An imo ba inaabat usahay puropariho ha masunod nga mga pulong?

 “Pirme ako naghihinunahuna: ‘Paonan-o kon . . . ?’ ‘Paonan-o kon maaksidente kami?’ ‘Paonan-o kon mag-crash an eruplano nga amon ginsasakyan?’ Nababaraka ako ha mga butang nga diri sobra nga ginkakabarak-an han reyalistiko nga tawo.”​—Charles.

 “Pirme ako nagkikinabaraka, baga ako hin hamster nga naglilinibot-libot ha usa nga kaliding pero waray man nahingangadtoan. Sobra ako nga nagpipinaniguro pero waray man ako natatapos nga bisan ano!”​—Anna.

 “Kon ginsisidngan ako han mga tawo nga angay ako magpasalamat kay naeskwela pa ako, nasiring ako ha akon kalugaringon, ‘Diri la hira maaram nga nakakaistres gud ha eskwelahan!’”​—Daniel.

 “Inaabat ko nga pirme ako napipresyur. Pirme ako nababaraka mahitungod han sunod nga mahitatabo o han sunod nga kinahanglan ko buhaton.”​—Laura.

 An reyalidad: Nagkikinabuhi kita ha gintatawag han Biblia nga “peligroso nga mga panahon nga makuri pakiangayan.” (2 Timoteo 3:1) Tungod hito, an epekto han pagkinabaraka ha mga batan-on pariho gud han epekto hito ha mga adulto.

 An baton, diri. Ngani, an Biblia nasiring nga angayan la nga mabaraka an mga tawo kon paonan-o mapapalipay an ira mga hinigugma.​—1 Corinto 7:32-34; 2 Corinto 11:28.

 An kabaraka makusog nga nakakapagios liwat ha aton. Pananglitan, mag-ieksam na kamo ha eskwelahan ha sunod nga semana. An kabaraka mahimo magpagios ha imo nga mag-aram yana nga semana​—ngan mahimo ito makabulig nga magkaada ka hitaas nga grado!

 An pag-abat hin kabaraka mahimo liwat magin pahamangno ha imo mahitungod ha peligro. “Bangin mabaraka ka kay maaram ka nga sayop an imo ginbubuhat ngan kinahanglan maghimo ka hin mga pagbag-o basi magin murayaw an imo konsensya,” siring han tin-edyer nga hi Serena.​—Ikompara an Santiago 5:14.

 An reyalidad: An kabaraka mahimo makabulig ha imo​—kon nagpapagios ito ha imo nga buhaton an tama.

 Pero ano man kon negatibo ka na la pirme tungod han kabaraka, nga sugad hin ada ka ha palikoliko nga mga agian ngan diri ka na nakakagawas?

 Pananglitan: “Nababaraka ako kon ginhuhunahuna ko an iba-iba nga puydi magin resulta han usa nga nakakaistres nga sitwasyon,” siring han 19 anyos nga hi Richard. “Pauroutro ko nga ginhihinunahuna an sitwasyon tubtob nga sobra na ako nga nababaraka.”

 An Biblia nasiring nga “an kalmado nga kasingkasing naghahatag hin kinabuhi ha lawas.” (Proberbios 14:30) Ha luyo nga bahin, an kabaraka mahimo magresulta hin pipira nga diri maopay nga sintomas ha pisikal, upod na an pagkalipong ngan sakit ha ulo, paglain han tiyan, ngan malaksi nga pagpitik han kasingkasing.

 Ano an puydi mo himoon kon baga hin maraot an epekto ha imo han kabaraka imbes nga maopay?

•    Hunahunaa kon angayan ba an imo kabaraka. “An kabaraka mahitungod ha imo mga responsabilidad iba nga istorya; iba liwat nga istorya an sobra nga kabaraka. Nagpapahinumdom ito ha akon han puplunganon nga, An kabaraka pariho hin rocking chair. Kon ada ka hito, may ginbubuhat ka pero diri ka nahingangadto ha bisan diin.”​—Katherine.

   An Biblia nasiring: “Hin-o ha iyo an makakadugang hin usa ka siko ha iya kinabuhi tungod ha pagkinabaraka?”​—Mateo 6:27.

   An iginpapasabot: Kon an kabaraka diri nag-aaghat ha imo nga maghimo hin solusyon, makakadugang la ito ha imo problema​—o magigin problema mo ito.

•    An mga butang la ha usa ka adlaw an tagda. “Hunahunaa ito hin maopay. An imo ba ginkakabarak-an yana importante pa buwas? ha sunod nga bulan? ha sunod nga tuig? paglabay hin lima ka tuig?”​—Anthony.

   An Biblia nasiring: “Ayaw gud kamo kabaraka mahitungod han sunod nga adlaw, kay an sunod nga adlaw may kalugaringon nga mga kabaraka. An tagsa nga adlaw may kalugaringon nga mga problema.”​—Mateo 6:34.

   An iginpapasabot: Waray pulos an paghinunahuna han magigin mga problema ha sunod nga adlaw​—an iba hito bangin diri ngani mahitabo.

•    Aksiptara kon ano an diri mo kaya mabag-o. “An pinakamaopay nga imo mahihimo amo an pagpangandam ha mga sitwasyon tubtob nga posible, pero aksiptara nga may mga sitwasyon nga diri mo kontrolado.”​—Robert.

   An Biblia nasiring: “Diri pirme an maglaksi an nagdadaog ha rumba, . . . ngan diri pirme an mga may kahibaro an naglalampos, kay an panahon ngan diri ginlalaoman nga mga hitabo naabot ha ira ngatanan.”​—Eclesiastes 9:11.

   An iginpapasabot: May mga panahon nga diri mo mababag-o an imo sitwasyon, pero puydi mo mabag-o an imo panhunahuna hito.

•    Hunahunaa an kabug-osan nga sitwasyon. “Kinahanglan sabuton ko an kabug-osan nga sitwasyon ngan diri magpokus ha mga detalye. Kinahanglan pilion ko kon ano an angay ko paningkamotan ngan gamiton an akon kusog ha pagbuhat han akon mga prayoridad.”​—Alexis.

   An Biblia nasiring: ‘Siguroha niyo an mas importante nga mga butang.’​—Filipos 1:10.

   An iginpapasabot: An mga tawo nga nagbubutang ha lugar han ira kabaraka mas posible nga diri madaog han kabaraka.

•    Pakiistorya ha iba. “Han grade six ako, nauli ako ha balay nga sobra nga nababaraka, nahahadlok ako ha masunod nga adlaw. An akon nanay ngan tatay namamati gud ha akon samtang iginsusumat ko an akon inaabat. Maopay na la nga aada hira. Natapod ako ha ira ngan diri ako nag-aalang pakiistorya. Nakabulig ito ha akon nga maatubang an sunod nga adlaw.”​—Marilyn.

   An Biblia nasiring: “An kabaraka ha kasingkasing han usa nga tawo nakakapabug-at hito, pero an maopay nga pulong nakakapalipay hito.”​—Proberbios 12:25.

   An iginpapasabot: An usa nga kag-anak o sangkay mahimo makahatag ha imo hin praktikal nga mga suhestyon kon paonan-o maiibanan an imo kabaraka.

•    Pag-ampo. “An pag-ampo​—ngan pagbuhat hito ha daku nga tingog basi mabatian ko—​nakakabulig ha akon. Pinaagi hito naipapahayag ko an akon ginkakabarak-an imbes nga tipigan la ito ha akon hunahuna. Nabulig liwat ito ha akon nga masantop nga hi Jehova mas daku gud kay ha akon kabaraka.”​—Laura.

   An Biblia nasiring: ‘Ipasa ha [Dios] an ngatanan niyo nga kabaraka, kay nagtatagad hiya ha iyo.’​—1 Pedro 5:7.

   An iginpapasabot: An pag-ampo diri kinalugaringon la nga paagi ha pagsulbad han aton mga problema. Tinuod ito nga komunikasyon kan Jehova nga Dios, nga nagsasaad ha aton: “Ayaw kabaraka, kay ako an imo Dios. Paririg-unon ko ikaw, oo, bubuligan ko ikaw.”​—Isaias 41:10.