Lutani apo pali nkhani

KASI VIKAŴAKO VYEKHA?

Umo Mino ya Nkhonyo ya mu Maji Ghali Kupangikira

Umo Mino ya Nkhonyo ya mu Maji Ghali Kupangikira

 Nkhonyo yinyake ya mu maji yakuchemeka Patella vulgata iyo yili na chikhokho chakuzungulira, yili na mino ghakukhora chomene. Ndipo mino agha ghali kupangika na tumawuzi tuchokotuchoko twakukhora chomene nga libwe linyake lakuchemeka goethite.

 Ghanaghanirani fundo iyi: Ku mulomo kwa nkhonyo iyi kukuŵa chinthu chakuwoneka nga ni lulimi icho chikuŵa na mino ghanandinandi, ndipo jino lililose likuŵa litali kwambura kukwana milimita yimoza kweniso likuŵa nga ni fayelo. Jino lililose likwenera kuŵa lakukhora chomene kuti likwaniskenge kupara ndele izo zikuŵa ku vimalibwe kuti nkhonyo izi zirye.

 Ŵasayansi awo ŵakachita kafukufuku ŵakagwiliskira ntchito makina ghankhongono chomene apo ŵakachitanga kafukufuku wa kukhora kwa mino gha nkhonyo izi. Iwo ŵakasanga kuti mino gha nkhonyo izi ngakukhora chomene kuluska vinthu ivyo ŵafufuzapo, kweniso mino agha ngakukhora chomene kuluska wuzi wa lutatavi. Uyo wakadangiliranga pakuchita kafukufuku uyu wakayowoya kuti: “Tikuwona kuti tingapanga vinthu vyakukhora chomene pakutolera kukhora kwa mino gha nkhonyo izi.”

 Ŵasayansi ŵakuwona kuti vinthu ivyo vikupangiska jino la nkhonyo iyi kuŵa lakukhora chomene vingawovwira kupangira vinthu vyakukhora nga magalimoto, maboti, ndege, kweniso mino ghakuchita kupanga.

 Kasi mukuwona wuli? Kasi vikachitika waka vyekha kuti mino gha nkhonyo iyi ghaŵe ghakukhora nthena? Panji walipo uyo wakaghalenga?