Yingo vulu ayeke nyen?
Kiringo tënë ti Bible
Yingo vulu ayeke ngangu ti Nzapa so lo yeke sara na aye (Michée 3:8; Luc 1:35). Na lege ti ngangu ti Nzapa, lo yeke tokua yingo ti lo na ndo kue ti sara ye so bê ti lo aye (Psaume 104:30; 139:7).
Na yâ ti Bible, tënë so a kiri peko ni na “yingo” alondo na yanga ti Hébreu rouah nga na ti Grec pneuma. Mingi ni, atënë so aye ti sara tënë ti ngangu so Nzapa ayeke sara na kua wala yingo vulu (Genèse 1:2). Me, Bible asara nga kua na atënë so ti sara tënë ti ambeni ye nde:
Pupu so zo ayeke wu (Habakuk 2:19; Apocalypse 13:15).
Pupu so ayeke ya (Genèse 8:1; Jean 3:8).
Pupu so acréature kue ayeke wu si ala ngbâ na fini (Job 34:14, 15).
Bibe ti mbeni zo (Nombre 14:24).
Azo ti yingo, andu Nzapa nga na a-ange (1 aGbia 22:21; Jean 4:24).
Aye so kue andu mbeni ye so zo ayeke bâ ni ape, me tongana a sara mbeni ye so zo apeut ti bâ aye ti peko ni. Legeoko nga, tongana ti pupu, zo alingbi pëpe ti bâ yingo ti Nzapa wala ti ndu ni, me a yeke na ngangu (An Expository Dictionary of New Testament Words, by W. E. Vine).
Bible ahaka nga yingo ti Nzapa na “maboko” ti lo wala “li ti maboko” ti lo. (Psaume 8:3; 19:1; Luc 11:20; bâ nga Matthieu 12:28.) Legeoko tongana ti mbeni zo so ayeke sara kua ti maboko so ayeke sara kua na maboko ti lo wala na ali ti maboko ti lo ti sara akua ti lo, Nzapa asara kua na yingo vulu ti lo ti sara aye so ge:
Dunia (Psaume 33:6; Ésaïe 66:1, 2).
Bible (2 Pierre 1:20, 21).
Amiracle so awakua ti Nzapa ândö asara nga fango tënë so ala fa na bê ti ala kue (Luc 4:18; Kusala 1:8; 1 aCorinthien 12:4-11).
Apendere sarango ye so azo so amä yanga ti Nzapa ayeke na ni (aGalate 5:22, 23).
Yingo vulu ayeke zo ape
So Bible ahaka yingo ti Nzapa na “maboko”, “ali ti maboko” wala “pupu” afa so yingo vulu ayeke zo ape (Exode 15:8, 10). Maboko ti mbeni zo so ayeke sara kua ti maboko apeut ti sara ye sân ndara ti lo nga na terê ti lo ape; legeoko nga, yingo vulu ti Nzapa ayeke sara kua gï tongana Nzapa afa lege na lo (Luc 11:13). Bible ahaka nga yingo ti Nzapa na ngu nga lo tingbi ni na aye tongana mabe nga na hingango ye. Ahakango ye so kue afa so yingo vulu ayeke zo ape (Ésaïe 44:3; Kusala 6:5; 2 aCorinthien 6:6).
Bible afa iri ti Jéhovah Nzapa na ti Molenge ti lo, Jésus Christ; me, lâ oko a fa pëpe mbeni zo so iri ti lo ayeke yingo vulu (Ésaïe 42:8; Luc 1:31). Na ngoi so a fa na Étienne, so ayeke mbeni Chrétien so a fâ lo na ngangu, mbeni vision so alondo na yayu, lo bâ gï azo use, me pëpe azo ota. Bible atene: “Me Étienne, so asi singo na yingo vulu, ayeke bâ ndo gï na yayu, na lê ti lo atï na ndö ti gloire ti Nzapa nga na Jésus so ayeke luti na terê ti Nzapa na mbage ti koli”. (Kusala 7:55). Yingo vulu so ayeke ngangu so Nzapa asara na kua la amû lege na Étienne ti bâ vision so.
Atënë so ayeke na lege ni ape na ndö ti yingo vulu
Tënë so ayeke na lege ni ape: “Yingo-Gbia” wala yingo vulu ayeke mbeni oko ti azo ota so abungbi aga Trinité, tongana ti so a fa na Matthieu 28:19, 20.
Tâ tënë ni: Na Matthieu 28:19, 20, a sara tënë ti Babâ, Molenge, na yingo vulu legeoko. Ambeni zo atene so aye ti sara tënë ti trinité la. Me, tara ti diko aversê so mo oko. Eskê na yâ ti aversê so mo wara mbeni tënë so afa so Babâ, Molenge na yingo vulu ayeke Nzapa oko, so ngangu ti ala, dutingo ti ala lakue lakue nga na ndara ti ala ayeke oko? Ên-ën, kete ape. A yeke nga legeoko tongana ti ambeni versê so a sara tënë ti ala ota kue place oko.
Tënë so ayeke na lege ni ape: Bible asara tënë ti yingo vulu tongana zo, ye so aye ti fa so ayeke mbeni zo.
Tâ tënë ni: Na ambeni ngoi, Bible asara tënë ti yingo vulu tongana zo. Na tapande, Jésus asara tënë ti yingo vulu tongana “wamungo maboko” (paraclet); so a fa polele so yingo vulu apeut ti fa lege, asara tënë, amä tënë, afa tënë, amû gloire nga awara ye (Jean 16:7-15). Me, a ye ti fa ape so yingo vulu ayeke zo. Bible asara nga tënë ti aye tongana ndara, kuâ na siokpari tongana azo (aProverbe 1:20; aRomain 5:17, 21). Na tapande, Bible atene so ndara ayeke na “akusala” nga na “amolenge”, nga siokpari ayeke handa zo, ayeke fâ zo na ayeke pusu zo ti sara bê ti ye (Matthieu 11:19; Luc 7:35; aRomain 7:8, 11).
Tënë so ayeke na lege ni ape: Ti batize zo na iri ti yingo vulu afa so yingo vulu ayeke zo.
Tâ tënë ni: Na ambeni ngoi, Bible asara kua na tënë “iri” ti fa ngangu ti mbeni zo wala komandema ti lo (Deutéronome 18:5, 19-22; Esther 8:10). A yeke nga tongaso tongana a tene na Sango “mbi deba na iri ti ndia,” me a ye ti fa so ndia ni ayeke zo ape. Zo so awara batême “na iri ti” yingo vulu ayeda na ngangu nga na kua so yingo vulu ayeke na ni na yâ ti gango tâ tënë ti aye so bê ti Nzapa aye (Matthieu 28:19).
Tënë so ayeke na lege ni ape: Abazengele ti Jésus nga na ambeni kozo disciple amä na bê so yingo vulu ayeke zo.
Tâ tënë ni: Bible asara tënë tongaso ape, nga mbaï afa tongaso ape. Mbeni bakari (Encyclopædia Britannica) atene: “A yeke na ngu 381 na Concil ti Constantinople la a tene yingo vulu ayeke mbeni nzapa.” A hon ngu 250 na peko ti kuâ ti ndangba bazengele.