1, 2. (a) Bazı anne babalar ergenlik çağındaki çocuklarıyla ilgili hangi kaygıları duyuyor? (b) İsa’nın takipçisi gençler ergenlik döneminde hangi yönlerden gelişebilir?

İSA’NIN TAKİPÇİSİ bir anne baba için çocuklarının vaftiz edildiğini görmekten daha büyük bir sevinç herhalde yoktur. Dört çocuğu 14 yaşından önce vaftiz edilmiş olan Berenice şöyle diyor: “Gerçekten çok duygulanmıştık. Çocuklarımız Yehova’ya hizmet etmek istediği için tabii ki minnettardık.” Sonra şunu ekliyor: “Fakat ergenlik çağında olduklarından birçok zorlukla karşılaşacaklarını da biliyorduk.” Sizin de ergenlik çağında ya da o döneme girmek üzere olan çocuğunuz varsa Berenice’nin kaygılarını anlayabilirsiniz.

² Bir çocuk gelişimi uzmanı, anne babaların ve çocukların ergenlik çağında yaşadığı zorlukları kabul etmekle birlikte şöyle diyor: “Ergenlik çağı ‘çılgınca’ ya da ‘çocukça’ davranılan bir dönem değildir. Duygusallığın yoğun olduğu, sosyalleşme ve yaratıcılığın arttığı önemli bir dönemdir.” Çocuklar ergenlik çağındayken Yehova’yla daha anlamlı bir dostluk geliştirebilir, hizmetle ilgili hedefler koyup bu hedeflere doğru ilerleyebilirler. Hatta kendilerini Tanrı’ya adamak ve bununla uyumlu yaşamak üzere karar verebilirler. Onlar da tıpkı İsa gibi ergenlik  dönemini ruhen gelişerek doyum verici şekilde geçirebilirler (Luka 2:52’yi okuyun). Peki bu kritik yıllarda anne baba olarak sizin nasıl bir rolünüz var? İsa’nın yetişkin olduktan sonra nasıl sevgi gösterdiğini, alçakgönüllü davrandığını ve ayırt edici olduğunu düşünün. Bu nitelikler ergenlik çağındaki çocuğunuzu Yehova’ya hizmet etmesi için eğitirken size nasıl yardım edebilir?

3. İsa elçilerinden neden dostları olarak söz etti?

³ İsa sevgi dolu ve vefalı bir dosttu (Yuhanna 15:15’i okuyun). Kutsal Kitap devirlerinde bir efendi özel düşüncelerini ve duygularını genelde hizmetkârlarıyla paylaşmazdı. Oysa İsa sadık elçilerinin hem efendisi hem de dostu olduğunu gösterdi. Elçileriyle vakit geçirdi, duygularını onlarla paylaştı, içlerini döktüklerinde onları dikkatle dinledi (Mar. 6:30-32). Böyle sevgi dolu bir iletişim elçileri ile İsa arasında sıcak bir bağ geliştirdi ve onları ileride Tanrı’ya hizmet ederken alacakları sorumluluklara hazırladı.

4. Anne baba olarak hem otoritenizi koruyup hem de çocuğunuzla arkadaş olmayı nasıl başarabilirsiniz? (Makalenin başındaki resme bakın.)

⁴ İki çocuk babası olan Michael şöyle diyor: “Biz anne babalar çocuklarımızın yaşıtı olamayız ama arkadaşı olabiliriz.” Arkadaşlar birlikte vakit geçirir. Çocuğunuza daha fazla zaman ayırmak üzere işinizle ya da diğer uğraşlarınızla ilgili bazı ayarlamalar yapabilmek için dua ederek düşünün. Arkadaşların ortak ilgi alanları da vardır. O halde ergenlik çağındaki çocuğunuzun hoşlandığı müzik, filmler ya da spor faaliyetlerinden zevk almak için çaba harcayın. İtalya’da yaşayan Ilaria şöyle diyor: “Annem ve babam dinlediğim müziklere ilgi duyardı. Aslında babam en iyi arkadaşım olmuştu, en hassas konuları bile onunla rahatça konuşabiliyordum.” Ergenlik çağındaki çocuklarınızla arkadaş olup onların Yehova’nın “yakını” olmalarına yardım ettiğinizde anne baba olarak otoritenizi kaybetmiş olmazsınız (Mezm. 25:14). Tam tersi, çocuklarınızı sevdiğinizi ve onlara saygı duyduğunuzu göstermiş olursunuz. Böylece size daha kolay yaklaşabilir ve kaygılarını sizinle rahatça paylaşabilirler.

5. İsa öğrencilerinin Yehova’nın işiyle meşgul olmanın sevincini tatmalarına nasıl yardım etti?

⁵ İsa, dostları olan çok sevdiği öğrencilerinin her zaman Yehova’nın işiyle meşgul olarak sevinç duymalarını istiyordu. Bu nedenle ruhi faaliyetlere gayretle katılmalarını arzu etti. Evet, İsa onların öğrenci yetiştirme işinde coşkulu olmalarını istedi. Öğrencilerine bu işi başarmalarına yardım edeceğine dair sevgiyle güvence verdi (Mat. 28:19, 20).

6, 7. Sevgi dolu anne babalar neden ruhi faaliyetler için program belirler ve ona bağlı kalırlar?

⁶ Ergenlik çağındaki çocuğunuzun ruhen sağlıklı kalmasını istersiniz. Yehova Tanrı da çocuklarınızı Kendisinin “yol gösteren düşünüşünü aşılayarak, O’nun terbiyesiyle” yetiştirmenizi istiyor (Efes. 6:4). O halde ruhi faaliyetler için program yapıp buna bağlı kalarak Tanrı’nın size verdiği sorumluluğu yerine getirin. Şöyle bir örnek verelim: Anne babalar çocuklarının eğitim görmesi için mutlaka ısrar eder. Çünkü bunun onlar için önemli olduğunu bilirler, böylece onlara öğrenme sevgisi aşılamaya çalışırlar. Sevgi dolu anne babalar benzer şekilde çocuklarının ibadetlere ve diğer ruhi programlara katılmaları için de ısrar eder, çünkü ‘Yehova’nın yol gösteren düşünüşünün’ çocuklarının hayatını kurtaracağını bilirler. Bu yüzden ruhi konuları sevmelerini ve hikmete değer vermelerini sağlamaya çalışırlar  (Özd. 24:14). İsa öğrencilerine yardım ettiği gibi siz de çocuklarınızın hizmette başarılı olmalarına yardım etmek istersiniz. Bunu onların Tanrı’nın Sözünü başkalarına öğretmeyi sevmelerini ve düzenli hizmete çıkma alışkanlığı edinmelerini sağlayarak yapabilirsiniz.

⁷ Ruhi faaliyetlere düzenli katılmanın ergenlik çağındakilere nasıl yararı olabilir? Güney Afrika’da yaşayan Erin şöyle söylüyor: “Çocukken Kutsal Kitap tetkiki, ibadetler ve tarla hizmeti söz konusu olduğunda çoğu kez mızmızlanırdık. Bazen aile tetkikinden kurtulmak için bilerek tetkiki bozacak şeyler yapardık. Ama anne babamız hiç vazgeçmezdi.” Şunları ekliyor: “Bu eğitim bana pes etmemeyi öğretti. Şimdi ruhi faaliyetlerim aksadığında bu durumu bir an önce düzeltmek istiyorum. Eğer annem ve babam ruhi alışkanlıklarına sıkıca bağlı kalmasaydı herhalde şimdi böyle hissetmezdim. Eğer onlar pes etseydi, eminim ibadetleri ya da diğer ruhi faaliyetleri aksatmak benim için daha kolay olurdu.”

8. (a) İsa sınırlarını bildiğini nasıl gösterdi? (b) İsa’nın alçakgönüllü olması öğrencilerini nasıl etkiledi?

⁸ İsa kusursuz biri olmasına rağmen sınırları olduğunu ve Yehova’ya güvendiğini alçakgönüllü şekilde dile getirdi (Yuhanna 5:19’u okuyun). İsa’nın alçakgönüllü olması öğrencilerinin ona olan saygısını azalttı mı? Kesinlikle hayır. Aslında öğrencileri İsa’nın Yehova’ya ne kadar güvendiğini gördükçe ona daha çok güvenmeye başladılar. Sonra da alçakgönüllülük konusunda onu örnek aldılar (Elçi. 3:12, 13, 16).

9. Alçakgönüllü şekilde özür dilemeniz ve sınırlarınızı kabul etmeniz çocuğunuzu nasıl etkileyebilir?

⁹ Bizi sınırlayan birçok etken var ve İsa’dan farklı olarak kusurluyuz, hatalar yapıyoruz. O halde alçakgönüllü olarak sınırlarınızı kabul edin ve hatalarınızı dile getirin (1. Yuhn. 1:8). Siz nasıl bir işverene daha çok saygı duyarsınız, yanlış yaptığında kabul eden birine mi, yoksa özür dilemeyen birine mi? Çocuğunuz hatalarınızdan dolayı özür dilediğinizi duyarsa size olan saygısı büyük ihtimalle artar. Böylece kendi hatalarını kabul etmeyi de öğrenebilir. Üç çocuk yetiştirmiş olan Rosemary şöyle diyor: “Hatalarımızı kabul ettik, bu çocuklarımızın bir sorunla karşılaştıklarında bize açılmalarını sağladı. Kendi sınırlarımızın farkındaydık, bu yüzden çocuklarımıza sorunlarına en iyi çözümü nerede bulabileceklerini öğrettik. Yardıma ihtiyaçları olduğunda onları her zaman Kutsal Kitaba dayalı yayınlarımıza yönlendirdik ve birlikte dua ettik.”

10. İsa takipçilerine emir verirken alçakgönüllü olduğunu nasıl gösterdi?

¹⁰ İsa, takipçilerine emir verme yetkisine sahipti. Ancak o alçakgönüllü olduğundan çoğu kez emir verirken nedenlerini açıkladı. Örneğin takipçilerine Krallığa ve Tanrı’nın istediği doğruluğa ilk yeri vermelerini söylemekle kalmadı, “o zaman tüm bu şeyler de size verilecektir” diye ekledi. Yine, “Başkasını yargılamayı bırakın ki, siz de yargılanmayasınız” diyerek hem emir verdi hem de nedenini açıkladı (Mat. 6:31–7:2).

11. Uygun olduğunda, bir kararınızın ya da koyduğunuz kuralın nedenini açıklamanız neden hikmetlilik olur?

¹¹ Uygunsa kararınızın ya da koyduğunuz kuralın nedenlerini açıklayın. Ergenlik çağındaki çocuğunuz o konuyla ilgili düşüncenizi anlarsa muhtemelen size daha istekle itaat edecek. Dört çocuk büyütmüş olan Barry şöyle diyor: “Çocuklarınıza nedenler gösterirseniz size güvenmeleri kolaylaşır, çünkü kararlarınızın  keyfi ya da tutarsız değil, mantığa dayandığını anlarlar. Ergenlik çağındaki bir çocuk kendi “akıl gücünü” kullanarak da olgunlaşmayı sürdürür (Rom. 12:1). Barry şöyle açıklıyor: “Çocukların, duygulara değil mantığa dayanan akıllıca kararlar vermeyi öğrenmesi gerekir” (Mezm. 119:34). Alçakgönüllü davranıp kararınızın nedenlerini açıklayın. Böylece çocuğunuza olgunlaştığının farkında olduğunuzu göstermiş olursunuz, o da “akıl gücünü” kullanarak kendi kararlarını vermeyi öğrenir.

12. İsa Petrus’a yardım ederken nasıl ayırt edici davrandı?

¹² İsa ayırt ediciydi ve öğrencilerinin hangi noktada yardıma ihtiyacı olduğunu anlıyordu. Örneğin elçi Petrus, öldürüleceğinden söz eden İsa’ya kendini tehlikeye atmamasını söylerken iyi niyetliydi. Ancak İsa Petrus’un sözlerinin yanlış bir düşünüşten kaynaklandığını biliyordu. Ona ve diğer öğrencilere yardım etmek için net bir öğüt verdi. Yehova’nın isteğini yapmak zor olduğunda kendini sakınmanın sonuçlarını ve özverili bir tutumun getireceği nimetleri belirtti (Mat. 16:21-27). Petrus bundan bir ders çıkardı (1. Pet. 2:20, 21).

13, 14. (a) Ne tür belirtiler çocuğunuzun imanının zayıfladığını gösterebilir? (b) Çocuğunuzu anlamak ve ona gerçekten yardım etmek üzere nasıl ayırt edici olabilirsiniz?

¹³ Ergenlik çağındaki çocuğunuzun hangi noktalarda yardıma ihtiyacı olduğunu görebilmek için dua ederek Yehova’dan anlayış dileyin (Mezm. 32:8). Örneğin, ne tür belirtiler çocuğunuzun imanının zayıfladığını gösterebilir? Belki sevinci azalmış, iman kardeşlerini eleştirmeye ya da bir şeyler gizlemeye başlamış olabilir. Bunların ciddi bir günahın ve ikili bir yaşam sürmenin işareti olduğu sonucuna hemen varmayın. * Öte yandan bu tür belirtileri görmezden de gelmeyin ve çocuğunuzun kendini soyutlamasını geçici bir durum olarak düşünüp önemsiz saymayın.

¹⁴ İsa gibi nezaketle ve saygıyla sorular sorun. Kuyudan su alırken kovayı çok  hızlı çekerseniz suyun bir kısmı ziyan olur. Benzer şekilde konuşması için çocuğunuzun fazla üstüne giderseniz, düşüncelerini ve niyetlerini öğrenebileceğiniz çok değerli bir fırsatı harcamış olursunuz (Özdeyişler 20:5’i okuyun). Daha önce sözleri alıntılanan Ilaria şöyle diyor: “Ergenlik dönemindeyken hakikat yolunda yürümek ve okul arkadaşlarımla daha fazla vakit geçirmek arasında bocalıyordum. İçimdeki mücadele ruh halimi etkiliyordu ve bu annemle babamın gözünden kaçmadı. Bir akşam moralimin biraz bozuk olduğunu fark ettiklerini söylediler ve sorunun ne olduğunu sordular. O an gözyaşlarımı tutamadım; durumu anlatıp onlardan yardım istedim. Bana sarıldılar, beni anladıklarını söylediler ve yardım edeceklerine söz verdiler.” Anne babası Ilaria’nın cemaatten iyi arkadaşlar edinmesine yardım etmek üzere hemen harekete geçti.

15. İsa’nın insanlarla ilişkisinde nasıl ayırt edici davrandığını açıklayın.

¹⁵ İsa, öğrencilerinin hem yardıma ihtiyaç duydukları hem de güçlü olan yönlerini görerek ayırt edici davrandı. Örneğin Natanael adlı biri İsa’nın Nasıralı olduğunu duyunca “Nasıra’dan iyi bir şey çıkabilir mi?” demişti (Yuhn. 1:46). Siz bu sözüne bakarak Natanael’in nasıl biri olduğunu düşünürdünüz? Eleştirici mi? Önyargılı mı? Yoksa imansız mı? İsa ayırt edici davrandı ve Natanael’de olumlu özellikler buldu. Ondan “kendisinde hileden eser olmayan gerçek bir İsrailli” diye söz etti (Yuhn. 1:47). İsa yürekleri okuyabiliyordu ve bu yeteneğini insanlarda iyi şeyler görmek üzere kullandı.

16. Çocuğunuzun iyi nitelikler geliştirmesine nasıl yardım edebilirsiniz?

¹⁶ Siz yürekleri okuyamazsınız ama Tanrı’nın yardımıyla ayırt edici olabilirsiniz. Bu yeteneğinizi çocuğunuzda iyi yönler bulmak için kullanabilir misiniz? Hiç kimse sorun çıkaran biri olarak nitelenmek istemez. Düşüncelerinizle ya da sözlerinizle çocuğunuza asla “asi” ya da “sorunlu” damgası vurmayın. Sizi hayal kırıklığına uğratsa bile çocuğunuz ondaki potansiyeli gördüğünüzü ve doğruyu yapmasını yürekten istediğinizi bilsin. Çocuğunuzdaki herhangi bir gelişme belirtisini dikkate alın ve onu övün. Mümkün olduğunda sorumluluklarını artırarak iyi niteliklerinin gelişmesine yardım edin. İsa öğrencilerine böyle yaptı. Natanael’le (Bartolomeus) karşılaşmasından bir buçuk yıl kadar sonra onu elçisi olarak seçti ve Natanael gayretli bir Hıristiyan oldu (Luka 6:13, 14; Elçi. 1:13, 14). Çocuğunuzu övmeniz ve teşvik etmeniz, onun sürekli yetersiz biri değil, Yehova’nın hizmetinde kullanabileceği yetenekli bir Şahit olduğunu hissetmesini sağlar.

17, 18. Ergenlik çağındaki çocuğunuzun Yehova’ya hizmet etmesi için yılmadan çaba göstermenizin sonucu ne olabilir?

¹⁷ Çocuklarınızı yetiştirirken bazen siz de Pavlus gibi hissedebilirsiniz. O birçok kişinin ruhi babasıydı ve Korintos’taki ruhi çocuklarına olan ‘çok özel sevgisinden’ ötürü ‘yüreğinde kederle, çok sıkıldığı’ zamanlar olmuştu (2. Kor. 2:4; 1. Kor. 4:15). İki erkek bir kız çocuk büyütmüş olan Victor şöyle diyor: “Ergenlik yılları kolay değildi. Yine de güzel zamanlar, yaşadığımız zorluklardan daha ağır bastı. Yehova’nın yardımıyla çocuklarımızla yakın arkadaş olabildik.”

¹⁸ Çocuklarınızı Yehova’ya hizmet etmek üzere eğitmek için çok çaba göstermeye devam edin. Onlara sevginizin derinliğini gösterin, böylece hakikati benimseyerek bu yolda yürüyenlere katıldıklarını görmenin tarifsiz sevincini yaşayabilirsiniz (3. Yuhn. 4).