Ku Lavisisa Switsundzuxo Leswi Pfunaka

LOKO u ri eku laveni ka switsundzuxo swi lo vuya hi masaka. Bindzu ra ku xavisa tibuku leti pfunaka vanhu leswaku va ti tlhantlhela swiphiqo swa vona i rin’wana ra mabindzu lama kulaka hi xihatla swinene emisaveni. Ematikweni lama nga ni vanhu vo hambana-hambana yo fana na Britain, Latin Amerika, Japani ni le United States, tibuku leti pfunaka vanhu leswaku va ti tlhantlhela swiphiqo swa vona hi tona leti xavisiwaka ngopfu. Tivhidiyo, tinhlengeletano ni minongonoko ya TV leyi vulavulaka hi ndlela leyi vanhu va nga tlhantlhaka swiphiqo swa vona ha yona na yona yi ya yi duma swinene. Tibuku teto ti rhandziwa ngopfu hileswi ti dyondzisaka leswaku munhu a nga swi kota ku titlhantlhela swiphiqo swakwe handle ko ya kombela mpfuno eka mutivi wa mianakanyo, mutsundzuxi wa timhaka ta vukati kumbe mufundhisi. Xana tibuku teto ti vulavula hi timhaka tihi?

Tin’wana ta timhaka leti ku vulavuriwaka ngopfu ha tona i ndlela leyi u nga kumaka ku eneriseka ha yona, ku kuma ntsako hi ku va ni munhu loyi u rhandzanaka na yena ni ndlela yo kurisa vana. Kasi tin’wana ta tona i ndlela leyi munhu a nga langutanaka ha yona ni vuvabyi bya ntshikilelo wa mianakanyo, gome ni ku vava loku vatekani va vaka na kona loko un’wana wa vona a dlaye vukati. Nakambe vanhu vo tala va lava switsundzuxo emhakeni yo lwisana ni ku dya ngopfu, ku dzaha ni ku nwa ngopfu. Xana switsundzuxo leswi va swi kumaka swa va pfuna? Minkarhi yin’wana swa va pfuna kambe hakanyingi a swi va pfuni. Xisweswo i vutlhari ku kambisisa xilemukiso lexi nga eBibeleni lexi nge: “Un’wana ni un’wana la nga riki na ntokoto u pfumela rito rin’wana ni rin’wana, kambe lowo tlhariha u xiyisisa magoza yakwe.”—Swivuriso 14:15.

Tibuku leti vulavulaka hi ndlela leyi munhu a nga titlhantlhelaka swiphiqo swakwe ha yona ti hambane swinene ni tibuku leti dyondzisaka vanhu vutshila bya ku teka swifaniso, bya ku tirha hi timali kumbe bya ku dyondza tindzimi. Tibuku toleto leti dyondzisaka vanhu vutshila byo hambana-hambana ta pfuna swinene naswona a ti durhi ngopfu ku tlula ku ya endla khoso yo hlawuleka. Tibuku leti pfunaka vanhu ku ti tlhantlhela swiphiqo—etimhakeni ta mabindzu, ta vukati, ta ku kurisa vana kumbe ta vuvabyi bya mianakanyo—a ti fani. Hakanyingi ti khutaza munhu leswaku a hanya hi ndlela yo karhi kumbe ti ringanyeta leswaku a endla swilo hi ndlela yo karhi. Kutani i vutlhari ku tivutisa swivutiso leswi: ‘Xana swi huma eka mani switsundzuxo swoleswo? Xana rungula rakwe ri huma kwihi?’

A hi minkarhi hinkwayo swidyondzeki swa kona swi sekelaka mavonelo ya swona eka vumbhoni lebyi kumiweke. Swin’wana swi nga ha nyikela switsundzuxo leswi nga ta endla leswaku tibuku ta swona ti xaviwa  ngopfu, hi ku tiva leswaku swi ta kuma mali yo tala loko swi byela vanhu leswi va lavaka ku swi twa. Hi yona mhaka leyi etikweni rin’wana bindzu ra ku xavisa tibuku leti pfunaka vanhu ku ti tlhantlhela swiphiqo swa vona ri endlaka kwalomu ka 75 wa magidi ya timiliyoni ta tirhandi lembe ni lembe!

Xana Tibuku Leti Nga Ni Switsundzuxo Ti Pfuna Hi Ndlela Yihi?

Loko u hlaya tibuku leti endleriweke ku pfuna vanhu ku ti tlhantlhela swiphiqo swa vona, u langutele ku kuma switsundzuxo leswi nga ta ku pfuna. Kambe nkarhi wun’wana u nga kuma leswaku a swi fambisani nikatsongo ni mhaka leyi u lavaka ku pfuniwa ha yona kumbe swi rharhanganile. Hi ntolovelo, tibuku toleto ti ku byela leswi: ‘Loko u ri ni langutelo lerinene ntsena, u nga swi kota ku titlhantlhela xiphiqo xa wena. Xin’wana ni xin’wana lexi u xi lavaka, ku nga ha va mali, rihanyo lerinene kumbe ku hanyisana kahle ni vanhu van’wana, u ta swi kuma ntsena loko u ri ni langutelo lerinene.’ Xana switsundzuxo sweswo swi nga ku pfuna? Xana swi ta ku pfuna leswaku u langutana ni timhaka ta xiviri ni swilo leswi hetaka matimba evuton’wini?

Hi xikombiso, xiya tibuku leti vulavulaka hi ku hanyisana ni vanhu van’wana ni ndlela leyi vatekani va faneleke va khomana ha yona, ku nga tin’wana ta tibuku leti rhandziwaka ngopfu. Xana ti pfuna vanhu leswaku va va ni mindyangu leyi tsakeke ni leyi tiyeke? A hi minkarhi hinkwayo ti va pfunaka. Hi ku ya hi mukambisisi un’wana, mutsari wa tibuku tin’wana leti pfunaka vanhu ku ti tlhantlhela swiphiqo swa vona leti vulavulaka hi timhaka ta rirhandzu, leti xaviweke swinene ematikweni ya Latin Amerika “u byela vahlayi ndlela leyi va nga vaka ni vuxaka lebyinene ni vanhu lava va rhandzanaka na vona ni ndlela leyi va nga ti tshembaka ha yona.” Mutsari wa yona u vula leswaku ku rhandzana ni munhu hambiloko swilo swi nga fambi kahle swi fana ni loko u tikanganyisa. Mhaka-nkulu leyi a yi kandziyisaka hileswaku nchumu wa nkoka i ku endla leswi ku tsakisaka ematshan’weni yo lava ku xiya swiphiqo swa wena kutani u ringeta ku swi tlhantlha.

I ntiyiso leswaku tibuku leti endleriweke ku pfuna vanhu ku ti tlhantlhela swiphiqo swa vona ti nga ha va ti ri ni switsundzuxo leswi nga ku pfunaka. Kambe ti nga ha tlhela ti va ni switsundzuxo leswi nga ni khombo. Vatsari va tibuku teto va nga ha nyikela swiringanyeto leswi pfunaka emhakeni yin’wana kasi hi hala tlhelo switsundzuxo swa vona swi nga ha nyanyisa swilo emhakeni yin’wana. Swi nga tika swinene ku hlawula switsundzuxo leswinene eka tibuku toleto leti nga ni mavonelo yo tala lawa hakanyingi ma kanetanaka. I switsundzuxo swa mani leswi u nga swi tshembaka? Tivutise: ‘Xana switsundzuxo leswi swi lavisisiwe hi vukheta kumbe ko va mavonelo ntsena ya mutsari? Xana leswi mutsari a swi tsaleke swa tshembeka kumbe u swi tsale hileswi a hlongorisaka rifuwo kumbe a lavaka ndhuma?’

Bibele i buku leyi tikombiseke yi ri leyi vuyerisaka ku ringana malembe yo tala. Yi nyikela switsundzuxo leswi pfunaka etimhakeni to tala leti ku vulavuriwaka ha tona eka tibuku leti endleriweke ku pfuna vanhu ku ti tlhantlhela swiphiqo swa vona swin’we ni timhaka tin’wana leti nga riki kona etibukwini teto. Yi susumetele vanhu va timiliyoni ku landzela ndzayo leyi nge: “Mi endliwa mi va lavantshwa ematimbeni lama susumetaka mianakanyo ya n’wina . . . Mi ambala vumunhu lebyintshwa.” (Vaefesa 4:23, 24) Bibele yi hi hlamusela leswi vangaka swiphiqo swa hina ni ku hi dyondzisa ku langutana na swona. Xa nkoka ngopfu, yi nyikela swivangelo leswi twisisekaka swa leswaku ha yini hi fanele hi endla swilo leswinene. Xihloko lexi landzelaka xi ta hlamusela leswaku ha yini sweswo swi ri tano.