1, 2. (a) Mitto maccaha ikkino manchi suˈma afootto yaa, hakko mancho seekkite egennootto yaa ikkinokkihu mayiraati? (b) Batinynyu manni Yesuusa lainohunni gurchaawinohu hiittoonniiti?

ALAMETE aana batinynyu macca manni no. Mitootu maccare ikkitinohu dagansa giddo, kataminsara woyi gobbansa giddooti. Wolootu kayinni alamete deerrinni egennantinoreeti. Kuri mannootiha suˈmansa afootto yaa insa seekkite egennootto yaa diˈˈikkino. Yaano ilante lophphitino garanna akatansa seekkite afootto yaa diˈˈikkino.

² Yesuusi Kiristoosi uullate aana heeˈrinohu mitu 2,000 diri albaanni ikkirono, alamete aana noo manni isire macciishshino. Ikkeennano, Yesuusi addinta ayeeti yitanno hajo batinynye manna gurcheessitino. Mitu manni, Yesuusi wolu manninte gede dancha manchootilla yaanno. Wolu manni qole isi wole masaalaano gedee masaalaanchootilla yaanno. Yesuusi Magano ikkinotanna magansiˈnasira hasiisannota ammananno mannino no. Ikkina iso magansiˈra hasiissanno?

3. Yesuusi lainohunni halaale afa hasiissannohehu mayiraati?

³ Yesuusa lainohunni halaale ikkino roso afa hasiissannohe. Mayira? Korkaatuno Qullaawu Maxaafi togo yaanno: ‘Hegere heeshshono ati calla halaalaancho Magano ikkoottoha atenna soottoha Yesuusi Kiristoosi afate.’ (Yohaannisi 17:3) Addaho, Magano Yihowanna Yesuusi Kiristoosi lainohunni halaale afa gannate ikkitanno uullara hegere heeshsho afiˈnanni doogo fantanno. (Yohaannisi 14:6) Qoleno Yesuusi  hiitto ikkine heeˈra hasiissannoronna woloota hiittoo illenni laˈˈa hasiissannoro lawishsha ikkino. (Yohaannisi 13:34, 35) Konni maxaafira umi fooliishsho giddo, Magano lainohunni halaale ikkinore ronsoommo. Xa hanni Yesuusi Kiristoosi lainohunni Qullaawu Maxaafi addinta mayyee rosiisannoro laˈno.

4. “Mesihichcha” nna “Kiristoosi” yaannohu maaragete suˈmi mayi tiro afiˈrino?

⁴ Yesuusi ilamara seedu diri albaanni Mesihichchu woyi Kiristoosi Maganu soyeenna daannota Qullaawu Maxaafi  balaxe masaalino. “Mesihichcha” nna “Kiristoosi” yaannohu maaragete suˈmi lamunku, “Buuraminoho” yitanno tiro afiˈrino. Kuni daanno yine qaale eˈnoonnihu buuraminoho, yaano mittu baxxino loosira Maganu doorinoho. Maganu qaale eino coye Mesihichchu hiittoonni wonshannoro konni maxaafira goofimarchu fooliishshuwara lende ronseemmo. Yesuusi xaa yannara nafa aannonke atootireno ronseemmo. Kayinnilla Yesuusi ilamara albaanni batinynyu manni, ‘Mesihichcha ikke daannohu ayeetikka?’ yee huluullamikki digatino.

5. Yesuusi rosaano isi maa ikkinota woˈmunni woˈma ammantino?

⁵ Umi sanira M.D. heedhinori Naaziretete Yesuusi rosaano, isi daanno yinoonni Mesihichcha ikkinota woˈmunni woˈma ammantino. (Yohaannisi 1:41, NW) Rosaanote giddo Simiooni Pheexiroosi yinannihu mittu manchi Yesuusa, “Ati Kiristoosiiti” yiino. (Maatewoosi 16:16, NW) Ikkina Yesuusi rosaano isi qaale eˈnoonni Mesihichcha ikkinota huluullantinokkihu mayiraati? Ninkeno tenne huluullammeemmokkihu mayiraati?

6. Yihowa ammanamino manni Mesihichcha bade afanno gede assinohu hiittoonniitiro lawishshunni kuli.

⁶ Yesuusi ilamara albaanni heedhinori Maganu masaalaano, Mesihichcha lainohunni duuchcha coye xawisse kultino. Insa xawisse kultinori Mesihichcha bande anfeemmo gede kaaˈlannonke. Lawishshaho, mitto wosincho dikkote gede mannu batiˈranno bayichchinni marte abbattora kullihero, mittu manchi hakko wosinchire mito coye xawise kulihero dancha diˈˈikkanno? Hatteente gede, Yihowa Qullaawu Maxaafi masaalaano horoonsiˈre, Mesihichchu daye ma assannoronna mayi qarri iillannosiro seekke xawisino. Tini batinynye masaalo woˈmase ammanamino manni Mesihichcha bade afanno gede kaaˈlitanno.

7. Yesuusi lainohunni masaalleenna woˈmitino masaalo giddo lame hiitteeti?

⁷ Hanni lame lawishsha lai. Umihunni, 700 diri albaanni  masaalaanchu Mikiyaasi, daanno yinoonni Mesihichchi Beeteleemete yinanni shiimu Yihudu katamira ilamannota masaalino. (Mikiyaasi 5:2) Yesuusi hiikko ilamiyya? Hakko Beeteleemente ilamino! (Maatewoosi 2:1, 3-9) Layinkihunni, lowo xibbi diri albaanni, Daanieeli 9:25 aana noo masaalo Mesihichchu baxxe leellannohu 29 M.D. ikkinota kultino. * Tini lamentinna wole masaalo woˈmase Yesuusi daanno yinoonni Mesihichcha ikkinota buuxisiissanno.

8, 9. Yesuusi cuuami wote, isi daanno yinoonni Mesihichcha ikkinota leellishannori mayi ikki?

⁸ Yesuusi Mesihichcha ikkinota kultannota wole taje 29 M.D. goofimarchira anfoonni. Cuuaanchu Yohaannisi Yordaanoosi Lagira cuuannosi gede Yesuusi isiwa marinohu hakko dirooti. Yihowa, Yohaannisira Mesihichcha bade afanno gede assannosi malaate leellishasira balaxe qaale einosi. Yohaannisi hakkonne malaate Yesuusi cuuami wote laino. Qullaawu Maxaafi hakkawote ikkinore togo yee kulanno: ‘Yesuusi cuuame wayi giddonni fulanni heeˈreenna gordu faˈnami; Maganu ayyaani lemboola lawe dirre umisi aana ofollanna lai Hakka wotenni, “Isinni [tashshi yaannoehu] baxeemmo Beettiˈya konneeti” yaanno qaali iiminni dayi.’ (Maatewoosi 3:16, 17) Yohaannisi tenne ikkito lainna macciishshi gedensaanni, Yesuusi Maganu soyeenna dayinoha ikkinota horonta dihuluullamino. (Yohaannisi 1:32-34) Yesuusi Gashshaanchonna Nugusa ikkara doorroonni Mesihichcha woyi Kiristoosi ikkinohu, Maganu ayyaani yaano loosu aana noo wolqa aanasi dirritu woteeti.—Isayyaasi 55:4.

⁹ Qullaawu Maxaafi masaalo woˈmase hattono Maganu Yihowa umisi coyiˈrino qaali Yesuusi daanno yine qaale eˈnoonni Mesihichcha ikkinota xawisse leellishshanno. Qoleno Qullaawu Maxaafi Yesuusi Kiristoosi lainohunni wole lame xaˈmorano dawaro qolanno: Yesuusi dayinohu hiikkiinniiti? Isi uullate aana noo waro hiittoo manchooti?

10. Qullaawu Maxaafi Yesuusi uullate aana ilamara albaanni hiikko heeˈrinota kulanno?

¹⁰ Qullaawu Maxaafi Yesuusi uullara daara albaanni iima heeˈrinota kulanno. Masaalaanchu Mikiyaasi Mesihichchu Beeteleemete ilamannotanna ‘biˈree waronni nooha’ ikkinota coyiˈrino. (Mikiyaasi 5:2) Yesuusi umisi manna ikke uullate aana ilamara albaanni iima heeˈrinota duuchchaage coyiˈrino. (Yohaannisi 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5) Yesuusi ayyaanu kalaqo ikke iima heeˈri yannara, Yihowa ledo baxxino jaaloomi noosi.

11. Qullaawu Maxaafi Yesuusi Yihowara muxxete Beetto ikkinota kulannohu hiittoonniiti?

¹¹ Yesuusi Yihowara muxxete Beettosiiti; togo yineemmohu ikkadu korkaati noonkehuraati. Maganu Yesuusa duuchchunku coyinni balaxe kalaqinosi daafira, ‘baalunku kalaqamira bayiraho’ yinoonnisi. * (Qolasiyaasi 1:15) Maganu Beetto baxxinoha assannohu wolu coyino no. Isi Maganoho ‘mitto Beettosiiti.’ (Yohaannisi 3:16) Togo yaano Maganu umisi kalaqinohu iso callaati yaate. Maganu wole baalare kalaqinohuno Yesuusi widoonniiti. (Qolasiyaasi 1:16) Hatteeno agurranna Yesuusa “Qaaleho” yinoonni. (Yohaannisi 1:14) Tini qolte Yesuusi Magano riqiwe coyiˈrannota kultannonke; iima ikko uulla heedhannotera Annisi oosora Maganuwiinni sokka iillishanno.

12. Maganunnihu bayiru Beetti Maganu ledo taalo ikkinokkita mayinni anfeemmo?

¹² Mitu manni yaanno gede, Maganunnihu bayiru Beetti Maganu ledo taalohoni? Qullaawu Maxaafi hatto yee dirosiisanno. Aliidi gufora laˈnummonte gede, Maganu Beetti kalaqaminoho. Hatto ikki geeshsha, isira hanafo noosi yaate; Maganoho kayinni hanafono ikko gawalo  dinosi. (Faarso 90:2) Maganu Beetti Annisi ledo horonta taalame diegennino. Qullaawu Maxaafi Annu Beetto roorannota xawise kulanno. (Yohaannisi 14:28; 1 Qorontoosi 11:3) “Duuchchanka Dandaanno Magani” Yihowa callaati. (Kalaqo 17:1) Konni daafira taalamannosihu dino. *

13. Qullaawu Maxaafi, Kiristoosi ‘leellannokki Maganira lawishshaho’ yaasi mayyaate?

¹³ Yihowanna bayiru Beettisi, beeddahe woˈmitino gordinna uulla kalaqantara lowo diri albaanni biliyoonetenni kiirranni diro mitteenni hagiidhitanni heedhino. Lamunku lowo geeshsha baxantinoti dihuluullammannite! (Yohaannisi 3:35; 14:31) Kuni muxxete Beetti Annisi gedeeho. Qullaawu Maxaafi, Kiristoosi ‘leellannokki Maganira lawishshaho’ yaannohu iseraati. (Qolasiyaasi 1:15) Addaho, mittu beetti duuchcha doogonni annasi lawannonte gede, kuni Beettino Annisi amalenna akata leellishannoho.

14. Yihowahu muxxete Beetti manna ikke ilaminohu hiittoonniiti?

¹⁴ Yihowahu muxxete Beetti giddeessinisikki iiminni uullara daye manna ikke heeˈrino. ‘Ayyaanaamo biso afiˈrino kalaqami hiitto ikke mannu gede ikke ilamanno?’ yaattora dandaatto. Konne coye qineessate, Yihowa maalale loosino. Bayiru Beettisi heeshsho iiminni haare, Maariyaami yinannite mitte Yihudu seemo godowira wori. Konnira kaaˈlo assinohu mittuno maalu anni dino. Konni daafira Maariyaami xeˈne noosikkiha guuta qaaqqo ilte, suˈmasi Yesuusa yite fushshitu.—Luqaasi 1:30-35.

15. Yesuusi widoonni hinge Yihowa bashshonni roorsine anfeemmo yineemmohu mayiraati?

¹⁵ Yesuusi uullate aana noo waro coyiˈrinorinna assinori, iso seekkine egennineemmo gede kaaˈlannonke. Hakkiinni saeno, Yesuusi widoonni hinge Yihowa bashshonni roorsine  anfeemmo. Hatto yineemmohu mayiraati? Yesuusi Annisira woˈmunni woˈma lawishsha ikkinota qaagi. Yesuusi rosaanosi giddo mittoho, “Ane lainohu Annaˈyano laino” yee kulinohu iseraati. (Yohaannisi 14:9) Wongeelaho yinanniri Qullaawu Maxaafi giddo noori shoole maxaaffa yaano Maatewoosi, Maarqoosi, Luqaasinna Yohaannisi maxaaffa, Yesuusi Kiristoosi heeshshore, assinorenna akatasi lainohunni lowore kultannonke.

16. Yesuusi mannaho kulinoti qara sokka maati? Hatte sokka anni ayeeti?

¹⁶ Yesuusi roore egennaminohu “Rosiisaancho” ikkasinniiti. (Yohaannisi 1:38; 13:13) Isi rosiisinohu maati? Isi mannaho kulinoti qara sokka, ‘Maganu Mangiste duduwooti’; tini mangiste woˈma uulla gashshitannotenna hajajamanno mannira goofannokki atoote abbitannote iimi gashshooteeti. (Maatewoosi 4:23) Tenne sokka anni ayeeti? Yesuusi umisi togo yiino: ‘Ani rosiiseemmo rosi soyinoe Maganiho [Yihowaho] ikkinnina aneha diˈˈikkino.’ (Yohaannisi 7:16) Yesuusi, Annisi mannu ooso Mangistenniha dancha duduwo macciishshitara hasiˈrannota afino. Fooliishsho settete aana, Maganu Mangiste maatironna tini Mangiste ma assitannoro lende ronseemmo.

17. Yesuusi rosiisinohu hiikkooti? Isi manna rosiisate seeda doogo haˈrinohu mayiraati?

¹⁷ Yesuusi rosiisinohu hiikkooti? Mannu noowa baalawa yaano, gaxarete ikko katamaho, addi addi qachchira, dikkotenna mininsa geeshsha mare rosiisino. Mannu noowa isi marino ikkinnina mannu isiwa daara diagarino. (Maarqoosi 6:56; Luqaasi 19:5, 6) Yesuusi manna rosiisatenna sabbakate yee kageeshshi geeshsha daafurinohunna yannasi guxxinohu mayiraati? Maganu, Yesuusi loosanno gede hasiˈrino loosi konne ikkino daafiraati. Yesuusi ayeewoteno Annisi fajjo assanno. (Yohaannisi 8:28, 29) Ikkollana Yesuusa sabbakanno gede assinosihu wolu korkaatino no. Hakkuno, isiwa daannoha haammata manna mararanno daafiraati. (Maatewoosi 9:35, 36) Ammaˈnote marooti konni mannira Maganunnirenna alaamisire halaale rosiisa hasiissannansa, mishshe agurtinonsa.  Yesuusi, konni mannira Maganu Mangiste sokka macciishsha lowo geeshsha hasiissannonsata afino.

18. Yesuusi akati giddo ate roore baxisannohehu hiikkonneeti?

¹⁸ Yesuusi shaqqadohonna manna lowo geeshsha mararannoho. Konni daafira mannaho isiwa shiqa dikabbaaddinonsa. Wole agurranna qaaqquullu nafa isiwa mara hagiirsiissannonsa. (Maarqoosi 10:13-16) Yesuusi manna dimallaadannoho. Isi hafuurrenna taashshote xeˈne dibaxanno. (Maatewoosi 21:12, 13) Meyaata ajinshe laˈnanni yannaranna mitte mabte noosekki yannara, Yesuusi meento ayirrisino. (Yohaannisi 4:9, 27) Yesuusi addinta rambaˈˈaho. Mitte yannara hawaariyaatesira lekka hayishshino; duuchcha wote togoo looso loossannori ajinshe laˈnanni mannaati.

19. Yesuusi mannaho hasiisannore assate ayeewoteno qixxaawinoha ikkinota leellishanno lawishsha kuli.

¹⁹ Yesuusi mannaho hasiisannore assate ayeewoteno qixxaawinoho. Xiwantinore hursate Maganu ayyaaninni maalale assi yannara, qixxaawinoha ikkasi roore leeltino. (Maatewoosi 14:14) Lawishshaho, dhiigu amadinohu mittu manchi Yesuusiwa  daye, ‘Baxittoro hursattoera dandaattowe’ yii. Yesuusira konni manchi xissonna qarri macciishshaminosi. Konne mancho marare angasi diriirse amammadisihu gedensaanni, ‘Baxoommona huri’ yiisi. Hakkiinnino xiwamino manchi huri! (Maarqoosi 1:40-42) Hakku manchi mageeshshi geeshsha hagiidhinoro heda dandaatto?

20, 21. Yesuusi goofimarchu geeshsha Maganoho hajajama lainohunni dancha lawishsha ikkinohu hiittoonniiti?

²⁰ Yesuusi goofimarchu geeshsha Maganoho hajajama lainohunni, dancha lawishsha ikkino. Babbaxxino qarri, fatanunna buutote mitiimma iillitusirono, iima noo Annisira ammanaminoha ikkino. Yesuusi shoshshoggikkinni Sheexaanu fatana seekke qeelino. (Maatewoosi 4:1-11) Mitte yannara, Yesuusihu umisi fiixi nafa iso diammanino; “machcharaarino” nafa yiinosi. (Maarqoosi 3:21) Yesuusi kayinni fiixisi yiinorinni hexxo dimudhino; Maganu uyinosi loosono loosa diagurino. Xonnannasi hattono minshannasi sammi yee saino  ikkinnina diinnasi gawajjate diwoˈnaalino.—1 Pheexiroosi 2:21-23.

²¹ Yesuusi diinnasi anga jaddotenninna qarrunni reyi geeshsha nafa ammanaminoha ikkino. (Filiphphisiyusi 2:8) Manna ikke heeˈrino heeshshora goofimarchu barra hiittoo qarra dandee sainoro huwati. Hakko barra jaddo loosinohu gede assine amandoonnisi; kaphphu naqaashe kassassinosi; amanynyootu xeinonsa daanynyooti beebbatenni faraddinosi; gamba yitino daga qacifattinosi hattono wottaaddarootu lowo geeshsha mitiinsitinosi. Haqqaho qolle misimaaretenni gannisi gedensaanni goofimarchu foolesi foole kae qoonqosi gotti asse, ‘Woˈmi!’ yii. (Yohaannisi 19:30) Ikkollana Yesuusi reyihunni sayikki barra, iimi Annisi ayyaanaamo biso oye reyotenni kayisinosi. (1 Pheexiroosi 3:18) Yesuusi shiima lamala keeshshe iimira galagale haˈri. Hakkiichchono ‘Maganoho qiniiteenni ofolle,’ nugusimmate silxaane uyinannisi yanna agadhi.—Ibiraawuyaani 10:12, 13.

22. Yesuusi reyote geeshsha ammanaminoha ikkasinni mayi faro fanino?

²² Yesuusi reyote geeshsha ammanaminoha ikkasinni mayi faro fanino? Isi reyo, Yihowa umo hedino garinni gannate ikkitanno uullara hegere heeshsho afiˈneemmo faro fantinonke. Yesuusi reyo tenne faro fantinonkehu hiittoonniitiro aante noo fooliishshora ronseemmo.