Wena u rhandza mintlangu; nkataku u rhandza ku hlaya. U hlelekile; nkataku a nga hlelekanga. U rhandza ku tshama ni vanhu van’wana; nkataku u rhandza ku tshama a ri yexe.

U nga ha tibyela u ku: ‘A hi rhandzi swilo leswi fanaka nikatsongo. Ha yini hi nga swi xiyanga leswi loko ha ha rhandzana?’

Kumbexana u swi xiyile. Kambe hi nkarhi wolowo u nambe u tibyela leswaku u ta swi tiyiselela, kutani swi ta va kahle ku va u hambeta u endla tano leswi se mi tekaneke. Xihloko lexi xi ta ku pfuna ku endla tano. Kambe rhanga hi ku kambisisa tinhla tin’wana mayelana ni ku rhandza swilo leswi nga faniki loku u vulavulaka hakona.

Ku hambana kun’wana ka swilo leswi mi swi rhandzaka a ku fanelanga ku honisiwa. Xikongomelonkulu xo va wanuna ni wansati va sungula ku rhandzana i ku kumisisa loko va rhandza swilo leswi fanaka. Hikwalaho, vo tala loko va kuma leswaku swilo leswi va swi rhandzaka swi hambane ngopfu, va tshikana ematshan’weni yo nghenela vukati va tiva leswaku a va rhandzi swilo leswi fanaka. Kambe ku vuriwa yini loko ku hambana ka kona ku nga nyawuli, loku ku tshamaka ku ri kona evukatini byihi ni byihi?

Ku hava vanhu vambirhi lava fanaka hi ku helela. Hikwalaho, swi tolovelekile leswaku vatekani va rhandza swilo leswi nga faniki eka swin’wana swa swilo leswi landzelaka:

Vuhungasi. Wansati un’wana loyi a vuriwaka Anna, * u ri: “A ndzi si tshama ndzi tsakela mintlango ya le handle, kambe nuna wa mina u kule a khandziya tintshava leti nga ni gamboko ni ku famba enhoveni ku ringana masiku yo hlayanyana.”

Mikhuva. Wanuna un’wana loyi a vuriwaka Brian, u ri: “Nsati wa mina a nga tshama a xuxa kukondza ku va vusiku swinene ivi hi awara ya ntlhanu nimixo a tipfukela, kambe mina ndzi fanele ndzi etlela tiawara ta kaye kumbe ta nhungu handle ka swona a ndzi nge tiphini.

Timfanelo. Kumbexana wena u fihla ndlela leyi u titwaka ha yona, kasi nkataku u tiphofula hi ku olova. Wanuna un’wana loyi a vuriwaka David, u ri: “Loko ndzi kula a ndzi nga vulavuli hi swiphiqo swa mina, kambe nkatanga u huma endyangwini lowu vulavulaka hi xilo xihi ni xihi hi ku ntshunxeka.”

 Ku rhandza swilo leswi nga faniki swa pfuna. Wansati un’wana loyi a vuriwaka Helena, u ri: “Ndlela leyi ndzi endlaka swilo ha yona yi nga ha va yi ri yinene, kambe a swi vuli swona leswaku hi yona ntsena ndlela yo endla swilo.”

Seketela nkataku. Wanuna un’wana loyi a vuriwaka Adam, u ri: “Nsati wa mina Karen, a nga yi rhandzi mintlango. Kambe u fambe na mina eka mintlango yo hlayanyana naswona u tsake na mina. Kasi Karen u rhandza swifaniso swa le timuziyamu, kutani ndzi famba na yena naswona hi heta nkarhi wo tala kwalaho hilaha a lavaka hakona. Ndzi tikarhatela ku tsakela swifaniso sweswo hikuva i swa nkoka eka yena.”—Nawu wa Bibele: 1 Vakorinto 10:24.

Vana ni langutelo lerinene. Ndlela leyi nkataku a tekaka swilo ha yona a yi hoxanga hileswi ntsena yi hambaneke ni ya wena. Yoleyo i dyondzo leyi wanuna loyi a vuriwaka Alex a yi dyondzeke. U ri: “Minkarhi hinkwayo a ndzi vona onge i ndlela yin’we ntsena yo endla swilo, a ku nge vi na yin’wana. Kambe ku nghenela vukati swi ndzi pfune ku xiya leswaku ku ni tindlela to tala to endla swilo nileswaku ndlela yin’wana ni yin’wana ya pfuna hi ndlela yo karhi.”—Nawu wa Bibele: 1 Petro 5:5.

Tirhisa miehleketo. Ku va mi rhandza swilo leswi fanaka a swi vuli swona leswaku ma fana hi ku helela. Hikwalaho u nga gimeti hileswaku u endle xihoxo hi ku nghenela vukati hileswi u xiyeke leswaku swilo swin’wana leswi mi swi rhandzaka a swi fani. Buku leyi nge The Case Against Divorce yi ri: “Vanhu vo tala va tiyimelela va ku, ‘Rirhandzu ri ndzi tlunye mahlo.’” Hambiswiritano, “masiku hinkwawo lawa mi ma hetaka swin’we mi va mi tsakile, leswi kombisaka leswaku hambiloko mi rhandza swilo leswi nga faniki, mi nga rhandzana.” Ringetani ku “[hambeta] mi lehiselana mbilu . . . loko un’wana a ri ni xivangelo xa ku vilerisiwa hi un’wanyana.”—Vakolosa 3:13.

Ringeta ku endla leswi: Tsala leswi u swi rhandzaka hi nkataku ni swilo leswi fanaka leswi mi swi rhandzaka. Kutani u tsala swilo leswi mi swi rhandzaka leswi nga faniki. U nga ha kuma leswaku ku hambana ka kona a ku nyawuli hilaha a wu ehleketa hakona. Leswi u swi tsaleke swi ta tlhela swi ku komba laha u faneleke u n’wi lehisela mbilu kumbe u n’wi seketela kona nkataku. Wanuna loyi a vuriwaka Kenneth u ri: “Ndza tsaka loko nkatanga a tikarhatela ku rhandza swilo leswi ndzi swi rhandzaka naswona ndza swi tiva leswaku na yena wa tsaka loko ndzi endla leswi fanaka. Hambiloko swi lava ndzi titsona swo karhi, hikuva loko ndzi n’wi vona a tsakile swa ndzi tsakisa.”—Nawu wa Bibele: Vafilipiya 4:5.