Para ndise tikupangiska masuzgo ndikuti mbwe tiliso na mazaza ghakuchepeskako.

Kasi ŵanthu ŵakupangiska wuli masuzgo ghakulondezgapo agha?

• Nkhaza.

  Wupu wa World Health Organization (WHO) ukusachizga kuti munthu yumoza pa ŵanthu ŵanayi ŵaliwose ŵali kumuchitirapo nkhaza apo wakaŵa mwana. Ndipo mwanakazi yumoza pa ŵatatu ŵaliwose wakuŵa kuti wali kutimbikapo panji kumuchitira vyamuziro.

• Nyifwa.

  Lipoti linyake likuti: “Mu 2016 ŵanthu pafupifupi 477,000 ŵakakomeka pa charu chose chapasi chifukwa cha uchigeŵenga. Pa chiŵerengero ichi, ŵanthu 180,000 ni awo ŵakwenera kuti ŵakakomeka chifukwa cha nkhondo kweniso vivulupi vinyake ivyo vikachitika mu chaka ichi.”​—World Health Statistics 2018.

• Ulwari.

  Fran Smith wakalemba kuti: “Ŵanthu ŵakujumpha 1 biliyoni ŵakukhweŵa hona, ndipo hona ndimoza mwa vinthu 5 ivyo vikukoma chomene ŵanthu. Hona likwambiska matenda ghanyake nga ni nthenda ya mtima, sitiroku, matenda gha m’maphapu, nthenda ya kubanika kweniso kansa.”​—National Geographic magazine.

• Sankho.

  Dokotala munyake zina lake Jay Watts wakati: “Ŵanthu ŵakusankhana chifukwa cha ukavu, mtundu, chifukwa chakuti munthu ni mwanalume panji mwanakazi na vinyake. Ndipo sankho likupangiska kuti ŵanthu ŵanandi ŵasuzgikenge maghanoghano.”

  MANYANI VINANDI

  Wonelerani vidiyo ya mutu wakuti Chifukwa Wuli Chiuta Wakalenga Charu? pa jw.org.

Masuzgo ghanandi agho tikusangana nagho ŵakupangiska mbanthu.

Ghanandi mwa masuzgo agho taŵanthu tikusangana nagho ghakwiza chifukwa cha maboma agho ghakuwusa uheni. Maboma ghakukandilizga ŵanthu nangauli ghakuti ghakuŵateŵetera.

Baibolo likuti: “Munthu wakuwusa munyake na kumupweteka.”​—MUPHARAZGI 8:9.

Masuzgo ghangachepa.

Fundo za mu Baibolo zikutovwira kuti tikhalenge umoyo uwemi kweniso kuti tiŵenge pa mtende na ŵanyithu.

“Mtima wakuzikira mbumoyo wa thupi, kweni sanji nkhuvunda kwa viwangwa.”​—ZINTHARIKA 14:30.

“Wuskaniko kwa imwe mtima wa thinkho, ukali, kutukutwa, kukolomoka, na kayowoyero kaheni, pamoza na uheni wose.”—ŴAEFESO 4:31.