NA POPO ti aTémoin so ayapu ti fa tënë na akodro so a bezoin awafango tënë ti Royaume mingi dä, a yeke wara aita-wali mingi so ayeke akumbamba. Ambeni afa tënë na kodro-wande teti angu mingi. Nyen la amû lani maboko na ala ti gue na kodro-wande? Nyen la ala manda na sarango kua na kodro-wande? Laso, fini ti ala ayeke tongana nyen? E sara lisoro na ambeni ita-wali so aninga na yâ ti kua so. Tongana mo yeke mbeni ita-wali kumbamba so aye mingi ti sara kua so zo ayeke wara ngia mingi na pekoni so, e hinga so mo yeke bâ nzoni na lege ti atënë so ala tene. Awakua ti Nzapa kue alingbi biani ti wara ye ti nzoni na lege ti tapande ti ala.

Mo yeke hunda terê ti mo wala mo lingbi biani ti sara kua ti pionnier nzoni tongana mbeni kumbamba na mbeni kodro-wande? Anita, so ayeke fadeso na ngu 75, agi bê ti lo lani mingi na ndö ti akode ti lo. Lo kono na Angleterre, ndo so lo komanse kua ti pionnier dä na ngoi so lo yeke lani na ngu 18. Lo tene: “Mbi ye mingi ti fa ye na azo na ndö ti Jéhovah, me mbi pensé lâ oko pëpe so mbi lingbi ti sara ni na kodro-wande. Mbi manda mbeni yanga ti kodro nde lâ oko pëpe nga mbi tene so mbi lingbi pëpe ti manda mbeni yanga ti kodro nde nzoni. Ni la na ngoi so a tisa mbi ti gue na Ekole ti Galaad, li ti mbi akpe kue. Li ti mbi akpe ti bâ so a tisa mbeni senge zo tongana mbi. Me mbi tene na bê ti mbi, mbi tene: ‘Tongana Jéhovah abâ so mbi lingbi ti sara ni, mbi yeke tara ni.’ Ye so ahon ngu 50 awe. Ngbene ye na ngoi ni so ti ga na ni, mbi yeke sara kua ti missionnaire na Japon.” Anita akiri atene: “Na ambeni ngoi, na nzerengo terê, mbi yeke tene na aita-wali so ade maseka, mbi tene: ‘Ala mû bozo ti ala, ala ga e na ala e gue e sara mbeni kua so ayeke nzere ande na ala mingi so mara ni ayeke dä ape.’ Mbi yeke na ngia ti tene so ala mingi asara ni.”

Na tongo nda ni, aita-wali mingi so asara kua na kodro-wande asara lani mbeto ti gue. Ala hon ndö ti mbeto ti ala tongana nyen?

Maureen, so ayeke fadeso na ngu 64, atene: “Na ngoi so mbi yeke kono, mbi ye mingi ti sara mbeni nzoni ye na yâ ti gigi ti mbi, mbeni ye so ayeke mû maboko na azo.” Na ngoi so lo wara ngu 20, lo gue na Quebec, so ayeke na Canada, ndo so a bezoin apionnier mingi dä. Lo tene: “Ambeni ngoi na pekoni, a tisa mbi ti gue na Ekole ti Galaad, me mbi sara mbeto ti gue na mbeni ndo so mbi hinga ni pëpe sân akamarade ti mbi.” Lo kiri lo tene: “Mbi gi nga bê ti mbi lani so mbi yeke zia mama ti mbi so adoit  ti bâ lege ti babâ ti mbi so terê ti lo ayeke son. Na abï mingi, mbi yeke toto na mbi yeke voro yanga na Jéhovah na ndö ti atënë ni. Na ngoi so mbi sara tënë ti agingo bê ti mbi ni na babâ na mama ti mbi, ala wa mbi ti yeda na tisango ndo ni. Mbi bâ nga tongana nyen la aita ti congrégation amû maboko na babâ na mama ti mbi na ndoye. So mbi bâ mungo maboko ti Jéhovah, a mû maboko na mbi ti duti na confiance so lo yeke bâ ande nga lege ti mbi. Ge so mbi yeke nduru ti gue.” Maureen aga missionnaire na ngu 1979, na lo sara kua ti missionnaire ahon ngu 30 na Afrique de l’ouest. Laso, Maureen ayeke bâ lege ti mama ti lo na Canada na lo ngbâ ti sara kua ti pionnier spécial. Tongana lo pensé na angu so lo sara kua na kodro-wande, lo tene: “Jéhovah ayeke mû na mbi lakue ye so mbi bezoin ni na ngoi so mbi bezoin ni.”

Wendy, so ayeke fadeso na ngu 65, akomanse lani ti sara kua ti pionnier na Australie na ngoi so lo de maseka. Lo tene: “Mbi yeke lani kamene mingi, na a yeke ngangu na mbi ti sara tënë na azo so mbi hinga ala pëpe. Me kua ti pionnier amû maboko na mbi ti sara lisoro na mara ti azo nde nde, tongaso mbi sara mbeto encore ape. Na ambeni ngoi na pekoni, mbi yeke fa tënë sân kamene. Sarango kua ti pionnier afa na mbi ti zia bê ti mbi na Jéhovah, na mbi komanse ti bâ so mbi lingbi ti gue ti sara kua na kodro-wande. Nga, mbeni ita-wali kumbamba, so ayeke sara lani kua ti missionnaire na Japon ahon ngu 30, atisa mbi ti tene mbi na lo e gue na Japon ti fa tënë nze ota. Sarango kua na terê ti lo asara si mbi ye mingi ti gue na kodro-wande.” Na ngu 1986, Wendy ague na Vanuatu, mbeni zoa so ayo kilomètre 1770 tongaso na mbage ti est ti Australie.

Wendy angbâ lakue na Vanuatu, lo yeke sara kua fadeso na yâ ti mbeni bureau ti traduction so ayo na Béthel. Lo tene: “Ti bâ tongana nyen la agroupe nga na acongrégation abâ gigi na ando so ayo mingi anzere na mbi mingi. Ti mû mbage kete na yâ ti kua ti Jéhovah na yâ ti azoa so ayeke mbeni pasa so mbi lingbi ti fa ndani kue pëpe.”

Kumiko, so ayeke fadeso na ngu 65, ayeke sara lani kua ti pionnier na Japon, na mba ti lo so lo na lo ayeke sara kua ti pionnier atene na lo ti tene ala gue na Népal. Kumiko atene: “Lo yeke hunda na mbi lakue ti tene e gue, me mbi yeke tene na lo lakue ên-ën. Mbi yeke gi bê ti mbi lani na ndö ti mandango mbeni fini yanga ti kodro nga na sarango achangement ti lingbi na fini ndo ni. Mbi yeke nga lani na kpale ti wara nginza so alingbi ti mû lege na mbi ti gue na kodro-wande. Na ngoi so mbi ngbâ ti gbu li ti mbi na ndö ti aye ni so, mbeni lâ mbi sara ndao na moto na a gbanzi mbi na hôpital. Na ngoi so mbi yeke kâ, mbi gbu li ti mbi, mbi tene: ‘Zo wa la ahinga ye so alingbi ti si na mbi ande? Mbi lingbi ti wara mbeni ngangu kobela na mbi wara lege pëpe ti sara kua ti pionnier na kodro-wande. Eskê mbi lingbi ti sara kua na kodro-wande gï ngu oko ape?’ Mbi sambela Jéhovah mingi ti  mû maboko na mbi ti sara ni.” Na peko ti so Kumiko asigi na hôpital, lo gue na Népal ti bâ ndo, nga ambeni ngoi na pekoni, lo na mba ti lo pionnier ni ague kâ.

Tongana Kumiko agbu li ti lo na ndö ti kua so lo sara na Népal nduru na ngu bale-oko, lo tene so akpale so mbi yeke gi bê ti mbi lani na ndö ni ahon gï hio tongaso. Nga lo tene: “Mbi yeke na ngia so mbi komanse ti sara kua na ndo so a bezoin awafango tënë mingi dä. Mingi ni, na ngoi so mbi fa tënë ti Bible na da ti ambeni sewa, avoizin ti ala oku wala omene ayeke ga ti mä tënë ni. Même akete molenge ayeke hunda na mbi na nengo zo ti mû na ala mbeni tract so asara tënë na ndö ti Bible. Mbi yeke na ngia mingi ti fa tënë na ndo so azo ayeke nduru ti mä tënë ni.”

A yeke ye ti dongo bê pëpe so aita-wali kumbamba so e sara lisoro na ala awara akpale. Tongana nyen la ala hon ndö ti akpale ti ala?

Diane, so ayeke zo ti Canada, atene: “Na tongo nda ni, a yeke ngangu na mbi ti duti ayo mingi na sewa ti mbi.” Lo yeke fadeso na ngu 62, na lo yeke missionnaire na Côte d’Ivoire a sara ngu 20 fadeso. Lo tene: “Mbi hunda na Jéhovah ti mû maboko na mbi ti ye azo ti yâ ti territoire ti mbi mingi. Ita Jack Redford, mbeni wafango ye na e na Ekole ti Galaad, afa na e so, na tongo nda ni, e lingbi ti gi bê ti e mingi na ngoi so e bâ dutingo ti azo na ndo so a tokua e dä, mbilimbili tongana e bâ azo so ayeke na yâ ti ngangu kpale ti yere. Me lo tene: ‘Bâ yere ni ape. Bâ gï lê ti azo ni. Bâ sarango ye ti ala na ngoi so ala yeke mä atâ tënë ti Bible.’ A yeke ye so mbi bâ ni lani, na mbi wara ye ti nzoni. Na ngoi so mbi yeke fa tënë ti Royaume so adë bê ti azo, mbi yeke bâ na lê ti ala so tënë ni anzere na ala.” Mbeni ye wa la amû maboko na Diane ti sara achangement so a hunda ni ti sara kua na kodro-wande? Lo tene: “Mbi ga tâ nduru mingi na azo so mbi yeke manda Bible na ala na mbi yeke na ngia mingi ti bâ so ala ga awakua ti Jéhovah so ayeke be-ta-zo. Ndo so mbi sara kua ti fango tënë dä aga ndo ti mbi. Mbi wara ababâ na amama nga na aita na yâ ti bungbi gï tongana ti so Jésus atene lani.”—Marc 10:29, 30.

Anne, so ayeke fadeso na ngu 46, asara kua na mbeni kodro ti Asie so a zi lege na kua ti e kue ape. Lo tene: “Na yâ ti angu so mbi sara kua na ando nde nde na kodro-wande, mbi na aita so kodro ti ala nga na sarango ye ti ala ayeke nde mingi na ti mbi e lango da oko. Na ambeni ngoi mbi na ala e mä tere ape nga e son bê ti mba. Tongana ye tongaso asi, mbi yeke gi ti ga nduru mingi na amba ti mbi so, ti hinga nzoni mingi angobo ti ala. Mbi sara nga lani ngangu ti sara ye na ndoye nga ti sara ye na ala na lege ni. Mbi yeke na ngia so angangu so mbi sara akpengba songo so ayeke na popo ti mbi na gbâ ti  akamarade ti mbi, na a mû maboko na mbi ti gbu ngangu na ndo so mbi yeke sara kua ti fango tënë dä.”

Na ngu 1993, a tokua Ute, so ayeke zo ti Allemagne na so ayeke fadeso na ngu 53, ti sara kua ti missionnaire na Madagascar. Lo tene: “Na tongo nda ni, a yeke ngangu na mbi ti manda yanga ti kodro ni, ti habitué na ndowa ni nga ti hon ndö ti kobela ti palu nga na a-amibe. Me mbi wara mungo maboko mingi. Aita-wali ti ndo ni, amolenge nga na azo so mbi yeke manda Bible na ala akanga bê na amû maboko na mbi ti hinga yanga ti kodro ni. Mba ti mbi so mbi na lo e yeke sara kua ti missionnaire amû maboko na mbi na ndoye na ngoi so terê ti mbi ason. Me kota ye ni ayeke so Jéhovah amû maboko na mbi. Mbi yeke fa na lo lakue agingo bê ti mbi na yâ ti sambela. Na pekoni, mbi kanga bê mbi ku, ambeni lango wala ambeni nze na pekoni, ti tene lo kiri tënë na asambela ti mbi. Jéhovah aleke akpale ti mbi kue.” Ute asara kua na Madagascar ngu 23 tongaso.

Legeoko tongana aita so ague na ando so a bezoin awafango tënë dä mingi, aita-wali kumbamba so ayeke na kodro-wande ayeke tene ka so ala wara aye ti nzoni mingi na sarango kua na kodro-wande. Ambeni ye ti nzoni wa la ala wara ni?

Heidi, so ayeke zo ti Allemagne, so ayeke fadeso na ngu 73, ayeke sara kua ti missionnaire na Côte d’Ivoire ngbene ye na ngu 1968. Lo tene: “So mbi yeke bâ azo so mbi manda Bible na ala, so ayeke tongana amolenge ti mbi, ‘angbâ ti tambela na yâ ti tâ tënë’ anzere na mbi mingi. Ambeni zo so ândö mbi manda Bible na ala ayeke laso apionnier nga ambeni ayeke a-ancien. Ala mingi airi mbi Mama wala Âta. Mbeni oko ti a-ancien ni na wali ti lo nga na amolenge ti lo abâ mbi tongana fami ti ala. Tongaso, Jéhovah amû na mbi mbeni molenge-koli, mbeni kogara ti wali nga na a-âta ota.”—3 Jean 4.

Karen, so ayeke zo ti Canada, so ayeke fadeso na ngu 72, asara kua na Afrique de l’ouest ahon ngu 20. Lo tene: “Kua ti missionnaire amû maboko na mbi ti sara asacrifice mingi, ti ye mingi azo nga ti kanga bê. Nga, so mbi na aita ti akodro nde nde e sara kua azi lê ti mbi. Mbi manda so afason ti sarango aye ayeke nde nde. A yeke tâ mbeni ye ti nzoni so mbi yeke fadeso na akamarade so e na ala e ye terê na yâ ti dunia kue. Atâa so gigi ti e nga na ando so e sara kua dä achangé, songo ti e angbâ.”

Margaret, so ayeke zo ti Angleterre, so ayeke fadeso na ngu 79, asara lani kua na Laos. Lo tene: “Ti sara kua na kodro-wande amû maboko na mbi ti bâ tâ na lê ti mbi tongana nyen la Jéhovah ayeke gboto azo ti amara kue so asarango ye ti ala ayeke nde nde na yâ ti bungbi ti lo. Ye so akpengba mabe ti mbi mingi. A sara si mbi hinga so Jéhovah la ayeke fa lege na bungbi ti lo nga so aye so lo leke na bê ti lo ti sara ayeke ga ande tâ tënë.”

Biani, aita-wali kumbamba so ayeke sara kua na kodro-wande asara apendere kua mingi na fango tënë. Ala lingbi ti tene e gonda ala mingi (aJu. 11:40). Nga, wungo ti ala angbâ ti gue na li ni (Ps. 68:11). Eskê mo lingbi ti changé aye na yâ ti gigi ti mo ti sara ye tongana aita-wali so ayapu, so e hunda tënë na ala na yâ ti article so? Tongana mo sara ni, kite ayeke dä ape so mo yeke ‘tara na mo yeke bâ tongana nyen Jéhovah ayeke nzoni’.—Ps. 34:8.