Kumbi Bayibolu Likambanji pa Nkhani Yakusintha kwa Nyengu Ndipuso vo Vazamuchitika Munthazi?
Buku linyaki lingukamba kuti: “Kusintha kwanyengu kunanga vinthu ukongwa. Charu sonu ntchakuti tingajamu cha.”—The Guardian.
Ŵanthu akumana ndi masuzgu nganandi ngo atingayambisa ŵija. Akaswiri anandi azomereza fundu yakuti ŵanthu ndiwu achitiska kuti charu chiwotchengi ukongwa. Kufunda kwa charu kwenuku kwachitiska kuti nyengu yisinthi ndipu venivi vichitiska kuti akumanengi ndi masuzgu chifukwa cha masoka ngachilengedu. Vinthu vaki visazgapu ivi:
Kusintha kwanyengu ko kuchitika pafupipafupi, nge kotcha, chilala ndipuso vimphepu vo vichitiska kuti maji ngasapaliyi kweniso kubuki motu.
Kusungunuka kwa vimaayisi vikuluvikulu ndi ayisi wa munyanja ya Arctic.
Kuzaza kwa nyanja.
Kusintha kwa nyengu kwakwaska charu chosi. Ŵati akambiskana ndi vyaru 193 nyuzipepala ya New York Times yingukamba kuti: “Charu chipempha chovyu.” Chifukwa chakuti ŵanthu atufwa kweniso asuzgika ndi kusintha kwa nyengu, wupu wa World Health Organization wakamba kuti “ivi vakofya ukongwa pa umoyu wa ŵanthu.”
Kweni te ndi chifukwa chakujaliya ndi chilindizga chamampha cha vinthu va munthazi. Bayibolu lingukambiya limu vakukwaskana ndi vinthu vo vichitika mazuŵa nganu, kweniso chifukwa cho tilindizgiya kuti Chiuta wachitepu kanthu. Lititikambiya so vo iyu wazamuchita kuti wativikiliyi.
Kumbi kusintha kwa nyengu kufiska mauchimi nga mu Bayibolu?
Hinya. Kusintha kwa nyengu ko kuchitiskika ndi kufunda kwa charu, kukoliyana ndi vo Bayibolu likukambiya limu kuti vazamuchitika munyengu yidu yinu.
Uchimi: Chiuta ‘wazamunanga wo ananga charu chapasi.’—Chivumbuzi 11:18.
Bayibolu lingukambiya limu nyengu yo ŵanthu azamunanga charu chifukwa cha vakuchitika vawu. Vakuchita va ŵanthu vachitiska kuti charu chifundengi ukongwa ndipu venivi vachitiska kuti charu chinangiki ukongwa kuluska kali.
Uchimi wenuwu ulongo chifukwa chimoza cho ŵanthu angavikiliya cha charu. Ziŵani kuti Chiuta wachitengepu kanthu po ŵanthu “ananga charu.” Ŵanthu anyaki ŵe ndi maŵanaŵanu ngamampha ndipu atesesa kumalisa kusintha kwa nyengu. Kweni vevosi vo angachita, yiwu angafiska cha kulekesa ŵanthu kuti aleki kunanga charu.
Uchimi: “Kwazamuwoneka vinthu vakofya.”—Luka 21:11.
Bayibolu likukambiya limu kuti mu mazuŵa ngidu, kwazamuchitika “vinthu vakofya,” pamwenga vakuchitika vakofya. Kusintha kwa nyengu kwachitiska kuti pacharu chosi pachitikengi vinthu vakofya ukongwa. Mazuŵa nganu, ŵanthu anyaki asuzgika maŵanaŵanu chifukwa chakopa kuti charu chinangikiyengi limu mpaka atondekengi kujamu.
Uchimi: “Mu mazuŵa ngakumaliya, kuŵengi nyengu zakusuzga ukongwa. Pakuti ŵanthu azamuja akujiyanja, akwanja ndalama, . . . ambula kugomezgeka, . . . ambula kukoliyana ndi anyawu, . . . akupereka anyawu, ambula kuvwa va anyawu.” 2 Timote 3:1-4.
Bayibolu likukambiya limu kuti mijalidu ya ŵanthu ndipuso nkharu yawu, vapangisa kuti nyengu yisinthi. Maboma kweniso abizinesi aŵika ndalama pamalu ngakwamba kuphara mo umoyu wa ŵanthu wazamuŵiya munthazi. Chinanga kuti angaŵa kuti agwiriya ntchitu limoza, akoliyana cha pa nkhani ya mo angachitiya kuti alekesi kufunda kwa charu.
Uchimi wenuwu ulongo kuti tikhumbika cha kulindizga kuti ŵanthu asinthengi vakuchita vawu pakuŵija kweniso kuti avikiliyengi charu. Mumalu mwaki, Bayibolu likamba kuti ŵanthu wo alongo mijalidu yakujiyanja “azamuhenekeheneke.”—2 Timote 3:13.
Ntchifukwa wuli tingasimikiza kuti Chiuta wazamuchitapu kanthu?
Bayibolu lilongo kuti Yehova a Chiuta, Mlengi widu waphwere umampha charu chidu ndipuso ŵanthu wo ajamu. Tiyeni tiwoni mavesi ngatatu nga mu Bayibolu ngo ngalongo kuti Chiuta wachitengepu kanthu.
1. Chiuta “wakuchilenga ŵaka cha [charu], kweni wakuchipanga kuti ŵanthu ajengemu.”—Yesaya 45:18.
Chiuta wazamufiska khumbu laki pacharu chapasi. (Yesaya 55:11) Wazomerezengi cha kuti charu chinangiki pamwenga kuti ŵanthu aleki kujamu.
2. “Akufwasa azamulonde charu chapasi, ndipu azamukondwa ukongwa ndi chimangu chikulu. Ŵanthu arunji azamulonde charu chapasi, ndipu azamuja mwenimo kwamuyaya.”—Salimo 37:11, 29.
Chiuta wakulayizga ŵanthu kuti azamuja mwachimangu pacharu chapasi kwamuyaya.
3. “Kweni ŵanthu aheni adumulikengemu mucharu.”—Nthanthi 2:22.
Chiuta wakulayizga kuti watuzgengepu ŵanthu wo alutirizga kuchita vinthu viheni, kusazgapu wo ananga charu.
Vo Chiuta wazamuchita kunthazi
Kumbi Chitua wazamufiska wuli malayizgu ngaki pacharu chapasi? Iyu wazamugwiriskiya ntchitu boma la pacharu chosi lo liziŵika kuti Ufumu waku Chiuta. (Mateyu 6:10) Ufumu wenuwu wazamulamuliya kutuwa kuchanya. Ufumu uwu wazamukoliyananga ndi maufumu nga ŵanthu cha pankhani yakukwaskana ndi charu ndipuso chilengedu. Mumalu mwaki, Ufumu waku Chiuta ndiwu wazamulamuliya mumalu mwa maboma nga ŵanthu.—Daniyeli 2:44.
Ufumu waku Chiuta wazamuchitiya ŵanthu wosi vinthu vamampha, kweniso chilengedu. (Salimo 96:10-13) Wonani vo Yehova Chiuta wazamuchita kuziya mu Ufumu waki.
Kunozga so Chilengedu
Vo Bayibolu likamba: “Chipululu ndipuso charu chakumira, vazamukondwa, ndipu chipalamba chazamukondwa kweniso kuchita maluŵa.”—Yesaya 35:1.
Kumbi venivi ving’anamuwanji?: Yehova wazamunozga charu, chinanga ndi malu ngo ŵanthu akungananga ukongwa.
Wazamulamuliya nyengu yakofya
Vo Bayibolu likamba: “[Yehova] wachetamisa chimphepu; ndipu mayiŵa nga nyanja ngaja cheti.”—Salimo 107:29.
Kumbi venivi ving’anamuwanji?: Yehova we ndi nthazi yakulamuliya vinthu vosi. Ŵanthu azamusuzgika so cha ndi nyengu yakofya.
Wazamusambiza ŵanthu mo angaziphwere charu
Vo Bayibolu likamba: “Ndikupaskengi kuwamu kweniso ndikusambizengi nthowa yo utenere kwendamu.”—Salimo 32:8.
Kumbi venivi ving’anamuwanji?: Yehova wazamupereka udindu ku ŵanthu wakuphwere charu. (Genezesi 1:28; 2:15) Wazakutisambiza mo tingaphwere umampha vinthu vo wakulenga ndipuso kuchita vinthu vo vingaleka kunanga charu.
a Yehova ndi zina chayilu laku Chiuta. (Salimo 83:18) Wonani nkhani yakuti: “Kumbi Yehova Ndiyani?”
Mungayanja Kuŵerenga so Nkhani Izi
CHIGONGWI CHA MLINDA
Kumbi Ŵanthu Anangengi Charu Kufika Pakuti Chinganozgeka so Cha?
Bayibolo likukambiya limu kuti ŵanthu azamunanga chilengedu kweniso vo vazamuchitika chifukwa cha venivi.
JANI MASU!
Kumbi Bayibolu Likambanji Vakukwaskana ndi Chilala Chikulu?
Kumbi suzgu yeniyi yo ye pacharu chosi yingamala? Kumbi vinthu visinthengi kunthazi?
NKHANI ZINYAKI
Kumbi Bayibolu Lingakuwovyani Kumalana ndi Suzgu ya Kusintha kwa Nyengu?
Ulongozgi wa mu Bayibolu ungakuwovyani asani masoka nga chilengedu ngechendachitiki, ngachitika ndipuso ngamala kuchitika.
ESSENTIAL BIBLE TEACHINGS
Kumbi Ufumu Waku Chiuta Ntchinthu Wuli?
Pa nyengu ya uteŵeti waki Yesu wasambizanga ukongwa za Ufumu waku Chiuta kuluska nkhani yinyaki yeyosi. Kwa vyaka vinandi akusambira ŵaki nawu apempheranga ukongwa kuti Ufumu waku Chiuta uzi.
CHIGONGWI CHA MLINDA
Kumbi ndi Vinthu Wuli vo Ufumu Waku Chiuta Ufiskengi?
Yesu waziŵanga kuti Ufumu waku Chiuta ndi boma lija lo lingamalisa masuzgu ngosi pacharu. Kumbi ndi vinthu wuli vo Ufumu waku Chiuta wachitapu kuti tiwugomezgi?
