Agllashca temata ricungapaj

Temacunata ricungapaj

Cai mundopa cosascunapica na chapurijunachu canchi

Cai mundopa cosascunapica na chapurijunachu canchi

“Taita Diospaj cajtaca, Taita Diosmanmi cuna canguichi” (MATEO 22:21).

CÁNTICO 33, 29

1. ¿Imashinata gobiernocunatapash, Taita Diostapash cazui ushapanchi?

BIBLIAPICA yachachinmi gobiernocunatapash, Taita Diostapash cazunami canguichi nishpa (Hechos 5:29; Tito 3:1). Shinapash ¿imashinata gobiernocunatapash, Taita Diostapash cazuita ushanchi? Chaipaca Bibliapa shuj consejotami ricuna canchi. Jesusca nircami: ‘Cesarpa cajpica, Cesarmanllatami cuna canguichi. Ashtahuangarin Taita Diospa cajtaca Taita Diosmanmi cuna canguichi’ nishpa (Mateo 22:21) [1] (cai tema tucuripi notata ricupangui). Shinaca ¿imashinata ‘Cesarman cuna cashcataca Cesarman’ cunchi? Gobiernocuna churashca leyta cazushpa, autoridadta charijcunata respetashpa, impuestocunata pagashpami Cesarman cuna cashcataca Cesarman cunchi (Romanos 13:7). Shinapash, Taita Dios na munashcata rurachun gobiernocuna mandajpica ¿imatata rurashun? Shina mandajpica gobiernocunata na cazushpapash siempremi paicunataca respetohuan tratanchi.

2. ¿Imashinata politicapi na chapurishcata ricuchi ushapanchi?

2 ¿Imashinata Taita Diosman cuna cashcataca Taita Diosman cunchi? Politicapi na chapurishpami Taita Diosman cuna cashcataca Taita Diosman cunajunchi. Chaimandami política parlocunapi pipa ladopash na tucunchi (Isaías 2:4). Shinaca ¿imashinata pipa ladopash na cashcata ricuchinchi? Gobiernocuna Jehová Dios tiachun saquishcamanda tiashcata yarishpami gobiernocunapa contraca na tucunchi. Shinallata ñucanchi llacta ashtahuan ali cashcata ricuchingapaj imapash ruraicunapica na chapurinchichu (Romanos 13:1, 2). Gobiernocunata llujchingapaj nishpa, o maijanbash politicocunaman ñucanchi yuyaicunata parlashpapash na purinchichu. Maijan gobiernomandapash o maijan partido politicomandapash na votanchichu, ni maijan partido politicocunapipash na afiliarinchichu.

3. ¿Imamandata Jehová Diosca ñucanchicuna politicapi na chapurichun munan?

3 ¿Imamandata Jehová Diosca ñucanchicuna politicapi na chapurichun munan? Huaquin yuyaicunata ricupashun. 1) Jesuspa chaquitami catinajunchi. Jesusca nircami: ‘Ñucaca na cai pachamanda canichu’ nishpa. Chaimandami Jesusca politicapipash, guerrapipash na chapurirca (Juan 6:15; 17:16). 2) Taita Diospa Reinotallami apoyanchi. Gobiernocunata apoyashpaca ¿ima ñavihuanda villachingapaj rishpaca, Taita Diospa Reinollami tucui llaquicunata tucuchinga nishpa villachishun? 3) Mundo entero huauquipanicunahuanmi shujllashna tandanajushca caita ushashun. Panda religiongunaca politicapi chapurimandami na shujlla shina caita ushan (1 Pedro 2:17).

4. a) Politicapi na chapurishcata ricuchinaca ¿imamandata ashtahuan shinlli tucushpa catinga? b) ¿Imamandata cunanmandallata na imapipash chapuringapaj prepararina capanchi?

4 Ñucanchi causajuj llactapica, politicacunata apoyachunga tal vez na pipash obligangachu. Shinapash yarinami capanchi, Diablo mandajuj mundoca ñallapachami tucuringa. Chaimandami politicapi na chapurishca canata ricuchinaca ashtahuan shinlli canga. 2 Timoteo 3:3, 4​pi nishca shinaca, cunan punllacunapi gentecunaca ‘ninanda fiñarishcacuna, ali tucungapapash na munajcunami’ can. Chashna gentecunaca shujllashna tandanajushca caitaca nimamanda na ushangachu. Politicamandami shuj llactapi causaica rato cambianlla. Shina cambiashcamandami huaquin llactacunapi huauquipanicunaca jatun llaquicunapi cashca. Chaimandami jatun llaquicunapi cashpapash politicahuan ama imapipash chapuringapaj cunanmandallata prepararina canchi. Shinaca cunanmandallata prepararingapaj chuscu yuyaicunata ricupashun.

GOBIERNOCUNAMANDA JEHOVÁ IMATA PENSAJTAMI ÑUCANCHIPASH PENSANA CANCHI

5. Jehová Diosca ¿imatata gobiernocunamandaca pensan?

5 Politicapi ama chapuringapaca ¿imashinata prepararita ushanchi? Pundapica gobiernocunamanda Jehová Dios imata pensajtami ñucanchipash catina canchi. Jehová Diosca gobiernocuna tiachunga na munarcachu. ¿Imamandata shina ninchi? Yaripashun. Gentecunata Jehová Dios rurashpaca ¿gentecunata mandachun nishpachu imapash gobiernota churarca? Na (Jeremías 10:23). Jehová Diosca tucuilla gentecunatami shuj jatun familiata cuenda ricun. Shinapash gobiernocunaca, paicunapa llacta ashtahuan ali cashcata yachachishpami gentecuna shujllashna cachunga na saquin. Gobiernocunaca ali cosascunata rurangapaj munashpapash gentecunapa tucuilla llaquicunata tucuchitaca na ushanllu. Ashtahuangarin, Diospa Reinoca 1914 huatapimi mandai callarirca. Shinapash gobiernocunaca Diospa Reinopa contrami can. Ñallami Diospa Reinoca cai mundopi tucuilla gobiernocunata tucuchinga (Salmo 2:2, 7-9, liingui).

Jatun llaquicunapi cashpapash politicahuan ama imapipash chapuringapami cunanmandallata prepararina canchi

6. Autoridadta charijcunataca ¿imashinata tratana capanchi?

6 Jehová Diosca gobiernocuna leycunata churashpa llactapi gentecuna tranquilo causachun ayudajpimi, gobiernocuna tiachun saquishca. Gobiernocuna shina ayudashcamandami ñucanchicunapash ali villaicunata villachi ushanchi (Romanos 13:3, 4). Jehová Diosca paita tranquilo adorachun saquichunmi gobiernocunamandapash mañanami canguichi nin (1 Timoteo 2:1, 2). Pipash ñucanchita llaquichishpa nali tratajpica, apóstol Pabloshnami autoridadcunapa ayudata mascai ushanchi (Hechos 25:11). Bibliapi nishca shinaca, Diablomi gobiernocunataca paipa munaita rurachun pandachijun. Shinapash cada autoridadta Diablo pandachijushcataca Bibliapica na ninllu (Lucas 4:5, 6). Shinaca, cai o chai autoridadtaca Diablomi mandajun nishpaca nunca na parlajunachu canchi. Bibliapica ninmi, autoridadta charijcunata nalicachishpaca na parlajunachu canguichi, respetanami canguichi nishpa (Tito 3:1, 2).

7. ¿Imatata na pensana capanchi?

7 Taita Diosta cazungapaj munashpami, maijanbash politicocunata, o maijanbash partido politicocunataca na apoyashpa paicunahuanga na imapipash chapurinchi. Shinapash, paicunapa yuyaicuna o proyectocuna ñucanchita ayudana cajpica politicapi na chapurina cashcata ricuchinaca shinllimi canga. Shuj ejemplota ricupashun. Ñucanchi llactapica, nali gobiernopa contra gentecunaca imatapash rurangapaj munanajushcanman. Chai nali gobierno Testigocunatapash llaquichishca cajpica ¿imatashi ruranchiman? ¿Chaishuj gentecunashna gobiernota na cazushpa imacunatapash ruranchimanllu? Na. Shinapash ñucanchi shunguca ¿imashinata can? ¿Shungu ucupillapash pensanajunchimanllu, alita chai gobiernotaca llujchigrinajun, llujchishpaca alimi canman nishpa? (Efesios 2:2). Imapipash na chapurijushcata ricuchingapaj munashpaca imata rurajushcapi, imata nijushcapi, imata pensarijushcapipashmi ashtaca cuidadota charina canchi. Ñucanchi shungu ucupillapash cai o chai politicomi ali can nishpa pensarinamandaca jarcarinami canchi.

‘ALIGUTAPACHA YARISHPA PURIJUSHCATA, ALI SHUNGUHUAN PURIJUSHCATAPASH’ RICUCHISHUNCHI

8. Na imapipash chapurishcata ricuchina ratopica ¿imashinata ‘aligutapacha yarishpa purijushcatapash’, ‘ali shunguhuan purijushcatapash ricuchi ushapanchi?

8 Politicapi ama chapuringapaca ¿imashinata ashtahuan prepararita ushanchi? Bibliapi nishca shinaca, ‘culebrashnami aligutapacha yarishpa purina’ canchi. Shinallata, ‘palomagushnami ali shunguhuan purina’ canchi (Mateo 10:16, 17, liingui). Shinaca ¿imashinata ‘aligutapacha yarishpa purijushcata’ ricuchi ushanchi? Jipaman llaquicunapi cashpa imata ruranata pensarishpami aligutapacha yarishpa purijushcata ricuchinchi. Cutin, ¿imashinata ‘ali shunguhuan purijushcata’ ricuchinchi? Jatun llaquicunapi cashpapash na imapipash chapurishpami ali shunguhuan purijushcata ricuchinchi. Cunanga, ima llaquicuna tianata, chai llaquicunapi cashpa imashina chaicunapi na chapurina cashcata ricupashun.

9. Shujcunahuan parlajushpaca ¿imashinata aligutapacha yarishpa purijushcata ricuchi ushapanchi?

9 Shujcunahuan parlashpa. Shuj gentecuna politicamanda parlai callarijpica ashtaca cuidadotami charina canchi. Shuj ejemplota ricupashun. Diospa Reinomanda gentecunahuan parlajushpaca shuj politicopa o shuj partido politicopa favor o contraca na imatapash nijunachu canchi. Cutin, gentecunata ayudangapaj gobiernocuna imata ruranata parlangapaj munajpica ¿imatata rurashun? Bibliapi ricuchishpa parlapashunchi, Diospa Reinollami gentecunapa tucuilla llaquicunataca para siempre tucuchinga nishpa. Cutin abortanamanda, jaripura o huarmipura cazaranamanda parlangapaj munajpica ¿imatata rurashun? Biblia ima nijta ricuchishpa nipashun, ñucanchica Biblia ima nijtami catipanchi nishpa. Cutin, maijanbash leyta anchuchinami o cambianami can nijpica ¿imatata rurashun? Chai leymanda ñucanchi imata yuyashcataca na parlanachu canchi. Paicunapa yuyaicunata cambiachunbash na obliganachu canchi.

Bibliapi ima nijta yarishpami shuj partidotalla apoyashpa parlaj periodicocunata, noticiacunata ama ricungapaj, ama uyangapaj esforzarina canchi

10. Noticiacunata ricujushpa, liijushpaca ¿imashinata imapipash na chapurishcata ricuchipanchi?

10 Noticiacunata uyajushpa o liijushpa. Huaquin periodicocunapi, o noticiacunapica maijanbash partido politicotami apoyan. Ashtahuanbachaca televisión o radio ucucunata controlanajuj llactacunapimi maijanbash partidocunata apoyan. Huaquin canalcunapi, radiocunapi o periodistacuna shuj partido politicota apoyashpa parlajujpica, chaicunapa yuyaicunata ama catingapami cuidadota charina canchi. Pensaripashunchi: “¿Shuj periodista politicamanda imata nijtaca alicachishpachu paita uyanata gushtani?” nishpa. Politicahuan imapipash na chapuringapaj munashpaca, partido politicocunata apoyajuj noticiacunataca na cutin cutin ricujunachu, uyajunachu canchi. Ni maijan lado na tucushpa noticiata villajuj periodicocunata, noticiacunata ricushunchi. Noticiacunata ricujushpa o liijushpaca Biblia ima nijta siempre yaripashunchi (2 Timoteo 1:13).

11. Ñucanchi cosascunata pundapi churashpaca ¿imata tucunchiman?

11 Ñucanchi cosascunata yapata juyashpa. Culquita o ñucanchi cosascunata pundapi churashpaca imapipash na chapuringapaj munashcataca na ricuchi ushashunllu. Shuj ejemplota ricupashun. 1970 huatapica, partido politicohuan imapipash na chapuringapaj munashcamandami Malaui llactamanda Testigocunaca paicunapa charishca cosascunata tucuillata saquishpa rirca. Shinapash Ruth paniguca ninmi, huaquin huauquipanicunaca paicunapa charishcacunata cungaitaca na usharcachu. Shuj Testigocunahuan igual rishca cashpapash, shuj partido politicota apoyashpami paicunapa huasiman tigrarca. Shinapash ashtaca huauquipanicunaca ashaguhuanlla cushijushpa o tucuita saquishpami imapipash na chapurishcata ricuchirca nishpa (Hebreos 10:34).

12, 13. a) Jehová Diosca ¿imatata gentecunamandaca yuyan? b) ¿Imashinata yachai ushanchi, ñucanchi llactata yapata alicachi callarijushcata?

12 Ñucanchi llactamanda, costumbrecunamanda jariyashpa. Cai mundopi gentecunaca paicunapa llactamanda, costumbrecunamandami jariyashpa parlan. Shinapash Jehová Diosca shuj llactamanda gentecuna chaishuj gentecunamanda ashtahuan ali cashcataca na pensanllu. Paipaca shuj shuj llactacunamanda cashpapash tucuicunami igual can. Tucuicunallatami shuj shuj laya gentecuna tiashcataca alicachishpa ricuita ushanchi. Jehová Diosca ñucanchi llactata, ñucanchi causaita ladoman saquichunga na munanllu. Shinallata, ñucami shujcunamanda ashtahuan ali cani yashpa pensachunga na munanllu (Romanos 10:12).

13 Ñucanchi llactamanda jariyashpa, ñuca llactami chaishuj llactacunamanda ashtahuan ali can nishpaca, nunca na pensanachu canchi. Shina pensanajushpaca imapipash na chapurishca cashcataca na ricuchi ushashunllu. Jesusta punda catijcunata yaripashun. Hebreo shimita parlaj huauquipanicunaca, griego shimita parlaj viuda panicunatami nali tratanajurca (Hechos 6:1). ¿Ñucanchipashchu ñucanchi llactata yapata alicachi callarinajunchi? Chaita yachangapaca pensaripashunchi: “Shuj llactamanda huauqui shuj consejota cujpica ¿imatata rurani? ¿Ñuca llactapimi cosascunataca ashtahuan ali ruranchi nishpachu, chai huauquipa consejotaca na chasquingapaj munani?” nishpa. Shina pensajushpaca Biblia ima nijtami yarina canchi. Bibliapica ninmi, humildemi cana canguichi, shujcuna cangunamanda ashtahuan ali cajtami pensana canguichi nishpa (Filipenses 2:3).

JEHOVATA MAÑASHUNCHI

14. a) Jehová Diosta mañanaca ¿imashinata ayudan? b) Mañajpi Jehová ayudajtaca Bibliapi shuj ejemplohuan ricuchipai.

14 Politicapi ama chapuringapaca ¿imashinata ashtahuan prepararita ushanchi? Shuj yuyaitapash ricupashun. Politicahuan imapipash ama chapuringapaca Jehovatami canba espíritu santohuan ayudahuai nishpa mañana canchi. Shina mañajpimi gobiernocuna nalita rurajpi o nali tratajpipash pacienciata charichun, jarcarichun Jehová Diosca ayudanga. Shinallata, Jehovatami mañana canchi, na imapipash chapurina cashcata cuenta japingapaca ali yuyaita carahuangui, alita rurangapapash ayudahuangui nishpa (Santiago 1:5). Huaquinbica, Jehová Diosta cazuimandami carcelpi churai tucushun o imapash llaquita charishun. Shina cajpica Jehovatami mañana canchi, imapipash ama chapuringapaca na manllashpa parlangapaj ayudahuangui nishpa. Shina mañajpica aguantashpa catichunmi Jehová Diosca ayudanga. Jehovata mañana imamanda ali cashcata yachangapaca Hechos 4:27-31ta ricupangui (chai textota liingui).

Politicahuan ama chapurichun, shamuj punllacunapi Taita Dios ali causaita caranata yarichij textocunatami de memoria yachajuna canchi

15. ¿Imashinata Bibliaca politicapi ama chapurichun ayudan? (“Diospa Shimimi shinlli tucuchun ayudarca” recuadrota ricupangui).

15 Jehová Diosca ñucanchicuna shinlli tucuchunmi Bibliata cushca. Bibliapi textocunami imapipash na chapurichun ayudan. Chaimandami Bibliapa textocunapi pensarina canchi. Shinallata, huaquinbi Bibliata na charishpaca imatashi nisha yashpami huaquin textocunata de memoria yachajuna canchi. Bibliami shamuj punllacunapi Taita Dios ali causaita caranata yaipi charichun ayudanga. Chashna ali causai tianata yaipi charishpallami catiriashpa llaquichijpica aguantai ushashun (Romanos 8:25). Shinaca, shamuj punllapi ali causai tianata parlaj textocunata agllashpa chaipi ali causajushcata pensaripashun.

JEHOVATA ALI SIRVIJCUNAPA EJEMPLOPI PENSARISHUNCHI

16, 17. Imapipash na chapurishpa Jehovata ali sirvijcunamandaca ¿imatata yachajui ushapanchi? (Callari dibujota ricupangui).

16 Politicapi ama chapuringapaca ¿imashinata ashtahuan prepararita ushanchi? Shuj yuyaitapash ricupashun. Politicapi ama chapuringapaca punda tiempopi Jehovata sirvijcunapimi pensarina canchi. Ashtacacunaca imapipash na chapuringapaj munashpami na manllashpa ali decisiongunata rurarca. Sadrac, Mesac, Abednegopa ejemplota ricupashun. Chai punllacunapica Babilonia reyta adorachun nishpami shuj jatun monumentota rurarca. Shinapash, Sadrac, Mesac, Abednegoca chai monumentota adorangapaca na munarcachu (Daniel 3:16-18, liingui). Cunan punllacunapica, paicunapa ali ejemplota liishpami ashtaca Testigocunaca na manllashpa paicunapa llactapi banderata adorangapaca na munashca. Jesustapash yaripashun. Paica politicapipash, shuj ruraicunapipash na chapurishpami gentecuna tandanajushca cachun ayudarca. Paipa ali ejemplo paipa catijcunata ayudana cajpimi paicunataca cashna nishpa animarca: ‘Cai pachapi ima nali tiajtapash ña misharcanimi’ nishpa (Juan 16:33).

17 Cunan punllacunapica, ashtaca Testigocunami macajpipash, carcelpi churajpipash, huañuchijpipash Jehovataca tucuipi cazushca. Paicunapa ejemplomi ñucanchicunatapash ama manllachun ayudan. Turquía llactamanda shuj huauquica ninmi: “Franz Reiter shuti joven huauquitaca Alemania llactamanda Hitlerpa soldadocunahuan na chapurishcamandami huañuchirca. Cayandi punlla huañuchina cajpimi, Franz huauquica shuj cartata paipa mamaman escribirca. Chai cartapimi chai huauqui shinlli feta charishcata, Jehová Diospi tucui shunguhuan confiashcata ricui ushanchi. Ñucapash llaquipi cashpaca, paipa ejemplota catingapami munarcani” ninmi [2] (cai tema tucuripi notata ricupangui).

18, 19. a) ¿Imashinata congregacionbi huauquipanicunaca imapipash ama chapurichun ñucanchita ayudai ushan? b) Quiquinga ¿imatata rurangapaj munapangui?

18 Ñucanchi huauquipanicunapashmi imapipash ama chapurichun ayudan. Llaquipi cashpa imata ruranata na yachashpaca ancianocunahuan parlapashunchi. Paicunami Bibliapa ali consejocunahuan ayudanga. Congregacionbi huauquipanicunapash ñucanchicuna imashina llaquicunata apanajujta yachashpaca animangami. Paicunataca ñucanchimanda Jehovata mañapangui nishpami nita ushanchi. Ñucanchicunapashmi huauquipanicunata animaita ushanchi. Paicunamandapashmi Jehovata mañanami canchi (Mateo 7:12). jw.org direccionbimi maijan huauquipanicuna carcelpi cajta ricui ushapangui [3] (cai tema tucuripi notata ricupangui). Shinaca tauca huauquipanicunapa shuticunata agllashpa Jehovataca mañashunchi, ama manllashpa tucuipi cazuchun ayudapangui nishpa (Efesios 6:18-20).

19 Cai nali mundoca ñallapachami tucuringa. Gobiernocunaca tal vez paicunapa lado tucuchunmi obligangapaj munanga. Chaimandami cai mundopa cosascunapi imapipash ama chapuringapaj cunanmandallata prepararina canchi.

^ [1] (párrafo 1): Jesuspa punllacunapica mundo enteropi ashtahuan jatun autoridadtami césar nin carca. Shinaca, césar nishpaca gobiernocunamandami Jesusca parlajurca.

^ [2] (párrafo 17): Los testigos de Jehová, proclamadores del Reino de Dios libropi página 662​ta, shinallata El Reino de Dios ya está gobernando libropi “Murió para la gloria de Dios” nishca recuadrota página 150​pi ricupangui.

^ [3] (párrafo 18): PRENSA > ASUNTOS LEGALES nishcapi “Testigos de Jehová presos por sus creencias (por países)” nishcata ricupangui.