1. Nchifukwa wuli wakwendesa ndegi wakhumbika kuwona vipangizu va ndegi yaki mwakuphwere wechendasoki?

 WAKWENDESA ndegi asani wakhumba kuti wayendi ulendu waki umampha, wechendasoki watenere kuwona dankha vipangizu va ndegi yaki. Asani wawona mwambula kuphwere, vingachitiska kuti wachiti ngozi yikulu. Ulongozgi uwu kanandi uperekeka ku ŵanthu wo ayendesa ndegi kwa vyaka vinandi. Nchifukwa wuli ve viyo? Munthu yo waziŵa ukongwa kwendeska ndegi, nyengu zinyaki wangajithemba ndipu wangachita mphwayi kuwona mwakuphwere vipangizu va ndegi wechendasoki.

2. Nchinthu wuli cho Akhristu akhumbika kuwona nyengu zosi?

² Nge mo wachitiya wakwendesa ndegi yo wawona dankha vipangizu va ndegi yaki wechendasoki, imwi so mukhumbika kuyesesa kuwona asani mwe ndi chivwanu chakukho kuti chizikuwovyeni pa nyengu ya masuzgu. Kaya mwabatizika sonu pamwenga mwaja muchiteŵete Chiuta kwa vyaka vinandi, nyengu zosi mukhumbika kuwona asani mutijipereka ndi mtima wosi kwaku Yehova Chiuta ndipuso asani chivwanu chinu nchakukho. Asani mutondeka kuchita viyo kaŵikaŵi ndipuso mwaphamphu, vingatimbanyizga ubwezi winu ndi Chiuta. Bayibolo litititcheŵeska kuti: “Yo ngwakujipima kuti watuma, watcheŵi vinu wangawa.”​—1 Ŵakor. 10:12.

3. Kumbi Akhristu a ku Galatia akhumbikanga kuchitanji?

³ Akhristu a ku Galatia nawu akhumbikanga kuziŵa asani ŵenga ndi chivwanu chakukho kweniso mo angufwatulikiya kuti aje paubwezi ndi Chiuta. Sembi yaku Yesu, yinguchitiska kuti wo ŵenga ndi chivwanu mwaku iyu, aziŵi Chiuta kuluska kali ndipu pavuli paki akaje ŵana aku Chiuta. (Ŵag. 4:9) Kuti alutirizgi kuja paubwezi wamampha ukongwa ndi Chiuta, Akhristu ŵenaŵa akhumbikanga kukana visambizu va Ayuda, wo aŵachichizganga kuti alondongi Chilangulu Chaku Mosese pe. Akhristu anyaki mu mipingu ya ku Galatia, wo ŵenga Ayuda cha, ŵenga ambula kuchinjika ndipu agwiriskiyanga nchitu Chilangulu Chaku Mosese cha. Ayuda  ndi Akhristu anyaki, wosi akhumbikanga kuluta panthazi kuti aziŵi uneneska. Yiwu akhumbikanga kuziŵa kuti Chilangulu Chaku Mosese pe chatingi chiŵawovyengi cha kuti aje arunji.

4, 5. Kumbi Paulo wangupereka ulongozgi wuli ku Ŵagalatia, nanga ngwakukhumbika wuli kwaku isi?

⁴ Pe chifukwa cho ulongozgi wo wakutumika Paulo wangukambiya Ŵagalatia, ukulembeke m’Bayibolo. Ulongozgi wenuwu, ukulembeka kuti uwovyi Akhristu auneneska kuti angalekanga cha kulondo uneneska wa m’Bayibolo ndi kwamba kuwere ku vinthu viheni vo achitanga kali. Vo Yehova wangukambiya wakutumika Paulo kuti walembi, vachiskanga Akhristu a mipingu ya ku Galatia pe cha, kweni wosi wo atimusopa kuti alutirizgi kuja akukho.

⁵ Tosi tingachita umampha kukumbuka mo tingufwatulikiya ku ukapolu wambula kuziŵa Yehova ndi kuja yimoza wa Akaboni ŵaki. Kuti muchiti venivi, ŵanaŵaniyani mafumbu ngaŵi yanga: Kumbi mukumbuka vo munguchita kuti muje akwenere kubatizika? Kumbi mukumbuka mo mungukondwe mwati mwayamba kuziŵa Chiuta ndipuso iyu wati wayamba kukuziŵani?

6. Kumbi ndi vinthu nivi vo tikambiskanengi?

⁶ Kuti tije akwenere kubatizika, tosi tinguchita vinthu vakukwana 9. Vinthu venivi valembeka m’bokosi lakuti,  “Vinthu vo Tichita Kuti Tibatiziki Ndipuso Tiluti Panthazi.” Asani tikumbuka vinthu 9 venivi, vitiwovyengi kukana mwanthazi kuti tiwere ku vinthu viheni va m’charu ichi. Nge mo wachitiya wakwendesa ndegi kuti wawona dankha vipangizu va ndegi yaki wechendasoki, imwi so mungalutirizga kuja akugomezgeka pakuteŵete asani nyengu zosi muwona mo chivwanu chinu chilili.

7. Nchinthu wuli cho chingatiwovya kulondo vo Yehova wakhumba, nanga nchifukwa wuli?

⁷ Nge mo viliri ndi wakwendesa ndegi kuti wechendasoki wakhumbika dankha kuwona vipangizu va ndegi yaki, nasi nyengu zosi tikhumbika kujisanda asani tiluta panthazi kutuliya pa nyengu yo tingubatizikiya. Paulo wangulembe Timote kuti: “Koreskanga chandiru [chakuwoniyapu] cha mazu ngazirima ngeningo wavwa kwangu, mu chivwanu ndi chanju cha mwaku Khristu Yesu.” (2 Tim. 1:13) “Mazu ngazirima,” ngenanga ngasanirika m’Mazu ngaku Chiuta. (1 Tim. 6:3) Mwakuyeruzgiyapu, asani angatipempha kuti tijambuli chithuzi pamanja, chakuwoniyapu cho angatipaska chingatiwovya kuziŵa mo chinthu cho tikhumba kujambula chiwoneke. Mwakuyanana ŵaka, vo “mazu ngazirima” ngakamba, vititiwovya kuziŵa ndi kulondo vo Yehova wakhumba kuti tichiti. Sonu tikambiskanengi vinthu vo vingutichitiska kuti tije akwenere kubatizika kweniso tiwonengi asani tilondo nadi vo mazu ngazirima ngakamba.

8, 9. (a) Kumbi tikhumbika kuchitanji pa nkhani ya kusambira uneneska ndipuso chivwanu? (b) Konkhoskani kukhumbika kwa kuluta panthazi ndipuso chifukwa cho tikhumbikiya kulutirizga kuluta panthazi.

⁸ Pakwamba tinguziŵa uneneska ndipu pavuli paki tinguja ndi chivwanu. Kweni tikhumbika kulutirizga kuluta panthazi mu vigaŵa vosi viŵi. (2 Ŵat. 1:3) Kuti munthu waluti panthazi, wakhumbika kulutirizga kusintha umoyu waki. Kuluta panthazi, kung’anamuwa kuziŵa vinandi. Mwaviyo, kutuliya panyengu yo tikubatizikiya tikhumbika kulutirizga kuluta panthazi ndi chilatu chakuti tileki kuja ŵaka pamoza.

⁹ Kuluta kwidu panthazi, tingakuyeruzgiya ndi mo chimiti chikuliya. Chimiti chikuwa ukongwa asani misisi yaki yikusere pasi. Mwakuyeruzgiyapu, pe vimiti vinyaki vo vidanika kuti milanje ya ku Lebanoni. Vimiti ivi vikuwa kufika mamita 37, vija ndi misisi yanthazi yo yisere pasi ndipuso muwusani chija chikulu mamita 12. (Sumu ya. 5:15) Pakwamba chimiti ichi chikuwa mwaliŵi ukongwa kweni pavuli paki chikuwa kamanakamana ndipu ŵanthu atichiwona cha kuti chikuwa. Chaka chechosi po chimiti  ichi chikuwa, misisi yaki yisere pasi ndipu ivi vichitiska kuti chimiti cho chije chanthazi. Mo chimiti chenichi chikuliya vingayanana ŵaka ndi mo Mkhristu wangalutiya panthazi. Panyengu yo tisambira Bayibolo, tingaluta panthazi mwaliŵi ndipu pavuli paki tingabatizika. Ŵanthu mumpingu angakondwa kuwona kuti taluta panthazi. Nyengu zinyaki tingayamba upayiniya pamwenga kuja ndi maudindu mumpingu. Asani pajumpha vyaka vinandi, kuluta panthazi kwidu kungaleka kuwoneke. Chinanga kuti vingaŵa viyo, tikhumbika mbwenu kulutirizga kuja ndi chivwanu ndipuso kuziŵa uneneska kuti tifiki pa “munthu wakukhoma, ku mwesu wa msinkhu wakufikapu wa uzali waku Khristu.” (Ŵaef. 4:13) Mwaviyo, tingakamba kuti Mkhristu waja nge kachimiti kamana ko kakuwa kuja chimiti chikulu ndipuso chakukho.

10. Nchifukwa wuli Akhristu wo ŵe paubwezi wakukho ndi Chiuta akhumbika mbwenu kuluta panthazi?

¹⁰ Kweni ivi vingamaliyanga penapa cha. Tikhumbika kulutirizga kusambira ndipuso kuja ndi chivwanu chakukho. Kuchita viyo, kungatiwovya kuti tijalikiskiki m’Mazu ngaku Chiuta. (Nthanthi 12:3) Mumpingu wachikhristu, mwe abali ndi azichi anandi wo akuchita viyo. Mwakuyeruzgiyapu, mubali munyaki yo waja mura kwa vyaka vakujumpha 30, wechekuluta panthazi. Iyu wakukamba kuti: “Nditilivwisa umampha Bayibolo kuruska kali. Nditesesa kusaniya nthowa zifya zakuti ndigwiriskiyi nchitu fundu ndi marangu nga m’Bayibolo mu nthowa zakupambanapambana. Ndipu ndilutirizga kukondwa ndi upharazgi.”

LUTIRIZGANI KUJA PAUBWEZI WAKUKHO NDI CHIUTA

11. Kumbi tingachita wuli kuti tiziŵi ukongwa Yehova?

¹¹ Kuluta panthazi kusazgapu so kundere kufupi ndi Yehova nge Bwezi lidu ndipuso Ausefwi. Iyu wakhumba kuti tijivwengi kuti watitiyanja ndipuso watitivikiliya. Nge mo mwana wavwiya kuti ngwakuyanjika ndipuso ngwakuvikilirika asani awiski amuvumbatiya pamwenga nge mo tingavwiya asani te ndi bwezi launeneska ndipuso lakugomezgeka. Nge mo muziŵiya, kuja paubwezi ndi Yehova kungato ŵaka kanyengu kamanavi cha. Paluta nyengu yikulu kuti tiyambi kumuziŵa ndipuso kumwanja. Mwaviyo, asani tikhumba kumuziŵa ukongwa Yehova, tikhumbika kuyesesa kuŵerenga Mazu ngaki zuŵa lelosi. Tikhumbika so kuŵerenga Chigongwi cha Alinda ndi Galamukani! kweniso mabuku nganyaki ngo ngakonkhoska fundu za m’Bayibolo.

12. Kumbi tikhumbika kuchitanji kuti tije paubwezi wakukho ndi Yehova?

¹² Abwezi aku Chiuta, aluta panthazi asani aromba ndi mtima wosi ndipuso acheza ndi ŵanthu a mijalidu yamampha. (Ŵerengani Malaki  3:16.) ‘Makutu ngaku [Yehova] nge ku niniziku lawu.’ (1 Pet. 3:12) Nge mo wachitiya mupapi wachanju, Yehova wavwisiya marombu ngidu asani tipempha chovyu. Mwaviyo, tikhumbika ‘kufwiririyapu kuromba.’ (Ŵar. 12:12) Tingaja paubwezi wakukho ndi Chiuta asani wangatiwovya kuchita viyo. Masuzgu nga m’charu ichi ngakulu ukongwa ndipu mwakutija tingangamaliska cha. Asani tileka kufwiririyapu kuromba ndikuti mwadala tikhumba cha kulonde chovyu cho Chiuta wakhumbisiska kutipaska. Kumbi mukhorwa ndi marombu ngo mupereka pamwenga muwona kuti mukhumbika kusintha mo murombe?—Yer. 16:19.

13. Nchifukwa wuli kuwungana ndi Akhristu anyidu kutiwovyengi kuti tiluti panthazi?

¹³ Yehova wakondwa ukongwa ndi ŵanthu wo abisama kwaku iyu. Mwaviyo, chinanga kuti titimuziŵa Chiuta, tikhumbika kulutirizga mbwenu kuwungana ndi ŵanthu wo atimuziŵa. (Nah. 1:7) M’charu cha masuzgu ichi, tingachita umampha asani tingayanjananga ndi Akhristu anyidu. Kumbi tiyanduwanji? Tisaniya ŵanthu mumpingu wo atitichiska kuti tijengi ndi chanju ndipuso tichitengi “nchitu zamampha.” (Ŵah. 10:24, 25) Vo Paulo wangukambiya Ŵaheberi pa nkhani ya chanju, wang’anamuwanga kuti tikhumbika kwanjana ndi Akhristu anyidu mumpingu, wo mijalidu yawu njakuyanana ndi yidu. Kuti tilongo chanju chenichi, tikhumbika kuchezanga nawu. Nyengu zosi titenere kuwonesesa kuti tiwungana kweniso timuka pa maunganu.

14. Nchifukwa wuli tikhumbika kulapa ndi kung’anamuka nyengu zosi?

¹⁴ Kuti tije Mkhristu, tingwamba dankha kulapa, kunyongoka pamwenga kuleka maubudi ngidu. Nge ŵanthu ambula kufikapu, tikhumbika kuzomera kulapa nyengu zosi ndi kusintha umoyu widu. Ubudi wo te nawu mukati mwidu we nge njoka yo yabisama kuti yitilumi. (Ŵar. 3:9, 10; 6:12-14) Mwaviyo, tikhumbika kuja masu, tingaziŵanizganga cha vo tinangiska. Nchinthu chakukondwesa kuziŵa kuti Yehova wazizipizga asani tiyesesa ndi mtima wosi kukana vinthu viheni ndipuso kusintha vigaŵa vo tikhumbika kuchita viyo. (Ŵaf. 2:12; 2 Pet. 3:9) Cho chingatiwovya ukongwa ndi mo tigwiriskiya nchitu nyengu, vinthu vidu ndipuso kuleka kuja ndi mtima wa mbunu. Muzichi munyaki wangukamba kuti: “Ndikukuliya m’banja lachikhristu kweni ndenga ndi maŵanaŵanu ngakupambana ndi ngo anyangu anandi ŵenga nangu. Ndaŵanaŵananga kuti Yehova ngwakofya ukongwa ndipuso ndawonanga nge kuti palivi cho ndingachita kuti ndimukondwesi.” Pati pajumpha nyengu, ubwezi wa mzichi uyu ndi Yehova ungutimbanyizika chifukwa cha vo wachitanga. Iyu wangukamba so kuti: “Chenga chifukwa chakuti ndalekanga kumuyanja cha Yehova, kweni chifukwa chakuti ndamuziŵanga cha. Ndati ndaromba ndi mtima wosi, ndingwamba kusintha umoyu wangu.” Pavuli paki wanguti: “Ndinguwona kuti Yehova wangundilongozga nge mwana, wandiwovyanga suzgu lelosi ndipu wangundisambiza vo ndakhumbikanga kuchita.”

15. Kumbi Yesu ndi Yehova awonanji?

¹⁵ Lutirizgani ‘kukambiya khamu’ uthenga wamampha. Mungelu waku Chiuta wangukamba mazu yanga kwaku Petro ndi akutumika anyaki ŵati afwatulika mujeri mwakuziziswa. (Mac. 5:19-21) Kukamba uneneska, tikhumbika kujifumba asani tipharazga sabata yeyosi. Yesu ndi Yehova, awona chivwanu chidu ndipuso asani tipharazga. (Chiv. 2:19) Nge vo wangukamba mura yuwa tamuzumbuwa kukwambiriya: “Tilipu chifukwa cha nchitu yakupharazga.”

16. Nchifukwa wuli tikhumbika kuŵanaŵaniya kujipatuliya kwidu kwaku Yehova?

¹⁶ Ŵanaŵaniyani kujipatuliya kwinu. Ubwezi widu ndi Yehova nchinthu chakuzirwa ukongwa kuruska chechosi cho te nachu. Iyu waziŵa ŵanthu wo we nawu paubwezi. (Ŵerengani Yesaya 44:5.) Mwaviyo, mutenere kujifumba asani ubwezi winu ndi Yehova ngwakukho ndipu  rombani kuti wakuwovyeni kuja wakukho. Kusazgiyapu pa fundu yeniyi, mukumbukengi zuŵa lo mukubatizikiya. Fundu yeniyi, yikukumbuskeningi kuti ubatizu winu nchinthu chakukhumbika ukongwa kuruska vosi vo mukusankha paumoyu winu.

LUTIRIZGANI KUKUNTHIYAPU KUTI MUJE PAFUPI NDI YEHOVA

17. Nchifukwa wuli tikhumbika kukunthiyapu kuti tilutirizgi kuja pafupi ndi Yehova?

¹⁷ Po walembiyanga Akhristu a ku Galatia, Paulo wangukamba mwakuwerezgawerezga kukhumbika kwakukunthiyapu. (Ŵag. 6:9) Nkhani yeniyi, njakukhumbika so ukongwa ku Akhristu mazuŵa nganu. Mukumanengi ndi mayeseru kweni Yehova wakuwovyeningi. Lutirizgani kupempha mzimu wakupaturika kuti ukuwovyeni kuja ndi chimangu ndipuso likondwa. (Mat. 7:7-11) Ŵanaŵaniyani fundu iyi: Asani Yehova waphwere tiyuni, kumbi wangatondeka kuphwere ŵanthu wo atimuyanja ndipuso wo akujipereka kwaku iyu? (Mat. 10:29-31) Te ndi mwaŵi ukulu ukongwa chifukwa tiziŵika ndi Yehova. Mwaviyo, kaya mukumana ndi masuzgu nga mtundu wuli mungayesanga cha kuwere vuli ndipuso kuleka kuteŵete Yehova.

18. Kumbi sonu muchitengenji pakuti ‘mwaziŵa Chiuta’?

¹⁸ Asani mwamuziŵa pambula kuswera yapa Chiuta ndipuso mukubatizika, kumbi mukhumbika kuchitanji sonu? Mukhumbika kulutirizga kumuziŵa ukongwa ndipuso kuluta panthazi kuti muje nayu paubwezi wakukho. Nanga asani mukubatizika vyaka vinandi vajumpha? Mukhumbika kulutirizga kusambira vinandi vaku Yehova. Mungayesanga cha kuja ndi maŵanaŵanu ngakuti ubwezi wo mwe nawu ndi Yehova ngwakukwana. M’malu mwaki, nyengu zosi tikhumbika kuziŵa ndipuso kusimikizgiya kuti ubwezi widu ndi Yehova, yo ndi Ada ŵidu achanju, Bwezi lidu ndipuso Chiuta widu, uluta panthazi.​—Ŵerengani 2 Ŵakorinte 13:5, 6.