Chinanga kuti Akhristu angasaniya nthowa zamampha zakujivikiliya kweni asankha nthowa zenizi mwakukoliyana ndi fundu za m’Bayibolu. Bayibolu lizomereza cha kugwirisiya ntchitu vidya vankhondu nge futi pamwenga chidya chechosi cho munthu wangaŵa nachu kuti wajivikiliyi ku ŵanthu. Fundu zo ze mumphata zingatiwovya kusankha umampha vakuchita:

Yehova wawona kuti umoyu, ukongwa wa ŵanthu ngwakupaturika. Davidi yo wakulembaku buku la Sumu wanguziŵa kuti Yehova “ntchisimi cha umoyu.” (Sumu 36:9) Mwaviyo, asani Mkhristu wakhumba kujivikiliya pamwenga kuvikiliya malu ngaki, wangachita umampha kusankha nthowa yo yingaleka kubaya munthu pamwenga yo yingamuchitisa kuti waleki kuja ndi mulandu wa ndopa.—Mar. 22:8; Sumu 51:14.

Chinanga kuti pe so vidya vinyaki vo asani tingavigwirisiya ntchitu vingachitisa kuti munthu wasaniliki ndi mulandu wa ndopa kweni kungaŵa kwambula kusuzga kubaya munthu ndi futi mwangozi kweniso mwadala. * Asani chigaŵenga chingawona kuti munthu yo chikhumba kumuyukiya we ndi futi, chifukwa cha mantha vinthu vinganangikiya limu ndipu yumoza wangabayika.

Yesu wachikambiya akusambira ŵaki kuti apingi malipanga pa usiku wo wangubayikiya, wanguŵanaŵanapu cha zakuti ngangamuvikiliya. (Luka 22:36, 38) Iyu wanguŵakambiya kuti apingi lupanga kuti waŵasambizi fundu yakukhumbika ukongwa yakuti atenere cha kuchita  ndewu chinanga kuti chiguru cha ŵanthu chinguza ndi vidya kuti chiŵayukiyi. (Luka 22:52) Petro wati watuza lupanga laki ndi kupweteka nalu kapolu wa wasembi mura, Yesu wangukambiya Petro kuti: “Weze lupanga laku muchakuŵikamu chaki.” Pavuli paki wangukamba fundu yakukhumbika ukongwa yo yitovya akusambira ŵaki chinanga ndi mazuŵa nganu. Iyu wanguti: “Weyosi yo wapinga lupanga wazamukufwa ndi lupanga.”—Mat. 26:51, 52.

Mwakukoliyana ndi Mika 4:3, ŵanthu aku Chiuta ‘azamusula malupanga ngawu kuja mayembi ndipuso mikondu yawu kuja vimayi.’ Ivi viziŵikisa Akhristu auneneska ndipu vikoliyana ndi ulongozgi wo wakutumika Paulo wangukamba. Iyu wanguti: “Mungaweziyanga cha chiheni pa chiheni ku munthu weyosi. . . . Asani nkhwamachitika, jani mwachimangu ndi ŵanthu wosi, nge mo mungafiskiya.” (Ŵar. 12:17, 18) Chinanga kuti Paulo wangukumana ndi masuzgu nganandi kusazgapu “maurwani nga ankhungu,” iyu wangufiska vo wangukamba. Wadanjizganga fundu za m’Malemba m’malu mwa vakukhumba vaki. (2 Ŵakor. 11:26) Iyu wangugomezga Chiuta ndi zeru zo ze m’Mazu Ngaki, zo “zamampha kuluska vidya vankhondu.”—Wak. 9:18.

Akhristu awona kuti umoyu ngwakukhumbika ukongwa kuluska vinthu vakuliŵavu. “Umoyu [wa munthu] utuliya mu vinthu vo wenavu cha.” (Luka 12:15) Mwaviyo, asani munkhungu yo we ndi vidya vakofya watuvwa cha po mukambisana nayu mwakuzika, Mkhristu wazeru wagwirisiya ntchitu ulongozgi wo Yesu wangukamba wakuti: “Ungalimbananga ndi munthu muheni cha.” Tingakhumbika kumuzomereza ŵaka kuti wato chechosi cho wakhumba. (Mat. 5:39, 40; Luka 6:29) * Kweni nthowa yamampha ukongwa nkhukhwecha. Asani ‘titijiwonesa cha ndi vinthu vo [te] navu pa umoyu widu’ ndipuso tiziŵika kuti tija mwachimangu ndi ŵanthu a muchigaŵa chidu, tingaja akuvikilirika ku vigaŵenga.—1 Yoh. 2:16; Nthanthi 18:10.

Akhristu atumbika njuŵi ya ŵanthu anyaki. (Ŵar. 14:21) Asani Akhristu anyidu aziŵa kuti tisunga futi kuti tijivikiliyi ku ŵanthu, yiwu angazizwa kweniso kuguŵa. Chinanga kuti tingaŵa ndi wanangwa wakuja ndi futi, kweni chifukwa cha kwanja anyidu, tingachita cha chechosi cho chingaŵaguŵisa.—1 Ŵakor. 10:32, 33; 13:4, 5.

Akhristu atesesa kuja chakuwoniyapu chamampha. (2 Ŵakor. 4:2; 1 Pet. 5:2, 3) Asani Mkhristu wapasika ulongozgi kutuliya m’Malemba kweni walutiriza kuja ndi futi kuti wajivikiliyi ku ŵanthu aheni ndikuti ntchakuwoniyapu chamampha. Mkhristu waviyo ngwakwenere cha kupasika udindu pamwenga mwaŵi unyaki wapade mumpingu. Ivi viyanana so ndi Mkhristu yo wagwirisiya ntchitu futi ku ntchitu kwaki. Iyu wangachita umampha asani wangasaniya ntchitu yinyaki! *

Mkhristu wangasankha yija nthowa yakuti wajivikiliyi, wavikiliyi banja laki, katundu waki kweniso ntchitu yo wangagwira. Iyu wakhumbika kuchita venivi mwakukoliyana ndi fundu za m’Bayibolu zo zilongo kuti Chiuta we ndi zeru ndipuso watitiyanja. Abali ndi Azichi wo ŵe pa ubwezi wakukho ndi Yehova avwiya fundu za m’Bayibolu zenizi ndipu asunga cha futi kuti ajivikiliyi ku ŵanthu. Yiwu aziŵa kuti asani agomezga Chiuta ndi kugwirisiya ntchitu fundu za m’Bayibolu ajengi akuvikilirika mpaka muyaya.—Sumu 97:10; Nthanthi 1:33; 2:6, 7.