¿Imataq Diospa santo espiritunri?
¿Imaninmi Bibliapi?
Bibliapin willan santo espirituqa Diospa atiynin otaq kallpan kasqanta (Miqueas 3:8; Lucas 1:35). Diosqa espiritunwanmi imatapas ruwan munayninta junt’ananpaq (Salmos 104:30; 139:7).
Bibliapiqa “espíritu” nisqatan hebreo rimaypi “rúaj” nispa nikun, griego rimaypitaq “pnéuma” nispa nikun. Bibliapiqa chay simikunaqa yaqa llapanpin rimashan Diospa atiyninmanta (Génesis 1:2). Chaymantapas chay simitaqa kay jinatan t’ijrakullantaq:
Samay otaq kausachiq samay (Habacuc 2:19; Apocalipsis 13:15).
Wayra (Génesis 8:1; Juan 3:8).
Runakunata animalkunata kausachiq samay (Job 34:14, 15).
Piensasqanchis (Números 14:24).
Diosta angelkunatapas (1 Reyes 22:21; Juan 4:24).
Tukuy chaykunataqa manan rikuyta atinchischu ichaqa reparanchismi chaykuna kasqanta. Wayrataqa manan rikunchischu, ichaqa kallpayoq, atiyniyoq kasqantaqa reparanchismi imaymanakunata urmachiqtin otaq aparikuqtin, “chay jinallataqmi Diospa santo espiritunpas wayra jina atiyniyoq kallpayoq, ichaqa manan pipas rikunchu” (Diccionario expositivo de palabras del Antiguo y del Nuevo Testamento exhaustivo, de William E. Vine).
Chaymantapas Bibliapin Diospa santo espiritunta nikullantaq: “Diospa makin” “Diospa dedon” nispa (Salmos 102:25, TNM; Lucas 11:20). Imaynan juj artesano makinwan imaymana p’ukukunata ruwan, chay jinatan Jehová Diospas santo espiritunwan tukuy imaymanata ruwan, wakinmi kaykuna:
Kay pachata janaq pachatawan ruwarqan (Salmos 33:6; Isaías 66:1, 2).
Biblia qelqaqkunata yuyaycharqan (2 Pedro 1:20, 21).
Ñaupa tiempopi serviqninkunaman atiyninta qorqan milagrokunata ruwanankupaq Diosmanta willanankupaqpas (Lucas 4:18; Hechos 1:8; 1 Corintios 12:4-11).
Kasukuq runakunata yanapan allin runa kanankupaq (Gálatas 5:22, 23).
Santo espirituqa manan runachu
Bibliapi santo espirituta “Diospa makin” “Diospa dedon” nisqanwanmi sut’ita entiendenchis santo espirituqa Diospa atiynin kasqanta (Éxodo 15:8, 10). Imaynan artesanoqa imatapas ruwananpaqqa makinwan yanapachikun, chay jinatan Jehová Diospas santo espiritunwan imaymanata ruwan (Lucas 11:13). Chaymantapas Bibliapiqa santo espiritutan tupanachin unuwan, iñiywan yachaywan ima. Chaykunawanmi sut’ita yachanchis santo espirituqa mana juj runachu kasqanta (Isaías 44:3; Hechos 6:5; 2 Corintios 6:6).
Bibliapiqa willanmi Diospa sutin Jehová kasqanta, wawanpa sutintaq Jesús kasqanta, ichaqa manan mayqen partepipas willanchu santo espirituq sutintaqa (Isaías 42:8; Lucas 1:31). Jesuspa discipulon Estebanpas rikusqan rijuriypiqa iskay runakunallatan rikurqan manan kinsatachu. Bibliapin nin: “Paytaq santo espirituwan junt’a kaspa cielota qhawarirqan, jinaspa rikurqan Diospa lliflli kayninta, Jesustataq rikurqan Diospa paña ladonpi sayashaqta”, nispa (Hechos 7:55). Chay rijuriytaqa Diospa atiyninwanmi otaq Diospa santo espiritunwanmi rikurqan.
Imatan ninku wakin runakuna santo espiritumanta
Wakin runakunan ninku: “Diospas, Jesuspas, santo espiritupas kinsantinkun ch’ullalla kanku, chaymi ninku: Santo espiritupas juj runan, nispa”. Chhaynatan Diospa Simin Qelqa Bibliapipas 1 Juan 5:7, 8 textota t’ijrasqaku.
Cheqaqchu chay nisqanku: Diospa Simin Qelqa Bibliapi 1 Juan 5:7, 8 textopin nin: “Willaqkunaqa kinsan: [Janaq pachapi... Yaya, Simi, Santo Espíritu, chay kinsantinqa ch’ullallan]. Espíritu, unu, yawarpiwan, chay kinsantinqa juj nisqallan kanku”, nispa. Ichaqa wakin allin estudiaq runakunan ninku: “Chaypi nisqantaqa manan apóstol Juanqa qelqaranchu, chayraykun chay textotaqa orqopunanchis”, nispa. Bibliata allinta estudiaq Bruce M. Metzger runapas ninmi: “Chay textopi nisqanqa manan original Bibliapi kanchu, chaymi mana Bibliapiqa kananchu”, nispa.
Wakin runakunan ninku: “Bibliapiqa ninmi, santo espirituqa juj runa kasqanta, chaymi noqapas chaypi creeni”, nispa.
Cheqaqchu chay nisqanku: Bibliapin Juan libropi señorninchis Jesús nirqan santo espirituqa juj yanapaq kasqanta. Chay yanapaqmi otaq chay santo espiritun yanapanan karqan, rimanan karqan, uyarinan karqan, Jesuspa discipulokunaman willanan karqan, jatunchanan karqan, yanapayninta chaskinan karqan. Chay textota leespan wakin runakuna ninku: “Santo espirituqa runapunin”, nispa (Juan 16:7-15). Chhaynaqa, ¿santo espíritu juj runapunichu? Manan. Bibliapiqa yachaymanta, wañuymanta, juchamanta rimaspaqa juj runamantapas rimashanman jinatan mayninpi riman. Ichaqa chaywanqa manan nisunmanchu: “chaykunaqa runakunan kanku”, nispaqa. Chhaynallataqmi santo espiritumanta rimaspapas runamantapas rimashanman jina rimashan, ichaqa manan runachu (Proverbios 1:20; Romanos 5:17, 21).
Chaymantapas Bibliapin juchamanta rimaspa nin: “Juchaqa imaymanakunatan munapayachiwarqan, juchaqa manaraq kamachikuy simi kashaqtinmi wañusqa kasharqan”, nispa. Chay textopipas juj runapas kanman jinatan juchamanta rimashan, ichaqa manan runachu (Mateo 11:19; Lucas 7:35; Romanos 7:8, 11).
Wakin runakunan ninku: “Runakunataqa bautizanku santo espirituq sutinpin, chhaynaqa santo espirituqa runan”, nispa.
Cheqaqchu chay nisqanku: Bibliapiqa rijurinmi “Diospa sutinpi”, “sutiypi”, “Asueroq sutinpin” nisqa simikuna. Chayta nispaqa nishan pipas jujpa autoridadninwan imatapas ruwasqanmantan (Deuteronomio 18:5, 19-22, TNM; Ester 8:10, TNM). Chhaynallataqmi pipas santo espirituq sutinpi bautizakuspaqa, rikuchishan Diospa espiritunta necesitasqanta, Jehová Dios santo espiritunwan ima munasqantapas ruwananta (Mateo 28:19).
Wakin runakunan ninku: “Jesuspa qatikuqninkunapas apostolninkunapas creerqankun santo espirituqa juj runa kasqanpi”, nispa.
Cheqaqchu chay nisqanku: Bibliapipas ñaupaq qelqakunapipas manan ninchu santo espirituqa juj runa kasqanta. Encyclopædia Britannica nisqa qelqapin nin: “381 watapin Concilio de Constantinopla nisqa juj jatun juñunakuy karqan, chay juñunakuypin nirqanku: Santo espirituqa juj runan, nispa. Chayqa karqan Jesuspa wañupusqan kinsa pachaj más watakuna qhepamanñan”, nispa. Chay tiempopaqqa Jesuspa apostolninkunaqa unayñan wañukapurqanku.