NGANEAVHUTSHILO
Ro Wana ‘Vhulungu Ha Thengo Khulu’
WINSTON na Pamela (Pam) Payne vha shuma ofisini ya davhi ya ngei Australasia. Naho vho takala vhutshiloni, vho ṱangana na khaedu nnzhi dzi katelaho u ḓowela mvelele dzo fhamba-fhambanaho na u konḓelela vhuṱungu ha u felwa nga ṅwana a sa athu bebwa. Vho dzula vha tshi funa Yehova na vhathu vhawe na u dzula vho takala musi vhe vhuḓinḓani, hu sa londwi zwenezwo zwoṱhe. Kha ino nyambedzano, ro vha humbela uri vha ri anetshele dziṅwe dza tshenzhelo dzavho.
Winston, ri vhudzeni nga ha musi ni tshi ṱoḓa u ḓivha nga ha Mudzimu
Ndo alutshela muḓini we wa vha u sa dzheneleli kha vhurereli, bulasini ya ngei Queensland, Australia. Nga nṱhani ha uri ro vha ri tshi dzula kule na vhaṅwe vhathu, vhathu vhe nda vha ndi tsini navho ho vha hu mashaka anga a tsini. Ndo thoma u ṱoḓa u ḓivha nga ha Mudzimu musi ndi na miṅwaha i ṱoḓaho u vha 12. Ndo rabela khae nahone nda humbela uri a mmbudze ngoho nga hae. Nga u ya ha tshifhinga, ndo pfuluwa nahone nda wana mushumo ngei Adelaide, Australia Tshipembe. Musi ndi na miṅwaha ya 21, ndo ṱangana na Pam musi ndo dala ngei Sydney nahone a mmbudza nga ha tshigwada tsha vhurereli ha British-Israel, tshine tsha amba uri vhathu vha Britain vho bva kha tshaka dza Isiraele dzo xelaho. Tshenetsho tshigwada tshi ri dzenedzo tshaka ndi tshaka dza fumi dza muvhuso wa devhula dze dza ya vhuthubwani ḓanani ḽa vhumalo ḽa miṅwaha B.C.E. Musi ndi tshi humela Adelaide, ndo amba nga ha eneo mafhungo na mushumisani wanga we a vha a kha ḓi tou bva u thoma u guda Bivhili na Ṱhanzi dza Yehova. Nga murahu ha u amba nae lwa awara dzi si gathi nga zwine Ṱhanzi dza tenda khazwo, ndo ṱhogomela uri thabelo ye nda i rabela u bva vhuṱukuni i khou fhindulwa. Ndo vha ndi khou guda ngoho nga ha Musiki wanga na Muvhuso wawe! Ndo vha ndo wana ‘vhulungu ha thengo khulu.’—Mat. 13:45, 46.
Pam, na inwi no thoma u ṱoḓa honovhu vhulungu u bva vhuṱukuni. No vhu wana hani?
Ndo alutshela muṱani we wa vha u tshi dzhenelela kha vhurereli, ḓoroboni ya ngei Coffs Harbour, New South Wales. Vhabebi vhanga na makhulu wanga wa mukegulu na wa mukalaha vho vha vha tshi tenda kha pfunzo dza tshigwada tsha British-Israel. Nṋe, khaladzi anga muṱuku, mukomana wanga na vhunzhi ha vhazwala vhanga, ro gudiswa uri Mudzimu u dzhiela nṱha vhathu vha Britain. Fhedzi
a tho ngo tendelana na zwenezwo nahone ndo ḓipfa ndi kule na Mudzimu. Musi ndi na miṅwaha ya 14, ndo dalela kereke nnzhi dza henefho, dzi katelaho Anglican, Baptist na Seventh-day Adventist. Fhedzi a dzo ngo nthusa uri ndi ḓivhe Mudzimu.Nga murahu, muṱa wa hashu wo pfulutshela ngei Sydney, he nda ṱangana na Winston we a vha o dalela henefho. Samusi o amba, u haseledza hashu nga ha vhurereli zwo ita uri a fheleledze o guda na Ṱhanzi. Nga murahu ha zwenezwo, o vha a tshi katela na maṅwalo kha marifhi e a vha a tshi nṅwalela one! U tou amba ngoho, mathomoni ndo vha ndi khou vhilaela nahone ndo sinyuwa. Fhedzi nga zwiṱuku nga zwiṱuku, ndo thoma u ṱhogomela uri yeneyi ndi ngoho.
Nga 1962, ndo pfulutshela Adelaide u itela u vha tsini na Winston. O nngwanela fhethu ha u dzula na vhavhingani vha Ṱhanzi—Thomas na Janice Sloman vhe vha vha vhe vharumiwa ngei Papua New Guinea. Nga tshenetsho tshifhinga, ndo vha ndi kha ḓi tou vha na miṅwaha ya 18, vho ntsumbedza vhuthu nahone vho nthusa uri ndi ḓivhe zwo engedzeaho nga ha Yehova. Nga zwenezwo, na nṋe ndo thoma u guda Ipfi ḽa Mudzimu nahone nda ṱavhanya nda ṱhogomela uri ndo wana ngoho. Musi nṋe na Winston ro no vhingana, ro mbo ḓi thoma u tshila vhutshilo vhu vhuyedzaho tshumeloni ya Yehova. Yeneyi tshumelo ndi yone yo ri thusaho uri ri dzhiele nṱha vhulungu he ra vhu wana, hu sa londwi milingo ye ra sedzana nayo.
Winston, ri vhudzeni nga ha musi ni tshi thoma u shumela Yehova.
Nga murahu ha tshifhinganyana nṋe na Pam ro vhingana, Yehova o ri vulela zwibuli zwinzhi tshumeloni yawe. (1 Vhakor. 16:9) Tshibuli tsha u thoma ro tshi sumbedzwa nga Wahashu Jack Porter we a shuma tshivhidzoni tshashu sa mulavhelesi wa ḽiisela. (Zwino ri shuma roṱhe sa miraḓo ya Komiti ya Davhi ngei Australasia.) Jack na mufumakadzi wawe Roslyn vho ri ṱuṱuwedza uri ri vhe vhavulanḓila vha tshifhinga tshoṱhe nahone ro ḓiphina nga yeneyo ndugelo lwa miṅwaha miṱanu. Musi ndi na miṅwaha ya 29, nṋe na Pam ro humbelwa uri ri ite mushumo wa u dalela zwivhidzo zwiṱangadzimeni zwa ngei South Pacific zwe nga tshenetsho tshifhinga zwa thoma u vha nga fhasi ha davhi ḽa Fiji. Zwenezwo zwiṱangadzime zwo vha zwi tshi katela American Samoa, Samoa, Kiribati, Nauru, Niue, Tokelau, Tonga, Tuvalu na Vanuatu.
Nga tshenetsho tshifhinga, vhathu vhane vha dzula zwiṱangadzimeni zwa kule vho vha vha songo ḓowela Ṱhanzi dza Yehova, nga zwenezwo, ro vha ri tshi tea u ṱalifha na u vha na vhulondi. (Mat. 10:16) Zwivhidzo zwo vha zwi zwiṱuku nahone vhaṅwe vho vha vha sa koni uri ṋea vhudzulo. Nga zwenezwo, ro humbela vhudzulo kha vhathu vha henefho nahone vho vha vha tshi dzulela uri sumbedza vhuthu.
Winston, ni dzhiela nṱha mushumo wa u ṱalutshedzela. Zwenezwo zwo ḓa hani?
Nga tshenetsho tshifhinga, vhahashu vha tshiṱangadzimeni tsha Tonga, vho vha vhe na zwibammbiri na bugwana dzi si gathi dza Lutonga lune lwa vha luambo lwa Polynesia. Vhuḓinḓani vho vha vha tshi shumisa bugu ya Luisimane, ine ya ri The Truth That Leads to Eternal Life. Tshikoloni tsha vhahulwane tsha vhege nṋa, vhahulwane vhararu vha henefho vho tenda uri vha ḓo ṱalutshedzela yeneyo bugu naho vha sa koni Luisimane zwavhuḓi. Pam o thaipha yeneyo bugu nahone ra i rumela davhini ḽa United States u itela uri i gandiswe. Zwenezwo zwo dzhia vhege dzi ṱoḓaho u vha malo. Naho yeneyo ṱhalutshedzelo yo vha i sa tou vha ya vhuimo havhuḓi, yeneyo khandiso yo thusa vhathu vhanzhi vhane vha amba Lutonga uri vha gude ngoho. Nṋe na Pam a ri vhaṱalutshedzeli, fhedzi yeneyo tshenzhelo yo ri ita uri ri dzhiele nṱha wonoyo mushumo.
Pam, vhutshilo ha zwiṱangadzimeni ho vha ho fhambana hani na ha Australia?
Ho vha ho fhambana vhukuma! Huṅwe ho vha hu tshi vha hu na vhunyunyu, ḽi tshi gotsha ḓula nahone hu na manyaḓi, mbevha, malwadze nahone nga zwiṅwe zwifhinga hu si na zwiḽiwa zwo eḓanaho. Kha ḽiṅwe sia, musi ḽi tshi kovhela, zwo vha zwi tshi homolosa u sedza lwanzhe ro dzula kha fale yashu, ḽeneḽo ndi dzina ḽa Lusamoa ḽa nnḓu yo ḓoweleaho ya Polynesia yo fulelwaho nga hatsi nahone i si na luvhondo. Nga vhuṅwe vhusiku, ṅwedzi wo vha u tshi vhonetshela lwe ra vha ri tshi kona u vhona mitshevho na tshifanyiso tsha ṅwedzi kha lwanzhe.
Zwiitea zwo raloho zwo ri sudzulusela uri ri elekanye na u rabela nahone zwenezwo zwo ri thusa uri ri humbule nga zwithu zwavhuḓi nṱhani ha u livhisa ṱhogomelo kha zwithu zwi si zwavhuḓi.Ro vha ri tshi funa vhana vha henefho, vhe vha vha vha tshi takadza nahone vha songo ḓowela u vhona vhatsinda vha vhatshena. Musi ro dalela tshiṱangadzime tsha Niue, kuṅwe kutukana kwo fara zwanḓa zwa Winston zwi re na mahaha nahone kwa ri, “Ndi takalela mathenga avho.” Zwi tou vha khagala uri o vha a sa athu vhona zwanḓa zwi re na mahaha nga yeneyo nḓila nahone o vha a sa ḓivhi uri a nga zwi ṱalusa hani!
Zwo vha zwi tshi ri ṱungufhadza musi ri tshi vhona vhuimo vhu si havhuḓi vhune vhathu vha khou tshila khaho. Vho vha vha tshi dzula fhethu havhuḓi fhedzi ho vha hu si na tshumelo yavhuḓi ya zwa mutakalo na ṱhahelelo ya maḓi a u nwa. Fhedzi vhahashu vho vha vha sa vhilaedziswi nga zwenezwo. Zwo vha zwo ḓowelea khavho. U vha na muṱa wavho, fhethu ha vhurabeli na u vha na tshibuli tsha u renda Yehova zwo ita uri vha takale. Tsumbo yavho yo ri thusa uri ri livhise ṱhogomelo kha zwithu zwa ndeme na uri ri tshile vhutshilo ho leluwaho.
Pam, nga zwiṅwe zwifhinga no vha ni tshi tea u ya u ka maḓi na u lugisela zwiḽiwa nga fhasi ha vhuimo ho fhambanaho. No zwi konisa hani?
Ndi livhuwa khotsi anga nge vha ngudisa zwithu zwinzhi, zwi ngaho u vhasa mulilo, u bika khawo na u tshila nga zwithu zwiṱukuṱuku zwine ra vha nazwo. Tshiṅwe tshifhinga musi ro dalela Kiribati, ro vha ri tshi dzula kha nnḓu ṱhukhu yo fulelwaho nga hatsi, fhasi ho itwa nga dzi khorala nahone hu na luvhondo lwo fhaṱwaho nga thanda. U itela u bika, ndo vha tshi bwa fhasi u itela u vhasa mulilo nahone ndi tshi shumisa magwangwa a khokhonathi u itela u vhasedza. Ndo vha ndi tshi tea u ita muduba na vhaṅwe vhafumakadzi u itela u ka maḓi. Vho vha vha tshi ka maḓi nga u shumisa thanda yo lapfaho mithara dzi ṱoḓaho u vha mbili yo vhofhiwaho nga thambo tsekene mugumoni, i tshi tou nga luṱanga lwa u fasha khovhe. Fhedzi nṱhani ha u vhofha huka mugumoni wa thambo vho vhofhelela tshikoṱi. Mufumakadzi muṅwe na muṅwe o vha a tshi posa thanda yawe zwavhuḓi u itela u ka maḓi nahone ro vha ri tshi zwi ita nga u sielisana. Zwo vha zwi tshi ṱoḓa vhutsila u posa tshikoṱi u itela u ka maḓi. Ndo vha ndi tshi humbula u nga zwo leluwa u vhuya u swika ndi tshi zwi ita. Ndo posa thanda lunzhi, fhedzi tshikoṱi tsho vha tshi tshi rwa maḓi nahone tsha papamala! Musi vhathu vho no fhedza u sea, muṅwe wa vhenevho vhafumakadzi o nthusa. Vho vha vha tshi dzulela u nthusa na u ntsumbedza vhuthu.
Noṱhe no vha ni tshi funa mushumo wa vhoiwe zwiṱangadzimeni. Naa ni nga ri vhudza zwithu zwo khetheaho zwine na khou zwi humbula?
Winston: Zwo ri dzhiela tshifhinganyana u guda dziṅwe mvelele. Sa tsumbo, musi vhahashu vha tshi dzudzanya zwiḽiwa, vho vha vha tshi ri ṋea zwoṱhe. U thomani ro vha ri sa zwi ḓivhi uri ri tea u vha siela zwiṅwe. Nga zwenezwo ro vha ri tshi ḽa zwiḽiwa zwoṱhe zwe vha ri ṋea zwone! Fhedzi musi ri tshi ṱhogomela uri vhuimo vhu hani, ro vha siela. Hu sa londwi vhukhakhi hashu, vhahashu vho vha vha tshi pfesesa. Nahone vho vha vha tshi takalela u ri vhona musi ri tshi vha dalela sa vhalavhelesi vha ḽiisela, nga murahu ha miṅwedzi ya rathi. Nga tshenetsho tshifhinga, nga nnḓa ha riṋe na vhahashu vha henefho, ho vha hu si na dziṅwe ṱhanzi dze vha vha vha tshi dzi vhona.
U dala hashu zwo vha zwi tshi ṱanziela kha vhathu vha henefho. Vhunzhi ha vhadzulapo vho vha vha tshi humbula uri vhahashu vho tou ḓithomela vhurereli. Musi nṋe na mufumakadzi wanga ri tshi dalela vhenevho vhahashu, vhadzulapo vho ṱhogomela uri honovhu ndi vhurereli ha vhukuma nahone miraḓo yaho i a ṱhogomelana, zwenezwo zwo vha mangadza vhukuma.
Pam: Zwiṅwe zwa zwithu zwavhuḓi zwine nda kha ḓi zwi humbula, ndi zwe zwa itea Kiribati, he ha vha hu na tshivhidzo tshi re na vhahuweleli vha si gathi. Tsho vha tshi na muhulwane muthihi ane a pfi Itinikai Matera, we a vha a tshi ita zwoṱhe zwi re maanḓani awe u itela uri ṱhogomela. Ḽiṅwe ḓuvha o ḓa o fara gumba. O ri, “Ndo ḓisela vhoiwe.” Nga tshenetsho tshifhinga, gumba ḽa khuhu ḽo vha ḽi zwiḽiwa zwa maṱhakheni kha riṋe. Naho zwo vha zwi zwithu zwiṱuku, zwo ri kwama mbilu.
Pam, nga murahu ha miṅwaha i si gathi, no felwa nga ṅwana a sa athu bebwa. No thuswa nga mini uri ni sedzane honoho vhuimo?
Ndo vhifha muvhilini nga 1973 musi nṋe na Winston ri ngei South Pacific. Ro dzhia phetho ya u humela Australia, he ra felwa nga ṅwana washu nga murahu ha miṅwedzi miṋa. Na Winston zwo mu vhaisa vhukuma ngauri nae o vha e ṅwana wawe. Nga u ya ha tshifhinga, vhuṱungu ho thoma u fhungudzea, fhedzi ho fhela tshoṱhe musi ri tshi wana Tshiingamo tsha ḽa 15 April 2009. Kha Mbudziso Dzi Bvaho Ha Vhavhali, ho vha na mbudziso ine ya ri: “Naa hu na fulufhelo naho ḽi ḽifhio ḽa u vuswa ha ṅwana we a lovha mbumbeloni ya mme awe?” Yeneyo thero yo ri khwaṱhisedza uri zwithu zwoṱhe zwi zwanḓani zwa Yehova ane a dzulela u ita zwo lugaho. U ḓo fhelisa vhuṱungu hoṱhe vhune ra vhu pfa nga nṱhani ha u tshila kha ḽino shango ḽivhi nahone u ḓo ita uri Yesu ‘a fhelise mishumo ya Sathane.’ (1 Yoh. 3:8) Yeneyo thero yo ita uri ri dzhiele nṱha “nungu” kana vhulungu ha thengo khulu vhune ra vha naho sa vhathu vha Yehova! Ro vha ri tshi ḓo vha ri ngafhi arali ro vha ri si na ḽeneḽo fulufhelo nga ha Muvhuso wa Mudzimu?
Nga murahu ha u felwa nga ṅwana, ro dovha ra bvela phanḓa na tshumelo ya tshifhinga tshoṱhe. Ro shuma Bethele ya Australia lwa miṅwedzinyana nahone nga murahu ra humela kha mushumo wa u dalela zwivhidzo. Nga 1981, nga murahu ha u shuma mahayani a ngei New South Wales na Sydney, ro rambiwa davhini ḽa Australia sa zwe ḽa vha ḽi tshi vhidzwa zwone tshifhingani tsho fhiraho nahone na ṋamusi ri khou shuma henefho.
Winston, naa tshenzhelo yaṋu ya zwiṱangadzimeni zwa ngei South Pacific yo ni thusa kha mushumo waṋu sa muraḓo wa Komiti ya Davhi ḽa Australasia?
Ee, nga maanḓa. U thomani, Australia yo humbelwa uri i ṱhogomele American Samoa na Samoa. Nga murahu, davhi ḽa New Zealand ḽo ṱanganywa na ḽa Australia a vha tshithu tshithihi. Zwino, Australia, American Samoa na Samoa, zwiṱangadzime zwa Cook, New Zealand, Niue, Timor-Leste, Tokelau na Tonga a wela nga fhasi ha davhi ḽa Australasia nahone ndo vha na ndugelo ya u dalela vhunzhi ha eneo mashango sa muimeleli wa davhi. U shuma na vhenevho vhahashu vha fulufhedzeaho ngei zwiṱangadzimeni zwo nthusa, sa izwi zwino ndi tshi khou vha shumela ndi davhini.
Ndi nga takalela u phetha nga uri lwa miṅwaha minzhi nṋe na Pam ro zwi ṱhogomela kha tshenzhelo dzashu uri a si vhathu vhahulwane fhedzi vhane vha ṱoḓa u ḓivha Mudzimu. Na vhaswa vha a ṱoḓa honoho ‘vhulungu ha thengo khulu’ naho miṅwe miraḓo ya miṱa yavho i si na dzangalelo. (2 Dzikh. 5:2, 3; 2 Koron. 34:1-3) A zwi timatimisi uri Yehova ndi Mudzimu wa lufuno ane a ṱoḓa vhoṱhe, vhahulwane na vhaṱuku vha tshi wana vhutshilo vhu sa fheli!
Musi nṋe na Pam, ri tshi ṱoḓa u ḓivha Mudzimu miṅwahani i fhiraho 50 yo fhiraho, ro vha ri sa ḓivhi uri ri ḓo fhelela ngafhi. A zwi timatimisi uri ngoho nga Muvhuso wa Mudzimu ndi vhulungu vhu sa vhambedzwi na tshithu! Ro ḓiimisela u farelela ri sa litshedzi honoho vhulungu ha thengo khulu!