KUNYAMO wo 1963, keteke 28 yosãi Yenyenye, usongui umue kofeka yo ko Amerika o tukuiwa hati, Martin Luther King, Jr., vohundo yaye a linga wa popia hati: “Ndi kuete onjoi yimue.” Poku tukula olondaka viaco, wa situlula elavoko lionjoi yaye okuti, eteke limue omanu ka va ka kuata vali olonepele. Ndaño okuti olondaka viaco wa vi tiamisila komanu va kala kofeka yo Amerika, pole, onjoi yaco ya nena atatahãyi komanu vokolofeka vialua.

Keteke 20 kosãi ya Kuvala yunyamo wo 1963, noke yolosãi vitatu tunde eci King a linga ohundo yaye, ci pitahãla 100 kolofeka, via tava ukanda woku malako olonepele viosi via kova, wa sonehĩwa locisoko colo Nações Unidas. Pole, omanu vakuavo veya oku tava noke. Ovina viaco via vetiya omanu oku lipula ndoco: Onima yipi yeyililako?

Keteke 21, kosãi Yelombo yunyamo wo 2012, Usonehi wa Velapo wocisoko co O.N.U, Ban Ki-moon, wa popia hati: “Kuli ovina vialua vi kuatisa oku yuvula olonepele viakova, kuenda ungangala pokati komanu. Ndaño okuti kuli ovihandeleko viaco, pole olonepele via siata oku kokela ohali komanu valua voluali luosi.”

Ndaño okuti kolofeka vimue omanu va siata oku likolisilako oco va maleko olonepele, pole, va siata oku lipula ndoco: Kuli hẽ ovina vi pondola oku malako olonepele vi sangiwa pokati komanu? Omanu vamue va sima okuti, oku yuvula olonepele viakova, oyo onjila ya velapo yi va kuatisa oku malako olonepele. Momo lie? Momo olonepele vi pondola oku vetiya omanu oku kangisa vana ka vapokola kovihandeleko. Olonepele vi limbukiwila kovisimĩlo viomanu kuenda ka ca lelukile oku yuvula ovisimĩlo viaco.

Oku seteka oku malako olonepele hayoko lika onjila ya velapo, pole, oku ci linga, ci kuatisa omanu oku pongolola ovisimĩlo ka via sungulukile va kuetele vakuavo. Citava hẽ oku malako olonepele viapata? Ci lingiwa ndati? Oku kũlĩhĩsa ulandu womuenyo womanu vana okuti kosimbu va kuata olonopele, ka ci tu kuatisa lika oku kũlĩha ndomo va linga apongoloko, pole, ci tu kuatisavo oku kuama ongangu yavo.

Manji umue o tukuiwa hati Linda wa popia hati: Nda citiwila kofeka yo Afrika do Sul. Omanu va tekãva nda va tendele ndu okuti ka va kuete esilivilo, momo ka va lilongisile kosikola, ka va koleliwa, kuenda va sesamẽla lika oku talavayela ovindele. Noke, nda fetikavo oku kuata olonepele kuenje, sia limbukile okuti nda kuata ovisimĩlo viaco. Pole, eci nda fetika oku lilongisa Embimbiliya nda yuvula ovisimĩlo viaco. Nda lilongisa okuti, “Yehova ka kuete ocame” kuenda ka velisapo ekova liomunu ale elimi a vangula, pole, wa velisapo ovisimĩlo viutima. (Ovilinga 10:34, 35; Olosapo 17:3) Olondaka vi sangiwa keliwulu lia Va Filipoi 2:3, via ndi kuatisa oku limbuka okuti, ndi sukila oku velisapo vakuetu kuenda oku yuwula olonepele. Oku kapako olonumbi Viembimbiliya, ca ndi kuatisa oku velisapo olonjongole via vakuetu ndaño okuti va kuete akova a litepa. Cilo si kuete vali olonepele.

Manji umue o tukuiwa hati Michael, wa popia hati: Nda kulila kimbo limue okuti kua kala ovindele vialua vio ko Australia, kuenda nda kuatela olonepele omanu vo ko Asia ca piãla enene omanu vo ko Shina. Osimbu nda kala oku endisa ekãlu, nda nda mola omunu umue wo ko Asia ndi petamisa ocindalasa cekãlu liange kuenje ndu sapuila ndoco: “Kuende konjo!” Pole, eci nda fetika oku lilongisa Embimbiliya, nda fetika oku tenda omanu ndomo Yohova a va tenda. Ndaño okuti omanu va litepa pole, Yehova o sole omanu vosi. Ocisola caco, ca vetiya utima wange kuenje, nda liwekapo oku kuata olonepele. Apongoloko nda linga a ndi komohĩsa calua. Cilo, ndi kuete ukamba lomanu va tunda kolofeka viosi, kuenda ndi kuete esanju lialua.

Manji umue o tukuiwa hati Sandra wa popia hati: Ina yange wa citiwila kimbo lio Umunede kolupale luo Delta State kofeka yo Nigeria. Epata lia isia yange, vo kolupale luo Edo State kuenda va vangula elimi lio Esan. Omo liolonepe via kala pokati kavo, ina yange wa lambaliwa toke eci a fa. Kuenje nda nolelepo okuti, lalimue eteke ndi linga ukamba lomanu va vangula elimi lio Esan ale oku kuela omunu umue wo kolupale luo Edo State. Pole, eci nda fetika oku lilongisa Embimbiliya, nda kuata ovisimĩlo via sunguluka. Momo Embimbiliya li popia okuti, Suku ka kuete ocame, kuenda, omunu wosi u sumbila, u sungulukila. Momo lie ndi kuetele ocame omanu vana va vangula alimi akuavo? Omo liaco, nda pongolola ovisimĩlo viange, kuenje nda fetika oku kuata ombembua lepata lia isia yange. Oku kapako olonumbi Viembimbiliya, ca ndi kuatisa oku kuata esanju kuenda ombembua yovutima. Ovina viaco via siatavo oku ndi kuatisa oku kuata ukamba lomanu vosi ndaño okuti va vangula alimi a litepa. Cilo ulume nda kuela wa tunda pi? Wa tunda ko lupale luo Edo State kuenda ovangula elimi lio Esan!

Momo lie Embimbiliya li kuetele unene woku kuatisa omanu va kuete olonepele? Momo Embimbiliya Ondaka ya Suku. Olio li kuete unene woku pongolola ovisimĩlo viomanu. Embimbiliya li lekisavo ovina tu sukila oku linga, oco tu yuvule olonepele.

Ndaño okuti ukũlĩhĩso u sangiwa Vembimbiliya u tu kuatisa oku lava ovisimĩlo vietu, pole, kuli ovina vivali vi tu vetiya oku kuata olonepele. Catete, ekandu kuenda ekambo lioku lipua. Embimbiliya li popia hati: “ka kuli omunu ka lueya.” (1 Olosoma 8:46) Olonjanja vimue nda tu liyaka lovitangi tu kuata ovisimĩlo ndevi viupostolo Paulu wa popia hati: ‘Eci ndi yongola oku linga ciwa, cĩvi ceci.’ (Va Roma 7:21) Omo okuti ka tua lipuile, olonjanja vimue tu kuata “ovisimĩlo ka via sungulukile” vi tu vetiya oku kuata olonepele.—Marko 7:21.

Cavali, ovina Satana Eliapu a tu vetiya oku linga. Embimbiliya li tukula Satana hati, ‘ohembi kuenda wa siata oku yapuisa oluali luosi.’ (Yoano 8:44; Esituluilo 12:9) Eli olio esunga lieci omanu va simĩla okuti ka va tẽla oku malako olonepele kuenda ovitangi vikuavo.

Embimbiliya li popia hati ,Usoma wa Suku owo lika u ka malako ekandu lekambo lietu lioku lipua kuenda olonepele Satana Eliapu a siata oku vetiya pokati komanu.

Yesu wa longisa olondonge viaye oco vi likutilile ku Suku hati: “Usoma wove wiye. Ocipango cove ci lingiwe posi ndeci ci lingiwa kilu.” (Mateo 6:10) Usoma wa Suku owo lika uka malako ungangala wosi kuenda olonepele.

Eci Usoma wa Suku wiya, u ka malako ovitangi viosi voluali lulo, kuenje Satana o ka kapiwa “kelienge kuenda ka ka yapuisa vali omanu.” (Esituilo 20:2, 3) Omo liaco, ‘ku ka kala oluali luokaliye muna mu ka tunga omanu vakuesunga.’ a—2 Petulu 3:13.

Omanu vana va ka kala voluali luesunga, va ka lipua. (Va Roma 8:21) Vemehi Liusoma wa Suku, ‘omanu ka va ka linga ovina vĩvi.’ Momo lie? “Momo kilu lieve ku ke yuka ukũlĩhĩso wa Yehova ndeci ovava eyuka vokalunga.” (Isaya 11:9, NW) Vokuenda kuotembo, omanu vosi va ka lilongisa ovina vialua viatiamẽla ku Yehova Suku kuenda va ka kuama ongangu yaye yoku lekisa ocisola komanu. Ovina viaco vi ka malako olonepele viosi momo ‘Suku ka kuete ocame.’—Va Roma 2:11.