UA FAAPAʻŪ Maria i ona tulivae, ma ua lē mafai e upu ona faamatala lona lotomafatia. E pei lava o loo ia lagonaina atu pea le taualaga mulimuli a si ana tama a o tautau i luga o le laau. Ua pogisa le aso ae o le aoauli, ma ua lūlūina foʻi le laueleele. (Mataio 27:45, 51) E foliga mai iā Maria, o le auala lea ua faailoa mai ai e Ieova le tigā tele o lona finagalo ona o le maliu o Iesu Keriso.

Ua amata ona mou mālie ese atu le pogisa na ufitia ai Kolokota po o le fanua ua taʻua o le Ulupoo, a o matuā mafatia pea Maria. (Ioane 19:17, 25) Atonu e tele ni manatu ua fetuleni ane i lona mafaufau a o toe tomānatu i le 33 tausaga ua mavae. E pei o le taimi na la aveina ai ma Iosefa le pepe o Iesu i le malumalu i Ierusalema, ma valoia ai e se tamā matua e igoa iā Simeona se valoaga e faatatau iā Iesu. Sa valoia e Simeona le tele o mea lelei e uiga iā Iesu, ma na ia faapea atu iā Maria, e iai se aso e tuia ai lona loto ia ati i le pelu. (Luka 2:25-35) Peitaʻi, o lea faatoʻā iloa tonu e Maria i lenā taimi faigatā le uiga moni o na upu.

Ua iloa e le toʻatele o le maliu o se tasi o le fanau o se mea e mātua matuitui ma tigā. O le oti o se fili ma e tatou te aafia uma ai. (Roma 5:12; 1 Korinito 15:26) O lea, pe e mafai ona e onosaia na mafatiaga? A o tatou iloiloina le olaga o Maria mai lava i le taimi na amata ai le faiva a Iesu seʻia mavae le maliu o Iesu, o le a tatou iloa ai le auala na fesoasoani ai le faatuatua o Maria iā te ia, e onosaia le matuitui o mafatiaga.

Seʻi o tatou toe foʻi i le tolu ma le ʻafa tausaga ua tuanaʻi. Ua amata ona mātauina e Maria ua iai ni suiga. Ua talanoa tagata i Nasareta i le feʻau o le salamō na talaʻia e Ioane le papatiso, ma sa iloa e Maria o se faailoilo lea iā Iesu ua tatau ona amata lana faiva. (Mataio 3:1, 13) Peitaʻi, sa manatu Maria o le tuua e lana ulumatua o le aiga o le a tulaʻi mai ai ni faafitauli. Aiseā?

E foliga mai o le taimi lea ua maliu Iosefa. Pe afai o le tulaga lenā, na tofo muamua la Maria i le matuitui o le tigā o le maliu o se tasi. * E lē gata na taʻua Iesu ʻo le atalii o le kamuta,’ ae na taʻua foʻi o ia “o le kamuta.” E foliga mai sa faaauau e Iesu le pisinisi a lona tama, ma o ia foʻi na tausia lona aiga, e aofia ai ma nai ona tei lāiti e toʻaono. (Mataio 13:55, 56; Mareko 6:3) E tusa pe sa aʻoaʻo e Iesu lona uso o Iakopo lea e sosoo atu iā te ia e na te tauaveina le pisinisi, peitaʻi e leʻi faigofie i le aiga le toesea o le ulumatua. Atonu na popole Maria ona o loo tele foʻi isi ona tiute tauave. Peitaʻi, o le fesili tāua: Na faapefea ona tali atu Maria, ina ua avea Iesu le Nasareta ma Iesu Keriso po o le Mesia lea ua leva ona folafola mai? O loo faamatala mai e le Tusi Paia lenā tulaga.​—Ioane 2:1-12.

Na maliu atu Iesu iā Ioane le papatiso ina ia papatisoina o ia ma avea ma Lē ua Faauuina e le Atua po o le Mesia. (Luka 3:21, 22) Mulimuli ane, ona ia tofia lea o ona aposetolo. E ui lava na faanatinati lana galuega talaʻi, peitaʻi na iai lava taimi na fiafia faatasi ai ma lona aiga ma ana uō. Sa faatasi atu ma lona tinā, o ona uso faapea ma ona soo i se faaipoipoga sa faia i Kana, lea e tusa ma le valu maila (13 kilomita) le mamao mai i Nasareta. A o faagasolo le faaipoipoga, atonu na mātauina ai e Maria le fegenoaʻi solo ma le taumusumusu o nisi o le aiga ua uma le uaina, auā i la latou aganuu, o se luma pe afai e tupu se mea faapena. O le alofa o Maria i le aiga, na ia faailoa atu ai iā Iesu le mea ua tupu.

Na faapea atu Maria i lana tama: “Ua leai sa latou uaina.” O le ā sa ia faatalitalia o le a faia e Iesu? Na iloa e Maria e tele mea e mafai ona faia e lana tama, ma atonu sa manatu o se avanoa lelei lenei e amata ai ona ia faia faapea. E tai pei na faapea atu Maria, “si au tama e, ia fai sau fuafuaga i le mea ua tupu.” Atonu na faateʻia o ia i le tali atu a Iesu e faapea, “Le fafine e, o le ā lau mea e fai i ai?” E manatu le toʻatele e leʻi faaaloalo le tali atu a Iesu i lona tinā, peitaʻi o upu a Iesu na avatu ai se faasaʻoga alofa. Na faamanatu atu ai i lona tinā, e na o lona Tamā o Ieova e iai le aiā e faatonuina ai lana auaunaga.

O le fetuutuunaʻi ma le lotomaulalo o Maria na ia talia ai le faasaʻoga. Sa ia faapea atu i le ʻautautua: “O le ā lava le mea e fai mai ai o ia, ia outou faia.” O i inā na iloa ai e Maria e lē o toe talafeagai ona o ia faatonuina Iesu, ae nai lo lea ia o latou talia faatonuga mai iā te ia. Sa alofa Iesu i le ulugalii faaipoipo e pei foʻi o lona tinā, ma na ia faia ai loa lana uluaʻi vavega o le faaliliuina o le vai e avea ma uaina lelei. O le iʻuga, na “faatuatua ai ona soo iā te ia,” ma ua faatuatua ai foʻi Maria ma ua vaai iā Iesu e lē gata o lana tama, ae o lona Alii ma lona Faaola.

E tele lesona e aʻoaʻoina e mātua i aso nei mai le faatuatua o Maria, e ui lava e leai se tasi ua tausia aʻe se tamaitiiti e pei o Iesu. O le mea moni, o se luʻi le tausia aʻe o fanau lē lelei atoatoa aemaise pe a faasolo ina matutua. E masani ona feutagaʻi mātua ma a latou fanau talavou e pei o ni tamaʻi tamaiti, e ui lava ua matutua le fanau. (1 Korinito 13:11) E faapefea ona fesoasoani mātua i fanau talavou? O se tasi o auala, e tatau ona maufaatuatuaina e mātua a latou fanau, o le a faaauau ona latou faatatau mataupu silisili o le Tusi Paia ma aeae ai i faamanuiaga mai iā Ieova. O le a iai ni aafiaga lelei i fanau talavou pe a maufaatuatuaina i latou e o latou mātua. E lē taumatea sa talisapaia e Iesu le lagolagosua a lona tinā, a o faagasolo lana auaunaga i le Atua.

E lē tele ni faamatalaga a le Tusi Paia e faatatau iā Maria, a o faagasolo le talaʻiga a Iesu i le tolu ma le ʻafa tausaga. E foliga mai ua oti lana tane i le taimi lenā, ma o loo nonofo pea ma lana fanau lāiti i le fale. Atonu o le māfuaaga lea e leʻi mulimuli atu ai o ia iā Iesu a o faagasolo lana talaʻiga i lo latou aai. (1 Timoteo 5:8) Ae e mautinoa sa manatunatu pea o ia i mea faaleagaga lea na ia aʻoaʻoina e faatatau i le Mesia, ma faaauau ona auai i sauniga na faia i le sunako e pei ona masani ai lona aiga.​—Luka 2:19, 51; 4:16.

E mautinoa sa iai o ia faatasi ma le toʻatele i le sunako i Nasareta a o aʻoaʻo atu Iesu. E lē taumatea lona olioli ina ua faalogo atu ua faapea mai lana tama, ua faataunuuina iā te ia valoaga mai i le tele o senituri e faatatau i le Mesia. Ae i le taimi e tasi, sa lagona e Maria le faanoanoa a o vaai atu o teena e tagata Nasareta si ana tamā, ma taupulepule e fasiotia o ia.​—Luka 4:17-30.

Sa atili ona faanoanoa o ia i le auala na tali atu ai lana fanau tama iā Iesu. Ua faapea mai le Ioane 7:5: “E leʻi faatuatua ona uso iā te ia [Iesu].” Atonu foʻi e toʻalua ona tuafāfine, ae e lē o tele se faamatalaga a le Tusi Paia e faatatau iā i laʻua. * Po o le ā lava le tulaga, ae e mautinoa le mafatia o Maria ona o le eseese o ona talitonuga ma talitonuga a lana fanau. Peitaʻi, sa tumau pea o ia i le upu moni ma taumafai e faatalitonu lana fanau, e aunoa ma le faamalosia o i latou.

I se tasi taimi, na ō atu ai ona tauaiga e aofia ai ma ona uso e “puʻe” iā te ia. Na latou faapea mai: “Ua faalētonu lona mafaufau.” (Mareko 3:21, 31) Ae e leʻi manatu faapena Maria. Na pau le māfuaaga na ō faatasi ai o ia ma lana fanau i le nofoaga sa iai Iesu, ona sa manatu atonu o le a aʻoaʻoina mai ai e lana fanau ni lesona e faatupu ai lo latou faatuatua. E ui lava na faaauau ona faia e Iesu mea mataʻina ma aʻoaʻo atu upu moni tāua, ae na lē talitonu pea nisi o le fanau a Maria. Pe na tauau ina fiu Maria ma taumānatu po o le ā se auala e mafai ona pāʻia ai loto o lana fanau?

Po o e soifua aʻe i se aiga e eseese tapuaʻiga e auai i ai? E mafai ona e aʻoaʻoina ni lesona mai i le faatuatua o Maria. E leʻi fiugofie o ia i ona tauaiga lē talitonu, ae sa ia faaali atu iā i latou o lona faatuatua, o loo ia maua ai pea le fiafia ma le filemu o le mafaufau. E lē gata i lea, sa faaauau pea ona ia lagolagoina lana tama o Iesu. Pe sa ia misia Iesu? Pe na moomoo maʻimau pe ana faatasi pea ma Iesu i lo latou aiga? E tusa pe na manatu faapena, ae sa ia pulea pea ona faalogona ona sa manatu o se faaeaga lona lagolagoina ma faalaeiau iā Iesu. Pe e mafai ona e lagolagoina faapena lau fanau e ala i le faamuamua o le Atua i o latou olaga?

Pe na tauia le faatuatua o Maria iā Iesu? E tauia e Ieova ē e faaalia le faatuatua, ma e mautinoa na tauia e Ieova le faatuatua o Maria. (Eperu 11:6) Seʻi faaata lona mitamita a o faalogologo atu i lana tama, pe ina ua faalogo foʻi i ni talaave mai i tagata na faalogologo i lauga a Iesu.

Pe na faamanatu atu e talafaatusa a Iesu iā Maria, le olaga tuputupu aʻe o Iesu a o iai i Nasareta? Ina ua taʻua e Iesu se fafine na suʻe sana tupe siliva na leiloa, le oloina o saito mo falaoa, ma le tutuina o le molī ma tuu i luga o le tuugāmolī, pe sa toe mafaufau Maria i taimi a o ia faia na galuega i aso taʻitasi faatasi ma Iesu? (Luka 11:33; 15:8, 9; 17:35) Ina ua faapea atu Iesu e avegofie laʻu amo ma e māmā laʻu avega, atonu na tomānatu Maria i se aso mugālā, a o vaai atu iā Iosefa o loo ia aʻoaʻoina Iesu ina ia faia se amo e faigofie i manu ona toso. (Mataio 11:30) E mautinoa le matuā faamalieina o Maria a o mafaufau i le faaeaga na tuuina mai e Ieova, o le tausia ma le aʻoaʻoina o lē na mulimuli ane avea ma Mesia. Sa matuā fiafia Maria a o faalogo atu iā Iesu le faiaʻoga sili, o loo ia faaaogāina vaaiga masani o le olaga e aʻoaʻo mai ai ni lesona tāua.

Peitaʻi, na tumau pea ona lotomaulalo Maria. E leʻi viiviia pe faasili foʻi e Iesu lona tinā. O se faataʻitaʻiga, a o faagasolo le talaʻiga a Iesu i se tasi aso, na fai ane ai se fafine iā te ia, amuia le fafine na fanauina mai o ia. Peitaʻi sa faapea atu Iesu: “E leai, amuia i latou e faalogo i le afioga a le Atua ma tausi i ai!” (Luka 11:27, 28) I se isi foʻi taimi, na faapea atu ai se tasi iā Iesu o loo latou iai faatasi ma lona tinā ma ona uso, ae na ia tali mai o lē e faia le finagalo o le Atua, o ia lenā o lona uso ma o lona tinā. Nai lo o le lē fiafia o Maria, sa ia malamalama lelei i le uiga o le faamatalaga a Iesu, e sili atu ona tāua sootaga faaleagaga nai lo o faiā faaletino.​—Mareko 3:32-35.

E lē mafai e upu ona faamatala tigā na oo iā Maria, a o vaai atu o tautau mai si ana tama i le laau. Na molimauina e le aposetolo o Ioane lenā tulaga faigatā, ma na ia tusi e faapea na tū pea Maria e latalata ane “i le laau o loo faapuapuagatia ai Iesu.” Na alofa faamaoni Maria iā Iesu seʻia oo ina maliu. E ui i le matua tigā o le tino o Iesu pe a tautala, peitaʻi na ia fetalai atu lava i lona soo faamaoni o Ioane ia tausia lona tinā, auā e leʻi faatuatua lava ona uso i le taimi lenā. O i inei ua faaalia ai e Iesu le tāua i se tane faatuatua ona tausia lona aiga, aemaise lava i le itu faaleagaga.​—Ioane 19:25-27.

Ina ua maliu Iesu, na lagona ai e Maria e pei ua tuia lona loto ia ati i le pelu e pei ona valoia mai. O lea, afai e oge a tatou upu e faamatala ai lona loto mafatia, e lē mafai foʻi la e a tatou upu ona faamatala lona olioli tele i aso e tolu na sosoo ane ai. O le taimi lenā na molimauina ai e Maria le vavega sili o le toe faatūina mai o Iesu, ma sa atili ona faafiafiaina o ia ina ua faaali atu Iesu i lona ʻafa uso o Iakopo. (1 Korinito 15:7) O lenā feiloaʻiga na pāʻia ai le loto o Iakopo ma isi ʻafa uso o Iesu, ma mulimuli ane talitonu o Iesu o le Keriso. E leʻi pine ae o latou auai faatasi ma lo latou tinā i sauniga faakerisiano ma “finafinau i le tatalo.” (Galuega 1:14) Mulimuli ane, na tusia e uso e toʻalua o Iesu o Iakopo ma Iuta, isi tusi o le Tusi Paia.

O le taimi mulimuli lea na taʻua ai Maria a o tatalo ma lana fanau. Maʻeu le matagofie o le auala ua faaiʻu mai ai le tala iā Maria, ma se faaaʻoaʻoga lelei ua ia faataatia mo i tatou. O lona faatuatua na ia onosaia ai mafatiaga matuitui, ma tauia ai o ia i se faamanuiaga tautele. Pe a tatou faaaʻoaʻo i lona faatuatua, o le a mafai ai foʻi ona tatou onosaia mafatiaga matuitui mai i lenei lalolagi, ma aeae ai i le tele o faamanuiaga e tatou te leʻi faatalitalia.