¿Imaninmi Dios edadniyoq tayta-mamanchista cuidaymanta?
¿Imaninmi Biblia?
Kuraqña kapuq tayta-mamakunataqa wawankun cuidananku. Wawakunaq ruwananmantan Biblia nin: “Paykuna ñaupaqtaqa rikuchichunku Dios sonqo kasqankuta familiankuta cuidaspa; arí, paykunan tayta-mamankuman abuelankuman abuelonkumanpas qonanku imachus qopunankuta, chaytan Diosqa munan”, nispa (1 Timoteo 5:4). Tayta-mamanku allin atiendesqa kanankupaq encargakuspan wawakunaqa Bibliaq nisqaman jina sumaqta qhawarinku (Efesios 6:2, 3).
Bibliaqa manan nishanchu imaynatapunichus wawakuna tayta-mamankuta cuidanankumanta, ichaqa willashanmi ñaupa tiempopi runakuna imakuna ruwasqankuta. Chaymantapas yuyaychaykunatan qoshan kuraq runakunata cuidaqkunaman.
¿Imaynatan ñaupa tiempopi runakuna kuraqña kapuq tayta-mamankuta cuidaqku?
Paykunaqa ima necesitakusqantan ruwarqanku, imaynapi tarikusqankuman jina.
Joseqa karupin tiyasharqan papan kuraqña kapuqtinqa. Chaymi tiempowanqa tukuy atisqanta ruwarqan papan cercallanpi tiyananpaq, jinaspan tukuy necesitasqanta qorqan (Génesis 45:9-11; 47:11, 12).
Ruthqa suegranpa tiyasqan llaqtamanmi ripurqan, tukuy atisqantataqmi ruwarqan suegranta cuidananpaq (Rut 1:16; 2:2, 17, 18, 23).
Jesusqa Wañupunan patapiña kashaspan encargakurqan mamitan allin cuidasqa kananpaq. Chay tiempopaqqa yaqachus jina Mariaqa viudaña karqan (Juan 19:26, 27). a
¿Imatan Biblia yuyaychan?
Kuraqña kapuq tayta-mamanchista cuidayqa sayk’uchiwasunmanmi llakichiwasunman iman. Chhaynapi tarikuqtinchisqa Bibliapi kaq allin consejokunan yanapawasunman.
Tayta-mamaykita respetay.
¿Imaninmi Biblia? “Tayta-mamaykitan sumaqta qhawarinki” (Éxodo 20:12).
Chayman jina ruway: Atikusqanman jinaqa allinmi tayta-mamaykiq decidikusqankuman jina imatapas ruwanankuta dejayqa. Chaymantapas atinkun decidikuyta imayna cuidasqachus kayta munanku chayta. Allin yuyaywan chaykunata qhawariy, jinaspa atikusqanman jina yanapay; respetaytaq ima decidisqankutapas.
Entiendeq, perdonaq ima kay.
¿Imaninmi Biblia? “Allin reparaq kayninmi runaq phiñakuynintaqa jark’an, may munaymi k’amisqawan mana phiñakusqanqa” (Proverbios 19:11).
Chayman jina ruway: Yaqapaschá tayta-mamayki millayta k’amisunkiman otaq reparawaq manapas agradecesqachu kashankuman imaymana ruwasqaykimanta chayta. Chhaynapi tarikuspaqa tapurikuy: “¿Imaynan noqa tarikuyman kuraqña kaspa manaña ñaupaqpi jinachu imatapas ruwaspa? ¿Llakisqachu kashayman?”, nispa. Sichus paykunaq imayna tarikusqankupi yuyaykunki chayqa perdonankin, jinaspa allinta kausankichis.
Jujkunata tapurikuy.
¿Imaninmi Biblia? “Mana rimanakuy kaqtinqa imachus yuyaykusqakunan qollupun, askha yuyaychaqkuna kaqtinmi ichaqa allin imapas lloqsin” (Proverbios 15:22).
Chayman jina ruway: Qhawariy imaynatachus tayta-mamaykiq onqoyninta tratakunman chayta. Jinallataq averiguay tiyasqayki llaqtapi ima yanapaykunas kashan chayta. Kuraq tayta-mamankuta atiendeshaq runakunawan parlariy. Hermanoykikuna kashan chayqa, paykunawanmi rimawaq tayta-mamaykichista imaynatachus llapaykichismanta qhawariwaqchis chayta.
Ama qanlla tukuyta ruwaychu
¿Imaninmi Biblia? “Juch’uyaykukuqkunan ichaqa yachayta tarinku” (Proverbios 11:2).
Chayman jina ruway: Maykamalla ruway atisqaykita qhawarikuy. Yachasqanchis jina, tiemponchispas kallpanchispas tukukuqllan. Chaymi mana tukuy munasqanchistachu ruwayta atisun tayta-mamanchispaqpas. Sichus tayta-mamaykita cuidaspa sayk’ushanki otaq chaywan ñit’ichikushanki chayqa, juj familiaykikunatan niwaq yanapanasuykipaq. Otaq profecionalkunaq yanapaynintapas maskhawaq.
Ama onqonaykipaq cuidakuy
¿Imaninmi Biblia? “Manan pipas cuerpontaqa jayk’aqpas cheqnikunmanchu, aswanpas sumaqtan mijuchin, munakuywantaqmi uywanpas” (Efesios 5:29).
Chayman jina ruway: Tayta-mamaykitaña cuidanayki kashan chaypas, manan qonqakunaykichu qan kikiykitapas. Casado kanki chayqa familiaykimantan encargakunallaykitaq. Allintan mijunayki, samanayki, allintataq puñunaykipas (Eclesiastés 4:6). Mayninpiqa juj tiempon samarinayki kanqa atikusqanman jina. Chhaynapin tayta-mamaykita allinta cuidanki, manan llakisqallachu tarikunkipas, allin kallpayoqtaqmi kanki.
¿Nishanchu Biblia wawakuna wasinkupi tayta-mamankuta cuidanankupaq?
Bibliaqa manan chaymantaqa sut’itaqa ninchu. Wakin familiakunapiqa dejallankun tayta-mamanku wasillankupi tukuy tiempo tiyanankuta. Ichaqa yaqapaschá tiempowanqa piensankuman tayta-mamanku allin atiendesqa kananpaq kuraqkunaq tiyasqan wasiman apanankupaq. Llapa familian chaytaqa juñukuspa qhawarinanku kanqa imachus llapankupaqpas allin kanman chayta (Gálatas 6:4, 5).
a Bibliamanta yachaq Matthew Henry runan nirqan: “Yaqachus jina Mariaq qosan Joseqa unayña wañupusqa. Chhaynaqa Jesusqa ñan mamitanta tiempoña qhawarisharqan. Jesusqa wañupunan patapiña kashaspan llapa wawakunapaq juj ejemplota churarqan: Wawakunaqa encargakunankun tayta-mamanku allin cuidasqa kanankumanta, consuelota ima chaskinankumanta”, nispa.