1. O le ā la tatou vaaiga e tatau ona iai i le faatuatua faa-Kerisiano?

O LE faatuatua faa-Kerisiano o se uiga e tautele. E lē o tagata uma e mauaina lenei uiga. (2 Tesa. 3:2) Peitaʻi, ua tuuina mai e Ieova i ona tagata tapuaʻi taʻitoʻatasi “le tele o le faatuatua.” (Roma 12:3; Kala. 5:22) O i latou uma e mauaina le faatuatua e ao ona matuā lotofaafetai.

2, 3. (a) O ā faamanuiaga e mafai ona maua e se tasi e faatuatua? (e) O ā fesili o le a tatou iloiloina?

² Na fetalai Iesu Keriso o loo tosina atu e lona Tamā i le lagi tagata iā te Ia e ala i Lona Alo. (Ioa. 6:44, 65) O le faaalia o le faatuatua iā Iesu, e mafai ai ona faamagaloina agasala a se tasi, ma maua le avanoa e olioli ai i se faiā tumau ma Ieova. (Roma 6:23) O le ā na tatou faia ua tatau ai ona tatou maua lenā faamanuiaga matagofie? Talu ai o i tatou o ni tagata agasala, e pau la le tulaga ua talafeagai mo i tatou o le oti. (Sala. 103:10) Peitaʻi, na silasila Ieova i se mea lelei iā i tatou. O lona agalelei faifua ua ia tatalaina ai o tatou loto ina ia talia le tala lelei. O lea ua tatou  faaalia ai le faatuatua iā Iesu, ma tulimataʻia le faamoemoe o le ola e faavavau.​—Faitau le 1 Ioane 4:9, 10.

³ Ae o le ā moni lava le uiga o le faatuatua? Pe e faasino atu i le tau ina iloa o faamanuiaga ua saunia mai e le Atua mo i tatou? A o le fesili e sili ona tāua, o ā auala e tatau ona tatou faaalia ai le faatuatua?

4. Faamatala pe aiseā e faapea atu ai o le faatuatua e lē uiga atu i le tau ina iloa o se mea.

⁴ E tele mea e aofia ai i le faatuatua nai lo o le tau ina iloa o le finagalo o le Atua. O le faatuatua o se uunaʻiga malosi lea e uunaʻia ai se tasi e gaoioi e ōgatusa ma le finagalo o le Atua. O le faatuatua i le sauniuniga a le Atua mo le faaolataga e uunaʻia ai se tagata talitonu e faailoa atu le tala lelei i isi. Na faamatala e le aposetolo o Paulo: “Afai e te faalauiloa atu i luma o tagata ʻlenā upu i lou lava gutu’ o Iesu o le Alii, ma faatuatua i lou lava loto ua faatūina o ia e le Atua mai i le oti, e faaolaina ai oe. Auā o le loto e faatuatua ai e maua ai le amiotonu, a o le gutu e taʻutino atu ai i luma o tagata, e maua ai le faaolataga.”​—Roma 10:9, 10; 2 Kori. 4:13.

5. Aiseā e tāua tele ai le faatuatua, ma e faapefea ona tatou faamalosia pea? Aumai se faataʻitaʻiga.

⁵ E manino mai, o lo tatou faamoemoe e ola e faavavau i le lalolagi fou a le Atua, e faalagolago i le iai o le faatuatua ma faamalosia pea. O le faatuatua e faatusaina i se laau. E manaʻomia ona tatou fui e lē aunoa le laau ina ia ola lauusiusi ai ma faaauau ona tupu. Ae afai e lē lava le vai e tatou te tuuina i ai, o le a mamae le laau ma mate. I se tulaga talitutusa, e manaʻomia ona tatou faamautinoa o loo faaauau ona ʻmalosi’ ma “tupu tele” lo tatou faatuatua.​—Tito 2:2; 2 Tesa. 1:3; Luka 22:32; Epe. 3:12.

6. O ā auala e lua o loo faamatala ai le faatuatua i le Eperu 11:1?

⁶ O loo faamatala i le Tusi Paia le faatuatua i le Eperu 11:1. (Faitau.) O le faatuatua e taulaʻi atu i ni mea se lua e lē mafai ona tatou vaaia: (1) O “mea ua faamoemoe i ai.” E mafai ona aofia ai mea na folafola mai o le a tutupu i le lumanaʻi ae e leʻi oo ina faataunuuina, e pei o le iʻuga o mea leaga uma ma le oo mai o le lalolagi fou. (2) ʻO mea moni e lē o vaaia.’ I lenei mau, o le upu Eleni ua faaliliuina i “faamaoniga manino,” e faasino atu i faamaoniga maufaatuatuaina o se mea moni e lē o vaaia, e pei o Ieova le Atua, Iesu Keriso, agelu, ma mea o loo faia e le Malo i le lagi. (Epe. 11:3) E faapefea ona faamaonia atu o loo malosi pea lo tatou faamoemoe, ma e tatou te talitonu i mea e lē o vaaia o loo taʻua i le Afioga a le Atua? E ala lea i a tatou upu ma galuega, auā a aunoa ma nei mea o le a lē atoatoa lo tatou faatuatua.

7. E faapefea i le faaaʻoaʻoga a Noa ona fesoasoani e tatou te malamalama ai i le uiga o le faatuatua? (Tagaʻi i le ata i luga aʻe o le matua.)

⁷ O loo faamatilatila i le Eperu 11:7 le faatuatua o Noa, o lē ʻna faaalia le mataʻu i le Atua, ma fausia ai le vaa e faasaoina ai o ia ma lona aiga, ina ua uma ona lapataʻia e le Atua i mea e lē o vaaia.’ Na faaalia le faatuatua o Noa e ala i lona fausia o le vaa tele. E mautinoa na tuufesili atu ona tuaoi pe aiseā ua ia fausia ai lenā vaa telē. Pe faamata e leʻi tali atu Noa pe faapea atu foʻi e aua le isuisu fua? E mautinoa e leai. O lona faatuatua na uunaʻia ai o ia e molimau atu ma le lototele, ma lapataʻia tagata na latou ola faatasi e faatatau i le faasalaga a le Atua o le a oo mai. E foliga mai na taʻu atu e Noa i tagata upu tonu na fetalai mai ai Ieova iā te ia: “Ua ou iloa ua oo mai le taimi e tatau ai ona faaumatia tagata uma lava, ona ua  tumu le lalolagi i faiga sauā ona o i latou. . . . Ou te faaoo le lolo i le lalolagi, ina ia fano ai tagata ma meaola uma o loo iai le malosi o le ola i lalo o le lagi. E faauma ai le ola o mea uma lava i le lalolagi.” E mautinoa foʻi na faamatala atu e Noa iā i latou le auala e tasi e faasaoina ai, e ala i lona toe taʻua o le faatonuga a le Atua: “E ao ona [outou] ulu atu i totonu o le vaa.” O lea, na faaalia atili e Noa lona faatuatua e ala i le avea ma “lē e talaʻi le amiotonu.”​—Kene. 6:13, 17, 18; 2 Pete. 2:5.

8. O le ā na taʻua e le soo o Iakopo e faatatau i le uiga o le faatuatua moni faa-Kerisiano?

⁸ E foliga mai na tusia le tusi o Iakopo ina ua faatoʻā uma ona taʻua e le aposetolo o Paulo i lana tusi le uiga o le faatuatua. I le pei o Paulo, na faamatala e Iakopo o le faatuatua moni faa-Kerisiano, e lē uiga atu i le tau ina talitonu, ae e aofia ai ma galuega. Na tusi Iakopo: “Inā faaali mai ia lou faatuatua e aunoa ma galuega, ae ou te faaali atu loʻu faatuatua e ala i aʻu galuega.” (Iako. 2:18) Na faaauau ona ia taʻua le telē o le eseesega o le tau ina talitonu, ma le faaalia e se tasi o le faatuatua. E talitonu temoni o loo soifua le Atua, peitaʻi e leai so latou faatuatua moni. Nai lo o lea, e latou te tetee e aunoa ma le faatuatua i le faataunuuina o le finagalo o le Atua. (Iako. 2: 19, 20) I se faaeseesega, na faasino atu Iakopo i se tane faatuatua anamua ma fesili e faapea: “Pe e leʻi taʻuamiotonuina ea Aperaamo lo tatou tamā i galuega, ina ua ia ofoina atu lona atalii o Isaako i luga o le fata faitaulaga? Ua outou iloa na galulue faatasi lona faatuatua ma ana galuega, ma o ana galuega na faaatoatoaina ai lona faatuatua.” O lea, ina ia faamamafa le manatu e tatau ona faaalia le faatuatua e ala i galuega, na faapea atili mai Iakopo: “E pei lava ona oti le tino pe a leai le agaga, e faapea foʻi ona mate le faatuatua pe a leai ni galuega.”​—Iako. 2:21-23, 26.

9, 10. Ua faapefea ona fesoasoani mai le aposetolo o Ioane ina ia tatou malamalama i le tāua o le faaalia o le faatuatua?

⁹ I le silia ma le 30 tausaga mulimuli ane, na tusia ai e le aposetolo o Ioane lana Evagelia ma isi ana tusi e tolu. Pe na malamalama le aposetolo o Ioane e faatatau i le loloto o le uiga o le faatuatua moni faa-Kerisiano, e pei ona faamatala i tusitusiga a isi tusitala o le Tusi Paia? Ioe, auā e tele atu taimi na faaaogā ai e Ioane le veape Eleni lea e faaliliuina i nisi taimi i le “faaalia o le faatuatua,” nai lo o isi tusitala o le Tusi Paia.

¹⁰ O se faataʻitaʻiga, na taʻua e Ioane: “O lē e [faaalia le] faatuatua i le Alo e maua e ia le ola e faavavau. A o le tagata e lē usiusitaʻi i le Alo, e lē maua e ia le ola, ae tumau pea le toʻasā o le Atua iā te ia.” (Ioa. 3:36) O le faatuatua faa-Kerisiano e aofia ai le usiusitaʻi i poloaʻiga a Iesu. Na masani ona sii mai e Ioane fetalaiga a Iesu e faailoa mai ai e manaʻomia ona faaalia pea lo tatou faatuatua.​—Ioa. 3:16; 6:29, 40; 11:25, 26; 14:1, 12.

11. E faapefea ona faaalia lo tatou lototalisapaia mo le iloaina o le upu moni?

¹¹ E tatau ona tatou matuā lotofaafetai ona ua faaaogā e Ieova lona agaga paia e faailoa mai ai iā i tatou le upu moni, ma mafai ai ona tatou faaalia le faatuatua i le tala lelei. (Faitau le Luka 10:21.) E lē tatau ona muta lo tatou faafetai atu iā Ieova ona ua ia tosina atu i tatou iā te ia e ala i lona Alo, “o le Sui Sili, ma o Lē e faaatoatoaina lo tatou faatuatua.” (Epe. 12:2) Ina ia faaalia lo tatou lototalisapaia mo lona agalelei faifua, e tatau ona faamalosia pea lo tatou faatuatua e ala i le tatalo ma le suʻesuʻeina o le Afioga a le Atua.​—Efe. 6:18; 1 Pete. 2:2.

12. O ā auala e tatau ona faaalia atu ai lo tatou faatuatua?

¹² E ao ona faaauau ona tatou faaalia le faatuatua i folafolaga a Ieova. E tatau ona tatou faaalia atu le faatuatua i ni auala e mafai ona iloa mai e isi. O se faataʻitaʻiga, o le faaauau lea ona tatou talaʻi atu le tala lelei o le Malo ma auai i le galuega o le faia o isi ma soo. E faaauau foʻi ona tatou faia “mea lelei i tagata uma . . . aemaise i ē tatou te aiga i le faatuatua.” (Kala. 6:10) E tatou te taumafai malosi foʻi e “toese le tagata tuai ma ana gaoioiga,” ma puipuia i tatou mai i so o se mea e faavaivaia ai faaleagaga.​—Kolo. 3:5, 8-10.

13. (a) O le ā le tāua o le “faatuatua i le Atua”? (e) O le ā le auala o loo faamatala ai le faatuatua i le Tusi Paia, ma aiseā?

¹³ Ua faapea mai le Tusi Paia: “A aunoa ma le faatuatua e lē mafai ona faafiafiaina ai o ia, auā o lē e faalatalata atu i le Atua, e tatau ona ia talitonu o loo soifua o ia, ma e na te tauia ē e matuā saʻili iā te ia.” (Epe. 11:6) O loo faamatala i le Afioga a le Atua le “faatuatua i le Atua,” o se vaega o le “faavae” lea e manaʻomia e so o se tasi, ina ia avea ma tumau ai o se Kerisiano moni. (Epe. 6:1) Ae e tatau i Kerisiano ona ʻfaaopoopoina i lo latou faatuatua’ isi uiga tāua, ʻina ia faatumau iā i latou i le  alofa o le Atua.’​—Faitau le 2 Peteru 1:5-7; Iuta 20, 21.

14, 15. Aiseā e sili atu ai ona tāua le alofa i lo o le tau ina faatuatua?

¹⁴ Na faamatilatila e tusitala o Tusitusiga Paia Eleni, le tāua o le faatuatua e ala i lo latou taʻua i le faitau selau o taimi. E tele atu taimi o loo taʻua ai le faatuatua nai lo o isi uiga faa-Kerisiano. Po o lona uiga la o le faatuatua o le uiga faa-Kerisiano lea e sili ona tāua?

¹⁵ Ina ia faatusatusa le faatuatua i le alofa, na tusi Paulo e faapea: “Pe a iā te aʻu foʻi le faatuatua e siitia ai mauga, ae e leai soʻu alofa, ua ou lē aogā.” (1 Kori. 13:2) Na faamamafa e Iesu lenei uiga silisili o le alofa i le Atua ina ua ia tali atu i le fesili: “O le ā le poloaʻiga e sili i le Tulafono?” (Mata. 22:35-40) O le alofa e taaofaʻi uma ai le tele o isi uiga lelei uma faa-Kerisiano, e aofia ai ma le faatuatua. Ua taʻua i le Tusi Paia, o le ʻalofa e talitonu i mea uma.’ O le alofa e faatuatua i fetalaiga a le Atua o loo i lana Afioga.​—1 Kori. 13:4, 7.

16, 17. E faapefea ona faamatilatila faatasi mai le faatuatua ma le alofa i le Tusi Paia, ae o le ā le uiga e aupito i sili, ma aiseā?

¹⁶ O le tāua tele o le faatuatua ma le alofa, na faamatilatila ai e tusitala o Tusitusiga Paia Eleni nei uiga i le tele o taimi, e ala i le taʻua faatasi i se mau. Na uunaʻia e Paulo ona uso ia “oofu i le ufifatafata o le faatuatua ma le alofa.” (1 Tesa. 5:8) Na tusi Peteru: “E ui e tou te leʻi vāai lava iā [Iesu], a ua outou alolofa iā te ia. E ui e tou te lē o vāai atu iā te ia i le taimi nei, ae ua outou faatuatua iā te ia.” (1 Pete. 1:8) Na fesili atu Iakopo i ona uso faauuina: “Po ua lē filifilia ea e le Atua, o ē e matitiva i le lalolagi ina ia mauʻoa i le faatuatua, ma avea ma suli o le malo, lea na ia folafola mai i ē e alolofa iā te ia?” (Iako. 2:5) Na tusi Ioane: ʻO le poloaʻiga lenei a le Atua, ia tatou faatuatua i le suafa o lona Alo o Iesu Keriso, ma ia alofa le tasi i le isi.’​—1 Ioa. 3:23.

¹⁷ E ui lava e tāua le faatuatua, ae o le a mou atu nisi vala o lenei uiga pe a tatou vaaia le faataunuuina o folafolaga a le Atua, ma lo tatou faamoemoe faa-Kerisiano. Peitaʻi, o le a manaʻomia pea ona faamalosia ma tumau lo tatou alolofa i le Atua ma o tatou tuaoi. O le pogai lea na tusi ai Paulo: “A o lenei, e tumau nei mea e tolu, o le faatuatua, o le faamoemoe, ma le alofa; a o le aupito sili o nei mea, o le alofa lea.”​—1 Kori. 13:13.

18, 19. O le ā le faamaoniga malosi o le faatuatua ua tatou vaaia i aso nei, ma o ai ua māfua ai lenei tulaga?

¹⁸ I aso nei, ua faaalia e tagata o Ieova lo latou faatuatua i le Malo o le Atua ua faavaeina. O le iʻuga, ua faatuputeleina le parataiso faaleagaga i le lalolagi aoao, lea ua silia ma le valu miliona tagata o loo aofia ai. O se siʻomaga ua faatumulia i le fua o le agaga o le Atua. (Kala. 5:22, 23) Maʻeu se faamaoniga malosi o le faatuatua ma le alofa moni faa-Kerisiano!

¹⁹ E lē mafai ona faataunuuina lenei tulaga i se malosi o se tagata, ae ua mafai ona faataunuuina ona o lo tatou Atua. O lenei galuega matagofie ua “avea ma se mea taʻutaʻua mo Ieova, o se faailoga i aso uma, ia e lē mavae atu.” (Isa. 55:13) O le mea moni, “o le meaalofa a le Atua” ia ʻfaaolaina i tatou e ala i le faatuatua.’ (Efe. 2:8) O le a faatupulaʻia pea ma olaola lo tatou parataiso faaleagaga, seʻia oo ina faatumulia le lalolagi atoa i tagata lelei atoatoa, amiotonu, ma fiafia, ma viia ai e faavavau le suafa o Ieova. Seʻi faaauau pea ona tatou faaalia le faatuatua i folafolaga a Ieova!