1, 2. O le ā le manatu e tatau ona tatou talitonu uma i ai? (Tagaʻi i le ata i luga aʻe o le matua.)

E PEI ona talanoaina i le mataupu ua teʻa, ua finau mai le Tiapolo e faapea e lē lelei le auala e faatino ai e Ieova lana pule, ma e sili ona lelei pe a pulea e tagata i latou lava. Pe e moni Satani? Seʻi faapea e mafai ona ola e faavavau tagata e pulea i latou lava. Po o le a sili atu ona lelei o latou olaga pe a aunoa ma le pule a le Atua? Po o le a sili atu ona e fiafia pe a e saʻoloto atoatoa mai i le pule a le Atua, ma e ola e faavavau?

² E tali e oe lava nei fesili. E tatau ona taʻitoʻatasi le tagata ma mafaufau i nei fesili. O le faia faapea, e tatau ona manino mai ai i o tatou mafaufau e tonu le pule silisili ese a Ieova. E sili ona lelei lana pule, ma ua alagatatau ona tatou lagolagoina ma le lotoatoa. O loo taʻua i le Tusi Paia le faavae e tatou te talitonu ai i lenei manatu. O se faataʻitaʻiga, seʻi o tatou iloilo le manatu o le Tusi Paia i māfuaaga ua tonu ai ona avea Ieova ma pule silisili ese.

3. Aiseā e faapea atu ai e na o Ieova e iai le aiā e avea ai ma Pule Silisili Ese?

³ Ua tonu ona avea Ieova ma Pule Silisili Ese i le aoao o mea, ona o ia o le Atua o Lē e ona le malosi uma lava ma o Lē na  foafoaina mea. (1 No. 29:11; Galu. 4:24) I le Faaaliga 4:11, o loo vaaia ai i se faaaliga le 144,000, o ē e pule faatasi ma Keriso i le lagi, o loo faapea atu: “Ieova e, lo matou Atua, ua tatau lava oe ona e mauaina le viiga, ma le mamalu, ma le mana, auā na e foafoaina mea uma lava, ma o lou finagalo foʻi ua iai nei mea ma na foafoaina ai.” Talu ai o Ieova na foafoaina mea uma, ua iā te ia la le aiā tatau e pule ai i tagata ma foafoaga agaga.

4. Aiseā e faapea atu ai ua faaaogā sesē le saʻolotoga e filifili ai pe a tetee i le pule silisili ese a le Atua?

⁴ Talu ai e leai se mea na foafoaina e Satani, e leai la sana aiā e fia pule ai fua i le lagi ma le lalolagi. Sa gaoioi ma le faamaualuluga Satani ma le uluaʻi ulugalii, ma latou tetee ai i le pule silisili ese a Ieova. (Iere. 10:23) E moni ua iai i foafoaga le saʻolotoga e filifili ai, ma e mafai ona latou filifili e tutoʻatasi ese mai i le Atua. Ae po o lona uiga la ua iā i latou le aiā e tetee ai i le pule a Ieova? E leai. O le iai o le saʻolotoga e filifili ai, e mafai ai e tagata ona faia le tele o filifiliga talafeagai i aso taʻitasi. Peitaʻi, e lē o se māfuaaga lenā e latou te fouvale ai i Lē na faia i latou ma o Lē e foaʻi ola. E manino mai, pe a tatou tetee i le Atua, o lona uiga la ua tatou faaaogā sesē le saʻolotoga e filifili ai. Na faia tagata ina ia ola i lalo o le pulega amiotonu a Ieova.

5. Aiseā e tatou te mautinoa ai e tonu faaiʻuga a le Atua?

⁵ O se isi māfuaaga ua tonu ai ona avea Ieova ma Pule Silisili Ese, ona e pule o ia ma le faamasinotonu atoatoa. Ua fetalai mai o ia: “O aʻu o Ieova, o Lē e faaalia le alofa faamaoni, o le faamasinotonu, ma le amiotonu i le lalolagi, auā ou te fiafia i nei mea.” (Iere. 9:24) E lē faalagolago o ia i tulafono a tagata e lē lelei atoatoa, ina ia iloa ai le mea e tonu ma saʻo. Talu ai o Ieova o le puna o le faamasinotonu atoatoa, o le pogai lea ua mafai ai ona ia saunia tulafono tusitusia mo tagata. E tatou te mautinoa e tonu ana tulafono, mataupu silisili, ma faaiʻuga, auā “o le amiotonu ma le faamasinoga, ua faavae ai [lona] nofoālii.” (Sala. 89:14; 119:128) I se faaeseesega, e ui lava i tuuaʻiga a Satani e faapea e lē lelei le pule a Ieova, ae e lē o mafai lava e Satani ona saunia se lalolagi e faaalia ai i taimi uma le faamasinotonu.

6. O le ā se isi māfuaaga e faapea atu ai ua iā Ieova le aiā e pulea ai le lalolagi?

⁶ E lē gata i lea, ua tonu ona avea Ieova ma Pule Silisili Ese, ona e iā te ia le poto ma le atamai ina ia pulea ai tagata. O se faaaʻoaʻoga, o le fesoasoani a Ieova na mafai ai e lona Alo ona faamālōlō maʻi e leʻi mafai e fomaʻi ona togafitia. (Mata. 4:23, 24; Mare. 5:25-29) I le silasila a Ieova, e lē o ni vavega na mea. Ua ia silafia le auala e toe faafoʻisia ai le malosi o le tagata, ma e mafai ona ia toe faaleleia so o se tulaga ua faalētonu. E mafai foʻi ona ia toe faatutū mai ē ua maliliu ma taofia mala faalenatura.

7. Ua faapefea ona sili mamao atu le atamai o Ieova nai lo o le atamai o lenei lalolagi o loo pulea e Satani?

⁷ O loo faaauau ona saʻili e lenei lalolagi ua pulea e Satani, se auala e foʻia ai fevaevaeaʻiga i le va o nuu ma atunuu. Ua na o Ieova o loo iai le atamai e aumaia ai le filemu i le lalolagi. (Isa. 2:3, 4; 54:13) A o tatou aʻoaʻoina le poto ma le atamai o Ieova, ua pei o tatou lagona o le aposetolo o Paulo, o lē na tusi e faapea: “Maʻeu le tele o le tamaoaiga, ma le atamai atoa ma le silafaga a le Atua! E lē masuʻesuʻeina ana faamasinoga, ma e lē mafai foʻi ona iloa ona ala!”—Roma 11:33.

8. O le ā e pāʻia ai lou loto e faatatau i le auala e pule ai Ieova?

⁸ E lē gata o loo faamatala i le Tusi Paia māfuaaga e faapea atu ai e iā Ieova le aiā e pule ai, ae o loo taʻua ai foʻi māfuaaga e sili ai ona lelei lana pule nai lo o isi. O se tasi o māfuaaga,  ona e pule o ia ma le alofa. E pāʻia o tatou loto i le auala e faatino ai e Ieova lana pule silisili ese. O Ieova “e alofa mutimutivale ma alofa fua, e telegese lona toʻasā ae e tele lona alofa faamaoni ma fai mea moni.” (Eso. 34:6) E feutagaʻi le Atua ma ana auauna i le āva ma le faaaloalo. E sili atu le auala e tausia ai e Ieova i tatou, nai lo o le auala e tausia ai e i tatou i tatou lava. E matuā sesē le tuuaʻiga a le Tiapolo, ona e lē taofia e Ieova se mea lelei mai i ona tagata tapuaʻi faamaoni. Na iʻu lava foʻi ina ia auina mai lona Alo pele e toʻatasi, ina ia tatou maua ai le ola e faavavau!​—Faitau le Salamo 84:11; Roma 8:32.

9. E faapefea ona tatou iloa e matuā naunau Ieova i tagata taʻitoʻatasi?

⁹ E lē gata e manatu mamafa Ieova mo le lelei o ona tagata o se vaega, ae e matuā naunau foʻi o ia i tagata taʻitoʻatasi. O se faaaʻoaʻoga, seʻi manatu i le 300 tausaga lea na tofia ma faamalosia ai e Ieova faamasino, ina ia laveaʻi le nuu o Isaraelu mai i ē na sauāina i latou. A o faagasolo lenā vaitaimi faigatā, sa mātauina ai e Ieova se fafine e lē o se Isaraelu e igoa iā Ruta, o lē na ia faataulaga le tele o mea ma liliu atu i le tapuaʻiga moni. Sa faamanuia e Ieova Ruta i se tane ma se tama tama. Pe a toe faatūina mai foʻi Ruta, o le a ia iloa ai sa aofia lana tama i le gafa na tupuga mai ai le Mesia. Seʻi faaata le matuā fiafia o Ruta pe a iloa ane, sa faamauina le talaaga o lona olaga i se tusi o le Tusi Paia lea e faaigoa i lona igoa!​—Ruta 4:13; Mata. 1:5, 16.

10. Aiseā e faapea atu ai e lē pulepuletutū le auala e pule ai Ieova?

¹⁰ E lē sauā pe pulepuletutū le auala e pule ai Ieova. O ē e usiusitaʻi iā te ia e latou te maua le saʻolotoga ma le fiafia. (2 Kori. 3:17) Na faamatala e Tavita le pule a Ieova e faapea: “O loo i ona [le Atua] luma le mamalu ma le matagofie, o loo i lona afioaga foʻi le malosi ma le olioli.” (1 No. 16:7, 27) Na tusi foʻi le faisalamo o Etano e faapea: “E fiafia le nuu ua iloa le alaga fiafia. Ieova e, ua latou savavali pea i le malamalama o ou fofoga. Ua latou fiafia i lou suafa i le aso atoa ma ua faaeaina foʻi i latou i lau amiotonu.”​—Sala. 89:15, 16.

11. E faapefea ona faamalosia lo tatou talitonuga e sili atu ona lelei le pule a Ieova?

¹¹ O le manatunatu loloto e lē aunoa i le lelei o Ieova, e faamalosia ai lo tatou talitonuga e sili atu ona lelei lana pule. O le a tutusa o tatou faalogona ma le faisalamo: “E sili atu le aso e tasi i ou lotoā nai lo o le afe i se isi mea.” (Sala. 84:10) E leai lava se isi pulega e sili atu ona lelei! Talu ai o Ieova o Lē e alofa na foafoaina i tatou, e na te silafia la mea e tatou te manaʻomia ina ia maua ai le fiafia moni, ma e na te matuā faamalieina lenā manaʻoga. O so o se mea e faafinagaloina e Ieova, e mo lo tatou lelei ma e tatou te maua ai le fiafia sili, e tusa lava pe e manaʻomia ai ona tatou faia ni faataulaga.​—Faitau le Isaia 48:17.

12. O le ā le pogai autū e tatou te lagolagoina ai le pule silisili ese a Ieova?

¹² Ua taʻua i le Tusi Paia pe a mavae le Pulega a Keriso i le Afe Tausaga, o le a filifili nisi tagata e tetee i le pule silisili ese a Ieova. (Faaa. 20:7, 8) Aiseā o le a latou faia ai faapea? O le a toe tatala mai le Tiapolo ma taumafai e faasesē tagata, ma e mautinoa o le a ia uunaʻia tagata ina ia mafaufau i lo latou lava lelei. O le mea lava lea e faia e Satani i taimi uma. E ono taumafai o ia e faatalitonu tagata e faapea, e mafai ona latou ola e faavavau e aunoa ma le usiusitaʻi iā Ieova. E lē moni lenā manatu. Ae o le manatu e sili ona tāua: Po o le a tatou lagolagoina lenā manatu sesē? Pe afai e tatou te alolofa iā Ieova ma auauna iā te ia ona o lona lelei, ma ua tonu ona avea o ia ma Pule Silisili Ese i le aoao o mea, o le a tatou matuā teena la lenā manatu o le  Tiapolo. E pau le olaga o le a tatou faanaunau i ai, o le ola lea i lalo o le pule amiotonu ma le alofa a Ieova.

13. E faapefea ona tatou lagolagoina le pule silisili ese a Ieova?

¹³ E mautinoa ua alagatatau ona tatou lagolagoina ma le lotoatoa le pule silisili ese a Ieova. E pei ona tatou talanoaina, ua iā te ia le aiā tatau e pule ai, ma e sili atu ona lelei lana auala e pule ai. E mafai ona tatou lagolagoina le pule a Ieova e ala i lo tatou tutumau ma auauna ma le faamaoni iā te ia. E mafai foʻi ona tatou lagolagoina le pule a Ieova e ala i le faia o mea i lana auala. Pe a tatou taulima mataupu i le auala a Ieova, e faaalia atu ai e tatou te lagolagoina ma fiafia i lana pule.​—Faitau le Efeso 5:1, 2.

14. E faapefea ona faaaʻoaʻo toeaina ma ulu o aiga iā Ieova?

¹⁴ A o suʻesuʻeina le Tusi Paia, ua tatou aʻoaʻoina mai ai e faatino e Ieova lana pule i se auala alofa. O lea la, o ulu o aiga ma toeaina e fiafia i le pule a Ieova, e latou te lē pule ma le malosi e peiseaʻī o loo faatino la latou lava pule. Nai lo o lea, e latou te faaaʻoaʻo iā Ieova. O Paulo o se tasi na faaaʻoaʻo i le Atua ma lona Alo. (1 Kori. 11:1) E leʻi faamāsiasi e Paulo isi pe tauanau i latou e fai se mea na manaʻo i ai. Nai lo o lea, sa ia ʻaiʻoi atu ma le agalelei iā i latou. (Roma 12:1; Efe. 4:1; File. 8-10) O le auala lenā e taulima ai e Ieova mataupu, ma o le auala foʻi lenā e tatau ona mulimuli i ai i latou uma o ē e lagolagoina ma fiafia i lana pule.

15. E faapefea ona faaalia e tatou te lagolagoina le pule a Ieova?

¹⁵ O le ā la tatou tali atu i le tulaga ulu ua faatulaga mai e le Atua? E faaalia lo tatou lagolagoina o le pule silisili ese a Ieova, e ala i lo tatou lagolagoina ma le faaaloalo o lenā faatulagaga. E tusa lava foʻi pe e tatou te lē malamalama atoatoa pe ioe i se faaiʻuga, ae e tatou te mananaʻo lava ia lagolagoina  faatulagaga faaleagaga. E lē faia faapena e tagata o le lalolagi, ae o le auala lenā e ola ai i lalo o le pule a Ieova. (Efe. 5:22, 23; 6:1-3; Epe. 13:17) E tatou te maua aogā o le faia faapea auā e naunau le Atua mo lo tatou lelei.

16. O le ā le auala e faia ai filifiliga a i latou e lagolagoina le pule a le Atua?

¹⁶ E faaalia foʻi e tatou te lagolagoina le pule silisili ese a le Atua, e ala i a tatou lava filifiliga. E lē o aumaia e Ieova ni faatonuga maʻoti mo tulaga uma. Peitaʻi, ua ia faailoa mai iā i tatou mea e finagalo i ai. O se faaaʻoaʻoga, e na te lē o faatulaga mai ni ituaiga ofu patino e oofu ai Kerisiano. Nai lo o lea, e finagalo ia tatou filifili laʻei ma teuga e onomea ma e talafeagai mo ni faifeʻau Kerisiano. (1 Timo. 2:9, 10) E finagalo foʻi ia aua neʻi o tatou faia ni filifiliga e faatigā pe tausuai ai isi. (1 Kori. 10:31-33) Pe a taʻitaʻia a tatou filifiliga i mea e finagalo i ai Ieova nai lo o mea e tatou te mananaʻo i ai, ua faaalia atu ai e tatou te lagolagoina ma fiafia i lana pule.

17, 18. O ā nisi o auala e faaalia ai o loo lagolagoina e ulugalii faaipoipo le pule silisili ese a Ieova?

¹⁷ Seʻi iloilo se vala e mafai e ulugalii Kerisiano ona lagolagoina ai ala ma le pule silisili ese a Ieova. E faapefea pe afai ua tele faafitauli i se faaipoipoga nai lo o le mea na faatalitalia? Ae faapefea pe afai e foliga mai ua e lē fiafia i lau faaipoipoga? O se mea lelei le manatunatu i le auala na feutagaʻi ai Ieova ma Isaraelu. Sa faatusa e Ieova ia lava o se tane i lenā nuu anamua. (Isa. 54:5; 62:4) E mautinoa le matuā faigatā o lenā mafutaga! Peitaʻi, e leʻi vave ona fiu Ieova. Sa tele taimi na ia faaalia ai le alofa mutimutivale iā Isaraelu, ma faamaoni i le feagaiga na latou osia. (Faitau le Salamo 106:43-45.) Pe e tatou te lē mafuta vavalalata atu ai iā Ieova ona o lona alofa faamaoni?

¹⁸ O ulugalii e fiafia i ala o Ieova e faaaʻoaʻo iā te ia. E latou te lē saʻilia se auala e lē faale-Tusi Paia ina ia tatala ai se faaipoipoga ua tumu i faafitauli. Ua iloa e ulugalii o Ieova na tuufaatasia i latou, ma e finagalo ia latou “nonofo faatasi.” E pau le faavae faale-Tusi Paia e tatala ai se faaipoipoga ma e mafai ona toe faaipoipo ai se tasi, o feusuaʻiga lē mamā. (Mata. 19:5, 6, 9) E latou te lagolagoina le pule amiotonu a Ieova, e ala i le taumafai malosi e foʻia faafitauli ma faaleleia a latou faaipoipoga.

19. O le ā e tatau ona fai pe a tatou faia se mea sesē?

¹⁹ Talu ai e tatou te lē lelei atoatoa, e iai la taimi e tatou te faia ai mea e faatigā ai iā Ieova. Ua ia silafia lenei tulaga ma saunia mai ma le alofa le sauniuniga o le togiola a Keriso. O lea, pe a tatou faia se mea sesē, ia ōle atu iā Ieova mo le faamagaloga. (1 Ioa. 2:1, 2) Nai lo o le faaauau ona taʻusalaina o i tatou lava, ia taumafai e aʻoaʻo se lesona mai i le mea sesē na fai. Pe afai e tatou te mafuta vavalalata atu pea iā Ieova, o le a ia faamagaloina i tatou ma fesoasoani mai ina ia toe faaleleia o tatou faalogona, ma ia saʻo le auala e tatou te taulima ai tulaga faapena i le lumanaʻi.​—Sala. 103:3.

20. Aiseā e tatau ai ona tatou lagolagoina le pule silisili ese a Ieova i le taimi lenei?

²⁰ I le lalolagi fou, o le a lagolagoina e tagata uma le pule silisili ese a Ieova ma aʻoaʻoina ona ala amiotonu. (Isa. 11:9) Peitaʻi, e tele mea ua tatou aʻoaʻoina e faatatau i ona ala amiotonu i le taimi lenei. Ua lē o toe umi foʻi ona foʻia atoatoa lea o le finauga e faatatau i le pule silisili ese. O le taimi la lenei e lagolagoina ai le pule silisili ese a le Atua e ala i lo tatou faamaoni, la tatou auaunaga, ma lo tatou maumauaʻi e faaaʻoaʻo iā te ia i mea uma e tatou te faia.