10 wata carcelpi kaspam 28 watanpiña karqa. Manam chaynapi kawsakuytaqa munarqachu. ¿Haykallapipas lluqsinqachu carcelmanta? ¿Tupaykunqachu taytanwan hinaspa sullkan Benjaminwan? ¡Haykapikamaraq chayna tutayaypi wichqasqa kanqa!
¿Yaqachu Josey hina qampas tarikurqanki? Mozo-sipas kaspa sasachakuykunapim tarikuchwan piensasqanchikman hina imapas mana lluqsiptin. ¿Imaynatam Joseymanta yachayninchik yanapawachwan? Qatiqninpiyá chaymanta qawasun.
‘JEHOVA DIOSMI JOSEYWAN KARQA’
Joseyqa yacharqam Jehova Diosqa mana saqisqanta, chayqa kallpancharqam sasachakuyninta atipananpaq. Carcelpi kaspanpas Diospa yanapakuynintaqa chaskirqam. Bibliaqa ninmi Jehova Diosqa Joseywan kaspa yanapasqanta hinaspa carcelpi kamachikuq runawan kuyachikusqantapas (Genesis 39:21-23). Joseypas anchatam kallpanchakurqa Jehova Dios bendecinanpaq. Paywan Dios kasqanta yachasqanqa maynataraq kallpancharqa.
Ichapas Joseyqa tapukurqa: “¿Wiñaypaqchu Jehova Diosqa kaypi saqiruwanqa?”, nispan. Chayraykuchá Diosta sapa kuti mañakurqa. Chaymi Jehova Diosqa mañakusqanta uyariykurqa. Huk punchawmi carcelman iskay runakuna presochasqa chayarurqaku. Paykunaqa karqaku faraonpa yanapaqnin tanta ruwaqwan vino serviq runakunam (Genesis 40:1-3).
Carcelpi kamachiq runam Joseypa makinman churaykurqa kay iskay presokunata. Paykunam huk kutipi musqukusqankuwan llakisqa tarikurqaku, chaymi paqarintinta chayta musyaspan Josey tapurqa: “¿Imanasqataq llakisqa kachkankichik?”, Genesis 40:3-7). Yaqapaschá kuyakuywan tapusqanrayku chay runakunaqa riqsisqa kaspankupas llakinkumanta willakuyta qallaykurqaku. * Josey mana yachaptinpas chaymantapacham kawsakuyninqa mana chaynallachu kanan karqa. Josey llakipayakuq mana kaptinqa, ¿yaqachu chay runakunaqa llakinkumanta willakunmanku karqa? Paypa chayna kasqanmi yachachiwanchik ñuqanchikpas hukkunata llakipayanapaq. Chayna kaspaqa Diospi iñiyniyuq kasqanchiktam qawachisun.
nispa (Chay iskay runakunam musqukusqanku imawan tupasqanta mana yachaspanku Joseyman willakurqaku. Egipto nacionpi runakunaqa musqukusqankumanta yachayta munaspankum tukuyta ruwaqku. Chay iskay runakuna Jehova Dios musquchisqanta mana yachaptinkupas Joseyqa yacharqam. Chaymi kaynata nirqa: ‘Willawaychikyá, Diosmi nisunkichik musquynikichikpa imam ninanta’, nispa (Genesis 40:8, CQ12). ¡Mayna sumaqmi chayna nisqanqa! Kunan tiempopipas Bibliamanta yachaqkunaqa chayna mana hatuntukuqmi kananku. Imatapas yachanapaqqa hatuntukuq kayta qipanchaspam Diospa yanapakuyninta mañakuna (1 Tesalonicenses 2:13; Santiago 4:6).
Vino serviq runam puntata willakurqa. Payqa musqukurqa kimsa kallmayuq uvas sachatam hinaspa puqusqa rurunta faraonpa copanman qapisqantam. Chaymi Joseyqa Diospa yanapakuyninwan musqukuynin imawan tupasqanta nirqa: ‘Kimsa punchawmantam faraon puestoykiman kutiykachisunki’, nispa. Hinaptinmi payqa hawkayasqa tarikurqa llakisqa kasqanmanta. Joseyñataqmi mañakurqa: ‘Ama hina kaspaykiyá rey faraonta niykapuwanki kay carcelmanta hurquwananpaq’, nispa (Genesis 40:9-15).
Chay sumaq willakuyta uyarispanmi tanta ruwaq runapas Joseyman willakuyta qallaykurqa musquyninmanta. Payqa musqukurqa umanpi kimsa balay tanta apasqantam, hinaspa chay alton kaq balaypi tantata pisqukuna mikuchkaqtam. Hinaptinmi Joseyqa paypa musquynintapas willarqa, ichaqa llaki willakuymi karqa. Nirqam: ‘Kimsan balaykunam kimsa punchaw. Kimsa punchawmantam faraon qayachisunki hinaspam kunkaykimanta sachaman warkuchisunki chaymi alton pawaq animalkuna aychaykita mikunqa’, nispa (Genesis 40:16-19). Joseyqa mana manchakuspanmi Diospa nisqankunata imam kaqta willakurqa (Isaias 61:2).
Kimsa punchaw pasayllatam Joseypa nisqanman hina faraonqa santokusqanpi iskaynin presochasqa runakunata qayachirqa. Chaypim tanta ruwaqta warkururqaku, vino serviqtañataqmi puestonman kutiykachirqaku. Ichaqa paymi Joseypa ruegakusqanta qunqarurqa (‘MANAM ÑUQACHU WILLAYKICHIKQA’
Iskay watañam Joseyta qunqarurqaku (Genesis 41:1). ¡Mayna llakisqachá chaywanqa tarikurqa! Payqa chay iskay runakunapa musqukusqanta willasqanwanmi carcelmanta lluqsinanpaq hinaña tarikurqa. Sapa punchawchá rikcharirqa lluqsiytaña piensaspan, ichaqa mana lluqsisqanraykum llumpay llakisqa tutaykuq. Yaqachusmi Joseypaqa chay iskay watakuna aswan sasa karqa, chaywanpas payqa manam Jehova Diospi hapipakusqantaqa saqirqachu. Aswanqa iñiyninpi astawan takyananpaqmi yanaparqa (Santiago 1:4).
Kay sasallaña tiempokunapiqa, llapanchikmi iñiyninchikpi allin takyasqa kayta munanchik tukuy rikchaq sasachakuykunata atipanapaq. Chaypaqqa Diospa qusqan hawkayaytam maskananchik. Payqa Joseyta hinam ñuqanchiktapas yanapawasun llakikuyta atipaspa hawkayayta tarinapaq (Romanos 12:12; 15:13).
Vino serviq runa Joseyta qunqaruptinpas Jehova Diosqa manam qunqarqachu. Chaymi Diosqa faraontaña musquchirqa. Puntatam musqukurqa Nilo mayumanta qanchis wira vacakuna lluqsimuchkaqta, qipantañataq qanchis charki vacakuna lluqsimuchkaqta. Chay charki vacakunam wira vacakunata mikukururqaku. Qipa musqukusqanpiñataqmi qanchis allin espigakunata musqukurqa, chay allin espigakunatam chusullaña qanchis espigakuna millpururqaku. Hinaptinmi faraonqa hukmanyasqallaña rikchariruspan layqakunata qayachirqa musquynin ima ninan kasqanta willanankupaq, ichaqa manam pipas atirqachu (Genesis 41:1-8). ¿Upayarurqakuchu? ¿Yanqakunatañachu rimarqaku? Manam yachanchikchu. Yachanchikqa ima niy munasqanmanta mana willay atisqankuta hinaspa faraonpas hukmanyasqa kasqallantam.
Chaymantam vino serviq runaqa Joseypa ruegakusqanta yuyarirqa. Chaymi faraonman willakurqa Joseyqa musquykunamanta willakuq kasqanta, paypatawan tanta ruwaqpata iskay wata qipata willakusqanrayku. Hinaptinmi faraonqa chaylla Joseyta pusamunankupaq qayachimurqa (Genesis 41:9-13).
Joseyqa kusikurqachá faraonpa runankuna hurqunanpaq chayaykuptinkuqa. Chaymi Joseyqa chaylla musuq pachawan mudakuyta qallaykuspan umantapas paqlay-paqlayta rutukuspa barbantapas qatqakurqa. Chaymantapas faraonpa qayllanpi rimananpaqqa Diospa yanapakuynintachá mañakurqa. Hinaspam manaraq wallpa waqachkaptin faraonpa qayllanpiña kachkarqa. Chaymi faraon nirqa: ‘Musquyniypa imam ninantam mana pipas willawayta atinchu, ichaqa uyarirqanim uyariykuspalla musquykunapa imam ninan willakuq kasqaykita’, nispa. Joseyqa ñawpaqta hinam iñiywan hinaspa mana hatuntukuspa nirqa: ‘Chayqa manam ñuqallamantachu aswanqa Diosmi willasunki allinnikipaq’, nispa (Genesis 41:14-16).
Jehova Diosqa anchatam kuyan payman sunqu hinaspa mana hatuntukuq runakunata, chaymi Joseytapas yanaparqa hukkunapa mana atisqanta ruwananpaq. Chaymi Joseyqa faraonpa iskay musquynin chullalla kasqanta willarqa. Iskaykama musqukusqanqa utqayman chaynatapuni ruwasqa kananpaqmi karqa. Wira vacakunaqa hinaspa allin espigakunaqa Egipto nacionpi qanchis wata sumaqllaña kawsay kananpaqmi. Charki vacakunawan hinaspa chusullaña espigakunañataq Egipto nacionpi qanchis wata yarqay kananpaqmi. Llumpay yarqay kaptinmi sumaqllaña kawsaypa kasqan watakunata runakunaqa qunqarurqaku (Genesis 41:25-32).
Faraonqa Joseypa nisqankuna chiqap kasqantam musyakurqa. Kunanqa, ¿imatataq faraonqa Genesis 41:33-36). Carcelpi kaspa makinpi kaq presokunawan imayna kasqanmi yanaparqa chay llamkayta ruwananpaq, ichaqa manam chaymantaqa willakurqachu faraonmanqa. Joseyqa mana hatuntukuq hinaspa ancha iñiyniyuq kasqantam qawachirqa. Ñuqanchikpas Jehova Diospi hapipakuspaqa manam willakachakusunchu imapas ruway yachasqanchikmanta imatapas haypayta munaspaqa. Aswanqa Jehova Diospa makinpi imatapas saqispam hawkalla tarikusun.
ruwanqa? Joseymi nirqa: ‘Kunanpuni maskay yuyayniyuq hinaspa yachayniyuq runata’, nispa. Paymi qanchisnintin wata sumaqllaña kaq cosechakunata taqikunapi huñuspan waqaychanan karqa, chaynapi qanchis wata yarqaypi runakunaman aypunanpaq (MANAM JOSEY HINA RUNATAQA TARICHWANCHU
Faraonpas hinaspa runankunapas Joseypa nisqantam allinpaq hapiqku. Faraonqa yacharqam Joseyqa Diospa yanapasqan kasqanta, chaymi runankunapa qayllanpi nirqa: “Diospa espiritunwan kaq Josey hina runataqa manam tarichwanchu”, nispan. Hinaspapas nirqam: ‘Diosllam tukuy kaytaqa willasurqanki, manam qam hina yuyayniyuq hinaspa yachayniyuq runaqa pipas kanchu. Qanmi kamachikunki kay palacioypi hinaptinmi lliw runaykuna nisqaykita kasukunqa. Rey kayllaypiñam qanmantaqa tumpa mas kasaq’, nispa (Genesis 41:38-41).
Faraonqa nisqanman hinamá ruwarqa. Chayllam kamachirqa Joseyta lino fino pachawan pachachinankupaq, anillontapas hurqukuykuspanmi quykurqa. Chaymantapas qurimanta collarta, carretata hinaspa kamachinanpaq atiytam quykurqa (Genesis 41:42-44). Joseyqa carcelpim karqa, chaymantañataqmi kamachinanpaq atiyniyuq runaña rikurirurqa. Jehova Diosqa paypi hapipakusqanraykum Joseyta yanaparqa. Qawarqam imayna ñakarisqanta, chaymi imam kaq tiempopi allicharqa tukuy chaykunata. Jehova Diosqa manam Joseyllatachu yanaparqa aswanqa hamuq tiempopi Israel llaqtan kananpaqwanmi. Chaymantam qatiqnin kayna yachachikuypi yachasun.
Ima sasachakuywan kunan tiempopi ñakarispaykipas ama llumpaytaqa llakikuychu. Joseyta yuyariy, payqa manam iñiyninta hinaspa kuyakuq kaynintaqa saqirqachu, nitaqmi hatuntukurqachu. Joseyqa manam Jehova Diostaqa qunqarurqachu, chaymi Diosqa bendeciykurqa.
^ par. 4 Qaway Willakuq enero-febrero 2015 qillqapi lluqsimuq “Iñiyninkuta qatipakunapaq” niqta.
^ par. 10 Egipto nacionpim 90 masnin tukuy rikchaq tantakuna karqa, chaymi chay tanta ruwaq runaqa allin riqsisqa karqa. Chaymantapas, vino serviq runaqa vino miski hinaspa mana venenoyuq kananmanta nanachikuqmi karqa. Egipto nacionpi achka chiqninakuy kasqanraykum faraonman vino serviq runaqa allin ruwaq hinaspa yanapaqnin riqsisqa runa karqa.