Skip to content

Skip to table of contents

E+/taseffski/via Getty Images (Stock photo. Posed by model.)

AMAMAKO OKU LAVULULA!

Ocitangi Cuvei wo Vowoño Kamalẽhe ci Kasi Oku Livokiya—Nye Embimbiliya li Popia?

Ocitangi Cuvei wo Vowoño Kamalẽhe ci Kasi Oku Livokiya—Nye Embimbiliya li Popia?

 Vo Segunda, 13 ya Kayovo 2023, Ovitumãlo Vioku Konomuisa Ovovei Kuenda oku Liteyuila (Centros de Controle e Prevenção de Doenças) ko Estados Unidos, via sandeka esapulo lia tiamẽla kocitangi cuvei wowoño kamalẽhe vo ko Amerika-do-Norte. Ovo va lombolola okuti, ci pitãhala 40 kolopulusendu yolondonge kelilongiso lia pita pokati, va liyaka locitangi cesumuo kuenda ekambo lielavoko.

 Ndotola Kathleen Ethier, usongui wo Divisão de Saúde Escolar e Adolescente, wa popia ndoco: “Ndaño tua mola oku livokiya kuvei wo vowoño kamalẽhe vokuenda 10 kanyamo a sulako, pole ovitangi viuvei wo vowoño, ovisimĩlo kuenda olonjongole vioku liponda via lomboluiwa lamalẽhe afeko, via livokiya vali calua okuti kanyamo a pita ci sule.”

 Ulandu wamisako:

  •   Ci pitahãla omõla 1 ufeko pokati 10 (14 kolopusendu) va kisikiwa oku lipekela lavo. Ndotola Ethier, wa popia hati: “Eci ci lingisa usumba. Pokati kamalẽhe afeko 10 ove wa kũlĩha, citava okuti umosi, ale pamue ci pitahãla etendelo liaco, va putuiwa.”

  •   Ci panda umalẽhe 1 ufeko pokati 3 (30 kolopulusendu) va seteka ale oku liponda.

  •   Ci panda amalẽhe 3 kafeko pokati 5 (57 kolopulusendu) va yeva esumuo lialua, ale ka va kuatele vali elavoko.

 Ocili okuti, ovolandu a-a a sumũisa calua. Otembo yovomalẽhe, yi sukila oku kala otembo yimue yesanju. Nye ci pondola oku kuatisa amalẽhe oku yula ovitangi va siata oku liyaka lavio koloneke vilo? Nye Embimbiliya li popia?

Embimbiliya li eca olonumbi viwa vi kuatisa amalẽhe

 Embimbiliya li tukula otembo yovitangi tu kasi koloneke vilo. Olio li vi tukula okuti, ‘ekalo lia tĩla calua halio li koka ohele.’ (2 Timoteo 3:1-5) Pole, Embimbiliya li eca alungulo awa a kasi oku kuatisa amalẽhe voluali luosi oku kuata onima yiwa, ndaño va siata oku liyaka lovitangi. Kũlĩhĩsa ovipama vi kuãimo via kunamẽla Vembimbiliya.

 Ekuatiso kamelẽhe va kasi locisimĩlo coku li ponda

 Ekuatiso kamalẽhe va kasi oku liyaka lesumuo ale lovisimĩlo ka via sungulukile

 Ekuatiso kamalẽhe ndomo va li yaka locitangi coku pembuiwa

 Ekuatiso kamalẽhe ndomo va liyaka locitangi coku vetiyiwa oku lipekela kuenda oku putuiwa

Embimbiliya li eca olonumbi viwa kolonjali

 Embimbiliya li ecavo olonumbi kolonjali, vi va kuatisa oco va tẽlevo oku kuatisa omãla vavo, oku liyaka lovitangi komuenyo. Kũlĩhĩsa ovipama vi kuãimo via kunamẽla Vembimbiliya.