Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

Sambizgani Ŵana Ŵinu Kuteŵetera Yehova

Sambizgani Ŵana Ŵinu Kuteŵetera Yehova

‘Munthu wa Chiuta waunenesko wazakatisambizge ivyo tikwenera kuzakachita na mwana uyo wababikenge.’—ŴERU. 13:8.

SUMU: 88, 120

1. Kasi Manowa wakachita wuli wati wapulika kuti waŵenge na mwana?

MUWOLI wa Manowa wakaphalira mfumu wake nkhani yakukondweska yakuti ŵaŵenge na nthumbo. Iyi yikaŵa nkhani yakuzizika chifukwa mwanakazi uyu wakaŵa chumba. Kweni nkhani iyi ndiyo mungelo wa Yehova wakaphalira mwanakazi wa Manowa. Ntheura Manowa na muwoli wake ŵakalindiliranga kuŵa na mwana. Manowa wakakondwa chomene, kweniso wakamanya kuti waŵenge na udindo wakusambizga mwana. Pakuti charu chikazura na nkharo ziheni, kasi Manowa na muwoli wake ŵakate ŵasambizgenge wuli mwana wawo kuteŵetera Yehova? Manowa wakaŵeyelera Yehova, wakati: ‘Naŵeya, munthu [mungelo] wa Chiuta waunenesko uyo mwangumutuma wizeso kuti wazakatisambizge ivyo tikwenera kuzakachita na mwana uyo wababikenge.’—Ŵeru. 13:1-8.

2. Kasi ni mikhaliro wuli iyo yingamovwirani kusambizga makora ŵana ŵinu? (Wonani bokosi lakuti “ Sambizgani Dankha Ŵana Ŵinu.”)

2 Usange ndimwe mupapi, namwe mukwenera kuti mukupempha Yehova kuti wamovwirani kusambizga ŵana ŵinu nga umo Manowa wakachitira. Namwe muli na udindo wakusambizga ŵana ŵinu kuti ŵamanye Yehova na kumutemwa. (Zinth. 1:8) Ntheura sabata yiliyose mukwenera kupatura nyengo Yakusopera ya Mbumba. Kweniso mukwenera kovwira ŵana ŵinu kuti fundo za mu Baibolo zikhazikike mu mitima yawo. (Ŵazgani Duteronome 6:6-9.) Kasi mungachita wuli kuti musambizgenge makora ŵana ŵinu? Nkhani iyi na yakulondezgapo zikulongosora umo ŵapapi ŵangalondezgera Yesu pakusambizga. Nangauli Yesu wakaŵavya ŵana, kweni ŵapapi ŵangasambirako umo ŵangasambizgira ŵana ŵawo. Yesu wakalongora chitemwa, kujiyuyura, na mahara pakusambizga ŵasambiri ŵake. Tiyeni tiwone kuzirwa kwa mikhaliro iyi.

MUTEMWENGE ŴANA ŴINU

3. Kasi Yesu wakalongora wuli kuti wakutemwa ŵasambiri ŵake?

3 Yesu wakaphaliranga ŵasambiri ŵake kuti wakuŵatemwa. (Ŵazgani Yohane 15:9.) Nyengo zose wakachezganga na ŵasambiri ŵake. (Mrk. 6:31, 32; Yoh. 2:2; 21:12, 13) Yesu wakaghanaghaniranga ŵasambiri ŵake, ntheura ŵakamanyanga kuti wakuŵatemwa. Kasi imwe mungalondezga wuli Yesu pakusambizga ŵana ŵinu?

4. Kasi ŵana ŵinu ŵangamanya wuli kuti mukuŵatemwa? (Wonani chithuzi chakwamba.)

4 Ŵana ŵinu muŵaphalirenge kuti mukuŵatemwa, ndipo ŵalongorani kuti mbakuzirwa kwa imwe. (Zinth. 4:3; Tito 2:4) Samuel uyo wakukhala ku Australia, wakati: “Apo nkhaŵa mwana muchoko, adada ŵakaniŵerengeranga Buku Lane la Nkhani za mu Baibolo mise yiliyose. Para naŵafumba fumbo, ŵakanizgoranga. Ŵakanivumbatiranga, kunifyofyontha, na kuniphalira kuti ugone makora. Pamasinda, nkhazizwa chomene nati namanya kuti iwo ŵakalereka nthena yayi. Ndipouli adada ŵakalongoranga kuti ŵakunitemwa. Ntheura nane nkhaŵatemwanga chomene ndipo nkhajiwonanga kuti ndine wakuvikilirika.” Namwe nyengo zose ŵana ŵinu muŵaphalirenge kuti mukuŵatemwa, ndipo chitani vinthu ivyo vikulongora kuti mukuŵatemwa nadi. Mudumbiskanenge nawo, muryenge nawo, na kuseŵera nawo.

5, 6. (a)  Kasi Yesu wakuchita nawo wuli awo wakuŵatemwa? (b) Kasi ŵana ŵinu ŵakujipulika wuli para mukuŵalanga mwachitemwa?

5 Yesu wakati: “Wose awo nkhuŵatemwa nkhuŵachenya na kuŵalanga.” * (Chivu. 3:19) Yesu wakavuka yayi kusambizga ŵasambiri ŵake nangauli kanandi ŵakakwesananga kuti mulara ni njani pakati pawo. Wakaŵawovwiranga para wawona kuti ŵatondeka kulondezga ulongozgi wake. Yesu wakaŵachenyanga ŵasambiri ŵake mwachitemwa ndiposo mwakuzika, kweni wakachitanga ivi pa nyengo na malo ghakwenelera.—Mrk. 9:33-37.

6 Para mukulanga ŵana ŵinu, mukulongora kuti mukuŵatemwa. Nyengo zinyake ntchiwemi kuŵalongosolera waka uwemi wakupulikira ndiposo uheni wakuleka kupulikira. Nyengo zinyake ŵana ŵakutondeka kupulikira. (Zinth. 22:15) Para ŵatondeka kupulikira, mukwenera kuchita nga ni Yesu. Sankhani nyengo na malo ghawemi ghakuti mulangire ŵana ŵinu. Kumbukani kuŵalanga mwachitemwa kweniso mwakuzika. Mudumbu Elaine wa ku South Africa, wakati: “Nyengo zose ŵapapi ŵane ŵakanilanganga. Ŵakayowoyerangathu chilango icho ŵanipenge para natondeka kupulikira, ndipo ndivyo ŵakachitanga nadi. Kweni ŵakanilanganga mwankhaza chara, nakuti ŵakanilongosoleranga chifukwa icho ŵakunilangira. Ntheura nkhajiwonanga kuti ndine wakuvikilirika, ndipo nkhamanyanga ivyo nkhukanizgika na ivyo nkhuzomerezgeka kuchita.”

LONGORANI KUJIYUYURA

7, 8. (a) Kasi malurombo gha Yesu ghakalongora wuli kuti wakaŵa wakujiyuyura? (b) Kasi mungasambizga wuli ŵana ŵinu kuti ŵathembenge chomene Chiuta?

7 Ghanaghanirani umo ŵasambiri ŵakajipulikira Yesu wati walomba kuti: “Abba, Adada, vinthu vyose ni vyamachitiko kwa imwe. Sezganiko nkhombo iyi kwa ine. Ndipouli, icho nkhukhumba ine chara, kweni icho imwe mukukhumba.” * (Mrk. 14:36) Yesu, Mwana wa Chiuta, wakajiyuyura lekani wakalomba Yehova kuti wamovwire. Ntheura Ŵasambiri ŵake nawo ŵakasambira kujiyuyura na kuthemba chomene Chiuta.

8 Kasi para mukulomba, ŵana ŵinu ŵakusambirapo vichi? Para mukulomba mwakujiyuyura, ŵana ŵinu ŵasambirenge kugomezga Yehova. Ana uyo wakukhala ku Brazil, wakati: “Ŵapapi ŵane ŵakagomezganga chomene Yehova. Mwachiyelezgero, apo abuya ŵakalwaranga, ŵapapi ŵane ŵakalombanga Yehova kuti waŵawovwire kuzizipizga kweniso kusankha mwamahara vyakuchita. Nanga ni para vinthu vyasuzga chomene, ŵakaphaliranga Yehova masuzgo ghawo. Nane nkhasambira kugomezga Yehova.” Para mukulomba na ŵana ŵinu, lekani kulombera iwo pera. Lombani kwa Yehova ivyo imwe mukukhumba kuti wamovwirani. Panji mungalomba kuti Yehova wamovwirani kuŵa na chikanga kupempha bwana winu kuti wamuzomerezgani kuluta ku ungano, kupharazgira ŵazengezgani ŵinu, panji kuti wamovwirani pa vinthu vinyake. Para mukujiyuyura na kuthemba chomene Chiuta, ŵana ŵinu nawo ŵasambirenge kugomezga Yehova.

9. (a) Kasi Yesu wakasambizga wuli ŵasambiri ŵake kuti ŵaŵe ŵakujiyuyura na kuteŵetera ŵanji? (b) Usange muli na mzimu wakuteŵetera ŵanji, kasi ŵana ŵinu ŵangasambirako vichi?

9 Ivyo Yesu wakayowoyanga na kuchita vikawovwira ŵasambiri ŵake kuti ŵaŵe ŵakujiyuyura. (Ŵazgani Luka 22:27.) Yesu wakasambizga ŵapositole ŵake kuti ŵajipelekenge pakuteŵetera Yehova na Ŵakhristu ŵanyawo. Usange mukujipeleka kuteŵetera Yehova, ŵana ŵinu nawo ndimo ŵachitirenge. Mudumbu Debe, uyo wali na ŵana ŵaŵiri, wakati: “Nkhuchita sanji yayi para afumu ŵane ŵakupatura nyengo kuti ŵachite milimo ya mpingo nga mulara. Nyengo zose afumu ŵane ŵakovwira mbumba yithu para yikukhumbikwira wovwiri.” (1 Tim. 3:4, 5) Pranasi mfumu wa Debe, wakati: “Ŵana ŵithu nawo ŵakasambira kuŵa na mtima wakujipeleka, mwakuti ŵakawovwirangapo pa milimo iyo yikuchitika pa maungano gha dera. Ŵakakondwanga para ŵakuchita milimo iyi ndipo ŵakaŵa na ŵabwezi ŵanandi. Pasono, tose mu mbumba yithu tikuchita uteŵeti wanyengozose.” Para ndimwe ŵakujiyuyura ndipo muli na mzimu wakuteŵetera ŵanji, ŵana ŵinu nawo ŵasambirenge kuteŵetera ŵanji.

CHITANI MWAMAHARA

10. Kasi Yesu wakalongora wuli mahara mzinda ukati wiza kwa iyo?

10 Yesu wakamanyanga mitima ya ŵanthu, ntheura wakachitanga vinthu mwamahara. Nyengo yinyake, ŵanthu ŵanyake ku Galileya ŵakalongora nga ŵakukhumba kuŵa ŵalondezgi ŵake. (Yoh. 6:22-24) Yesu wakamanya ivyo vikaŵa mu mtima wawo kuti ŵakupenja kupulika mazgu gha Chiuta yayi, kweni ŵakupenja waka chakurya. (Yoh. 2:25) Yesu wakamanya suzgo lawo, ndipo wakaŵasambizga kuti ŵamanye icho ntchakuzirwa.—Ŵazgani Yohane 6:25-27.

Kasi ŵana ŵinu ŵakutemwa kupharazga? (Wonani ndime 11)

11. (a) Kasi mungamanya wuli kuti ŵana ŵinu ŵakukondwa na ntchito ya kupharazga? (b) Kasi mungachita wuli kuti ntchito ya kupharazga yiŵe yakunozga kwa ŵana ŵinu?

11 Nangauli mungamanya yayi ivyo vili mu mitima ya ŵana ŵinu, kweni mungamanya umo ŵana ŵinu ŵakuwonera ntchito ya kupharazga. Ŵapapi ŵanandi para ŵakupharazga na ŵana ŵawo, ŵakupumurapo pachoko waka kuti ŵataye kanthu mu mulomo. Panyengo iyi mungamanya icho ŵana ŵinu ŵakuzirwiska chomene, kupharazga panji kupumura. Nyengo zose mupharazgenge na ŵana ŵinu, ndipo ŵawovwirani kumanya kuti mulimo wa kupharazga ngwakuzirwa.

12. (a) Kasi Yesu wakalongora wuli kuti wali na mahara? (b) Chifukwa wuli chenjezgo la Yesu likaŵa la pa nyengo yake?

12 Yesu wakalongoraso kuti wali na mahara mu nthowa yinyake. Iyo wakamanyanga vinthu ivyo vingapangiska kuti munthu wachite kwananga. Mwachiyelezgero, ŵasambiri ŵake ŵakamanyanga waka kuti uzaghali nguheni, kweni ŵakamanyanga yayi ivyo vingapangiska munthu kuti wachite uzaghali. Ntheura Yesu wakaŵachenjezga za vinthu ivi, wakati: “Waliyose uyo wakulutilira kulaŵiska mwanakazi na kuŵa nayo na khumbiro, wachita nayo kale uleŵi mu mtima wake. Sono usange jiso lako lamalyero likukukhuŵazga, ulikozombole na kulitaya.” (Mat. 5:27-29) Chenjezgo ili likaŵa la pa nyengo yake kwa Ŵakhristu wose awo ŵakakhalanga mu ufumu wa Ŵaroma. Munthu munyake wakulemba mdauko wakalongosora maseŵera agho ŵanthu ŵa ku Roma ŵakatemwanga. Wakati ŵanthu ŵakatemwanga kuwonelera na kutegherezga vinthu vyaunyankhasi, nakuti ŵakavihayanga chomene. Yesu wakalongora chitemwa na mahara pakuchenjezga ŵasambiri ŵake za vinthu ivyo vingaŵatondeska kulutilira kuŵa paubwezi na Chiuta.

13, 14. Kasi mungawovwira wuli ŵana ŵinu kusankha vyakusanguluska viwemi?

13 Mahara ghangamovwirani kuti muvikilire ŵana ŵinu ku vinthu ivyo vingananga ubwezi wawo na Yehova. Mazuŵa ghano, ŵana ŵakwamba kuwonelera vinthu vyamuziro ŵachali ŵachoko chomene. Ŵakhristu ŵakusambizga ŵana ŵawo kuti ŵangawoneleranga chara vyakusanguluska viheni. Ŵapapi ŵangawovwira makora ŵana ŵawo para ŵamanya ivyo vikukopa ŵana kuti ŵambe kuwonelera vinthu vyamuziro. Ŵangajifumba kuti: ‘Kasi ntchivichi chingakopa ŵana ŵane kuti ŵambe kuwonelera vinthu vyamuziro? Kasi ŵakumanya uheni wakuwonelera vinthu ivi? Kasi ŵana ŵane ŵanganiphalira usange ŵakumana na chiyezgo chakuwonelera vinthu vyamuziro?’ Nanga ŵana ŵangaŵa ŵanichi chomene, ŵaphalirani kuti: “Usange ŵanyinu ŵakumunyengelerani kuti muwonelere vinthu vyamuziro, chonde niphalirani. Kopa yayi kunimanyiska, nimovwiraninge.”

14 Ŵapapi ŵakweneraso kulongora mahara para ŵakusankha vyakusanguluska. Pranasi wakati: “Kanandi ŵana ŵakutemwa sumu, mabuku, panji mafilimu agho ise taŵapapi tikutemwa. Nangauli ŵana tingaŵasambizga vinthu vinandi, kweni iwo ŵakutolera ivyo ise tikuchita.” Ntheura usange ŵana ŵinu ŵakumuwonani mukusankha vyakusanguluska viwemi, nawo ndimo ŵachitirenge.—Rom. 2:21-24.

YEHOVA WAMOVWIRANINGE

15, 16. (a) Kasi mukumanya wuli kuti Chiuta wamovwiraninge kusambizga ŵana ŵinu? (b) Kasi mu nkhani yakulondezgapo tizamudumbiskana vichi?

15 Kasi Yehova wakachita wuli Manowa wati wapempha wovwiri wa umo wangalelera mwana wake? Baibolo likuti: ‘Chiuta waunenesko wakamupulika Manowa.’ (Ŵeru. 13:9) Ŵapapi, manyani kuti namwe Yehova wamovwiraninge. Wapulikenge malurombo ghinu na kumovwirani umo mungalelera ŵana ŵinu. Ŵana ŵinu mungaŵasambizga makora para mukulongora chitemwa, mahara, ndiposo kujiyuyura.

16 Mu nkhani iyi tawona umo Yehova wakovwilira ŵapapi kuti ŵasambizge makora ŵana ŵawo. Yehova wakovwiraso ŵapapi umo ŵangasambizgira ŵawukirano. Mu nkhani yakulondezgapo tizamudumbiskana umo ŵapapi ŵangalongolera chitemwa, kujiyuyura, ndiposo mahara apo ŵakusambizga ŵawukirano kuteŵetera Yehova.

^ ndime 5 Mu Baibolo, mazgu ghakuti kulanga ghakung’anamura kulongozga mwachitemwa, kusambizga, kunyoloska vinthu, ndiposo kupeleka chilango munthowa yakwenelera.

^ ndime 7 Buku linyake likuti: “Mu nyengo ya Yesu, mazgu ghakuti, ‘abbā,ʼ chomene ghakayowoyanga za chitemwa na ntchindi izo ŵana ŵakalongoranga ku ŵapapi ŵawo.”