Skip to content

Skip to table of contents

Mwalizi Na?

Mwalizi Na?

Niinzi zitondeezya kuti ma-Israyeli bakali kuzibona kaziyandikana nyimbo?

MIIMBO akali kuyandikana loko kuma-Israyeli alubo akali chipanzi chabuumi bwabo. Bbayibbili likkala kalyaambuula atala abantu bakali kulizya tuntimbwa abakali kwiimba nyimbo. Chipanzi chipati chaBbayibbili, miimbo. Muchikozyano, bbuku lya Intembauzyo, Lwiimbo lwa Solomoni alyaMalilo, miimbo. Bbuku lyaambuula atala amaponeno aabantu bamuchiindi nikwakalembwa Bbayibbili, lyaamba kuti, “Bbayibbili litondeezya aantanganana kuti ma-Israyeli bakali kwiimba miimbo chiindi chiingi nibakali kuchita zintu zisiyene-siyene mubuumi.”

Miimbo chakali chipanzi chabuumi bwabo. Ma-Israyeli bakali kutondeezya mbubakali kulimvwa mumyoyo yabo kwiinda mumiimbo. (Is. 30:29) Banakazi bakali kulizya nsakalala kabalikwiimba miimbo aakubotelwa alubo bakali kuzyana nibakali kuchita mapobwe. Mapobwe aali mbuli nikwasalwa mwaami mupya, masooja nibazunda kunkondo akumapobwe aabukombi. (Bab. 11:34; 1 Sam. 18:​6, 7; 1 Bami 1:​39, 40) Alubo ma-Israyeli bakali kwiimba nyimbo zyakulila chiindi umwi naafwa. (2 Mak. 35:25) Limwi bbuku litegwa McClintock and Strong’s Cyclopedia lyakaamba kuti, “Zilaantanganana kuti ma-Israyeli bakali kwaayanda loko miimbo.”

Baami bachi-Israyeli bakali kunoneezegwa aamiimbo. Baami bachi-Israyeli bakali kunoneezegwa aakuswiilizya miimbo. Mwaami Sawulu wakayita Davida kung’anda yakwe yabwaami kuti kamulizizya kantimbwa. (1 Sam. 16:​18, 23) Chiindi Davida naakazooba mwaami, wakapanga zibelesyo zyakwiimbya, wakaanza miimbo alubo wakayanduula bantu kuti kabayimba kutempele lyaJehova. (2 Mak. 7:6; Am. 6:5) Mwaami Solomoni wakali aabayimbi bachaalumi abachanakazi mung’anda yakwe yabwaami.—Muk. 2:8.

Ma-Israyeli bakali kwiimba nibakali kukomba Jehova. Kwiinda zyoonse, ma-Israyeli bakali kukomba Jehova kwiinda mukwiimba. Kwakali baalumi bali 4 000 bakali kwiimba kutempele lyamuJerusalema. (1 Mak. 23:5) Bakali kulizya nsakalala, tuntimbwa, myeembo azimwi zibelesyo zyakwiimbya. (2 Mak. 5:12) Pesi ma-Israyeli aaba bakali aaluzibo, teembabo kupela pe abalikke bakali kukomba Jehova kababelesya miimbo. Ma-Israyeli bakali kwiimba miimbo nibakali kuyabweenda kabaya kuJerusalema kuti bakasekelele mapobwe aakali kuchitwa munyaka amunyaka. Miimbo aaya akali kutegwa Miimbo aabaSikutanta. (Int. 120–134) Kweendelana amalembe aachiJuda, ma-Israyeli bakali kwiimba zimwi nyimbo zya Intembauzyo a nibakali kusekelela pobwe lyaPasika.

Miimbo achiyandikana nikuba kubakombi baLeza mazubaano. (Jak. 5:13) Kwiimba nchipanzi chabukombi bwesu. (Ef. 5:19) Kwiimba kutujatania aabakombima. (Kol. 3:16) Alubo kulatusimya chiindi nitwaswaanana aabuyumu-yumu. (Mil. 16:25) Chiindi nitwiimba, nga tulikutondeezya kuti tuli aalusyomo muli Jehova akuti tulamuyanda.

a Ma-Israyeli bakatembawula Jehova muli Intembauzyo 113 kusika ku 118.