1, 2. (a) Kay ano nga masurub-on hi Hana samtang nangangandam ha pagbiyahe? (b) Ano an aton mahibabaroan ha istorya han kinabuhi ni Hana?

SAGIPO hi Hana pagpinangandam para ha pagbiyahe, nangangalimbasog nga hingalimtan an iya mga problema. Makalilipay unta ito nga panahon. Nahiaraan na han iya bana nga hi Elkana nga ig-upod an bug-os nga pamilya kada tuig ngadto ha tabernakulo ha Shilo basi magsingba. Karuyag ni Jehova nga magin makalilipay an sugad nga okasyon. (Basaha an Deuteronomio 16:15.) Ngan tikang pa ha kabata ni Hana, sigurado nga nalilipay gud hiya ha pagtambong hito. Kondi yana diri na sugad hito an iya inaabat.

² Hi Elkana nahigugma kan Hana. Pero may iba hiya nga asawa, hi Penina, nga baga hin determinado nga himoon nga miserable an kinabuhi ni Hana. Ginagamit ni Penina ito nga mga okasyon basi pasakitan hi Hana. Paonan-o? Ngan, paonan-o an pagtoo kan Jehova nakabulig kan Hana nga maatubang an problema nga baga hin waray solusyon? Kon may mga problema ka nga nagwawara han imo kalipay, mapaparig-on ka ha istorya han kinabuhi ni Hana.

3, 4. Ano an duha nga daku nga problema ni Hana, ngan kay ano nga makuri an tagsa hito?

³ An Biblia naghihisgot hin duha nga daku nga problema ni Hana. Ha iya siyahan nga problema baga hin may mahihimo pa hiya, pero ha ikaduha, waray gud hiya mahihimo. Una, an iya bana may-ada iba nga asawa nga nangangalas ha iya. Ikaduha, baog hiya. Makasurubo ini para ha asawa nga naruruyag magkaanak, labi na ha panahon ngan kultura nira Hana nga importante an pagkaada anak basi matipigan an ngaran han pamilya. Salit an pagin baog gintatagad nga daku nga kaarawdan.

⁴ Bangin maiilob unta ni Hana an iya kahimtang kon waray hi Penina. Salit diri gud maopay an poligamiya o pagkaada damu nga asawa. Agsob ito magresulta hin pangabugho, kasamok, ngan duro nga kasubo. Diri sugad hito an suruklan nga iginhatag han Dios ha siyahan nga mag-asawa, diin nagsiring hiya nga sadang usa la an  asawa. (Gen. 2:24) Salit diri maopay an paghulagway han Biblia ha poligamiya, ngan an nahitabo ha pamilya ni Elkana nagpapamatuod hito.

5. Kay ano nga karuyag ni Penina nga pasakitan hi Hana, ngan paonan-o niya ito ginbuhat?

⁵ Mas hinigugma ni Elkana hi Hana. Natoo an mga Judio nga hi Hana an siyahan nga ginpakaslan ni Elkana, ngan paglabay hin pipira ka tuig, ginpakaslan liwat niya hi Penina. Tinuod man ito o diri, ginpinasakitan ni Penina hi Hana tungod han duro nga pangabugho. An bentaha la niya kan Hana amo an iya pagkaada anak, ngan ha kada niya pag-aanak, nagigin mas mapahitas-on hiya. Imbes nga malooy kan Hana ngan liawon hiya, ginsalingabot lugod ni Penina an kahimtang ni Hana. An Biblia nasiring nga gintatamay ni Penina hi Hana basi hiya ‘maurit.’ (1 Sam. 1:6) Tinuyo an iya pagpasakit kan Hana, ngan naglampos hiya.

6, 7. (a) Bisan pa han pangalimbasog ni Elkana nga liawon hi Hana, kay ano nga waray igsumat ni Hana ha iya an mga ginbibinuhat ni Penina? (b) An pagin baog ba ni Hana nagpapasabot nga waray hiya uyuni ni Jehova? Isaysay. (Kitaa an footnote.)

⁶ Baga hin an pagbiyahe ha Shilo an paborito nga higayon ni Penina ha pag-urit kan Hana. Ha tagsa nga anak ni Penina—‘ngatanan niya nga anak nga kalalakin-an ngan kababayin-an’—naghatag hi Elkana hin bahin han mga halad para kan Jehova. Kondi hi Hana, nga waray anak, an iya la bahin an iya nakarawat. Katapos, ginpaabat ni Penina nga labaw hiya kan Hana ngan ginpahinumdom hiya han iya pagkabaog, salit nagtinangis hiya ngan nawarayan gana pagkaon. Naobserbaran ito ni Elkana, salit nangalimbasog hiya nga liawon hi Hana. Hiya nagpakiana: “Hana, kay ano nga nagtuok ka? Ngan kay ano nga diri ka nakaon? Ngan kay ano nga mabidoon an imo kasingkasing? Diri ba ako maoroopay para ha imo kay hin napulo nga anak nga kalalakin-an?”—1 Sam. 1:4-8.

⁷ Nasantop ni Elkana nga nasusubo hi Hana tungod han iya pagin baog. Ngan sigurado nga ginpabilhan ni Hana an pagpasarig ngan gugma han iya bana. * Pero waray unabiha han Biblia nga hi Elkana naghisgot han maraot nga ginbibinuhat ni Penina o nga hi Hana nagsumat ha iya mahitungod hito. Bangin nahunahuna ni Hana nga magigin  mas makuri la an iya sitwasyon kon magsumat hiya. Gawas pa, mababag-o gud ba ni Elkana an kahimtang? Diri ba bangin mas masina la hi Penina ha iya, pati an iya mga anak ngan mga surugoon? Mas aabaton la lugod ni Hana nga baga hiya hin sinalikway ha iya kalugaringon nga panimalay.

8. Kon nakakaeksperyensya hin kawaray-hustisya, kay ano nga nakakaliaw hinumdoman nga hi Jehova an Dios han hustisya?

⁸ Maaram man hi Elkana han ginbibinuhat ni Penina o diri, nakita ni Jehova ito ngatanan. Iginrekord ito ha Biblia basi pahamangnoan an bisan hin-o nga nangangabugho ngan nagdudumot. Ha luyo nga bahin, an buotan ngan an mamurayawon, pariho kan Hana, maliliaw nga an Dios han hustisya magios ha iya itinanda nga panahon ngan ha iya paagi. (Basaha an Deuteronomio 32:4.) Ngan posible nga maaram hito hi Hana tungod kay kan Jehova hiya nangaro hin bulig.

9. Ano an aton mahibabaroan tikang ha pag-upod ni Hana ha Shilo bisan pa kon maaram hiya han hihimoon han iya karibal?

⁹ Kaagahon pa la, an bug-os nga panimalay pati an mga bata, okupado na ha pagpangandam para ha pagbiyahe ngadto ha Shilo. Magbabaktas hira hin sobra 30 ka kilometro, nga maabot hin usa o duha ka adlaw, ha bungturon nga rehiyon han Efraim. * Maaram hi Hana han bubuhaton han iya karibal. Bisan pa hito, inupod la gihapon hiya. Salit nagpakita hiya hin susbaranan ha mga magsiringba han Dios yana. Diri gud maaramon nga tugotan an maraot nga binuhatan han iba nga magpaluya han aton pag-alagad ha Dios. Kay kon magpaapekto kita, diri naton makakarawat an mga bendisyon nga mabulig ha aton nga makailob.

10, 11. (a) Kay ano nga kinadto dayon hi Hana ha tabernakulo han nakahigayon hiya? (b) Ha iya pag-ampo, paonan-o iginpahayag ni Hana ha iya Amay ha langit an aada ha iya kasingkasing?

¹⁰ Katapos hin usa ka adlaw nga pagbinaktas ha nagliliko-liko nga dalan ha kabukiran, nagtikahirani na hira ha Shilo nga nahimumutang ha bungtod nga napapalibotan hin mas higtaas nga bungtod. Hini nga takna, posible nga nagpinanhunahuna na hi Hana han iya ig-aampo kan Jehova. Pag-abot nira, urosa hira nga nangaon ngan han puydi na hiya bumaya, kumadto dayon hiya ha tabernakulo ni Jehova. Nalingkod didto, hirani ha poste han purtahan, an hitaas nga saserdote nga hi Eli. Kondi waray hiya makit-i ni Hana tungod kay nakapokus hi Hana ha iya pag-ampo. Nasarig gud hiya nga ha tabernakulo pamamatian hiya. Bisan kon diri nasasabtan han iba an iya sitwasyon, masasabtan hiya han iya Amay ha  langit. Waray na niya mapugngi an iya emosyon salit nagtangis hiya.

¹¹ Han nag-aampo hi Hana, nagbabakho hiya. Nagkukutibkutib an iya im-im samtang hilom nga iginsusumat kan Jehova an iya kasakit. Ha iya maiha nga pag-ampo, iginpahayag niya an aada ha iya kasingkasing. Pero diri la hiya naghahangyo nga magkaanak o nga bendisyonan hiya, karuyag liwat niya ihatag ha Dios an iya maaakos. Salit nagsaad hiya nga kon magkaanak hiya hin lalaki, ighahalad niya ito basi mag-alagad kan Jehova ha bug-os nga kinabuhi.—1 Sam. 1:9-11.

12. Sugad han iginpapakita han susbaranan ni Hana, ano an sadang naton hinumdoman may kalabotan ha pag-ampo?

¹² Salit may kalabotan ha pag-ampo, susbaranan hi Hana para ha mga surugoon han Dios. Mahigugmaon nga gin-aaghat kita ni Jehova nga diri mag-alang pakiistorya ha Iya ngan igsumat an aton ginkakabarak-an, sugad hin bata nga nasarig ha iya mahigugmaon nga kag-anak. (Basaha an Salmo 62:8; 1 Tesalonica 5:17.) Hi apostol Pedro gin-giyahan ha pagsurat hinin nakakaliaw nga mga pulong mahitungod ha pag-ampo kan Jehova: ‘Ipasa ha iya an ngatanan niyo nga kabaraka, kay napaid hiya ha iyo.’—1 Ped. 5:7.

13, 14. (a) Ano an sayop nga akusasyon ni Eli kan Hana, ngan kay ano? (b) Kay ano nga an reaksyon ni Hana hito nga akusasyon nagpapakita hin maopay nga susbaranan ha pagtoo?

¹³ Kondi, an mga tawo diri sugad kamasinabuton ngan kamapinairon kan Jehova. Samtang nagtitinangis nga nag-aampo hi Hana, nakalasan hiya han tingog han hitaas nga saserdote nga hi Eli nga nag-iinobserbar ha iya. Hi Eli nagsiring: “Ngada san-o an imo pagkahubog? Kuhaa an imo alaksiw tikang ha imo.” Nakita ni Eli an pagkutibkutib han im-im ni Hana, an iya pagbakho, ngan kasubo. Kondi imbes nga magpakiana kon ano an problema, naghunahuna dayon hi Eli nga hubog hiya.—1 Sam. 1:12-14.

¹⁴ Sigurado nga nasakitan gud hi Hana tungod kay masurub-on na ngani hiya, gin-akusaran pa hiya han usa nga may katungdanan! Bisan pa hito, nagpakita na liwat hiya hin maopay nga susbaranan ha pagtoo. Waray niya tuguti an kaluyahan han usa nga makaulang ha iya pagsingba kan Jehova. Matinalahuron nga ginsumat niya kan Eli an iya sitwasyon. Han nasantop ni Eli nga sayop hiya, posible nga malumo nga nagsiring hiya: “Lakat ha kalinaw; ngan an Dios han Israel matugot han imo hangyo nga imo pinangaro ha iya.”—1 Sam. 1:15-17.

15, 16. (a) Ano an epekto kan Hana han iya pagpahayag kan Jehova han iya pagbati ngan han iya pagsingba ha tabernakulo? (b) Paonan-o naton masusubad hi Hana kon nagkakaada kita negatibo nga mga pagbati?

¹⁵ Ano an epekto kan Hana han iya pagpahayag kan Jehova han iya pagbati ngan han iya pagsingba ha tabernakulo? An asoy  nasiring: “An babaye linmakat ha iya dalan, ngan kinmaon; ngan an iya pangahimo diri na mabidoon.” (1 Sam. 1:18) Naggaan an pamati ni Hana. Sugad hin iginhatag niya an iya mabug-at nga pinas-an ha usa nga mas makusog ha iya, an iya Amay ha langit. (Basaha an Salmo 55:22.) May problema ba nga mabug-at para kan Jehova? Waray gud!

¹⁶ Kon nabubug-atan kita tungod han mga problema o kasubo, sadang naton subaron hi Hana ngan isumat an ngatanan ha Usa nga gintatawag han Biblia nga Parapamati han pag-ampo. (Sal. 65:2) Kon may pagtoo nga bubuhaton naton ito, an aton kasubo masasaliwnan han “kamurayawan han Dios nga labaw ha ngatanan nga pagsabot.”—Fil. 4:6, 7.

17, 18. (a) Paonan-o ginsuportahan ni Elkana an saad ni Hana? (b) Ano an diri na mahihimo ni Penina kan Hana?

¹⁷ Pagkaaga, binalik hi Hana ha tabernakulo upod hi Elkana. Posible nga ginsumatan niya hi Elkana han iya hangyo ngan saad tungod kay sumala ha Mosaiko nga Balaud, mahimo kanselahon han bana an saad han iya asawa kon diri hiya nauyon hito. (Num. 30:10-15) Kondi waray ito buhata ni Elkana. Lugod, magkaupod hira nga nagsingba ha tabernakulo antes manguli.

¹⁸ Kakan-o nasantop ni Penina nga diri na niya mapapasubo hi Hana? Waray magsumat an Biblia, kondi an mga pulong nga “diri na mabidoon” nagpapasabot nga tikang hito nga takna nagin malipayon na hi Hana. Posible nga nasantop dayon ni Penina nga waray na epekto an iya ginbibinuhat kan Hana. Katapos hito, waray na hiya unabiha ha Biblia.

19. Ano nga bendisyon an nakarawat ni Hana, ngan paonan-o niya iginpakita nga maaram hiya kon kanay ito tikang?

¹⁹ Paglabay hin mga bulan, an murayaw nga hunahuna ni Hana nadugangan hin duro nga kalipay. Burod na hiya! Bisan pa han iya kalipay, waray gud niya hingalimti kon kanay tikang ito nga bendisyon. Han natawo an bata ginngaranan niya ito hin Samuel, karuyag sidngon “Ngaran han Dios,” nga matin-aw nga nagtutudlok ha pagtawag ha baraan nga ngaran, sugad han iya ginbuhat. Hito nga tuig, waray hiya umupod kan Elkana ngan ha bug-os nga pamilya ngadto ha Shilo. Ha sulod hin tulo ka tuig, nagpabilin hiya ha ira balay upod an bata tubtob nga nalutas ito. Katapos, igin-andam niya an iya kalugaringon para ha adlaw han ira pagbulag han iya hinigugma nga anak.

20. Paonan-o gintuman nira Hana ngan Elkana an ira saad kan Jehova?

²⁰ Sigurado nga makuri gud para kan Hana an ira pagbulag. Syempre, maaram hiya nga aatamanon hin maopay hi Samuel ha  Shilo, bangin han pipira nga kababayin-an nga nag-aalagad didto. Kondi bata pa hinduro hi Samuel, ngan, may-ada ba nanay nga diri naghihingyap nga makaupod an iya anak? Bisan pa hito, kinasingkasing nga gindara nira Hana ngan Elkana hi Samuel ha tabernakulo. Naghalad hira didto, ngan ira gindara hi Samuel kan Eli ngan ginpahinumdom hiya han saad ni Hana pira ka tuig na an naglabay.

21. Paonan-o iginpakita han pag-ampo ni Hana an kahilarom han iya pagtoo? (Kitaa liwat an kahon nga “ Duha nga Makatirigamnan nga Pag-ampo.”)

²¹ Katapos, iginpahayag ni Hana an usa nga pag-ampo nga gintagad han Dios nga angay iupod ha Biblia. Samtang imo ginbabasa an iya ginsiring ha 1 Samuel 2:1-10, makikita mo an kahilarom han iya pagtoo. Gindayaw niya hi Jehova tungod han Iya urusahon nga gahum—ha Iya waray kapariho nga abilidad ha pag-ubós ha mapahitas-on, pagbendisyon ha tinalumpigos, ngan pagtapos hin kinabuhi o pagluwas hito tikang ha kamatayon. Ginpasidunggan niya an iya Amay tungod han Iya waray katupong nga pagkabaraan, hustisya, ngan pagkamatinumanon. Tungod hito, hi Hana nakagsiring: “Waray bisan ano nga bato nga pariho han aton Dios.” Hi Jehova masasarigan gud ngan diri nagbabag-o, arayopan hiya han mga tinalumpigos ngan ginraugdaog nga nangangaro ha iya hin bulig.

22, 23. (a) Kay ano nga makakasiguro kita nga maaram hi Samuel nga hinigugma hiya han iya mga kag-anak? (b) Paonan-o dugang nga ginbendisyonan ni Jehova hi Hana?

²² Pribilehiyo gud ni Samuel an pagkaada nanay nga may daku nga pagtoo kan Jehova. Bisan kon namimingaw hiya ha iya nanay, waray gud niya abata nga ginkalimtan hiya. Kada tuig, napakadto hi Hana ha Shilo nga may dara nga bado nga waray pako para kan Samuel basi magamit ha pag-alagad ha tabernakulo. An kada bado  nga iya gintahi nagpapakita han iya gugma ngan pagmayuyo ha iya anak. (Basaha an 1 Samuel 2:19.) Mahahanduraw naton hi Hana nga ginsusul-ot kan Samuel an bag-o nga bado, gin-oopay ito, ngan malipayon nga ginkikinita hi Samuel samtang mahigugmaon nga nakikiistorya ha iya. Bendisyon gud kan Samuel an pagkaada sugad nga nanay, ngan nagin bendisyon liwat hiya ha iya mga kag-anak ngan ha bug-os nga Israel.

²³ May kalabotan kan Hana, waray liwat hiya hingalimti. Ginbendisyonan hiya ni Jehova hin lima pa nga anak. (1 Sam. 2:21) Kondi, an pinakadaku nga bendisyon nga iya nakarawat ha paglabay han katuigan, amo an pagkaada mas duok nga relasyon ha iya Amay, hi Jehova. Hinaot magin duok ka liwat kan Jehova samtang ginsusubad mo an pagtoo ni Hana.