DIŞKI, gübre böceği için çok şey ifade eder: Onun yiyeceğidir, ayrıca yumurtalarını bıraktığı yerdir. Bazı erkekler, bir dişiyi etkilemek için ona büyük bir parça dışkı ikram eder. Taze dışkı için kıyasıya bir rekabet vardır. Araştırmacılar bir keresinde yaklaşık 16.000 gübre böceğinin, bir fil dışkısı yığınının üzerine üşüştüğünü ve iki saat gibi kısa sürede dışkıyı ortadan kaldırdığını gözlemledi.

Bazı gübre böceği türleri dışkıyı topak haline getirip yuvarlayarak asıl dışkı yığınından uzaklaşır, böylece diğer böceklerden kurtulur, sonra da topağı yumuşak bir toprağa gömer. Gübre böceği topağını düz bir hat boyunca yuvarlar, çünkü en hızlı bu şekilde uzaklaşabilir ve diğer böceklerin topağını çalmasını engelleyebilir.

Peki gübre böceği, özellikle geceleri nasıl oluyor da daireler çizmeden dümdüz gidebiliyor?

Şunu düşünün: Önceki araştırmalar gübre böceklerinin güneş ya da ay ışığından yararlanarak yönlerini belirleyebildiklerini gösteriyor; ayrıca bu böcekler ay ışığı olmayan, bulutsuz gecelerde bile düz bir hat üzerinde gidebiliyor. Güney Afrika’daki araştırmacılar böceklerin bunu tek tek yıldızları görerek değil, Samanyolu Gökadası’nın oluşturduğu ışık kuşağından yararlanarak başardığını keşfetti. Current Biology dergisine göre bu, “hayvanlar âleminde yol bulmak amacıyla Samanyolu Gökadası’nın kullanıldığını gösteren ilk kanıt.”

Araştırmacı Marcus Byrne’a göre, gübre böceklerinin “en sönük yıldız ışığında bile sınırlı işlem gücü kullanarak çalışabilen, etkili bir görsel navigasyon sistemi” var. “Dolayısıyla bu böcekler, insanlara karmaşık görsel sistemlerde oluşan problemleri çözmeyi öğretebilirler.” Örneğin gübre böceğinin navigasyon sistemi taklit edilerek, yıkılmış bir binanın altında kalan insanları bulmak için bir robot programlanabilir.

Ne dersiniz? Gübre böceğinin yön bulma yeteneği evrimle mi oluştu? Yoksa tasarlandı mı?