Nghena endzeni

Hundzela eka leswi nga endzeni

Ha Yini U Fanele U ‘Dzunisa Yah’?

Ha Yini U Fanele U ‘Dzunisa Yah’?

“Dzunisani Yah. . . . Hikuva swa tsakisa—ku dzunisa ka fanela.”PS. 147:1.

TINSIMU: 104, 152

1-3. (a) Swi tikomba onge Pisalema 147 yi tsariwe rini? (b) Hi nga dyondza yini loko hi hlaya Pisalema 147?

LOKO munhu a wu endle kahle ntirho lowu a nyikiweke wona kumbe a kombise mfanelo ya nkoka ya Vukreste, i swinene leswaku a bumabumeriwa. Leswi hi bumabumelaka vanhu, i swa nkoka swinene leswaku hi dzunisa Yehovha Xikwembu! Hi nga n’wi dzunisa hikwalaho ka matimba yakwe lamakulu, tanihi leswi hi ma vonaka eka swilo swo hlamarisa leswi a swi tumbuluxeke, kumbe hikwalaho ka rirhandzu leri a ri kombiseke vanhu hilaha swi kombisiweke hakona hi leswi a lunghiseleleke gandzelo ra nkutsulo ra N’wana wakwe.

2 Mutsari wa Pisalema 147 u susumeteleke ku dzunisa Yehovha. U tlhele a khutaza van’wana leswaku va dzunisa Xikwembu swin’we na yena.—Hlaya Pisalema 147:1, 7, 12.

3 A hi swi tivi leswaku pisalema leyi yi tsale hi mani, kambe swi tikomba onge mupisalema loyi a yi tsaleke u hanye hi nkarhi lowu Yehovha a ntshunxeke Vaisrayele ha wona evuhlongeni eBabilona leswaku va tlhelela eYerusalema. (Ps. 147:2) Ku tlheriseriwa ka vanhu va Xikwembu endhawini ya vona leyi a va ta xi gandzela hi ndlela leyi tengeke, swi fanele swi susumetele mupisalema ku dzunisa Yehovha. Kambe, u tlhele a vula ni swivangelo swin’wana swo n’wi dzunisa. Hi swihi swivangelo swa kona? Hi swihi swivangelo leswi u nga na swona swo ‘dzunisa Yah’ evuton’wini bya wena?—Ps. 147:1.

YEHOVHA U HORISA TIMBILU TA VANHU LAVA VAVISEKEKE

4. Vaisrayele va fanele va titwe njhani loko Hosi Korexe a va ntshunxa evuhlongeni, naswona ha yini?

4 Anakanya ndlela leyi Vaisrayele lava a va ri evuhlongeni eBabilona va faneleke va titwe ha yona. Lava va va tiseke evuhlongeni a va va hlekula va ku: “Hi yimbeleleleni rin’wana ra tinsimu ta Siyoni.” Hi nkarhi wolowo, muti wa Yerusalema lowu a va dzunisa Yehovha eka wona va tsakile a wu lovisiwile. (Ps. 137:1-3, 6) Vayuda a va nga ha swi tsakeli ku yimbelela. Timbilu ta vona a ti tshovekile naswona a va lava ku chaveleriwa. Hambiswiritano, Korexe hosi ya Peresiya u va ntshunxile hilaha Rito ra Xikwembu ri profeteke hakona. U hlule Babilona kutani a ku: “Yehovha . . . u ndzi lerise leswaku ndzi n’wi akela yindlu eYerusalema . . . Un’wana ni un’wana la nga kona exikarhi ka n’wina hinkwenu, Yehovha Xikwembu xakwe a a ve na yena. Hikwalaho a a tlhandluke.” (2 Tikr. 36:23) Leswi swi fanele swi va chavelerile Vaisrayele lava a va tshama eBabilona!

5. Mupisalema u xiye yini hi matimba ya Yehovha yo hanyisa?

5 Yehovha u chavelele tiko ra Israyele hinkwaro a tlhela a chavelela munhu ha un’we. Swi tano ninamuntlha. Mupisalema u tsale leswi malunghana ni Xikwembu: “U horisa vanhu lava timbilu ta vona ti vavisekeke, naswona u boha timbanga ta vona leti vavaka.” (Ps. 147:3) Yehovha wa va khathalela lava nga ni swiphiqo, ku nga khathariseki leswaku i swiphiqo swa muxaka muni. Namuntlha, Yehovha u tiyimiserile ku hi chavelela ni ku hi horisa loko hi ri ni gome. (Ps. 34:18; Esa. 57:15) U hi nyika vutlhari ni matimba leswaku hi kota ku langutana ni swiphiqo swihi ni swihi leswi hi nga langutanaka na swona.—Yak. 1:5.

6. Hi nga vuyeriwa njhani hileswi mupisalema a cinceke mhaka leyi a a vulavula ha yona loko a fika eka Pisalema 147:4? (Vona xifaniso lexi nga eku sunguleni ka xihloko lexi.)

6 Sweswi mupisalema u vulavula hi matilo, u hi byela leswaku Yehovha “u hlaya tinyeleti leswaku i tingani” ni leswaku “hinkwato ka tona u ti vitana hi mavito ya tona.” (Ps. 147:4) Ha yini a vulavule hi tinyeleti? Anakanya hi mhaka leyi: Mupisalema a a swi kota ku vona tinyeleti hi mahlo yakwe, kambe a a nga swi tivi leswaku i tingani. Loko malembe ma ri karhi ma famba, nhlayo ya tinyeleti leti hi kotaka ku ti vona yi engetelekile swinene. Van’wana va anakanya leswaku xirimela xa hina ntsena xa Milky Way xi ni tibiliyoni ta tinyeleti. Naswona swi nga ha endleka ku ri ni titriliyoni ta swirimela evuakweni. Hina a hi nge swi koti ku hlayela tinyeleti! Kambe Muvumbi u ti thye mavito hinkwato ka tona. Leswi swi vula leswaku nyeleti yin’wana ni yin’wana yi hlawulekile eka Yehovha. (1 Kor. 15:41) Ku vuriwa yini hi vanhu lava xi va vumbeke emisaveni? Xikwembu lexi tivaka laha nyeleti yin’wana ni yin’wana yi nga kona hi nkarhi wo karhi, xa ku tiva na wena leswaku u le kwihi, ndlela leyi u titwaka ha yona ni leswi u swi lavaka hi nkarhi wo karhi!

7, 8. (a) I yini lexi Yehovha a xi tekelaka enhlokweni loko a kutsula vanhu vakwe emiringweni? (b) Kombisa ndlela leyi Yehovha a nga ni ntwelavusiwana ha yona loko a pfuna vanhu lava nga hetisekangiki.

7 Yehovha wa khathala hi wena a tlhela a va ni matimba ni ntwelavusiwana wo ku pfuna loko u ri ni swiphiqo. (Hlaya Pisalema 147:5.) U nga ha vona onge xiyimo xa wena xi tika ngopfu naswona a wu nge swi koti ku langutana na xona. Xikwembu xa swi tiva leswi u tsandzekaka ku swi endla naswona xa “tsundzuka leswaku [u] ntshuri.” (Ps. 103:14) Leswi hi nga hetisekangiki, hi tshamela ku endla swihoxo leswi fanaka. Ha tisola loko hi vule swilo swo karhi, loko hi ve ni ku navela ko biha kumbe loko hi vondzoka van’wana hikwalaho ka swilo leswi va nga na swona. Yehovha a nga swi endli swihoxo sweswo; kambe u yi twisisa kahle ndlela leyi hi titwaka ha yona!—Esa. 40:28.

8 U nga ha va se u yi vonile ndlela leyi Yehovha a ku pfuneke ha yona loko u langutane ni ndzingo wo karhi. (Esa. 41:10, 13) Hi xikombiso, anakanya hi Kyoko, makwerhu wa xisati la nga phayona loyi a heleke matimba swinene endzhaku ka loko a rhurhele exiavelweni lexintshwa. Yehovha u swi kombise njhani leswaku wa swi twisisa swiphiqo swakwe? Exiavelweni xakwe lexintshwa, a ku ri ni vanhu vo tala lava a va twisisa ndlela leyi Kyoko a a titwa ha yona. A a swi xiya leswaku Yehovha u ri eka yena: “Ndza ku rhandza, hayi hi leswi u nga phayona, kambe hikwalaho ka leswi u nga n’wana wa mina naswona u tinyiketeleke eka mina. Ndzi lava u tiphina hi vutomi hi leswi u nga Mbhoni ya mina!” Xana Lowa Matimba Hinkwawo u ku kombise njhani wena leswaku “ku twisisa ka [yena] a ku runguleki”?

YEHOVHA U HI NYIKA LESWI HI SWI PFUMALAKA

9, 10. I yini lexi Yehovha a xi rhangisaka loko a hi pfuna? Kombisa.

9 Mikarhi yin’wana u nga ha pfumala swilo swa nkoka swinene. Hi xikombiso, u nga ha vilerisiwa hi leswaku a wu nge vi na swakudya leswi eneleke. Hambiswiritano, i Yehovha la endleke misava leswaku yi kota ku humesa swakudya, u phamela ni mavondlo ya mawukuwuku! (Hlaya Pisalema 147:8, 9.) Loko Yehovha a ya emahlweni a nyika mawukuwuku swakudya, u nga tiyiseka leswaku na wena u ta ku nyika leswi u swi pfumalaka.—Ps. 37:25.

10 Xa nkoka swinene, Yehovha u hi nyika leswi hi swi lavaka leswaku hi tiyisa ripfumelo ra hina, u hi nyika “ku rhula ka Xikwembu loku tlulaka miehleketo hinkwayo.” (Filp. 4:6, 7) Hi xikombiso, anakanya hi Mutsuo ni nsati wakwe lava voneke ndlela leyi Yehovha a va pfuneke ha yona endzhaku ka tsunami leyi veke kona le Japani hi 2011. Va pone ri ahlamile eka tsunami yoleyo hileswi a va khandziye elwangwini ra yindlu ya vona. Kambe hi siku rero va lahlekeriwe hi swilo hinkwaswo leswi a va ri na swona. Va hete vusiku hinkwabyo va ri eka xithezi xa vumbirhi xa yindlu ya vona leyi a yi nga ha pfuni nchumu, va ri emunyameni naswona va biwa hi xirhami. Nimixo va lave leswi a swi ta va khutaza. Buku leyi va yi kumeke a ku ri Buku Ya Lembe Ya Timbhoni Ta Yehovha Ya 2006. Loko Mutsuo a yi pfula u vone xihlokwana lexi nge, “Titsunami To Biha Ku Tlula Hinkwato Leti Nga Tshama Ti Va Kona.” A xi vulavula hi ku tsekatseka ka misava loku tshameke ku va kona le Sumatra hi 2004, loku vangeke titsunami leti chavisaka leti nga tshama ti va kona. Mutsuo ni nsati wakwe va hlaye mitokoto yoleyo va ri karhi va rila. Va swi xiyile leswaku Yehovha a a ri eku va nyikeni ka xikhutazo lexi a va xi lava hi nkarhi lowu a va xi lava ha wona. Yehovha u tlhele a va khathalela hi rirhandzu ni hi tindlela tin’wana. Vamakwerhu va le tindhawini tin’wana ta le tikweni ra ka vona va va phalale hi swakudya ni swiambalo. Kambe lexi va tiyiseke swinene a ku ri ku endzeriwa hi vamakwerhu lava nhlengeletano ya Xikwembu yi va rhumeleke evandlheni ra ka vona. Mutsuo u ri: “A ndzi swi twa leswaku Yehovha a a ri ekusuhi ni un’wana ni un’wana wa hina naswona wa khathala hi hina. Mawaku nchavelelo wo tano!” Xikwembu xi rhanga xi hi nyika leswi nga ta tiyisa ripfumelo ra hina ivi endzhaku xi hi nyika leswi hi swi pfumalaka.

VUYERIWA EKA NDLELA LEYI XIKWEMBU XI HI PFUNAKA HA YONA

11. I yini leswi faneleke swi endliwa hi lava va lavaka ku pfuniwa hi Xikwembu?

11 Yehovha u tshama a lunghekele ku “lamulela lavo rhula.” (Ps. 147:6a) Kambe hi nga vuyeriwa njhani hi leswi a lunghekeleke ku hi pfuna? Hi fanele hi va ni vuxaka lebyinene na yena. Leswaku hi va ni vuxaka byo tano na yena, hi fanele hi hlakulela ku va lava rhuleke. (Sof. 2:3) Vanhu vo rhula va titshega hi Xikwembu leswaku xi lulamisa swilo swo biha ni ku herisa ku xaniseka ka vona. Vanhu vo tano va amukeleka eka Yehovha.

12, 13. (a) I yini leswi hi faneleke hi swi papalata leswaku hi vuyeriwa eka mpfuno wa Xikwembu? (b) Yehovha u tsakisiwa hi vanhu va njhani?

12 Hi hala tlhelo, Xikwembu xi ‘va celela emisaveni lavo homboloka.’ (Ps. 147:6b) Marito lawa ma chavisa! Leswaku hi vuyeriwa eka rirhandzu ra Yehovha ni leswaku a nga hi kariheli, hi fanele hi venga leswi a swi vengaka. (Ps. 97:10) Hi xikombiso, hi fanele hi venga ku tikhoma loko biha hi timhaka ta masangu. Leswi swi vula leswaku hi fanele hi fambela ekule ni nchumu wihi ni wihi lowu nga endlaka hi dyoha hi ndlela yoleyo, ku katsa ni ku hlalela swifaniso swo navetisa timhaka ta masangu. (Ps. 119:37; Mat. 5:28) Swi nga ha tika ku endla tano, kambe swi ta hi vuyerisa hikuva swi ta endla leswaku Yehovha a hi katekisa.

13 A hi nge swi koti ku lwa nyimpi leyi hi ri hexe, hi fanele hi titshega hi Yehovha. Xana u ta tsaka loko hi ringeta ku tiponisa hi “matimba ya hanci,” ku nga laha vanhu va lavaka mpfuno kona? Doo! A hi fanelanga hi titshega hi “milenge ya munhu,” hi endla onge hina kumbe vanhu van’wana va nga swi kota ku hi ponisa. (Ps. 147:10) Ku ri na sweswo, hi fanele hi kombela mpfuno eka Yehovha. Ku hambana ni vatsundzuxi lava nga vanhu, a nga karhali ku yingisa swikombelo swa hina, hambiloko hi tshamela ku kombela ku pfuniwa hi yena. “Yehovha u tsakisiwa hi lava va n’wi chavaka, lava va rindzelaka musa wakwe wa rirhandzu.” (Ps. 147:11) Hi nga tiyiseka leswaku leswi a tshembekaka naswona a hi rhandzaka, u ta tshama a ri karhi a hi pfuna leswaku hi hlula ku navela ka hina ko biha.

14. I yini lexi tiyiseke mupisalema?

14 Yehovha wa hi tiyisekisa leswaku u ta nyika vanhu vakwe swilo leswi va swi pfumalaka. Loko mupisalema a anakanya hi ku pfuxiwa ka muti wa Yerusalema u yimbelelele Yehovha a ku: “Hikuva u tiyise swigogo swa tinyangwa ta wena; u katekise vana va wena lava nga exikarhi ka wena. U veka ku rhula endhawini ya wena.” (Ps. 147:13, 14) Mupisalema u kume matimba hi ku tiva leswaku Xikwembu xi ta tiyisa tinyangwa ta muti leswaku vagandzeri va xona va ta sirheleleka!

Rito ra Xikwembu ri nga hi pfuna njhani loko hi tshikileriwe hi miringo? (Vona tindzimana 15-17)

15-17. (a) Mikarhi yin’wana hi nga ha titwa njhani hi miringo ya hina, kambe Yehovha u ri tirhisa njhani Rito rakwe leswaku a hi pfuna? (b) Kombisa ndlela leyi ‘rito ra Xikwembu ri tsutsumaka hi rivilo’ ha yona.

15 U nga ha langutana ni swiphiqo leswi ku endlaka u karhateka. Yehovha a nga ku nyika vutlhari byo langutana na swona. Mupisalema u vule leswaku Xikwembu xa yena xi ‘rhumela rito ra xona emisaveni; rito ra xona ri tsutsuma hi rivilo.’ Loko mupisalema a vule leswaku Yehovha u ‘nyika gamboko, a hangalasa gwitsi ni ku wisa ayisi yakwe,’ u vutisile a ku: “I mani la nga yimaka emahlweni ka ku titimela kakwe?” U tlhele a vula leswaku Yehovha “u rhumela rito rakwe ri ya swi n’okisa.” (Ps. 147:15-18) Xikwembu xa hina lexi tivaka swilo hinkwaswo ni lexi nga endlaka swilo hinkwaswo, lexi lawulaka xihangu ni gamboko, xi nga ku pfuna ku hlula xiphiqo xihi ni xihi lexi u nga langutanaka na xona.

16 Namuntlha, Yehovha u hi kongomisa hi Rito rakwe, ku nga Bibele. Naswona “rito rakwe ri tsutsuma hi rivilo” hi leswi a hi kongomisaka loko hi lava nkongomiso. Anakanya hi ndlela leyi u vuyeriwaka ha yona loko u hlaya Bibele, loko u hlaya mikandziyiso leyi humesiwaka hi “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha,” loko u hlalela JW Broadcasting, loko u nghena eka jw.org, loko u vulavurisana ni vakulu ni loko u burisana ni Vakrestekuloni. (Mat. 24:45) Xana u swi xiyile leswaku Yehovha wa hatlisa ku ku kongomisa?

17 Simone u yi xiyile ndlela leyi Rito ra Xikwembu ri nga ni matimba ha yona. A a titeka a nga pfuni nchumu, lerova a kanakana leswaku Xikwembu xa n’wi rhandza. Hambiswiritano, loko a hele matimba, a tshama a ri karhi a khongela a kombela Yehovha leswaku a n’wi pfuna. U ye emahlweni a dyondza Bibele nkarhi ni nkarhi. U ri: “Mikarhi hinkwayo a ndzi swi xiya leswaku Yehovha u ndzi nyika matimba a tlhela a ndzi kongomisa.” Leswi swi n’wi pfunile leswaku a tshama a ri ni langutelo lerinene.

18. Ha yini u vona onge Xikwembu xa ku rhandza naswona hi swihi swivangelo leswi u nga na swona swo huwelela u ku, “Dzunisani Yah!”?

18 Mupisalema a a yi tiva ndlela leyi Xikwembu a xi va rhandza ha yona vanhu va xona va khale. A ku ri vona ntsena tiko leri nyikiweke “rito” ra Xikwembu ni ‘swileriso swa xona ni swiboho swa xona swa vuavanyisi.’ (Hlaya Pisalema 147:19, 20.) Hi katekile namuntlha leswi ku nga hina ntsena emisaveni hi vitaniwaka hi vito ra Xikwembu. Hi ni vuxaka lebyikulu na Yehovha hi leswi hi n’wi tivaka naswona Rito rakwe ri hi pfunaka evuton’wini. Xana a wu na swivangelo swo tala leswi twalaka swo huwelela ku fana ni mutsari wa Pisalema 147, u ku “Dzunisani Yah,” ni ku tlhela u khutaza van’wana leswaku na vona va endla tano?