Daniel 2:1-49
-
Hi Hadi Nabucodonosor may inop nga nakasamok ha iya (1-4)
-
Waray maaramon nga lalaki an nakagsumat han inop (5-13)
-
Daniel nangaro hin bulig ha Dios (14-18)
-
Gindayaw an Dios tungod ha pagpahayag han sekreto (19-23)
-
Iginsumat ni Daniel ha hadi an inop (24-35)
-
Kahulogan han inop (36-45)
-
Bato han ginhadian magdudugmok ha estatwa (44, 45)
-
-
Daniel ginpasidunggan han hadi (46-49)
2 Ha ikaduha ka tuig han paghadi ni Nabucodonosor, nagkaada hiya mga inop, ngan diri gud hiya* namumurayaw+ salit waray hiya mahingaturog.
2 Salit nagsugo an hadi nga ipatawag an madyikero nga mga saserdote, an mga salamangkero, an mga barangan, ngan an mga Caldeo* basi igsumat ha hadi an iya mga inop. Salit kinadto hira ha hadi ngan tinindog ha iya atubangan.+
3 Katapos an hadi nagsiring ha ira: “May-ada ako inop, ngan diri ako* namumurayaw kay karuyag ko mahibaroan an akon inop.”
4 An mga Caldeo binaton ha hadi ha Aramaico nga yinaknan:*+ “O hadi, mabuhi ka unta ha kadayonan. Igsumat ha imo mga surugoon an inop, ngan igsusumat namon an kahulogan hito.”
5 An hadi binaton ha mga Caldeo: “Ini an akon ultimo nga pulong: Kon diri niyo igpahibaro ha akon an inop, pati na an kahulogan hito, pagtatadtaron kamo, ngan an iyo mga balay hihimoon nga panpubliko nga mga kasilyas.*
6 Kondi kon igsumat niyo an inop ngan an kahulogan hito, makakakarawat kamo tikang ha akon hin mga regalo ngan hin premyo ngan hin daku nga kadungganan.+ Salit igsumat ha akon an inop ngan an kahulogan hito.”
7 Binaton hira ha ikaduha nga higayon: “Igsumat unta han hadi an inop ha iya mga surugoon, ngan igsusumat namon an kahulogan hito.”
8 An hadi binaton: “Maaram gud ako nga ginpipinaiha-iha la niyo an oras, kay maaram kamo han akon ultimo nga pulong.
9 Kon diri niyo igpahibaro ha akon an inop, uusa la an sirot para ha iyo ngatanan. Pero nagkauruyon kamo nga sumatan ako hin buwa ngan malimbong tubtob nga magbag-o an sitwasyon. Salit igsumat ha akon an inop, ngan dida ko mahibabaroan nga maisasaysay niyo an kahulogan hito.”
10 An mga Caldeo binaton ha hadi: “Waray tawo ha tuna* nga makakagbuhat han iginsusugo han hadi, kay waray pa harangdon nga hadi o gobernador nga nagsugo hin sugad nga butang ha bisan hin-o nga madyikero nga saserdote o salamangkero o Caldeo.
11 Makuri an iginpapabuhat han hadi, ngan waray bisan hin-o nga makakagsumat hini ha hadi labot la han mga dios, nga diri naukoy* kaupod han mga tawo.”*
12 Tungod hito an hadi nasina gud ngan nagsugo nga pamatayon an ngatanan nga maaramon nga lalaki ha Babilonya.+
13 Han an sugo iginpagawas na ngan an maaramon nga mga lalaki pamamatayon na, ginbiling liwat nira hi Daniel ngan an iya mga kaupod basi pamatayon hira.
14 Hito nga takna hi Daniel mataktika ngan maikmat nga nakiistorya kan Arioc nga lider han mga gwardya han hadi, nga ginawas basi pamatayon an maaramon nga mga lalaki ha Babilonya.
15 Nagpakiana hiya kan Arioc nga opisyal han hadi: “Kay ano nga may-ada sugad kapintas nga sugo tikang ha hadi?” Katapos, ginsumatan hiya ni Arioc mahitungod han kahimtang.+
16 Salit kinadto hi Daniel ha hadi ngan naghangyo nga tagan hiya hin panahon basi maisumat ha hadi an kahulogan han inop.
17 Katapos, kinadto hi Daniel ha iya balay ngan ginsumatan an iya mga kaupod nga hira Hananias, Misael, ngan Azarias mahitungod han kahimtang.
18 Ginhangyo niya hira nga mag-ampo ha Dios han langit nga kaloy-an hira may kalabotan hini nga sekreto, basi hi Daniel ngan an iya mga kaupod diri pamatayon kaupod han iba pa nga maaramon nga mga lalaki ha Babilonya.
19 Katapos, an sekreto iginpahayag kan Daniel pinaagi han usa nga bisyon ha gab-i.+ Salit gindayaw ni Daniel an Dios han langit.
20 Hi Daniel nagsiring:
“Dayawon unta an ngaran han Dios ha kadayonan,Kay iya gud la an kinaadman ngan an gahum.+
21 Nagbabag-o hiya hin mga panahon ngan hin mga peryodo han panahon,+Nagtatangtang hin mga hadi ngan nagbubutang hin mga hadi,+Nahatag hin kinaadman ha mga maaramon ngan hin kahibaro ha mga may husto nga pagturotimbang.+
22 Iginpapahayag niya an higlarom nga mga butang ngan an nakatago nga mga butang,+Maaram hiya kon ano an aadto ha kasisidman,+Ngan an kalamrag naukoy kaupod niya.+
23 O Dios han akon mga kaapoy-apoyan, nagpapasalamat ako ngan nagdadayaw ha imo,Kay gintagan mo ako hin kinaadman ngan gahum.
Ngan yana iginpahibaro mo ha akon an ginhangyo namon ha imo;Iginpahibaro mo ha amon an butang nga karuyag hibaroan han hadi.”+
24 Katapos, kinadto hi Daniel kan Arioc, nga gintokahan han hadi basi pamatayon an maaramon nga mga lalaki ha Babilonya,+ ngan nagsiring hiya ha iya: “Ayaw pataya an bisan hin-o han maaramon nga mga lalaki ha Babilonya. Dad-a ako ha atubangan han hadi, ngan igsusumat ko ha hadi an kahulogan han inop.”
25 Gindara dayon ni Arioc hi Daniel ngadto ha atubangan han hadi ngan nagsiring ha iya: “May hin-agian ako nga lalaki nga usa han mga distyero nga tikang ha Juda+ nga makakagpahibaro ha hadi han kahulogan han inop.”
26 An hadi nagsiring kan Daniel, nga an ngaran amo hi Beltesazar:+ “Maipapahibaro mo gud ba ha akon an akon inop, ngan an kahulogan hito?”+
27 Hi Daniel binaton ha hadi: “Waray bisan usa han maaramon nga mga lalaki, han mga salamangkero, han madyikero nga mga saserdote, o han mga astrologo an nakakagsumat ha hadi han sekreto nga iya iginpapakiana.+
28 Kondi may-ada Dios ha langit nga Parapahayag han mga sekreto,+ ngan iginpahibaro niya kan Hadi Nabucodonosor an mahitatabo ha ultimo nga bahin han mga adlaw. Ini an imo inop, ngan ini an mga bisyon nga imo nakita samtang nakaturog ka:*
29 “Mahitungod ha imo, O hadi, samtang nakaturog ka inabot ha imo hunahuna an mahitatabo ha tidaraon, ngan iginpahibaro ha imo han Parapahayag han mga sekreto kon ano an mahitatabo.
30 Mahitungod ha akon, ini nga sekreto iginpahayag ha akon diri tungod kay mas daku an akon kinaadman kay han bisan hin-o nga buhi, kondi lugod, basi igpahibaro ha hadi an kahulogan han inop basi mahibaro ka han imo ginhuhunahuna samtang nag-iinop ka.+
31 “Nagkikinita ka, O hadi, ngan may nakita ka nga daku hinduro nga estatwa. Ito nga estatwa, nga daku gud ngan malamrag hinduro, natindog ha imo atubangan, ngan makaharadlok gud ito pagkit-on.
32 An ulo hito nga estatwa maopay nga klase hin bulawan,+ an dughan ngan an mga butkon hito silber,+ an tiyan ngan an mga paa hito tumbaga,*+
33 an mga bitiis hito puthaw,+ ngan an mga tiil* hito may bahin nga puthaw ngan may bahin nga lapok.*+
34 Padayon ka nga nagkinita tubtob nga may bato nga gintibag, diri pinaagi han mga kamot, ngan gin-igo ngan gindugmok hini an puthaw ngan lapok nga mga tiil han estatwa.+
35 Hito nga takna an puthaw, an lapok, an tumbaga, an silber, ngan an bulawan, nadugmok ngatanan ngan nagin pariho han upa ha giriokan durante han katpaso, ngan iginpalid ito han hangin salit waray na nakita nga bahin hito. Kondi an bato nga nakaigo ha estatwa nagin daku nga bukid, ngan nalukop hito an bug-os nga tuna.
36 “Ini an inop, ngan yana igsusumat namon ha hadi an kahulogan hini.
37 Ikaw, O hadi—an hadi han mga hadi nga gintagan han Dios han langit han ginhadian,+ han gahum, han kusog, ngan han dungog,
38 ngan ha imo kamot iginhatag niya an mga tawo diin man hira naukoy, pati na an mga hayop ha tuna ngan an mga tamsi ha langit, ngan ginhimo ka niya nga magmarando ha ira ngatanan+—ikaw mismo an ulo nga bulawan.+
39 “Kondi katapos mo may lain nga ginhadian nga mabangon,+ nga minos ha imo; katapos may lain pa nga ginhadian, an ikatulo, nga ginrirepresentaran han tumbaga, nga magmamando ha bug-os nga tuna.+
40 “Mahitungod ha ikaupat nga ginhadian, magigin makusog ito pariho han puthaw.+ Kay sugad la nga gindudugmok ngan ginpupulbos han puthaw an ngatanan nga iba pa nga butang, oo, pariho han puthaw nga nanbubungkag, dudugmukon ngan bubungkagon hito ini ngatanan nga ginhadian.+
41 “Ngan sugad la nga imo nakita nga an mga tiil ngan an mga tudlo may bahin nga lapok han usa nga parahimo hin daba ngan may bahin nga puthaw, an ginhadian mababahin, kondi may bahin hini nga matig-a pariho han puthaw, sugad la nga imo nakita nga an puthaw may halo nga mahumok nga lapok.
42 Ngan sugad la nga an mga tudlo han mga tiil may bahin nga puthaw ngan may bahin nga lapok, an ginhadian may bahin liwat nga makusog ngan may bahin nga maluya.
43 Sugad la nga imo nakita nga an puthaw may halo nga mahumok nga lapok, mahahalo hira ha mga tawo;* kondi diri hira magkakauyon,* sugad la nga an puthaw diri nadukot ha lapok.
44 “Ha mga adlaw hito nga mga hadi an Dios han langit mag-iestablisar hin ginhadian+ nga diri gud mabubungkag.+ Ngan ini nga ginhadian diri ipapasa ha iba nga katawohan.+ Dudugmukon ngan bubungkagon hini ito ngatanan nga ginhadian,+ ngan ini gud la an magpapadayon ha kadayonan,+
45 sugad la nga imo nakita nga may bato nga gintibag tikang ha bukid, diri pinaagi han mga kamot, ngan gindugmok hito an puthaw, an tumbaga, an lapok, an silber, ngan an bulawan.+ Iginpahibaro han Harangdon nga Dios ngadto ha hadi an mahitatabo ha tidaraon.+ An inop tinuod, ngan an kahulogan hini masasarigan.”
46 Katapos, hi Hadi Nabucodonosor linuhod nga nahapa ha tuna ha atubangan ni Daniel ngan nagpakita hin hilarom nga pagrespeto ha iya. Ngan nagsugo hiya nga maghatag hin regalo ngan maghalad hin insenso ha iya.
47 An hadi nagsiring kan Daniel: “Tinuod gud nga an Dios niyo Dios han mga dios ngan Ginoo han mga hadi ngan usa nga Parapahayag han mga sekreto, tungod kay naipahayag mo ini nga sekreto.”+
48 Katapos, ginpahitaas han hadi hi Daniel ngan gintagan hiya hin damu nga mag-opay nga regalo, ngan ginhimo hiya nga magmarando han bug-os nga probinsya* han Babilonya+ ngan punoan nga prepekto* ha ngatanan nga maaramon nga lalaki ha Babilonya.
49 Ngan uyon ha hangyo ni Daniel, gintokahan han hadi hira Sadrac, Mesac, ngan Abednego+ ha pagdumara han probinsya* han Babilonya, kondi hi Daniel nagsiserbi ha palasyo han hadi.
Mga footnote
^ Lit., “an iya espiritu.”
^ Karuyag sidngon, usa nga grupo nga eksperto ha panigo ngan ha astrolohiya.
^ Lit., “an akon espiritu.”
^ An Da 2:4b tubtob 7:28 orihinal nga iginsurat ha Aramaico.
^ O posible nga “mga basurahan; mga tambak han tai han hayop.”
^ O “mamara nga tuna.”
^ Ha iba nga lugar, “naistar.”
^ Lit., “kaupod han unod.”
^ Lit., “ha imo higdaan.”
^ Ha Ingles, copper.
^ Ha iba nga lugar, “siki.”
^ O “ginhudno (ginhurma) nga lapok.”
^ O “ha tulin han katawohan,” karuyag sidngon, an ordinaryo nga mga tawo.
^ Lit., “magdudukot.”
^ O “sakop nga distrito.”
^ O “sakop nga distrito.”
