NA FAAMATALAINA e le tusitala o talafaasolopito e suafa iā Herodotus le masani a tagata Aikupito i ona aso e faapea: “Pe a māeʻa faigaʻai a tagata mauoloa, ona taamilo lea o se tasi ma se tamaʻi pusa oti o loo iai se faatusa o se tagata ma faapea atu: ʻIa inu ma fiafia, auā pe a outou feoti, o le a lē toe iai so outou ola e pei o lenei faatusa.’”

E lē na o tagata Aikupito e iai lenā manatu. I aso foʻi nei, ua masani tagata i le faaupuga, “Ia aai, inu ma fiafia.” Afai o le oti o le iʻuga lea, aiseā la e lē matuā fai ai loa le olaga? Aiseā e tau fai ai fua le mea saʻo? Na taʻua e le aposetolo o Paulo, e manatu tagata e lē talitonu i le toetū: “Afai e lē toe faatutūina mai o ē ua oti, ʻseʻi o tatou aai la ma inu auā o a taeao e tatou te feoti ai.’”​—1 Korinito 15:32.

E leʻi talitonu foʻi Paulo, a oti le tagata ona alu lea o lona agaga e ola i se isi nofoaga. Peitaʻi, na talitonu o ia, o le a toetutū mai ē ua maliliu, ma maua le avanoa e ola ai e aunoa ma le toe feoti. O lenā manatu e faavae mai i se faamaoniga maumaututū, o le toetū * lea o Keriso Iesu. O lenā toetū, na matuā faamalosia ai le faatuatua o uluaʻi soo.

O le ā le aogā o le toetū o Iesu iā i tatou? E faapefea ona tatou iloa e moni? Seʻi o tatou iloiloina le faamatalaga a Paulo e uiga i lenei mataupu, ina ua tusi atu i Kerisiano i Korinito.

Na lē mautonu nisi uluaʻi Kerisiano Korinito i lenei mataupu, a o isi na lē talitonu i le toetū. O lea, i le 1 Korinito 15:13-18, na faailoa atu ai e Paulo iā i latou le mea e tupu pe ana faapea e leai se toetū: “Afai e moni e leai se toetū o ē ua oti, e leʻi toe faatūina mai la Keriso. Ae afai e leʻi toetū mai Keriso, ua iʻuvale la matou talaʻiga, ma ua iʻuvale foʻi lo matou faatuatua. Ua fai foʻi i matou ma molimau pepelo i le Atua. . . . ua lē aogā foʻi la lo outou faatuatua; ma ua outou agasala pea . . . ua fano i latou o ē ua oti o autasi ma Keriso.”

“Ona faaali atu lea o ia i le ʻauuso pe ā ma le toʻalima selau . . . ona faaali atu foʻi lea o ia iā Iakopo, ona sosoo ai lea ma le ʻauaposetolo uma; mulimuli ane, na faaali mai o ia iā te aʻu.”​—1 Korinito 15:6-8

Na amata le tusi a Paulo i faamatalaga lē mafesiligia nei: Afai e moni e leai se toetū o ē ua oti, o lona uiga la e leʻi toetū mai Keriso. O le ā e iʻu i ai pe ana faapea e leʻi toetū mai Keriso? O lona uiga ua pepelo la le tala lelei o loo i le Tusi Paia. Auā o le toetū o Keriso, o le tumutumuga lea o le talitonuga o Kerisiano, ona e fesootaʻi atu i aʻoaʻoga faavae o le Tusi Paia e pei o le Pule Silisili Ese a le Atua, o lona suafa, lona Malo, ma lo tatou faaolataga. Afai la e leʻi toetū Keriso, o lona uiga e pepelo le feʻau lea na talaʻi e Paulo ma isi aposetolo.

Afai e leʻi toetū Keriso, o lona uiga e pepelo talitonuga o Kerisiano, ma e sesē manatu o Paulo ma isi e uiga i le toetū o Iesu, atoa ai ma Ieova le Atua, o lē na faatūina Iesu. E lē gata i lea, e lē moni foʻi la le manatu “na maliu Keriso mo a tatou agasala.” Afai e leʻi mafai e le Faaola ona faasaoina o ia mai le oti, e lē mafai foʻi la ona ia faasaoina i tatou. (1 Korinito 15:3) O lona uiga la, ua maliliu i latou ua faamaturoina ma se faamoemoe e lē taunuu.

Na faaiʻu le tusi a Paulo i upu nei: “Afai e na o le olaga nei e tatou te faamoemoe ai iā Keriso, e sili la ona pagatia i tatou nai lo o tagata uma.” (1 Korinito 15:19) Na feagai Paulo ma isi Kerisiano ma mafatiaga, sauāga, ma iʻu ina fasiotia ona o le talitonu i le toetū. O lea, e matuā leai se aogā o a latou taumafaiga pe afai e leai se toetū!

E leʻi talitonu Paulo i manatu sesē e uiga i le toetū. Na ia iloa lelei na toetū mai Iesu, ma na ia faailoa atu lenā mea moni i Kerisiano Korinito e faapea: “Na maliu Keriso mo a tatou agasala e tusa ai ma Tusitusiga Paia; ma na tanu o ia ma toe faatūina mai i le aso lona tolu e tusa ai ma Tusitusiga Paia; ma na faaali atu o ia iā Kefa, ona sosoo ai lea ma le toʻasefulu lua. * Ina ua mavae lenā, ona faaali atu lea o ia i le ʻauuso pe ā ma le toʻalima selau, o le toʻatele o i latou o loo ola pea, ae o nisi ua maliliu. Ona faaali atu foʻi lea o ia iā Iakopo, ona sosoo ai lea ma le ʻauaposetolo uma; mulimuli ane, na faaali mai o ia iā te aʻu.”​—1 Korinito 15:3-8.

Na amata upu a Paulo i se faamatalaga mautinoa e faapea, na maliu Keriso mo a tatou agasala, na tanuina o ia, ma toe faatūina mai. Aiseā na mautinoa ai Paulo i lenā tulaga?  O se tasi o māfuaaga, ona o faamatalaga a i latou na vāaitino i le toetū o Iesu. Auā ina ua toetū o ia, sa faaali atu i tagata taʻitoʻatasi (e aofia ai ma Paulo), ni vaega toʻalaiti, ma se motu o tagata e pe ā ma le toʻa 500, ma atonu o nisi o i latou na sa lē mautonu muamua ina ua faalogo ua toetū Iesu! (Luka 24:1-11) O le toʻatele o i latou na soifua pea i le taimi o Paulo, ma sa mafai ona latou faamaonia na toetū moni Iesu. (1 Korinito 15:6) E mafai ona lē talitonuina ni molimau a se toʻatasi po o se toʻalua, ae e lē mafai ona teena le molimau a se toʻa 500.

Mātau foʻi, e faalua ona taʻua e Paulo, na valoia i “Tusitusiga Paia” le maliu, tanuina ma le toetū o Iesu. O na mea na faamaonia ai valoaga o loo i tusitusiga Eperu e faatatau i le taunuu mai o le Mesia, ma faamaonia ai o Iesu o le Mesia folafolaina.

E ui i faamatalaga a molimau ma le Tusi Paia, ae o loo iai lava nisi e lē o mautonu i le toetū o Iesu. E latou te manatu na nanā e soo o Iesu lona tino, ma fafau ni tala ua toetū o ia. Peitaʻi, e leai se malosi o soo o Iesu e tau faasaga atu ai i taʻitaʻi Roma sa leoleoina le tuugamau. O isi foʻi ua manatu o se talafatu le faaali atu o Iesu i isi ina ua toetū. Ae e feteenaʻi lenā manatu ma manatu o i latou na vāaitino i le toetū o Iesu. E lē gata i lea, pe e mafai e se tagata lē moni ona tunu ni iʻa, e pei ona sa faia e Iesu i Kalilaia ina ua toetū? (Ioane 21:9-14) Pe e mafai e se tagata lē moni ona fai atu i isi e ō atu e paʻi atu iā te ia?​—Luka 24:36-39.

O loo tumau pea ona manatu nisi na fatu e  soo o Iesu tala e uiga i lona toetū. Peitaʻi, o le molimau atu i le toetū o Iesu, na tauemua ma fasiotia ai ona soo. Aiseā la o le a latou malilie ai fua e mafatia ona o le talaʻia o se tala e lē moni? Aiseā foʻi na latou molimau atu ai i Ierusalema, i luma o ē tetee ma o loo saʻilia se mea e faasala ai i latou?

O le toetū na matuā faalototeleina ai le ʻausoo e molimau atu e uiga i lo latou Alii e ui i sauāga ogaoga. O le toetū foʻi, o le taulaʻiga lea o talitonuga o Kerisiano. E leʻi maʻimauina ola o uluaʻi Kerisiano e tau ina ia talaʻi atu ai e uiga i se aʻoaʻo atamai sa fasiotia. Nai lo lea, sa latou lotomalilie e talaʻi atu le toetū o Iesu, auā na latou mautinoa o ia o le Keriso, o lē e malosi, le Alo o le Atua, ma o le a la lagolagoina ma puipuia i latou. O le toetū o Keriso, na latou mautinoa ai e mafai foʻi ona latou toetutū mai i le oti. O le mea moni, ana faapea e leʻi toetū Keriso, semanū e leai se faa-Kerisiano, ma ailoga foʻi e tatou te faalogo e uiga iā te ia.

O le ā le aogā o le toetū o Keriso iā i tatou i aso nei?