Swilo Swa Nkoka Leswi Kumekeke eAmerika Xikarhi Eka Tiva Lerikulu

HAMBILESWI Nicaragua ku nga tiko leritsongo, ri na ndhawu leyi nga ni mati yo tala eAmerika Xikarhi—ku nga Tiva ra Nicaragua. Lexi tsakisaka hi leswaku Tiva ra Nicaragua kumbexana hi rona ntsena leri nga ni mati yo tenga, leri eka rona ku kumekaka tinhlampfi ta le lwandle to kota nyankwave, xipfondzo na tarpon. Vativi va sayense va pfumela leswaku mati lawa a ma ri nsonga lowu a wu hlangane ni Pacific kambe vholkheno yi hambanise nsonga lowu ni lwandle. Loko mati ma ri karhi ma hunguteka munyu, tinhlampfi ti boheke ku tolovela mati wolawo.

Tiva leri ri lehe kwalomu ka 160 wa tikhilomitara naswona ri aname 70 wa tikhilomitara nakambe ri ente kwalomu ka 30 wa timitara. Ku ni swihlala leswi tlulaka 400 eka Tiva ra Nicaragua leswi eka swona swa 300 swi endlaka Nhlonhle wa Asese lowu nga ekusuhi ni doroba ra Granada leri nga emakumu ka n’walungu wa tiva. Swi vitaniwa swihlala leswitsongo swa Granada.

Xihlala xa Ometepe lexi nga le xikarhi hi xona xihlala lexikulu eka tiva rero. Xihlala xa Ometepe xi lehe kwalomu ka 25 wa tikhilomitara naswona xi aname kwalomu ka 13 wa tikhilomitara, xihlala lexi xi ve kona hikwalaho ka tivholkheno timbirhi leti veke kona eka xihlala-nkolo. Loko vholkheno leyi vuriwaka Concepción yi buluka yi tlakuka timitara leti nga endlaka 1 610 ehenhla ka tiva. Vholkheno leyi yi tshamela ku va kona ematlhelo ya n’walungu wa xihlala. Kasi yin’wana vholkheno yi buluka timitara ta 1 394 entshaveni ya Madera, kambe a swi talanga leswaku yi buluka. Tanihi leswi ntshava leyi ya Madera yi funengetiweke hi swimilana, yi tshama yi ri ni nkunghwa emaninginingini ya yona.

Tiva ra Nicaragua i rin’wana ra mativa lawa vavalangi va tsakelaka ku ya eka wona. Va endzela tiva leri leswaku va ta vona vuxongi bya ndhawu leyi leyi hisaka ni swilo swo tala swa matimu leswi siyiweke hi vaaki va khale. Kambe ku ni swilo swin’wana swa nkoka leswi kumekaka eTiveni ra Nicaragua leswi nga swa nkoka ku swi tiva.

Vanhu Lava Akeke Etlhelo Ka Tiva

Swihlala leswitsongo swa Granada swi ni swimilana swo tala leswi kulelaka endhawini yo hisa swin’we ni swiharhi swa le nhoveni. Ku ni swiluva swo xonga enhoveni leswi funengeteke swihlala leswi nga ni vholkheno. Eribuweni ra kona ku ni swinyenyana swo saseka swo tanihi rikolwa, dzandza, mangatlu, koti ni ngulukwani leswi tshamaka eribuweni ra tiva. Emakumu ka nhova yoleyo, ku ni swisaka leswi lenga-lengaka eka mirhi leyikulu hikwalaho ko hungiwa hi rimoyana leri humaka etiveni leswi akiweke hi swinyenyana leswi nga ni muvala wa chestnut leswi vuriwaka Montezuma oropendolas.

Swihlala swin’wana leswitsongo swi ni vaaki. Ku ni makaya ya vaphasi va tihlampfi va le ndhawini yoleyo swin’we ni tiyindlu leti swigwili swi  tshamaka eka tona loko swi ya eku wiseni. Nakambe eswihlaleni swoleswo ku ni swikolo, swilahlo, switolo leswi xavisaka swakudya swo swekiwa swin’we ni tibarha. Ntlawa lowu wa swihlala wu ni miti leyi nga etlhelo ka tiva.

Mixo wun’wana ni wun’wana ku ni xikepe xa muhlovo wa wasi ni wo basa lexi sukaka eka xihlala xin’wana xi ya eka xin’wana xi khandziyisa vana lava yaka exikolweni. Ku ni xikwekwetsu lexi sukaka eka xihlala xin’wana xi ya eka xin’wana xi rhwale mihandzu ni matsavu leswaku swi ta xavisiwa. Mintirho yin’wana leyi tolovelekeke leyi endliwaka siku ni siku yi katsa vavanuna lava phasaka tinhlampfi ni vavasati lava hlantswaka swiambalo etiveni.

Timbhoni ta Yehovha na tona ti khomeke swinene hi mintirho ya tona eswihlaleni leswi. Ti ya eka vanhu va ndhawu yoleyo hi ku tirhisa xikepe leswaku ti ya va byela mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu. (Matewu 24:14) Xiyimo xa ndhawu leyi lexi nga tolovelekangiki a xi endla leswaku va tivutisa xivutiso lexi nge: Xana hi ta yi khomela kwihi minhlangano ya vandlha leswaku hi dyondza Rito ra Xikwembu, ku nga Bibele? Tanihi leswi Bibele yi vulaka leswaku “hi nga fularheli ku hlengeletana ka hina,” hikwalaho Timbhoni ti te ni kungu ra vutlhari, ku nga ku aka Holo ya Mfumo yo sungula eNicaragua leyi phaphamalaka!—Vaheveru 10:25.

Holo Ya Mfumo Leyi Phaphamalaka

Hi November 2005 mpatswa wun’wana lowu nga Timbhoni ta Yehovha lowu nga vachumayeri va nkarhi hinkwawo wu rhurhele eSwihlaleni leswitsongo swa Granada. Endzhaku ka tin’hweti ti nga ri tingani, loko wu rhambe vanhu leswaku va va kona eka Xitsundzuxo xa rifu ra Kreste lexi vaka kona lembe na lembe, swi wu hlamarisile leswi ku teke vanhu va 76. Leswi swi endle mpatswa wolowo wu vona xilaveko xo sungula ku khoma minhlangano ya Vukreste nkarhi na nkarhi endhawini yoleyo. Leswi a swi tika ku kuma ndhawu leyi fanelekeke yo khoma minhlangano yo tano, mpatswa wolowo wu te ni kungu rin’wana. Mpatswa wolowo wu endle xiboho xo aka Holo ya Mfumo leyi phaphamalaka leyi nga ta kokiwa yi yisiwa etindhawini to hambana-hambana laha vanhu va kumekaka kona.

Mpatswa wolowo lowu hisekaka, lowu a wu nga si tshama wu aka nchumu lowu phaphamalaka, wu sungule ku aka Holo yoleyo ya Mfumo. Wona swin’we ni vanhu van’wana va tsevu va sungule tsima ro aka ku ringana n’hweti. Ndhawu leyi leyintshwa yo hlanganyela eka yona a yi ta va ndhawu leyi nga rharhanganangiki. A yi ta akiwa hi tifireme leti welideriweke leti endliweke hi tiphayiphi ta nsimbi leti khomeke madiramu ya 12 lama nga endlaka tilitara ta 150 lama tatiweke hi moya lowu  a wu ta endla leswaku muako lowu wu phaphamala. Ehansi a ku ta endliwa hi mapulanga yo vevuka yo lala kasi lwangu ra kona a ri ta fuleriwa hi seyila leri totiweke xikontiri. Madyambu man’wana ni man’wana vatirhi a va khongela leswaku ntirho wolowo wu famba kahle hikuva a va nga tiyiseki leswaku holo yi ta phaphamala. Ntirho wolowo wu fambe kahle!

Holo yoleyo ya Mfumo leyintshwa yi tirhiseriwe ku khoma minhlangano ya yona yo sungula hi June 10, 2006. Hi siku leri landzelaka yi kokiwa yi ya eka swihlala leswin’wana leswaku ku ya khomiwa minhlangano leyi fanaka ni vanhu va kwalaho. Loko ku hlanganisiwa nhlayo ya lava veke kona eka swiendlakalo leswimbirhi yi endla 48, hambileswi van’wana va bohekeke ku famba ku tlula hafu ya awara enhoveni. Hinkwavo va tsakele ku va ni ndhawu ya vona vini yo gandzela eka yona.

Ku khoma minhlangano eHolweni leyi ya Mfumo a swi tsakisa swinene. Hikuva loko xivulavuri xi ri karhi xi nyikela nkulumo, vayingiseri a va twa ni mpfumawulo wa mati lama baka maribye swin’we ni mpfumawulo wa tinkawu leti huwelelaka ti ri ekule. A swi tekanga nkarhi leswaku vanhu lava tshamaka eswihlaleni swoleswo va tolovela laha holo yi kumekaka kona. Va hi yimisela mavoko va hi xeweta loko va hi vona hi ri karhi hi koka holo hi ya eka xihlala xin’wana. Vhiki ni vhiki vanhu vo tlula 20 va ta eHolweni ya Mfumo leyi phaphamalaka leswaku va ta tiphina ni Vakreste-kulorhi swin’we ni ku dyondza Bibele. Hakunene Holo leyi ya Mfumo yi ve nchumu wa nkoka swinene!

EXihlaleni Xa Ometepe

Kwalomu ka 50 wa tikhilomitara ku ya edzongeni wa Granada ku na Xihlala xa Ometepe. Ku saseka ka xihlala lexi ni leswi xi nga ni misava yo nona swi endla leswaku vanhu va rhandza ku tshama eka xona. Entiyisweni, leswaku Nacaragua i ndhawu ya vurimi swi voniwe ro sungula endhawini leyi. Namuntlha xihlala xa Ometepe xi ni vaaki va kwalomu ka 42 000, lava tirhaka ku phasa tinhlampfi, ku byala mavele, mabanana, kofi ni swibyariwa swin’wana. Ni kwalaho ku ni swilo swa le nhoveni leswi tsakisaka swinene. Ku ni mintlawa ya mahokwe ni vujajani, leyi yimbelelaka hi mintlawa yi tlhela yi humesa muvala wa wasi ni wo basa loko yi ri karhi yi haha ku suka eka murhi wun’wana ku ya eka wun’wana swin’we ni tinkawu leti rhandziwaka hi vanhu.

Vaaki va le Ometepe na vona va chumayeriwe mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu. Ku sukela eka va nhungu lava khuvuriweke hi 1966, nhlayo ya Timbhoni ta le Ometepe yi kule yi ya eka 183, eka mavandlha ya mune lama ha kulaka. Vandlha rin’wana ni rin’wana ri ni Holo ya rona ya Mfumo. Namuntlha Mbhoni yin’wana ni yin’wana yi fanele yi chumayela vanhu va 230 exihlaleni.

Timbhoni ta Yehovha ta le Ometepe a ti koka exilogweni emalembeni lama nga hundza. Hi xikombiso, vakaneti va hise Holo ya Mfumo eMérida hi 1980. Hi 1984 ku akiwe holo yin’wana. Yi ye emahlweni yi tirhisiwa kukondza ku akiwa Holo ya Mfumo yin’wana yo saseka hi 2003, leyi nga endla leswaku vanhu va 60 lava hlanganyelaka eka yona va tsaka.

Holo ya Mfumo ya le Moyogalpa yi akiwe hi ndlela ya leswaku ku kota ku nghena vanhu vo tala loko swi laveka. Endzhaku ka holo yoleyo ku ndlandlamuxiwile ku tlhela ku vekiwa platifomo. Emahlweni ka platifomo, ku na switulu leswi vekiweke ehansi ka ndzhuti. Timbhoni leti tshamaka endhawini yoleyo swin’we ni vanghana va tona va hlangana minkarhi yin’wana leswaku va khoma minhlangano leyikulu. Eka minhlangano leyi, Tiva ra Nicaragua ri ni ndhawu leyinene yo khuvulela eka yona vadyondzisiwa lavantshwa va Yesu Kreste.—Matewu 28:19.

Swilo Leswi Swa Nkoka—Xana Swi Ta Sirheleriwa?

Vuxongi bya Tiva ra Nicaragua a byi vonaka byi nga ta cinca kumbexana hikwalaho ka vukulu bya rona. Kambe namuntlha ri lava ku sirheleriwa. Mati ya rona ma thyakisiwa hi thyaka leri vangiwaka hi varimi, tifeme swin’we ni ku tsemeleriwa ka makhwati.

A nga kona loyi a swi tivaka leswaku vaaki kumbe hulumendhe yi ta swi kota ku sirhelela ku onhiwa ka tiva leri. Nilokoswiritano, Muvumbi u ta tiyiseka leswaku swilo hinkwaswo swa nkoka emisaveni swi ta hlayiseriwa vanhu lava yingisaka, ku nga swilo swo kota mativa, swihlala swo saseka ni swilo swa le nhoveni leswi hlamarisaka. Bibele yi hi byela leswi: “Lavo lulama va ta dya ndzhaka ya misava, va ta tshama eka yona hi masiku.”—Pisalema 37:29.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 26]

Holo ya Mfumo leyi phaphamalaka leyi tirhiseriwaka ku dyondza Bibele