Farelelani Kha U Sa Dzhia Sia Shangoni Ḽi Si Na Vhuthihi
“Mudzimu ni mu ṋee zwi re zwa Mudzimu.”—MATEO 22:21.
NYIMBO: 33, 137
1. Ri nga thetshelesa hani Mudzimu na mivhuso?
BIVHILI i ri funza uri ri thetshelese mivhuso ya vhathu, fhedzi i dovha ya ri vhudza uri ri pfe Mudzimu u fhira vhathu. (Mishumo 5:29; Tito 3:1) Ri nga zwi itisa hani zwenezwo? Yesu o ṋea ndaela ine ya ri thusa u ḓivha uri ndi nnyi ane ra fanela u mu thetshelesa. O ri “Kesare mu ṋeeni zwi re zwa Kesare, Mudzimu ni mu ṋee zwi re zwa Mudzimu.” [1] (Sedzani notsi dza u fhedzisela.) (Mateo 22:21) ‘Kesare ri mu ṋea zwa Kesare’ musi ri tshi thetshelesa milayo ya muvhuso, ri tshi ṱhonifha vhaimeleli vha muvhuso na u thela muthelo. (Vharoma 13:7) Naho zwo ralo, musi muvhuso u tshi ri laedza u ita tshithu tshine tsha lwisana na Mudzimu, ri a landula nga ṱhonifho.
2. Ndi mini zwine ra zwi ita u itela u sumbedza uri a ri dzhii sia kha politiki ya ḽino shango?
2 Iṅwe nḓila ine ra ṋea ‘Mudzimu zwi re zwa Mudzimu’ ndi nga u sa dzhia sia musi zwi tsha ḓa kha politiki ya heḽi shango. Zwi tshi ḓa kha enea mafhungo a ri dzheneleli na luthihi. (Yesaya 2:4) Samusi Yehova a tshi tendela mivhuso uri i vhuse, a ri faneli u lwa nayo. Zwiṅwe hafhu, a ri ḓidzhenisi kha maitele a zwa vhutshavha. (Vharoma 13:1, 2) A ri lingedzi u shandula mivhuso kana u shela mulenzhe kha zwa politiki nahone a ri vouthi kana u vha miraḓo ya politiki.
3. Ndi ngani ri sa faneli u dzhia sia?
3 Hu na zwiitisi zwinzhi zwi itaho uri Mudzimu a si ṱoḓe ri tshi dzhia sia. Tsha u thoma, ri edzisa Yesu we a vha a si “tshipiḓa tsha shango.” Ho ngo vhuya a dzhia sia kha zwa politiki na kha dzinndwa. (Yohane 6:15; 17:16) Tshiṅwe tshiitisi ndi tsha uri ri tikedza Muvhuso wa Mudzimu. Samusi ri sa tikedzi mivhuso, ri na luvalo lwo kunaho musi ri tshi khou huwelela ri tshi amba uri Muvhuso wa Mudzimu ndi wone u woṱhe une wa ḓo tandulula thaidzo dza vhathu. Vhurereli ha mazwifhi vhu dzhia sia kha zwa politiki nahone vhu fhandekanya vhathu. Fhedzi nga nṱhani ha uri a ri dzhii sia, ri na vhuthihi na vhahashu shangoni ḽoṱhe.—1 Petro 2:17.
4. (a) Ri zwi ḓivha hani uri zwi ḓo konḓa u sa dzhia sia? (b) Ndi ngani zwino ri tshi fanela u ḓilugiselela u sa dzhia sia?
4 Ri nga vha ri tshi dzula fhethu hune mafhungo a politiki ho ngo tou sima midzi u ya ngafhi. Fhedzi samusi ri khou sendela tsini na vhufhelo ha maitele a zwithu a Sathane, zwi ḓo konḓa vhukuma uri ri si dzhie sia. Musalauno hu na vhathu “vha songo ḓiimiselaho u vhofha thendelano naho i ifhio” na “vhadzia-swili” nahone hu ḓo vha na u fhandekana huhulwane. (2 Timotheo 3:3, 4) Vhaṅwe vhahashu vho no ḓi kwamea nga tshanduko dza politiki dzi iteaho nga u bonya ha iṱo mashangoni avho. Ndi ngazwo ri tshi fanela u ḓilugiselela u sa dzhia sia hu tshee zwino, zwiimo zwi sa athu u shanduka. Kha ri ṱhogomele zwithu zwiṋa zwine ra nga zwi ita u itela u ḓilugiselela.
IVHANI NA MAVHONELE A FANAHO NA A YEHOVA NGA MIVHUSO
5. Ndi afhio mavhonele a Yehova nga mivhuso?
5 Nḓila ya u thoma ine ra nga ḓilugiselela ngayo hu tshee zwino uri ri dzule ri sa dzhii sia ndi u vha na mavhonele ane Yehova a vha nao nga mivhuso. Yehova ho ngo ṋea vhathu pfaneleo ya u vhusa vhaṅwe musi a tshi vha sika. (Yeremia 10:23) U dzhia vhathu vhoṱhe vhe muṱa muthihi. Fhedzi mivhuso yo fhandekanya vhathu nga u vha ṋea muhumbulo wa uri lushaka lwavho lu khwine u fhira luṅwe. Naho miṅwe mivhuso i yavhuḓi i nga si kone u tandulula thaidzo dzoṱhe. Zwiṅwe hafhu, yo no vha maswina a Muvhuso wa Mudzimu we wa thoma u vhusa nga 1914. Hu si kale wonoyu Muvhuso u ḓo fhelisa mivhuso yoṱhe.—Vhalani Psalme ya 2:2, 7-9.
Ḓilugiseleleni zwino u farelela kha u sa dzhia sia naho zwi tshi konḓa
6. Mavhonele ashu a fanela u vha afhio malugana na vharangaphanḓa vha mivhuso?
6 Mudzimu u tendela mivhuso i tshi vhusa u itela uri hu vhe na mulalo na vhudziki. Zwenezwi zwi ri thusa uri ri kone u huwelela mafhungo maḓifha a Muvhuso wa Mudzimu. (Vharoma 13:3, 4) Mudzimu u ita na uri vhudza uri ri rabelise vhavhusi u itela uri ri kone u mu gwadamela nga mulalo. (1 Timotheo 2:1, 2) Musi ri sa khou farwa zwavhuḓi, ri nga lamulelwa nga muvhuso. Ndi zwe zwa itea kha Paulo. (Mishumo 25:11) Naho Bivhili i tshi ri Sathane u langa mivhuso, a hu na fhethu na huthihi hune ya ri Sathane u langa muimeleli muṅwe na muṅwe wa muvhuso. (Luka 4:5, 6) Nga zwenezwo, a ro ngo fanela u ṋea vhathu mavhonele a uri vhaṅwe vhaimeleli vha muvhuso vha langwa nga Diabolo. Bivhili i amba uri ri songo amba vhaṅwe luvhi.—Tito 3:1, 2.
7. Ndi mavhonele afhio ane ra fanela u a iledza?
7 Ri thetshelesa Mudzimu nga u sa tikedza rapolitiki kana tshigwada naho tshi tshifhio, naho arali zwine vha khou ita kana mavhonele avho a tshi ḓo ri vhuyedza. Nga zwiṅwe zwifhinga a zwi leluwi. Sa tsumbo, hu nga vha na vhathu vhane vha vutshela muvhuso une wa tsikeledza vhathu u katela na Ṱhanzi dza Yehova. Zwi tou vha khagala uri a ni nga shumisani na eneo mashandukwa, fhedzi naa ni nga a tikedza nga u fulufhela uri a vhe na gundo? (Vhaefesa 2:2) Arali ri tshi ṱoḓa u farelela kha u sa dzhia sia, ri fanela u iledza muya wa u dzhia tshigwada tsha politiki tshi khwine u fhira tshiṅwe. Zwenezwi zwi katela u sa amba na u ita zwithu zwine zwa sumbedza u dzhia sia.
“ṰALIFHANI” NAHONE “NI VUḒE”
8. Ri nga sumbedza hani u ‘ṱalifha’ na u ‘vuḓa’ musi ro sedzana na khaedu ya u sa dzhia sia?
8 Nḓila ya vhuvhili ine ra nga farelela ngayo kha u sa dzhia sia ndi nga u ‘ṱalifha sa dziṋowa, na u vuḓa sa maivha.’ (Vhalani Mateo 10:16, 17.) Ri sumbedza u ‘ṱalifha’ musi ri tshi elekanya nga zwiimo zwi konḓaho hu tshee nga phanḓa. Nahone ri dzula ro ‘vuḓa’ nga u sa dzhia sia kha zwenezwo zwiimo zwi konḓaho. Kha ri haseledze zwiṅwe zwa zwenezwo zwiimo na nḓila ine ra nga sumbedza ngayo u sa dzhia sia.
9. Ri fanela u ṱhogomela mini kha nyambedzano dzashu?
9 Nyambedzano. Ri fanela u vha na vhulondi musi vhathu vha tshi thoma u amba nga mafhungo a politiki. Sa tsumbo, musi ri tshi amba na muṅwe muthu nga ha Muvhuso wa Mudzimu, ri songo tenda kana u hanedzana na mahumbulele kana mavhonele a tshiṅwe tshigwada kana murangaphanḓa wa politiki. Nṱhani ha u haseledza nḓila ine mivhuso ya nga tandulula ngayo thaidzo dza vhathu, sumbedzani zwi tshi bva Bivhilini nḓila ine Muvhuso wa Mudzimu wa ḓo tandulula ngayo thaidzo dzenedzo lwa tshoṱhe. Arali ha vuwa khani malugana na mbingano ya vhathu vha mbeu dzi fanaho kana u reḓula thumbu, zwine na amba zwi thewe Ipfini ḽa Mudzimu nahone ni bule nḓila ine na lingedza ngayo u zwi shumisa. Arali muṅwe muthu a amba uri muṅwe mulayo u fanela u shandulwa kana u fheliswa, a ri dzhii sia nahone a ri mu kombetshedzi uri a shandule mavhonele awe.
Ni vhambedze zwine na zwi pfa na “maipfi a pfalaho” a re Bivhilini
10. Ri nga ḓitsireledza hani uri ri si dzhie sia kha zwine ra zwi ṱalela na u zwi vhala?
10 Khasho. Nga zwiṅwe zwifhinga mafhungo a ambiwa nga nḓila ine zwa tou vha khagala uri a khou sendamela kha u dzhia sia. Kanzhi zwenezwo zwi itea kha mashango ane khao mafhungo a langwa nga muvhuso. Arali vhoramafhungo vha dzhia sia, ri fanela u iledza u vha na mavhonele a fanaho na avho. Sa tsumbo, ḓivhudziseni, ‘Naa ndi takalela u thetshelesa zwine zwa ambiwa nga muṅwe ramafhungo nga nṱhani ha uri ndi tendelana na mavhonele awe a politiki?’ U itela u farelela kha u sa dzhia sia, iledzani u ṱalela kana u vhala mivhigo minzhi ine ya dzhia sia kha zwa politiki. Nṱhani hazwo, lingedzani u tevhelela mivhigo i sa dzhii sia. Nahone tshifhinga tshoṱhe ni vhambedze zwine na zwi pfa na “maipfi a pfalaho” a re Bivhilini.—2 Timotheo 1:13.
11. Musi zwithu zwi vhonalaho zwi zwa ndeme vhukuma kha riṋe, zwi nga ri konḓela hani u dzula ri sa dzhii sia?
11 Zwithu zwi vhonalaho. Musi tshelede na zwithu zwine ra vha nazwo zwi zwa ndeme vhukuma kha riṋe, zwi nga ri konḓela u sa dzhia sia. Nga murahu ha 1970 vhunzhi ha Ṱhanzi dza ngei Malawi dzo xelelwa nga zwoṱhe zwe dza vha dzi nazwo nge dza landula u vha miraḓo ya tshigwada tsha politiki. Zwi ṱungufhadzaho ndi uri vhaṅwe a vho tenda u u xelelwa nga vhutshilo havhuḓi. Wahashu wa tshisadzini ane a pfi Ruth o amba uri: “Vhaṅwe vho ṱuwa na riṋe vhuthubwani, fhedzi nga murahu vha vha miraḓo ya ḽihoro ḽa politiki nahone vha humela hayani ngauri vho vha vha sa koni u konḓelela vhutshilo vhu konḓaho gammbani ya dzitshavhi.” Fhedzi vhunzhi ha vhathu vha Mudzimu a vha na muya wo raloho. Vha farelela kha u sa dzhia sia, naho vha sala vha si na tshelede kana vha xelelwa nga zwithu zwoṱhe.—Vhaheberu 10:34.
12, 13. (a) Ndi afhio mavhonele a Yehova malugana na vhathu? (b) Ri nga zwi ḓivha hani arali ri tshi vho thoma u dzhiela nṱha vhubvo hashu nga ho kalulaho?
12 U ḓidzhiela nṱha. Zwo ḓowelea uri vhathu vha ḓidzhiele nṱha kana vha ḓirwe khana nga nṱhani ha tsinde, murafho, lushaka, mvelele, ḓorobo kana shango ḽavho. Fhedzi Yehova ha dzhii muthu kana tshiṅwe tshigwada tshi khwine u fhira tshiṅwe. Maṱoni awe roṱhe ri a fana. I ngoho, Yehova o ri sika ri sa fani nahone ri nga ḓiphina na u takalela honohu u fhamba-fhambana. Ha ṱoḓi ri tshi landula mvelele yashu. Fhedzi ha ṱoḓi ri tshi dzhia mvelele yashu i khwine u fhira ya vhaṅwe.—Vharoma 10:12.
13 A ro ngo vhuya ra fanela u dzhiela nṱha nga ho kalulaho shango kana lushaka nga nḓila ine zwa tou nga zwi khwine u fhira zwiṅwe. Arali ri tshi ḓipfa nga yeneyo nḓila, zwi ḓo konḓa vhukuma uri ri si dzhie sia. Zwo itea ḓanani ḽa u thoma ḽa miṅwaha. Vhaṅwe vhahashu vha Vhaheberu a vho ngo fara zwavhuḓi tshilikadzi dza Vhagerika. (Mishumo 6:1) Ri nga zwi ṱhogomela hani uri ri khou thoma u vha na muya wa u ḓidzhiela nṱha? Arali wahashu a bvaho huṅwe fhethu a ni eletshedza, naa muhumbuloni waṋu ni mbo ḓi humbula uri, ‘A ri iti nga u rali fhano’ nahone na landula nyeletshedzo? Arali zwo ralo, humbulani nyeletshedzo ya ndeme ine ya ri: “Ni ḓiṱukufhadze ni dzhie vhaṅwe vhe vhahulwane kha inwi.”—Vhafilipi 2:3.
YEHOVA U ḒO NI THUSA
14. Thabelo dzi nga ri thusa hani, nahone ndi tsumbo ifhio ya Bivhili ine ya zwi khwaṱhisedza?
14 Nḓila ya vhuraru ine ra nga farelela ngayo kha u sa dzhia sia ndi u ḓitika nga Yehova. Rabelelani muya mukhethwa u itela uri u ni thuse u ḓilanga na u sa fhela mbilu. Dzenedzi pfaneleo dzi ḓo ni thusa arali muvhuso wa nga ita vhufhura. Humbelani vhuṱali kha Yehova u itela u ṱhogomela vhuimo vhune ha nga ita uri zwi ni konḓele u sa dzhia sia. Mu humbeleni uri a ni thuse u ita zwo lugaho kha honoho vhuimo. (Yakobo 1:5) Ni nga kha ḓi iswa dzhele kana u ṱarafiwa nga iṅwe nḓila nga nṱhani ha u fulufhedzea kha Yehova. Arali zwo ralo, rabelelani u vha na tshivhindi u itela uri ni kone u ṱalutshedza vhaṅwe nga nḓila i pfalaho uri ndi ngani ni sa dzhii sia. Ni nga vha na vhungoho ha uri Yehova u ḓo ni thusa u konḓelela.—Vhalani Mishumo 4:27-31.
Ḓigudiseni ndimana dzine dza ḓo ni thusa uri ni farelele kha u sa dzhia sia na ndimana dza zwine na zwi lavhelela shangoni ḽiswa
15. Bivhili i nga ri thusa hani u farelela kha u sa dzhia sia? (Dovhani ni sedze bogisi “ Ipfi Ḽa Mudzimu Ḽo Vha Khwaṱhisa.”)
15 Yehova u shumisa Bivhili u itela u ri khwaṱhisa. Elekanyani nga ha ndimana dzine dza ḓo ni thusa uri ni farelele kha u sa dzhia sia. Lingedzani u ḓigudisa dzenedzi ndimana nahone ni dzi rwele ngomani, ngauri dzi ḓo ni thusa arali na ḓiwana ni si na Bivhili. Bivhili i nga dovha ya khwaṱhisa fulufhelo ḽaṋu kha zwine Mudzimu a zwi fulufhedzisa nga ha vhumatshelo. Ḽeneḽi fulufhelo ndi ḽa ndeme u itela u konḓelela u tovholwa. (Vharoma 8:25) Khethani ndimana dza zwine na zwi lavhelela shangoni ḽiswa nahone ni ḓivhone nga maṱo a muhumbulo ni henefho.
VHUYELWANI NGA TSUMBO DZA VHASHUMELI VHA YEHOVA VHA FULUFHEDZEAHO
16, 17. Ri nga guda mini kha tsumbo dza vhashumeli vha Mudzimu vha fulufhedzeaho vhe vha farelela kha u sa dzhia sia? (Sedzani tshifanyiso tsha u thoma.)
16 Nḓila ya vhuṋa ine ya ḓo ri thusa u farelela kha u sa dzhia sia ndi u humbula tsumbo dza vhashumeli vha Yehova vha fulufhedzeaho. Vhathu vhanzhi vha misini ya Bivhili vho vha na tshivhindi nahone vho dzhia phetho dza vhuṱali dze dza vha thusa uri vha si dzhie sia. Humbulani nga ha Sadaraka, Mesaka na Abedenego vhe vha hana u gwadamela tshifanyiso tshi imelaho muvhuso wa Babele. (Vhalani Daniele 3:16-18.) Enea mafhungo a Bivhili a thusa Ṱhanzi nnzhi ṋamusi uri dzi vhe na tshivhindi na u hana u gwadamela fulaga ya shango ḽine dza dzula khaḽo. Yesu ho ngo shela mulenzhe kha zwa politiki kana kha zwiṅwe zwithu zwi fhandekanyaho vhathu. O vha a tshi zwi ḓivha uri tsumbo yawe yavhuḓi i ḓo thusa vhafunziwa vhawe. O ri: “Ivhani na tshivhindi! Nṋe ndo kunda shango.”—Yohane 16:33.
17 Vhunzhi ha Ṱhanzi dzo farelela kha u sa dzhia sia. Vhaṅwe vho shengedzwa, u iswa dzhele na u vhulahwa nga nṱhani ha uri vho dzula vha tshi fulufhedzea kha Yehova. Tsumbo dzavho dzi nga ri thusa uri ri vhe na tshivhindi. Muṅwe wahashu wa ngei Turkey o ri: “Franz Reiter o vha a tshi kha ḓi vha muswa musi a tshi ṋewa tshigwevho tsha lufu ngauri o hana u vha muraḓo wa mmbi ya Hitler. Vhurifhi he a vhu ṅwalela mme awe musi a sa athu u fa, ho sumbedza uri o vha e na lutendo kha Yehova nahone o vha a tshi mu fulufhela nahone ndo vha ndi tshi ṱoḓa u edzisa tsumbo yawe arali nda ḓiwana ndi kha vhuimo vhu fanaho.” [2]—Sedzani notsi dza u fhedzisela.
18, 19. (a) Miraḓo ya tshivhidzo i nga ni thusa hani uri ni farelele kha u sa dzhia sia? (b) No ḓiimisela u ita mini?
18 Vhahashu tshivhidzoni vha nga ni thusa uri ni farelele kha u sa dzhia sia. Vhudzani vhahulwane arali no sedzana na vhuimo vhu konḓaho. Vha nga ni ṋea nyeletshedzo yavhuḓi i re Bivhilini. Zwiṅwe hafhu, arali miraḓo ya tshivhidzo i tshi ḓivha vhuimo haṋu i nga ni ṱuṱuwedza. Vha humbeleni uri vha ni vhee thabeloni dzavho. Fhedzi na riṋe ri fanela u tikedza vhahashu na u vha rabelela. (Mateo 7:12) U itela u wana mutevhe wa madzina a vhahashu vha re dzhele, sedzani thero i re kha jw.org “Jehovah’s Witnesses Imprisoned for Their Faith—By Location,” i re kha NEWSROOM > LEGAL DEVELOPMENTS. Khethani madzina a si gathi nahone ni humbele Yehova uri a thuse vhenevho vhahashu uri vha vhe na tshivhindi na u dzula vha tshi fulufhedzea khae.—Vhaefesa 6:19, 20.
19 Musi vhufhelo vhu tsini na u swika, mivhuso i ri tsikeledze nga ho engedzeaho uri ri dzhie sia. Ndi ngazwo zwi zwa ndeme uri ri ḓilugiselele zwino u sa dzhia sia kha ḽino shango ḽi si na vhuthihi!
^ [1] (phara 1) Yesu o vha a tshi khou ambela kha mivhuso musi a tshi amba nga ha Kesare. Nga tshenetsho tshifhinga, Kesare o vha e muvhusi a re na maanḓa vhukuma.
^ [2] (phara 17) Sedzani bugu Jehovah’s Witnesses—Proclaimers of God’s Kingdom, siaṱari 662 na bogisi “He Died for God’s Honor” kha siaṱari 150 kha bugu Muvhuso Wa Mudzimu U A Vhusa!
