TEMA KRYESORE
A zgjidhin gjë protestat?
Dëshmitarët e Jehovait, botuesit e kësaj reviste janë politikisht asnjanës. (Gjoni 17:16; 18:36) Prandaj, edhe pse ky artikull përmend raste specifike të trazirave civile, nuk përkrah ndonjë komb më shumë se tjetrin dhe nuk mban anën e ndonjë çështjeje politike.
NË DATËN 17 dhjetor 2010, durimi i Mohamed Bouazizit arriti kulmin. Ky 26-vjeçar shiste në rrugë, në Tunizi, por ishte i zhgënjyer që nuk gjente një punë më të mirë. Gjithashtu i njihte mirë ryshfetet që kërkonin zyrtarët e korruptuar. Atë mëngjes, inspektorët i konfiskuan Mohamedit mallin me dardhë, banane dhe mollë. Kur donin t’i merrnin peshoren, ai s’pranoi t’ua jepte dhe, sipas disa dëshmitarëve, një police i gjuajti me shpullë.
I poshtëruar e i tërbuar, Mohamedi shkoi te zyra qeveritare më e afërt që të ankohej, por askush nuk ia vuri veshin. Thuhet se bërtiti përballë ndërtesës: «Si mendoni ta fitoj bukën e gojës?!» Pasi u lye krejtësisht me lëndë djegëse, ndezi një shkrepëse. Ai vdiq nga djegia më pak se tri javë më vonë.
Ky veprim i Mohamed Bouazizit, i shtyrë nga dëshpërimi, pati ndikim në Tunizi e më tej. Mjaft veta i konsiderojnë veprimet e tij si shkëndija për kryengritjen që rrëzoi regjimin e vendit dhe për protestat që u përhapën shpejt në vende të tjera arabe. Parlamenti Evropian e nderoi Bouazizin dhe katër të tjerë me Çmimin Saharov për Lirinë e Mendimit, kurse revista The Times e Londrës e cilësoi personazhin e saj të vitit 2011.
Siç e tregon ky shembull, protesta mund të ketë ndikim të fuqishëm. Por, çfarë fshihet pas valës së protestave të ditëve tona? A ka ndonjë zgjidhje tjetër?
Pse ngrihen në protesta njerëzit?
Shumë protesta ndodhin për këto arsye:
Nuk janë të kënaqur me sistemin. Kur njerëzit e një vendi besojnë se qeveria dhe ekonomia u shërbejnë nevojave të tyre, nuk kanë pse të protestojnë, pasi zyrtarët e rendit ekzistues punojnë që t’ua zgjidhin problemet. Nga ana tjetër, kur e kuptojnë se këto sisteme janë të korruptuara, të padrejta dhe ndihmojnë vetëm një pakicë të zgjedhur, piqen kushtet që të rebelohen.
Nxiten nga një shkëndijë. Në vend që të dorëzohen e ta pranojnë situatën siç është, shpesh mjafton një ngjarje që njerëzit të fillojnë të besojnë se duhet bërë diçka. Për shembull, rasti i Mohamed Bouazizit ndezi protesta në masë në Tunizi. Kurse në Indi, një grevë urie kundër korrupsionit e nisur nga aktivisti Ana Hazare, u pasua nga protestat e përkrahësve të tij në 450 qytete e fshatra.
Siç e pranoi edhe Bibla shumë kohë më parë, jetojmë në «një botë ku disa njerëz kanë pushtet dhe të tjerët detyrohen ta pësojnë nën sundimin e tyre». (Eklisiastiu 8:9, Bibla ECM) Sot korrupsioni dhe padrejtësia janë edhe më të përhapur se në atë kohë. Vërtet, njerëzit e shohin më qartë se kurrë si i kanë zhgënjyer sistemet politike dhe ekonomike. Falë smartphones, Internetit dhe transmetimeve 24-orëshe të lajmeve, edhe ngjarjet në vende të izoluara bëhen shkëndija që njerëzit të reagojnë në vendet e mëdha.
Çfarë është arritur nga protestat?
Simpatizantët e trazirave sociale do të thoshin se protestat kanë arritur këto gjëra:
Lehtësim për të varfrit. Në përgjigje të të ashtuquajturave trazira për qiranë që ndodhën në Çikago të Ilinoisit, SHBA, gjatë Krizës së Madhe të viteve 30, zyrtarët e qytetit pezulluan dëbimet nga shtëpitë dhe morën masa që disa nga protestuesit të punësoheshin. Protesta të ngjashme në Nju-Jork kthyen 77.000 familje në banesat e tyre.
Zgjidhje për padrejtësitë. Pezullimi i autobusëve të qytetit të Mongomerit në Alabama, SHBA, në vitet 1955-1956, më në fund solli përmbysjen e ligjeve për dallimet raciale të vendeve në autobusë.
Ndalojnë projekte ndërtimi. Në dhjetor të vitit 2011, dhjetëra mijë njerëz protestuan kundër ndërtimit të një centrali me qymyrgur afër Hong-Kongut, për shkak të ndotjes. Si rezultat, projekti u anulua.
Patjetër që protestuesit nuk marrin gjithnjë atë që duan. Për shembull, udhëheqësit mund t’i shtypin njerëzit, në vend që t’ua marrin parasysh kërkesat. Kohët e fundit, presidenti i një vendi në Lindjen e Mesme tha për lëvizjen e protestuesve atje: «Duhet shtypur me një grusht të hekurt.» Faktikisht, në këtë lëvizje kanë vdekur mijëra veta.
Edhe kur protestuesit i arrijnë qëllimet e tyre, gjithmonë pasojat sjellin probleme të reja. Një burrë që ndihmoi për të rrëzuar sundimtarin e një vendi afrikan, i tha revistës Time për regjimin e ri: «Ishte një utopi që u shndërrua në kaos të menjëhershëm.»
A ka zgjidhje më të mirë?
Shumë njerëz të njohur mendojnë se është detyrim moral të protestosh kundër sistemeve shtypëse. Për shembull, i ndjeri Vaslav Haveli, ish-president i Çekisë që kaloi vite në burg për shkak të veprimtarive në mbështetje të të drejtave të njeriut, shkroi në vitin 1985: «Ajo që mund të rrezikojë [disidenti], nëse mund të rrezikojë diçka, është lëkura e vet, pasi është e vetmja mënyrë për të mbështetur të vërtetën që beson.»
Fjalët e Havelit u paraprinë veprimeve të dëshpëruara të Mohamed Bouazizit e të të tjerëve. Në një vend aziatik, dhjetëra veta i kanë vënë zjarrin vetes në shenjë proteste kundër shtypjes fetare dhe politike. Kur përshkroi ndjenjat që fshihen pas këtyre veprimeve ekstreme, një burrë tha për revistën Newsweek: «Nuk mbajmë armë. Nuk duam t’i bëjmë keq njeriu. E çfarë tjetër mund të bëjmë?!»
Bibla jep zgjidhje për padrejtësinë, korrupsionin dhe shtypjen. Ajo flet për një qeveri që Perëndia e ka themeluar në qiell, e cila do të zëvendësojë sistemet e dështuara politike dhe ekonomike që shkaktojnë protesta. Një profeci për Sundimtarin e kësaj qeverie, thotë: «Ai do ta çlirojë të varfrin që thërret për ndihmë, si dhe të munduarin e këdo që nuk ka kush e ndihmon. . . . Nga shtypja dhe dhuna, do t’ua shpengojë shpirtin.»
Dëshmitarët e Jehovait besojnë se Mbretëria e Perëndisë është e vetmja shpresë e vërtetë që njerëzimi të jetojë në një botë paqësore. (Mateu 6:9, 10) Prandaj, Dëshmitarët e Jehovait nuk protestojnë. Por, a është mendim idealist që një qeveri nga Perëndia të eliminojë shkaqet e protestave? Mund të duket ashtu. Megjithatë, mjaft veta kanë arritur të besojnë te sundimi i Perëndisë. Pse të mos mësosh vetë për këtë?