NE SASALE atu a Iosefa i se auala pouli, kae ko ‵fonu eiloa tena foitino i ana tau‵ta i te faiga o ana galuega ‵mafa i lalo i te koga ‵vela ‵ki. A te la i Aikupito ko pelā eiloa me se ogaumu telā e tafu ne ia te falepuipui mai tua. E foliga mai me ko iloa ‵lei ne ia a puliki mo ma‵faga i ‵pui takitasi o te fale tenā. Ko fai eiloa te koga tenā mo fai tena fale. E tonu, ko lauiloa foki a ia i loto i konā. Kae e tiga eiloa te feitu tenā, a ia se pagota.

E se taumate, ne mafaufau faeloa tou tagata ki tena olaga i koga maugā fatufatua i Hepelona, te koga telā ne tausi ei ne ia a te lafu a tena tamana! Kāti ko 17 ana tausaga i te taimi ne tuku atu ei ne tena tamana ko Iakopo se galuega ke fai ne ia, mai i te ugaatuga ke fanatu ki se koga telā e sefululua maila (km) te ‵mao mai i te lotou fale. A te saolotoga tenā ne maua ne ia se mea telā ko galo atu nei i a ia. Ne maua ne ana taina te loto kaisano mo te fia tamate ki a Iosefa, tenā ne ‵togi atu ei ne latou a ia e pelā me se pologa. Ne avatu a ia ki lalo i Aikupito, telā ne galue muamua a ia i te kaufale o te ofisa Aikupito ko Potifala. Ne talitonu katoatoa te pule o Iosefa ki a ia ke oko eiloa ki te taimi ne ‵pei a ia ki te falepuipui * tenei, ona ko ‵losiga ‵se me ne pukemalo ne ia te avaga a Potifala.—Kenese, mataupu e 37, 39.

Ko ‵tusa nei mo te 28 a tausaga o Iosefa talu mai te taimi o tena nofo pologa mō se sefulu tausaga ko ‵teka. Ne ‵kese ‵ki a mea ko ‵tupu mo te mea telā ne mafaufau a ia ki ei. E mata, e mafai o fakasaoloto a ia mai i te koga tenā? E mata, ka toe fetaui a ia mo tena tamana pele telā ko matua mo tena taina foliki ko Peniamina? E mata, e fia te leva ka nofo a ia i te koga tenā?

E mata, kai maua ne koe se lagonaga penei mo Iosefa? I nisi taimi e ‵kese ‵mao eiloa a mea e ‵tupu ki tou olaga mo mea kolā ne mafaufau koe ki ei i te taimi koi foliki ei koe. E tonu, a fakalavelave kolā e fe‵paki mo tatou e mafai o foliga mai me e se mafai o gata atu, kae e seai eiloa se auala ke sao kea‵tea mai i ei. Ke onoono aka tatou me ne a mea e mafai o tauloto ne tatou mai i te fakatuanaki o Iosefa.

E iloa ‵lei ne Iosefa me e se mafai ne tena Atua ko Ieova o tiakina a ia, tela la, e mautinoa eiloa me ne fesoasoani malosi atu a te iloaga tenei ki tou tagata ke kufaki i taimi konā. Ke oko foki eiloa ki loto i te falepuipui, ne fakamanuia eiloa a Iosefa ne Ieova. E fai mai penei te tala: “Ka ko te Aliki [Ieova] ne fakatasi eiloa ki a Iosefa, kae fakamanuia atu foki ki a ia. Tela la, a te tino tausi pagota ne fiafia eiloa ki a Iosefa.” (Kenese 39:21-23) A te tumau o Iosefa i te galue ‵mafa, e tuku atu ei ne ia se mea ke fakamanuia ne te Atua. Ko se faka‵tau eiloa i te fakamafanafana ke iloa atu me i a Ieova e fakatasi atu faeloa ki a ia!

E mata, ne talia ne Ieova ke tumau a Iosefa i loto i te falepuipui? Kāti ne nofo sāle a Iosefa o mafaufau ki te tali ki ei, kae ne tumau loa a ia i te tuku atu o te mea tenā ki te Atua e auala i te ‵talo. E pelā mo mea kolā e masani o ‵tupu, ne maua ne ia te tali i se auala seki fakamoemoegina. I te aso e tasi, ne logoa valevale te falepuipui i te okoatuga o pagota ‵fou e tokolua—ko tino ga‵lue a Falao. E tokotasi ko te tino pule i te faka‵fete falaoa; kae ko te suā tino ko te tino fakatoka uaina.—Kenese 40:1-3.

A te pule o tino tausi ne ‵tofi ne ia a Iosefa ke pule  atu ki te avā tagata konā. * I te po e tasi ne fai lā moemiti fakaofoofogia. I te laveaga ne Iosefa lāua i te taeao, ne iloa ne ia me e isi se mea e ‵mafa i lā mafaufau. Ne fesili atu a ia: “Ai a e mata fanoa‵noa ei koulua i te aso nei?” (Kenese 40:3-7) Kāti ko ana uiga alofa, ne maua ei ne lāua a te loto tali‵tonu ke fakaasi atu ki a ia a lā fakalavelave. E se iloa ne Iosefa, me ka ‵fuli tena olaga ne te sau‵talaga tenā. Moi ne seki fakaasi atu ne Iosefa a uiga a‵lofa ki a lāua konei, e mata, ne mafai o isi se sau‵talaga ne fai ne latou? A tena filifiliga e fai foki ei ke mafau‵fau ifo tatou penei, ‘E mata, e lavea toku alofa ki te Atua i te auala e fakaasi atu ei toku alofa ki nisi tino?’

Ne fakamatala atu ne te tokolua tāgata konei me ne ‵mafa ‵ki lā mafaufau ki uiga o lā moemiti—kae e seai foki se tino e mafai o fakamatala atu ki a lāua. Ne tali‵tonu kae fakalago‵lago malosi te kau Aikupito ki te tino telā e mafai o fakamatala ne ia a uiga o moemiti. E se iloa ne tagata tokolua konei me i lā moemiti ne aumai mai te Atua o Iosefa, telā ko Ieova. Kae ne iloa ne Iosefa. Ne fakamautinoa atu ne ia ki a lāua: “Ko te Atua e tuku mai ne ia te poto i fakamatalaga o miti. Fakamatala mai o lua miti.” (Kenese 40:8) Ke oko mai nei koi tāua eiloa a pati konei a Iosefa ki tino a‵koga katoa i te Tusi Tapu. Se mea fakafanoanoa me seki fakaasi mai ne tino lotu katoa a te vaegā loto maulalo penā. E manakogina ke tapale kea‵tea i a tatou a mafaufauga fakamata‵mata kae ke fakalagolago atu ki te Atua mō fakamatalaga ‵tonu mai i tena muna.—1 Tesalonia 2:13; Iakopo 4:6.

Ne mua o fakamatala atu a te tagata fakatoka uaina. Ne fakamatala atu ne ia ki a Iosefa tena moemiti e uiga ki te lakau ko te vine mo ana kaula e tolu, kolā ko ‵fua ‵gali mai aka loa i ei a fuagā vine. Ko ‵pala a vine, tenā ne ‵kumi ei ne te tagata fakatoka uaina a sua ki loto i te ipu a te Falao. Fakafetai ki a Ieova me ne iloa ne Iosefa a te uiga o te moemiti. Ne fakamatala atu ne ia ki te tagata fakatoka uaina me i kaula e tolu e fakasino atu ki aso e tolu; ka toe fakafoki atu ne te Falao tena tino fakatoka uaina ki tena tofiga mua. Ko lavea atu eiloa a te mata fiafia o te tino fakatoka uaina, kae ne fai atu ei a Iosefa: “Fakamolemole, masaua mai au māfai ko fanofano ‵lei tou olaga i tau galuega, kae masaua o taku atu toku igoa ki te tupu.” Ne fakamatala atu ne Iosefa me ne pukemālō mai a ia mai tena fale kae oti aka ‵pei atu ei ki te falepuipui e aunoa mo se mea ‵se ne fai ne ia.—Kenese 40:9-15.

Ona ko te tala fakafiafia telā ne maua ne te tino fakatoka uaina, ne fai atu foki te tino faka‵fete falaoa ki a Iosefa ke fakamatala aka tena moemiti, me ne lavea ne ia a kete falaoa e tolu kae ko manueva e ‵kai i te kete e tasi, telā ne tuku atu i luga i tena ulu. Ne maua foki ne Iosefa a te tali ki te mea tenei. Kae e sē se tala fakafiafia ki te tino faka‵fete falaoa. Ne fai atu a Iosefa: “Tenei te uiga o tau miti: a kete konā e tolu ko aso e tolu. Toe tolu mai nei aso kae ka ‵tala koe ne te tupu,  kae ave o kati tou ua! Ka fakatautau ne ia tou foitino i se lakau kae ka ‵mai a manu eva o kai ou ‵kano.” (Kenese 40:16-19) E pelā eiloa mo tavini fakamaoni katoa a te Atua, ne loto toa eiloa a Iosefa o fakamatala atu a fekau mai i te Atua, ko te tala ‵lei mo te fakamasinoga i aso mai mua.—Isaia 61:2.

E tolu aso mai tua ifo, kae taunu ei a pati a Iosefa. Ne fai te ‵kaiga o te aso fanau o Falao—se faifaiga telā e se masani o fai ne tino o te Atua i taimi o te Tusi Tapu—kae ne faka‵pula atu ne ia a te fakamasinoga telā ka fai atu ki ana tavini konā e tokolua. Ne tamate a te tino faka‵fete falaoa, e pelā eiloa mo fakamatalaga a Iosefa, kae ko te tino fakatoka uaina ne toe fakafoki atu ki tena tulaga mua. E fakafanoanoa me ne seki fakatāua ne te tagata fakatoka uaina sē loto fakafetai tenā, a mea katoa e uiga ki a Iosefa.—Kenese 40:20-23.

Ko lua tausaga ko ‵teka atu. (Kenese 41:1) Ke fakaataata i ‵tou mafaufau a te sē fiafia o Iosefa! E se taumate ne ma‵luga ‵ki ana fakamoemoega i te taimi ne fakaasi atu ei ne Ieova ki a ia a uiga o moemiti o te tino fakatoka uaina mo te tino faka‵fete falaoa. Mai tua ifo o te mea tenā ne tupu, kāti ne ala aka a Iosefa i tafataeao katoa mo te fakamoemoega me ka fakasaoloto a ia—kae i lō te fai penā, ne tumau loa a ia i te fai o galuega masani i loto i te falepuipui, e aunoa mo se mafuliga. Kāti ne fai eiloa a tausaga e lua konā mo toe taimi faiga‵ta ne kufaki i ei a Iosefa. Kae i lō te fulitua atu, ne tumau eiloa tou tagata i te talitonu ki tena Atua, ko Ieova. I lō te loto vāivāi ne tumau eiloa tou tagata i te lotomau, kae ne momea aka eiloa tena malosi i taimi faiga‵ta konā.—Iakopo 1:4.

I vaegā taimi faiga‵ta penei, ko oi eiloa te tino i a tatou e se manako ke fakamalosi aka tena kufaki? Ko te mea ke fakafesagai atu ki fakaosoosoga tumau, e manakogina ne tatou a te loto malosi, kufaki mo te filemu tonu telā e maua fua mai i te Atua. E pelā mo ana mea ne fai ki a Iosefa, e mafai foki o fesoasoani mai a ia ke ‵teke atu ki te loto vāivāi kae ke tumau i te ‵piki ‵mau ki te ‵tou fakamoemoega.—Loma 12:12; 15:13.

Ne puli i te tagata fakatoka uaina a Iosefa, kae e se mafai o fai penā a Ieova. I te po e tasi ne fai ne ia a te Falao ke fai ana moemiti fakaofoofogia e lua. I te moemiti muamua, ne lavea ne ia a pulumakau puta‵puta e fitu e ‵tu mai i tafa o te Vaitafe o te Naila, kae mai tua ifo ko pulumakau pa‵ka e fitu. Ne kai ne pulumakau pa‵ka a pulumakau puta‵puta. Fakamuli ifo, ne toe moemiti foki te Falao me ne lavea ne ia a fuaga saito ‵gali. Kae ne ola aka foki a te suā fitu fuaga saito, ne agi ne te matagi kae folo ei a fuaga saito putaputa ne fuaga saito pa‵ka. I te alaakaga a te Falao i te tafataeao, ne ‵mafa tena mafaufau i ana moemiti, telā ne kalaga atu ei a ia ki ana tagata ‵poto mo tino fakataulaitu ke fakamatala aka ana moemiti. Kae e seai eiloa se tino ne maua ne ia o fakamatala. (Kenese 41:1-8) E se iloa tonu ne tatou me e isi ne olotou fakamatalaga ne fai io me ne fai ne latou a fakamatalaga kese‵kese kolā e se fetaui ‵tonu. Ne mafatia valevale a te Falao—tenei eiloa te taimi ne ‵mafa tena mafaufau ki uiga o ana moemiti.

I te taimi tenā ne masaua ne te tino fakatoka uaina a Iosefa! Ne masei tena loto lagona, tenā ne fakamatala atu ei ne ia ki te Falao e uiga ki mea fakaofoofogia ne fai ne te tamataene tenei, i se lua tausaga ko ‵teka i te falepuipui kae ne ‵tonu katoa ana fakamatalaga ki lā moemiti, mo te tino faka‵fete falaoa. I te taimi foki eiloa tenā, ne uga fakavave atu te fekau a te Falao ki a Iosefa ke vau mai i te falepuipui.—Kenese 41:9-13.

Mafaufau ki lagonaga o Iosefa i te taimi ne oko atu ei a te avefekau a te Falao mo te fekau ‵malu. Ne fai faka‵lei ana gatu kae ‵vele faka‵lei foki a lauulu katoa i tena ulu, me tenā eiloa te tuu a tino Aikupito. E mautinoa me ne ‵talo atu a ia mo te loto kātoa ki a Ieova ke fakamanuia atu tena fakasau‵talaga tenei! E seki leva, kae ne oko atu a ia ki te koga fai fono i te palesi, kae tu atu i mua o te Falao. E fai‵tau tatou: “Muna a te tupu ki a ia penei, “E isi saku miti ne fai kae seai se tino e mafai ne ia o fakamatala tena uiga. Au e logo i a koe e poto i te fakamatalaga o uiga o miti.” Ne toe fakaasi atu i te tali a Iosefa tena loto maulalo mo te fakatuanaki ki tena Atua, penei, “Tou ‵malu, e seai se mea e mafai ne au, ko te Atua e fakaasi mai ne ia.”—Kenese 41:14-16.

E alofa a Ieova ki tino loto mau‵lalo kae fakamaoni, tela la, e se tioa eiloa o tuku atu ne ia a fakamatalaga o moemiti ki a Iosefa kae ‵funa mai ne ia i tāgata ‵poto mo tino fakataulaitu. Ne fakamatala atu ne Iosefa me ne ‵pau eiloa a uiga o te avā moemiti konā. Mai te ‵toe takuatuga o te fekau, ne fakamautinoa atu ne Ieova me i te fakalavelave tenā se mea telā ko “oti ne fakamoe”—me ka tupu eiloa. E fakasino atu a pulumakau puta‵puta mo fuaga saito ‵gali ki te fitu tausaga ka maumea ei a Aikupito, kae ko te suā fitu pulumakau pa‵ka mo fuaga saito pa‵ka e fakaata mai ei a te fitu tausaga mai tua ifo telā ka tupu ei a te oge mea‵kai. Ka  ‵fulu faka‵ma ne te oge mea‵kai a te maumea o te laukele.—Kenese 41:25-32.

Ne lavea ne te Falao me ne ‵tonu a fakamatalaga a Iosefa. Kae ne a mea ka fai? Ne fakaasi atu ne Iosefa a te suā aofaga ke faka‵lei ei te mea tenā. Ne manakogina ne te Falao ke ‵sala aka se tagata telā e fakamaoni kae “poto,” ke onoono atu o tausi faka‵lei a mea kolā e ‵toe i te taimi koi maumea ei te laukele, kae fakasoa atu foki ki tino kolā e ma‵nako ki ei i te taimi o te oge. (Kenese 41:33-36) A te poto o Iosefa ne fai ei ke fetaui ‵lei a ia mō te galuega tenā, kae ne seki fakamaluga aka ne ia a ia eiloa. A tena loto maulalo ne fai ei tou tagata ke se oso vave atu ki te tulaga tenā; ko tena fakatuanaki ne fai ei ke se fakatāua ne ia. Kafai e fakatuanaki tonu tatou ki a Ieova, ka fai ei ke se ‵sala atu tatou ki tulaga ma‵luga io me fakamaluga aka ne tatou a tatou eiloa. E ola filemu eiloa tatou māfai e tuku atu ne tatou a fakalavelave ki a ia!

Ne lavea ne te Falao mo ana tavini katoa a te ‵tonu o te aofaga a Iosefa. Ne fakaasi atu ne te tupu me ko te ‵mana o te Atua o Iosefa ne fai ne ia ke ‵tonu ana fakamatalaga. Ne fai atu a ia ki ana tavini i te koga fai fono ‵malu: “Kāti la ko Iosefa eiloa te tino e ‵tau ki te ‵tofi tenā, me se tagata e i a ia te agaga o te Atua.” Ne fai atu a ia ki a Iosefa, “Ko oti ne fakaasi atu ne te Atua ki a koe a mea katoa konei ne faipati mai ne koe, tela la, kāti e seai eiloa se tino e sili atu tena malamalama mo tena kilo ‵mao i lō koe. Ka fai koe ne au ke pule i luga i toku fenua, kae ka faka‵logo atu foki ki a koe a tino katoa o toku fenua. E seai eiloa se pule e maluga atu i tau pule, na ko au fua eiloa.”—Kenese 41:38-41.

Ne tausi eiloa a te Falao ki ana pati. Ne fakapei fakavave a Iosefa ki gatu lino ‵gali. Ne tuku atu ne te Falao ki tou tagata a te malele aulo, te mama, te kaliota fakatupu mo te taliaga ke faimalaga atu i te fenua kātoa kae ke fakataunu foki tena aofaga. (Kenese 41:42-44) I loto fua i se aso e tasi ne fanatu a Iosefa mai te falepuipui ki te palesi. Ne ala a ia e pelā me se pagota, kae nei ko nofo atu i te tulaga pule telā ko te tokolua ki te Falao. E manino ‵lei me ne tauigina a ia ona ko tena fakatuanaki ki a Ieova te Atua! E lavea ‵lei eiloa ne Ieova a faifaiga sē fakamaoni kolā ne logo‵mae i ei tena tavini i te fia o tausaga. Ne faka‵lei aka eiloa ne Ia a fakalavelave konā i te taimi tonu mo te auala tonu. Ne seki mafaufau fua a Ieova ke faka‵tonu aka a mea ma‵sei katoa kolā ne fai ki a Iosefa, kae ne kilo atu foki a ia ki te olaga o te fenua o Isalaelu i aso fakamuli. Ka lavea atu ne tatou a te mea tenā i te mataupu mai mua i mataupu fakasolo konei.

Kafai e fepaki koe mo tulaga faiga‵ta, kāti ko faifaiga sē fakamaoni i te fia o tausaga, ke sa loto vāivāi. Ke masaua a Iosefa. Ne seki galo atu eiloa i tou tagata a te loto alofa, te loto maulalo, tena kufaki mo tena fakatuanaki, kae ne tuku atu kātoa ne ia se avanoaga ‵lei ke fakamanuia a ia ne Ieova.