Luc 1:1-80
1 So azo mingi atara ti bungbi na ti sû na mbeti tënë ti aye so asi na so e mä na bê dä biani,+
2 gï tongana ti so azo so abâ aye ni na lê ti ala na tongo nda ni+ si ato mbela na tënë ni afa peko ni na e,+
3 tongaso, Kota zo Théophile,+ mbi gi nda ti aye kue mbilimbili, ngbene ye so aye ni ato nda ni. Ni la mbi nga kue mbi leke na bê ti mbi ti sara ni na mbeti na mo na lege ti molongo ti singo ti aye ni,
4 tongaso si mo lingbi ti hinga biani so aye so a fa na mo na yanga ayeke tâ tënë.+
5 Na ngoi ti Hérode,+ gbia ti Judée, mbeni prêtre ayeke dä so iri ti lo ayeke Zacharie. Lo yeke ti groupe ti aprêtre ti sewa ti Abijah.+ Wali ti lo ayeke mbeni molenge ti Aaron ti wali, na iri ti lo ayeke Élisabeth.
6 Ala use kue ayeke azo ti mbilimbili na lê ti Nzapa. So ala yeke tambela alingbi na acommandement kue nga na aye kue so ndia ti Jéhovah* ahunda, tënë ayeke na li ti ala pëpe.
7 Me ala dü pëpe ngbanga ti so Élisabeth ayeke ngombo, nga ngu ti ala use kue ahon mingi awe.
8 Tongana a si na ngoi ti groupe ti aprêtre so Zacharie ayeke na yâ ni ti sara kua,+ lo yeke sara kua ti lo ti prêtre na gbele Nzapa.
9 Tongana ti so ngobo ti kua ti aprêtre afa, a yeke fadeso tour ti lo ti zö dukane+ na ngoi so lo lï na yâ ti kubu ti temple ti Jéhovah.+
10 Gbâ ti azo ti kodro ni kue ayeke sambela ti ala na gigi na l’heure ti zongo dukane ni.
11 Ange ti Jéhovah* asi na Zacharie, lo luti na terê ti gbalaka so a yeke zö dukane dä, na mbage ti koli.
12 Me tongana Zacharie abâ lo, li ti lo aga kirikiri, na mbeto ahon ndö ti lo.
13 Ye oko, ange ni atene na lo: “Mo sara mbeto pëpe, Zacharie, ngbanga ti so Nzapa amä sambela ti mo ti voro terê na lo awe. Wali ti mo Élisabeth ayeke dü ande mbeni molenge ti koli na mo, na a lingbi mo zia iri ti lo Jean.+
14 Mo yeke duti ande na ngia, na terê ti mo ayeke nzere mingi nga azo mingi ayeke duti na ngia ndali ti dungo molenge so.+
15 Molenge ni ayeke duti ande kota na lê ti Jéhovah.*+ Me a lingbi lo nyon vin wala mbeni sämba oko pëpe.+ Lo yeke si singo na yingo vulu, même kozoni si a dü lo.*+
16 Lo yeke sara si amolenge ti Israël mingi akiri na Jéhovah* Nzapa ti ala.+
17 Nga, molenge ni ayeke hon ande kozo na lo na yingo nga na ngangu ti Élie,+ ti sara si bê ti ababâ aga tongana ti amolenge,+ ti sara si azo so ake yanga akiri asara ye na ndara tongana azo ti mbilimbili, nga ti mû na Jéhovah* azo so a leke ala awe.”+
18 Zacharie atene na ange ni: “Nyen la ayeke fa na mbi so a yeke duti ande tâ tënë? Mbi ga mbakoro awe, na ngu ti wali ti mbi ahon mingi awe.”
19 Ange ni atene na lo: “Mbi yeke Gabriel+ so ayeke luti na gbele Nzapa.+ A tokua mbi ti sara tënë na mo nga ti fa nzoni tënë so na mo.
20 Me bâ, yanga ti mo ayeke kanga, na mo lingbi ande ti sara tënë pëpe juska na lango so aye so ayeke si, ngbanga ti so mo yeda na tënë ti mbi pëpe, tënë so ayeke ga ande tâ tënë na ngoi ni so a fa.”
21 Na oko ngoi ni, azo ni angbâ ti ala ti ku Zacharie na gigi, na li ti ala akpe kue ndali ti so a ninga awe la lo yeke na yâ ti kubu ti temple ni.
22 Tongana lo sigi, lo lingbi pëpe ti sara tënë na ala, na azo ni ahinga so lo bâ mbeni ye ti ndima* na yâ ti kubu ti temple ni kâ. Lo yeke sara tënë na ala gï na maboko ti lo, me yanga ti lo akanga.
23 Tongana alango ti kua ti lo na temple* ahunzi awe, lo kiri na da ti lo.
24 Ambeni lango na pekoni, wali ti lo Élisabeth amû ngo, na lo sigi na lê ti azo pëpe teti nze oku, lo tene:
25 “A yeke na lege so la Jéhovah asara ye na mbage ti mbi na yâ ti alango so. Lo bi lê na ndö ti mbi ti zi kamene na lê ti mbi na popo ti azo.”+
26 Na omene nze ni so Élisabeth ayeke na ngo, Nzapa atokua ange Gabriel+ na yâ ti mbeni gbata ti Galilée so iri ni ayeke Nazareth,
27 na ndo ti mbeni maseka-wali so ade ti hinga koli pëpe,+ na so mbeni koli ti hale ti David, so iri ti lo ayeke Joseph, ayeke gue na peko ti lo ti sara mariage na lo. Iri ti maseka-wali ni ayeke Marie.+
28 Tongana lo lï na yâ ti da ni, lo tene: “Bara mo, mo so a bâ mo tâ na nzoni lê mingi. Jéhovah* ayeke na mo.”
29 Me tënë ti ange ni asara si li ti lo aga kirikiri, na lo gi ti hinga nda ti mara ti bara ni so.
30 Tongaso ange ni atene na lo: “Mo sara mbeto pëpe, Marie, ndali ti so Nzapa abâ mo na nzoni lê awe.
31 Bâ, mo yeke mû ande ngo,* na mo yeke dü mbeni molenge ti koli.+ A lingbi mo zia iri ti lo Jésus.+
32 Lo yeke ga ande kota,+ na a yeke iri lo Molenge ti Lo so ayeke na nduzu na ndö ti aye kue.+ Jéhovah* Nzapa ayeke mû ande na lo trône ti babâ ti lo David.+
33 Lo yeke komande tongana Gbia na ndö ti ahale ti Jacob lakue lakue. Nga, Royaume ti lo ayeke hunzi lâ oko pëpe.”+
34 Me Marie atene na ange ni: “Ye so ayeke si ande tongana nyen, so mbi de ti bungbi na koli ape so?”+
35 Ange ni akiri tënë na lo, atene: “Yingo vulu ayeke ga ande na ndö ti mo,+ na ngangu ti Lo so ayeke na nduzu na ndö ti aye kue ayeke duti na ndö ti mo tongana gbe ti dê. Ndani la si molenge so mo yeke dü lo ayeke duti ande nzoni-kue,+ na a yeke iri lo Molenge ti Nzapa.+
36 Bâ, fami ti mo Élisabeth nga amû ngo ti molenge ti koli na lâ ti mbakoro ti lo, na lo yeke na yâ ti nze omene ni, lo so a iri lo wali-ngombo;
37 ndali ti so mbeni ye ti kara Nzapa ayeke dä pëpe.”+
38 Marie atene: “Bâ, mbi yeke maseka-wali so ayeke ngbâa ti Jéhovah!* Zia ye ni asi na mbi gï tongana ti so mo tene.” Na ndö ti tënë so, ange ni azia lo ahon.
39 Na yâ ti alango ni so, Marie alondo na lo gue hio na ando so ayeke na yâ ti ahoto, na yâ ti mbeni gbata ti Judée.
40 Lo lï na yâ ti da ti Zacharie, na lo bara Élisabeth.
41 Tongana Élisabeth amä bara ti Marie, foroto so ayeke na yâ ti lo ahuru, na Élisabeth asi na yingo vulu,
42 si lo sara tënë na kota go, lo tene: “Nzapa asara tufa na ndö ti mo na popo ti awali, na lo sara tufa na ndö ti molenge so ayeke na yâ ti mo!
43 Ye ni asara tongana nyen si mbi wara pasa so? ti tene mama ti Seigneur ti mbi aga na ndo ti mbi!
44 Bâ, na ngoi so bara ti mo atï na mê ti mbi, foroto so ayeke na yâ ti mbi ahuru na ngia.
45 Ngia ayeke nga na wali so amä na bê fade, ngbanga ti so aye so Jéhovah* asara tënë ni na lo ayeke ga ande tâ tënë kue.”
46 Marie atene: “Âme ti mbi* agonda Jéhovah,*+
47 na mbi lingbi pëpe ti kanga ngia so ayeke na bê ti mbi na terê ti Nzapa, Sauveur ti mbi,+
48 ngbanga ti so lo bi lê ti lo na ndö ti senge ngbâa ti lo.+ Bâ, ti to nda ni laso, azo ti angoi nde nde kue ayeke tene ande so mbi yeke na ngia,+
49 ngbanga ti so Lo so ayeke ngangu asara akota ye ndali ti mbi,+ na iri ti lo ayeke nzoni-kue.
50 Nga, na yâ ti angoi nde nde kue, lo yeke sara nzoni bê na azo so akpe mbeto ti lo.+
51 Lo sara aye ti ngangu na maboko ti lo. Ala so ayeke na fandara na yâ ti bê ti ala na lege ti ye so ala ye ti sara, lo kangbi yâ ti ala kirikiri.+
52 Azo ti ngangu so ayeke na ndö ti atrône, lo kinda ala na sese,+ na lo yâa azo ti mawa na nduzu.+
53 Lo mû na azo so nzara asara ala aye ti nzoni alingbi tâ na ala,+ na lo zia azo ti mosoro si ala hon maboko senge.
54 Lo ga lo mû maboko na wakua ti lo Israël, ti dabe ti lo na nzoni bê ti lo,+
55 gï tongana ti so lo sara tënë ni lani na akotara ti e, na Abraham nga na ahale*+ ti lo lakue lakue.”
56 Marie angbâ na terê ti Élisabeth nze ota tongaso. Na pekoni, lo kiri na da ti lo.
57 Ngoi ti Élisabeth alingbi fadeso awe ti tene lo dü, na lo dü mbeni molenge ti koli.
58 Tongana avoizin ti Élisabeth nga na afami ti lo amä so Jéhovah* asara nzoni bê mingi na lo, terê ti ala nga anzere legeoko na lo.+
59 A si na lango miombe ni, ala ga ti fâ molenge ni na ganza,+ na ala ye ti zia iri ti lo Zacharie, tongana ti babâ ti lo.
60 Me mama ti lo atene: “Ên-ën! A yeke zia iri ti lo Jean.”
61 Tongana ala mä tënë so, ala tene na lo: “Mbeni zo oko na popo ti afami ti mo ayeke na iri so pëpe.”
62 Na pekoni, ala sara maboko ti ala na babâ ni ti hunda lo wala lo ye a zia iri ti molenge ni nyen.
63 Lo hunda mbeni nduru lê ti keke, na lo sû mbeti so na ndö ni: “Iri ti lo ayeke Jean.”+ Na bango ye so, li ti azo ni kue akpe.
64 Gï na lê ni lê ni, yanga ti lo nga na langue ti lo azi, na lo komanse ti sara tënë;+ lo sepela Nzapa.
65 Mbeto agbu azo kue so alango nduru na ala. Nga, azo akomanse ti sara tënë ti aye so kue na yâ ti ando kue ti Judée so ayeke na yâ ti ahoto.
66 Azo kue so amä tënë so agbu li ti ala dä, na ala yeke tene: “Molenge so ayeke duti ande tongana nyen?” Ala tene tongaso ngbanga ti so maboko ti Jéhovah* ayeke biani na ndö ti lo.
67 Na pekoni, Zacharie, babâ ti Jean, asi na yingo vulu na lo tene prophétie, lo tene:
68 “Zia a sepela Jéhovah* Nzapa ti Israël,+ ngbanga ti so lo bi lê ti lo na mbage ti azo ti lo na lo zi ala.+
69 Nga, lo sara si mbeni ngangu sauveur*+ ti e asigi na popo ti ahale ti David, wakua ti lo,+
70 gï tongana ti so lo sara tënë ni na lege ti aprophète ti lo ti giriri so ayeke azo ti be-vulu,+
71 ti zi e na tïtî awato ti e nga na tïtî ala kue so ake e,+
72 ti sara nzoni bê na e ndali ti akotara ti e na ti dabe ti lo na mbele ti lo so ayeke nzoni-kue,+
73 bä so lo dë na kotara ti e Abraham,+
74 si na peko ti so lo zi e na tïtî awato ti e awe, lo mû na e pasa ti sara kusala so ayeke nzoni-kue na lo na mbeto pëpe,
75 na dutingo be-ta-zo nga mbilimbili na gbele lo na lâ ti fini ti e kue.
76 Me ti mo, kete molenge ni, a yeke iri mo ande prophète ti Lo so ayeke na nduzu na ndö ti aye kue, ngbanga ti so mo yeke hon kozo ti Jéhovah* ti leke lege ti lo,+
77 nga ti fa na azo tënë ti salut na lege ti pardonengo asiokpari ti ala,+
78 aye so kue ngbanga ti so Nzapa ti e abâ mawa ti zo mingi. Ndali ti bango mawa so, e yeke bâ ande mbeni lumière so alondo na yayu ti su tongana ti ngoi so ndo ayeke gue ti han,
79 ti sara si lumière asu na ndö ti azo so ayeke na yâ ti bingo nga na gbe ti dê ti kuâ,+ nga ti fa lege na gere ti e na ndö ti lege ti siriri.”
80 Kete molenge ni akono nga lo maï nzoni na lege ti bibe ti lo.* Lo ngbâ na yâ ti désert juska na lango so lo fa terê ti lo polele na azo ti Israël.
Akete tënë na terê ni
^ Wala “gï na ngoi so lo sigi na yâ ti mama ti lo.”
^ Wala “lo wara vision.”
^ Wala “kua so lo sara ndali ti azo kue.”
^ Wala “mo yeke mû ngo.”
^ Wala “Ngbongboro terê ti mbi kue.” Bâ na kete bakari.
^ Na Grec: “ngongoa.”
^ Na Grec: “mbeni didi ti salut.” Bâ tënë “didi” na kete bakari.
^ Na Grec: “na yâ ti yingo.”
