PASCAL akono na Côte d’Ivoire na yâ ti mbeni quartier so azo ni ayeke awayere, me lo yeke na nzara ti wara aye mingi na yâ ti gigi ti lo. Na ngoi so lo bi tere ti lo mingi na yâ ti boxe, lo hunda tere ti lo, lo tene: ‘Na ndo wa la mbi lingbi ti wara lege ti ga mbeni kota wanguru na ti ga mbeni zo ti mosoro?’ Na ngoi so lo wara ngu 25 tongaso, lo pensé lo tene Europe la ayeke nzoni ndo ni. Me lo yeke pëpe na ambeti so amû lege na lo ti gue kâ, na lo ye ti gue na mbeni lege so ndia ake ni.

Na ngu 1998, na ngoi so Pascal ayeke na ngu 27, lo hon na voyage ni. Lo fâ frontière ti Ghana, lo hon na yâ ti Togo lo si na Bénin na nda ni lo si na Birni Nkonni, mbeni gbata ti Niger. Voyage ni aga fadeso ngangu na lo awe. Ti gue na mbage ti banga, lo ye lani ti mû mbeni oto ti fâ yâ ti yando ti Sahara. Na pekoni tongana lo si na Ngu-ingo ti Méditerranée awe, lo yeke mû bateau ti gue na Europe. A yeke ye so lo leke lani la. Me ambeni ye use asi na lo na Niger, na lo zia lege ti voyage ni.

Kozoni, lo yeke na nginza mbeni ape. Use ni, lo tingbi na Noé, mbeni pionnier so akomanse ti manda Bible na lo. Aye so lo manda agbu bê ti lo mingi na a sara si lo changé bango ndo so lo yeke na ni lani na ndo ti gigi. Aye ti yingo amû place ti aye ti sese so lo zia lani na gbele lo. Pascal awara batême na décembre, ngu 1999. Ti fa singila ti lo na Jéhovah, na ngu 2001 lo mû kua ti pionnier na Niger, na yâ ti gbata so lo manda tâ tënë dä. Lo bâ kusala ti lo tongana nyen? Lo tene: “Ye so mbi sara na yâ ti gigi ti mbi anzere na mbi mingi!”

Legeoko tongana Pascal, azo mingi awara aye ti nzoni mingi na ngoi so ala gi ti si na aye ti yingo so ala zia na gbele ala. Ti si na aye ti yingo so, ambeni ita alondo na Europe ala gue na Afrika ti fa tënë na ando so bezoin ayeke dä mingi. Ambeni ita 65 tongaso, so ngu ti ala ayeke na popo ti ngu 17 ti si na ngu 70, alondo na Europe ague na ando so bezoin ayeke dä mingi na Afrika ti Do. Ando tongana Bénin, Burkina Faso, Niger nga na Togo. * Nyen la apusu ala ti sara mara ti yongoro voyage so? Aye ti nzoni wa la ala wara dä?

Anne-Rakel so alondo na Danemark atene: “Babâ na mama ti mbi asara lani kua tongana amissionnaire na Sénégal. Lakue ala yeke sara nzoni tënë ti kua ti missionnaire, a sara si mbi nga mbi sara nzara ti kua ni.” Na ngoi so Anne-Rakel awara lani ngu bale-use na ndo ni, lo gue na Togo, kâ lo sara kusala na yâ ti mbeni congrégation ti awambongi. Lo sara kusala na Togo asara ngu 15 tongaso awe. Ye so lo sara so amû maboko na ambeni ita tongana nyen? Lo tene: “A ninga kete na pekoni, ngambe ti mbi ti wali nga na ti koli aga na peko ti mbi na Togo.”

Aurele, mbeni ita koli so ayeke na ngu 70, so asara mariage awe na so alondo na France, atene: “Ahon ngu oku  awe, na ngoi so lani mbi gue na retraite, a lingbi mbi soro: ti duti kpô na France nga ti ku Paradis wala ti sara ambeni ye ti fa tënë mingi ahon ti kozo.” Aurele asoro ti sara ambeni ye ti fa tënë mingi. Aurele na wali ti lo Albert-Fayette ague na Bénin a sara ngu ota tongaso awe. Aurele atene: “So e mû tere ti e ti sara na Jéhovah ge, a yeke tâ nzoni ye so e sara na yâ ti fini ti e.” Lo kiri lo tene na ngia na yanga: “Na ndani e wara aye ti nzoni mingi, territoire ti e so ayeke na tere ti ngu ayeke pendere tongana Paradis.”

Clodomir na wali ti lo Lysiane, alondo na France ague na Bénin asara ngu 16 awe. Na tongo nda ni nzara ti afami ti ala nga na akamarade ti ala na France asara ala mingi, na ala yeke lani na mbeto ala bâ atene ala lingbi pëpe ti sara ye alingbi na fini dutingo ti ala. Me, ala sara lani mbeto senge. Ala wara lani ngia mingi. Clodomir atene: “Na yâ ti angu 16 so, ngu oko oko e wara lege ti mû maboko na mbeni zo oko ti yeda na tâ tënë.”

Sébastien na wali ti lo Johanna, alondo na France ague na Bénin na ngu 2010. Sébastien atene: “Aye mingi ti sarango ni ayeke na yâ ti congrégation. Sarango kua ge ayeke mo bâ mo tene e gue na ekole ti aChrétien so afa na e gbâ ti aye na yâ ti kete ngoi.” Azo asara ye tongana nyen na ngoi so ala fa tënë na ala? Johanna atene: “Azo aye mingi ti manda tâ tënë. Même na ngoi so e fa tënë ape, azo ayeke aretêe e na lege ti hunda na e atënë na ndo ti Bible nga ti hunda ambeti.” So Sébastien na Johanna ague na Bénin ti fa tënë, a sara nyen na ndo ti mariage ti ala? Sébastien atene: “A kpengba songo ti e ti mariage. A nzere na mbi mingi ti fa tënë legeoko na wali ti mbi na yâ ti lango ni kue.”

Eric na wali ti lo Katy asara kua tongana apionnier na banga ti Bénin, na mbeni ndo so azo ayeke mingi dä ape. A sara ngu bale-oko tongaso na ngoi so ala ngbâ na France, ala diko ambeni article na ndo ti kusala ti fango tënë na ando so bezoin ayeke dä mingi na ala sara lisoro na aita so ayeke na yâ ti kusala ti ngoi kue. Ye so asara si ala sara nzara ti gue na kodoro wande na ala gue lani na ngu 2005. Wungo ti aTémoin so ague na li ni lani apika bê mingi. Eric atene: “Groupe ti e lani na gbata ti Tanguiéta ayeke na awafango tënë 9; ngu use na pekoni laso, wungo ti e ayeke 30. Na dimanche, azo 50 ti si na 80 tongaso ayeke ga na bungbi. Anzere na e mingi ti bâ guengo na li ni so.”

Akpale wa la ambeni ita so ague na ando so bezoin ti awafango tënë ayeke dä mingi atingbi na ni? Benjamin ayeke na ngu 33, lo yeke ita ti Anne-Rakel. Na ngu 2000 na Danemark lo wara tere na mbeni missionnaire so lani asara kua na Togo. Benjamin atene: “Na ngoi so  mbi tene na missionnaire ni so mbi ye ti ga pionnier, lo tene na mbi lo tene: ‘Mo hinga, mo peut ti sara kua ti pionnier na Togo.’” Benjamin agbu li ti lo na ndo ti tënë so. Lo tene: “Na ngoi ni so ade mbi wara même ngu 20 ape, me ayaya ti mbi ti wali use asara lani kua ti fango tënë na Togo. Ye so asara si a yeke ngangu na mbi pëpe ti gue kâ.” Tongaso lo gue. Ti sara kodoro kâ ayeke mbeni kpale. Benjamin atene: “Mbi hinga yanga ti Français kete ape. Akozo nze omene so mbi sara kâ ayeke ngangu na mbi ndali ti so mbi peut ti sara lisoro na azo ape.” Me asi na mbeni ngoi, lo gue na li ni. Benjamin ayeke sara kua fadeso na Béthel ti Bénin, lo yeke sara kua na place so ayeke tokua ambeti na yâ ti acongrégation nga lo yeke mû maboko na ndokua so ayeke bâ lege ti a-ordinateur.

Eric na Katy so e sara tënë ti ala fade ayeke fa tënë lani na yâ ti mbeni territoire so azo ni ayeke tene mbeni yanga ti kodoro nde na France kozo ti tene ala gue na Bénin. Nyen la ayeke nde na Afrika ti Do? Katy atene: “Warango nzoni ndo ti lango ayeke ngangu. Teti anze mingi e lango na yâ ti da so wâ ti courant nga na ngu ti tuyau ayeke dä ape.” Eric atene nga atene: “Azo ti yâ ti quartier ayeke zi go ti bia na radio ti ala atoto ngangu juska l’heure ahon na bï. A lingbi mo kanga bê nga mo gi ti hon ndo ti aye ni so.” Eric na Katy atene: “Ngia so zo ayeke wara na fango tënë na yâ ti territoire so a de ti fa tënë dä lâ oko ape, a yeke kota ye mingi atâa akpale kue so lo lingbi ti wara.”

Michel na wali ti lo Marie-Agnès aga nduru ti wara ngu 60 awe. Ala londo na France ala gue na Bénin asara ngu oku tongaso awe. Na tongo nda ni ala gi bê ti ala lani mingi. Michel atene: “Ambeni zo ahaka guengo ti e na mbeni zo so ayeke pusu brouette na ndo ti kamba na e la e yeke na yâ ti brouette ni. Mo lingbi ti gi bê ti mo tongana mo hinga ape so Jéhovah la ayeke zo ti pusungo brouette ni. Tongaso, e gue ti sara na Jéhovah na lo mû maboko na e.”

Azo so ague afa tënë na ando so bezoin ayeke dä mingi abâ so, a yeke kota ye ti tene zo aleke tere ti lo kozo na sarango aye so: Lo gi ti zia ambeni ye na gbele lo. Lo manda ti hon ndo ti akpale. Lo vo gi aye so lo leke kozo awe ti vo ni. Lo zia bê ti lo kue na ndo ti Jéhovah.—Luc 14:28-30.

Sébastien, so e sara tënë ti lo fade, atene: “Kozo ti tene mbi na Johanna e hon, e bata nginza teti ngu use e gi ti buba ni kirikiri pëpe na tere ti aye ti ngia nga e gi pëpe ti wara aye so e yeke na bezoin ni ape.” Ti mû lege na ala ti ngbâ ti fa tënë na kodoro wande, ala yeke sara kua na Europe teti ambeni nze na yâ ti ngu oko oko, ye so amû lege na ala ti sara kua ti pionnier na Bénin na yâ ti tanga ti anze ni.

 Marie-Thérèse ayeke na popo ti aita-wali kumbamba 20 so alondo na kodoro wande na so ayeke fa tënë na ando so ayeke na bezoin ti awafango tënë mingi dä na Afrika ti Do. Lo yeke chauffeur ti bus na France, me na ngu 2006 lo zia kua ti lo ngu oko ti sara kua ti pionnier na Niger. Kete na pekoni, lo bâ so a yeke ye so lo ye biani ti sara na fini ti lo la. Marie-Thérèse atene: “Na ngoi so mbi kiri na France, mbi tene na patron ti mbi so mbi ye ti changé yâ ti kapa ti kua ti mbi, na lo yeda. Fadeso, ti londo na nze ti mai ti si na nze ti août, mbi yeke sara kua ti chauffeur ti bus na France, nga ti londo na nze ti septembre ti si na avril, mbi yeke sara kua ti pionnier na Niger.”

Ala so ‘angbâ ti gi royaume ti Nzapa kozoni’ ahinga na bê ti ala kue so Jéhovah ayeke mû na ala ‘aye kue so ala yeke na bezoin ni.’ (Mat. 6:33). Na tapande: Bâ ye so asi na Saphira, mbeni ita-wali kumbamba so aga nduru ti wara ngu 30 awe, so alondo na France na so ayeke sara kua ti pionnier na Bénin. Na ngu 2011 lo sara lani ngu oku awe na yâ ti kua ti lo ti pionnier na Afrika. Na ngu 2011 ni, lo kiri na France ti gi nginza ti tene lo bâ na lege ti bezoin ti lo ndali ti mbeni fini ngu ti kua ti pionnier na Afrika. Saphira atene: “A yeke lani na vendredi tanga ti lango ti kua ti mbi, me mbi yeke na bezoin ti sara kua lango bale-oko na ndo ni si mbi wara nginza so alingbi ndali ti kua ti mbi ti pionnier ti ngu ti peko. Angbâ na mbi gi yenga use ti tene mbi zia France. Mbi fa na Jéhovah akpale ti mbi na yâ ti sambela. Kete na pekoni, mbeni zo ti mbeni ndokua airi mbi na lo hunda mbi ti bâ wala mbi lingbi ti sara kua na place ti mbeni zo ti kua ni teti ayenga use.” Na lundi Saphira ague na place ti kua ni na zo so lo yeke sara ande kua na place ti lo so afa kua ni na lo. Lo tene: “A dö bê ti mbi mingi ti hinga so zo so mbi ga ti sara kua na place ti lo, a yeke mbeni ita-wali so ayeke na bezoin ti sara kua ape lango bale-oko ti tene lo gue na Ekole ti apionnier! Patron ti lo ayeke yeda ti tene lo gue na ekole ni gi tongana lo wara mbeni zo so alingbi ti sara kua na place ti lo. Lo zia tënë ni na maboko ti Jéhovah gi tongana ti so mbi sara.”

Ambeni ita afa tënë na Afrika ti Do teti angu mingi na ala bâ kodoro ni tongana kodoro ti ala. Ambeni afa tënë teti ambeni ngu na ala kiri na kodoro ti ala. Me ambeni so afa tënë lani na akodoro so ayeke na bezoin ti awafango tënë dä mingi angbâ même laso ti wara ye ti nzoni ndali ni. Ala bâ so zo alingbi ti wara tâ ngia na yâ ti fini ti lo gi tongana lo sara kua ti Jéhovah.