มีผู้ออกแบบไหม?
น้ำเมือกของแฮ็กฟิช
เป็นเวลานานที่นักวิทยาศาสตร์สนใจน้ำเมือกที่มีลักษณะคล้ายวุ้นหรือไฮโดรเจลของแฮ็กฟิช ทำไมถึงน่าสนใจ? เพราะน้ำเมือกของแฮ็กฟิชขึ้นชื่อว่าเป็นหนึ่งใน “วัสดุชีวภาพที่ยืดหยุ่นมากที่สุด”
ลองคิดดู แฮ็กฟิชเป็นสิ่งมีชีวิตรูปร่างคล้ายปลาไหลที่อาศัยอยู่ใต้ทะเลลึก เมื่อมันถูกจู่โจมจากปลานักล่า มันจะปล่อยน้ำเมือกจากต่อมพิเศษ เมือกนี้ประกอบด้วยโปรตีนที่มีลักษณะคล้ายวุ้นและเส้นใยโปรตีนอีกนับหลายพันเส้น โปรตีนเหล่านี้รวมตัวกันและเปลี่ยนน้ำที่อยู่รอบตัวมันให้กลายเป็นน้ำเมือกที่มีลักษณะข้นหนืด น้ำเมือกนี้จะเข้าไปอุดตันที่เหงือกของปลานักล่า ทำให้ปลาตัวนั้นรีบปล่อยมันแล้วหนีไปทันที
น้ำเมือกของแฮ็กฟิชมีลักษณะพิเศษมาก เส้นใยโปรตีนแต่ละเส้นมีความหนาเท่ากับเส้นผมของมนุษย์หนึ่งร้อยเส้น และแข็งแรงมากกว่าไนลอนสิบเท่า เมื่อน้ำเมือกและเส้นใยโปรตีนถูกปล่อยในน้ำทะเล ทั้งสองอย่างจะรวมกันเป็นโครงสร้างรูปร่างคล้ายกับตะแกรงสามมิติ โครงสร้างนี้สามารถกักเก็บน้ำได้ถึง 26,000 เท่าของน้ำหนักตัวมันเอง ที่จริงแล้ว องค์ประกอบของเมือกนี้เป็นน้ำเกือบ 100 เปอร์เซ็นต์!
นักวิทยาศาสตร์ไม่สามารถลอกเลียนแบบน้ำเมือกของแฮ็กฟิชได้ นักวิจัยคนหนึ่งบอกว่า “ระบบธรรมชาตินี้มันซับซ้อนมากเกินไป” แต่นักวิทยาศาสตร์พยายามที่จะผลิตเส้นใยโปรตีนที่ตัดต่อทางพันธุกรรมโดยใช้แบคทีเรีย เป้าหมายของพวกเขาคือเพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่มีน้ำหนักเบา ฉีกขาดได้ยาก ยืดหยุ่น และย่อยสลายได้ เส้นใยโปรตีนสังเคราะห์นี้สามารถใช้ในการพัฒนาวัสดุที่ทนทานสำหรับอุตสาหกรรมสิ่งทอและการแพทย์ มันสามารถเอาไปใช้ในหลายรูปแบบได้อย่างไม่มีที่สิ้นสุดจริง ๆ
คุณคิดอย่างไร? โครงสร้างที่สลับซับซ้อนซึ่งอยู่ในน้ำเมือกของแฮ็กฟิชเกิดจากการวิวัฒนาการหรือมีผู้ออกแบบ?