1, 2. (a) Ano nga kawaray-hustisya an naeksperyensyahan ni Nabot ngan han iya mga anak nga kalalakin-an? (b) Ano nga duha nga kalidad an aton hihisgotan hini nga artikulo?

HANDURAWA ini nga kahimtang. Sayop nga gin-akusaran hin seryoso nga sala an usa nga lalaki. Diri gud makatoo hini an iya mga kapamilya ngan kasangkayan tungod kay ginhukman hiya uyon ha buwa nga testimonya han mga testigo nga kilala nga waray pulos nga mga tawo. Nasubo gud an mga nahigugma han hustisya samtang nakikita nira nga ginlalabay hin bato tubtob nga mamatay inin inosente nga tawo ngan an iya mga anak nga kalalakin-an. Diri ini kay hinimo-himo la nga istorya. Ini an nahitabo ha matinumanon nga surugoon ni Jehova nga hi Nabot, nga nabuhi durante han pagmando ni Hadi Ahab han Israel.—1 Hadi 21:11-13; 2 Hadi 9:26.

² Hini nga artikulo, hihisgotan naton diri la an eksperyensya ni Nabot kondi pati an mahitungod han usa nga matinumanon nga tigurang ha Kristiano nga kongregasyon ha siyahan nga siglo nga nakabuhat hin sayop. Ha paghisgot hini nga mga ehemplo ha Biblia, hibabaroan naton nga importante an pagin mapainubsanon kon karuyag naton subaron an panhunahuna ni Jehova ha hustisya. Hibabaroan liwat naton  nga an pagin andam magpasaylo kon nakakaeksperyensya kita hin kawaray-hustisya ha sulod han kongregasyon nagpapakita nga ginsusubad naton an panhunahuna ni Jehova ha hustisya.

3, 4. Ano nga klase hin tawo hi Nabot, ngan kay ano nga nagdumiri hiya nga ibaligya an iya urubasan kan Hadi Ahab?

³ Hi Nabot matinumanon kan Jehova bisan kon hito nga panahon kadam-an han mga Israelita an nagsusubad han maraot nga ehemplo ni Hadi Ahab ngan an iya maraot nga asawa nga hi Rayna Jesebel. Ini nga mga magsiringba ni Baal waray respeto kan Jehova o apresasyon ha Iya mga suruklan. Ha kabaliktaran, mas importante kan Nabot an iya relasyon kan Jehova kay han iya mismo kinabuhi.

⁴ Basaha an 1 Hadi 21:1-3. Han gintanyagan ni Ahab hi Nabot nga papaliton an iya urubasan o tatagan hiya hin mas maopay nga urubasan kabalyo hito, nagdumiri hi Nabot. Kay ano? Matinalahuron hiya nga binaton nga uyon ha panhunahuna ni Jehova, diri gud niya maihahatag an panurundon nga iya nakarawat tikang ha iya kaapoy-apoyan. An iya pagdumiri iginbasar ha balaud ni Jehova ha nasud han Israel, nga nagdidiri ha usa nga ibaligya an iya nakarawat nga panurundon tikang ha iya tribo. (Leb. 25:23; Num. 36:7) Matin-aw, nasubad ni Nabot an panhunahuna ni Jehova.

5. Ano an ginbuhat ni Jesebel nga nagin hinungdan han kamatayon ni Nabot?

⁵ Makasurubo, an pagdumiri ni Nabot nagin hinungdan han pakabuhat ni Hadi Ahab ngan han iya asawa nga hi Jesebel hin sunod-sunod nga seryoso nga sala. Basi makuha ni Jesebel an urubasan ngan maihatag ito ha iya bana, naghimo hiya hin buwa nga akusasyon kontra kan Nabot, nga nagin hinungdan han kamatayon ni Nabot ngan han iya mga anak nga kalalakin-an. Ano an bubuhaton ni Jehova hinin kawaray-hustisya nga nagresulta ha kamatayon hin inosente nga mga tawo?

6, 7. Paonan-o iginpakita ni Jehova nga hinigugma niya an hustisya, ngan kay ano nga nakaliaw gud ini ha kapamilya ngan kasangkayan ni Nabot?

⁶ Ginsugo dayon ni Jehova hi Elias basi komprontahon hi Ahab. Makatadunganon nga ginhukman ni Elias hi Ahab sugad nga parapamatay ngan kawatan. Ano an desisyon ni Jehova hini nga kaso? Mamamatay hi Ahab, an iya asawa, ngan an iya mga anak nga kalalakin-an pariho han nahitabo kan Nabot ngan han iya mga anak nga kalalakin-an.—1 Hadi 21:17-25.

⁷ Bisan kon nasubo gud an mga kapamilya ngan kasangkayan ni Nabot tungod hiton maraot nga ginbuhat ni Ahab, sigurado nga naliaw hira ha paghibaro nga nakikita ni Jehova an kawaray-hustisya ngan iya dayon gintadong an maraot nga buhat. Pero posible gud nga nasarihan an ira pagin mapainubsanon ngan pagsarig kan Jehova han nagbag-o an mga panhitabo.

8. Ano an nagin reaksyon ni Ahab han hinbaroan niya an mensahe han paghukom ni Jehova, ngan ano an nagin resulta?

⁸ Han hinbaroan ni Ahab an paghukom ha iya ni Jehova, “iya gin-gisi an iya mga panapton, ngan nagbutang hin panapton nga sako ha bawbaw han iya unud, ngan nagpuasa, ngan hinmigda ha panapton nga sako.” Nagpaubos hi Ahab! Ano an nagin resulta? Hi Jehova nagsiring kan Elias: “Tungod kay nagpaubus hiya ha akon atubangan, diri ko dadad-on an karautan ha iya mga adlaw; kondi ha mga adlaw han iya anak nga kalalakin-an akon dadad-on an karautan ngada ha iya balay.” (1 Hadi 21:27-29; 2 Hadi 10:10, 11, 17) Hi Jehova, an “nagsasari [o, nag-uusisa] han mga kasingkasing,” nagpakita hin kalooy kan Ahab.—Prob. 17:3.

9. Kay ano nga an pagin mapainubsanon posible nga nagpanalipod ha mga kapamilya ngan kasangkayan ni Nabot?

⁹ Paonan-o ini nga desisyon nakaapekto hadton maaram han seryoso nga sala ni Ahab? Inin baga  hin nabag-o nga paghukom posible nga nagsari han pagtoo han mga kapamilya ngan kasangkayan ni Nabot. Pero an pagin mapainubsanon mabulig ha ira nga magpabilin nga matinumanon kan Jehova, nasarig nga an ira Dios diri magbubuhat hin kawaray-hustisya. (Basaha an Deuteronomio 32:3, 4.) Ha tidaraon, maieksperyensyahan ni Nabot, han iya mga anak nga kalalakin-an, ngan han ira mga pamilya an hingpit nga hustisya kon banhawon na ni Jehova an mga magtadong. (Job 14:14, 15; Juan 5:28, 29) Dugang pa, an mapainubsanon nga tawo maaram nga “dadad-on han Dios an tagsatagsa nga buhat ngadto ha hukmanan, kaupud han tagsatagsa nga butang nga natatago, mamaopay ba ini o mamaraut ba ini.” (Ekles. 12:14) Oo, kon nagpapadapat hi Jehova hin paghukom, iya ginkukonsiderar an mga butang nga diri naton hinbabaroan. Salit an pagin mapainubsanon nagpapanalipod ha mga inosente basi diri madaot an ira espirituwalidad.

10, 11. (a) Ha ano nga mga kahimtang mahimo masarihan an aton panhunahuna may kalabotan ha hustisya? (b) Paonan-o an pagin mapainubsanon magpapanalipod ha aton?

¹⁰ Ano an imo magigin reaksyon kon may desisyon an mga tigurang nga diri mo nasasabtan o bangin diri ka nauyon? Pananglitan, ano an imo bubuhaton kon nawad-an ka o an usa nga imo hinigugma hin pribilehiyo ha pag-alagad nga iyo ginpapabilhan? Ano man kon an imo padis, anak, o duok nga sangkay ginpaiwas ha kongregasyon ngan diri ka nauyon ha nagin desisyon? Ano man  kon inaabat mo nga diri makatadunganon nga ginpasaylo han mga tigurang an usa nga nakasala? Hini nga mga kahimtang mahimo masarihan an aton pagtoo kan Jehova ngan ha iya paagi han pag-organisar ha iya katawohan. Paonan-o an pagin mapainubsanon magpapanalipod ha imo kon umatubang ka han sugad nga pagsari? Tagda an duha nga paagi.

¹¹ Siyahan, an pagin mapainubsanon magpapagios ha aton nga karawaton nga diri kita maaram han ngatanan nga detalye. Bisan kon maaram gud kita han nahitabo, hi Jehova la an nakakabasa han simboliko nga kasingkasing han usa nga indibiduwal. (1 Sam. 16:7) An aton paghibaro hinin diri maninigaran nga kamatuoran mabulig ha aton nga magin mapainubsanon, kilalahon an aton mga limitasyon, ngan magin andam nga bag-uhon an aton panhunahuna. Ikaduha, an pagin mapainubsanon mabulig ha aton nga magin mapinasakupon ngan mapailubon samtang ginhuhulat naton nga tadungon ni Jehova an anoman nga kawaray-hustisya. Ito an iginsurat han maaramon nga tawo: “Ini magigin kaopayan nira nga nahadluk han Dios, . . . kondi diri ini magigin kaopayan han magraut, diri man hiya makakapahilawig han iya mga adlaw.” (Ekles. 8:12, 13) Oo, an pagpabilin nga mapainubsanon maghahatag hin daku nga kapulsanan ha espirituwalidad han ngatanan nga nahidadabi.—Basaha an 1 Pedro 5:5.

12. Ano nga asoy an aton hihisgotan, ngan kay ano?

¹² An mga Kristiano ha Antiokia ha Sirya han siyahan nga siglo inatubang hin kahimtang nga nagsari diri la han ira pagin mapainubsanon kondi pati han ira pagin andam magpasaylo. Hisgotan naton ito nga asoy ngan kitaon naton kon paonan-o ito mabulig ha aton ha pag-usisa han aton disposisyon may kalabotan ha pagpasaylo ngan kon paonan-o ito mabulig ha aton nga mas masabtan an koneksyon han pagpasaylo ha panhunahuna ni Jehova ha hustisya.

13, 14. Ano nga mga pribilehiyo an nakarawat ni apostol Pedro, ngan paonan-o hiya nagpakita hin kaisog?

¹³ Hi apostol Pedro usa nga kilala nga tigurang ha Kristiano nga kongregasyon. Nagin kaupod-upod hiya ni Jesus ngan gintaporan hin magbug-at nga responsabilidad. (Mat. 16:19) Pananglitan, han 36 C.E., nakapribilehiyo hiya nga isangyaw an maopay nga sumat kan Cornelio ngan ha iya mga sulod-balay. Makatirigamnan gud ito nga panhitabo, kay hi Cornelio usa nga diri turi nga Hentil. Han nakarawat ni Cornelio ngan han iya mga sulod-balay an baraan nga espiritu, hi Pedro nagsiring: “Ini nga mga tawo nakakarawat han baraan nga espiritu sugad ha aton, salit hin-o an makakasiring nga diri hira puydi bawtismohan ha tubig?”—Buh. 10:47.

¹⁴ Han 49 C.E., an mga apostol ngan an mga tigurang ha Jerusalem nagkatirok basi desisyonan kon kinahanglan ba magpaturi an mga Hentil nga nagin Kristiano. Hito nga katirok, may kaisog nga iginpahinumdom ni Pedro ha kabugtoan nga pipira ka tuig na an naglabay, nakita niya mismo nga an diri turi nga mga Hentil nakakarawat han regalo nga baraan nga espiritu. Ito nga eksperyensya ni Pedro nakabulig gud ha nagmamando nga lawas han siyahan nga siglo ha paghimo hin desisyon. (Buh. 15:6-11, 13, 14, 28, 29) Posible gud nga gin-apresyar han Judio ngan Hentil nga mga Kristiano an kaisog ni Pedro ha pagsumat hito nga mga impormasyon. Sigurado nga masayon gud la para hito nga mga Kristiano nga sumarig hinin hamtong ha espirituwal nga lalaki!—Heb. 13:7.

15. Ano an sayop nga nabuhat ni Pedro han nakadto hiya ha Antiokia ha Sirya? (Kitaa an retrato ha tinikangan hini nga artikulo.)

¹⁵ Waray pag-iha katapos hadto nga katirok han 49 C.E., binisita hi Pedro ha Antiokia ha Sirya. Didto, waray hiya mag-alang ha pakig-upod ha Hentil nga kabugtoan. Sigurado nga nagpahimulos hira ha kahibaro ngan eksperyensya ni Pedro. Kondi, mahahanduraw naton an ira kahipausa ngan kasubo han tigda nga inundang hi Pedro ha pakig-upod ha ira ha pagkaon. An iba liwat nga  Judio nga kabugtoan, upod na hi Bernabe, naimpluwensyahan ni Pedro nga diri makig-upod ha Hentil nga kabugtoan. Ano an nakaimpluwensya hinin hamtong nga Kristiano nga tigurang ha pagbuhat hin sayop, nga mahimo unta magresulta ha pagkabahin-bahin han kongregasyon? Labaw ha ngatanan, ano nga leksyon an aton mahibabaroan ha sayop ni Pedro nga mabulig ha aton kon nasakitan kita han ginsiring o ginbuhat han usa nga tigurang?

16. Paonan-o gintadong hi Pedro, ngan ano nga mga pakiana an nabangon?

¹⁶ Basaha an Galacia 2:11-14. Hi Pedro nagpadara ha kahadlok ha tawo. (Prob. 29:25) Bisan kon direkta nga hinbaroan niya an panhunahuna ni Jehova may kalabotan ha mga Hentil, nahadlok hiya ha isisiring han turi nga Judio nga mga Kristiano ha Jerusalem. Gintadong hi Pedro ni apostol Pablo, nga presente liwat ha katirok ha Jerusalem han 49 C.E., ngan iginbuhayhag niya an pagpakunokuno ni Pedro. (Buh. 15:12; Gal. 2:13) Ano an magigin reaksyon han Hentil nga mga Kristiano nga napasubo mismo ni Pedro tungod han iya diri makatadunganon nga pagtratar ha ira? Tutugotan ba nira nga mahipakdol hira tungod hito? Mawawara ba kan Pedro an birilhon nga mga pribilehiyo tungod han iya sayop?

17. Paonan-o hi Pedro nagpahimulos ha pagpasaylo ni Jehova?

¹⁷ Matin-aw nga ginkarawat ni Pedro an pagtadong ha iya ni Pablo. Waray mababasa ha Kasuratan nga nawara kan Pedro an iya mga pribilehiyo. Ngani, ha urhi gin-giyahan hiya nga himoon an duha nga surat nga nagin bahin han Biblia. Ha iya ikaduha nga surat, iya pa ngani gin-unabi hi apostol Pablo sugad nga “aton hinigugma nga bugto.” (2 Ped. 3:15) Bisan kon bangin masakit para ha Hentil nga kabugtoan an sayop nga nabuhat ni Pedro, padayon hiya nga gin-gamit ni Jesus, an ulo han kongregasyon. (Efe. 1:22) Salit may higayon gud an kabugtoan ha kongregasyon nga subaron hi Jesus ngan an iya Amay pinaagi ha pagin mapinasayloon. Hinaot nga diri naton tugotan nga mahipakdol kita tungod han sayop nga buhat han diri perpekto nga tawo.

18. Ha ano nga mga kahimtang bangin kinahanglan naton subaron an panhunahuna ni Jehova ha hustisya?

¹⁸ Pariho han siyahan nga siglo, waray perpekto nga tigurang ha Kristiano nga kongregasyon yana, kay “kita ngatanan damu ka beses nga nagsasayop.” (San. 3:2) Bangin masayon la naton karawaton ini nga kamatuoran, pero bangin makuri ito kon kita na mismo an apektado han kaluyahan han usa nga bugto. Ha sugad nga kahimtang, susubaron ba naton an panhunahuna ni Jehova ha hustisya? Pananglitan, ano an imo magigin reaksyon kon may ginsiring an usa nga tigurang nga nagpapakita nga baga hin may gindadapigan hiya? Tutugotan mo ba nga mahipakdol ka kon may tigurang nga nakayakan ha imo hin nakakapasina o nakakasakit? Imbes nga maghunahuna dayon nga diri na hiya kwalipikado nga magin tigurang, mapailubon ka ba nga maghuhulat kan Jesus, an ulo han kongregasyon? Mangangalimbasog ka ba nga kitaon an bug-os nga sitwasyon, bangin ginhuhunahuna an pagin matinumanon han brother ha sulod hin damu nga katuigan? Kon an usa nga nakasala ha imo nag-aalagad pa gihapon sugad nga tigurang o nakakakarawat pa ngani hin dugang nga pribilehiyo, malilipay ka ba para ha iya? Kon andam ka magpasaylo, ginsusubad mo an panhunahuna ni Jehova ha hustisya.—Basaha an Mateo 6:14, 15.

19. Ano an aton sadang magin determinasyon?

¹⁹ Ginhahandom gud han mga nahigugma han hustisya an panahon diin bug-os na nga wawad-on ni Jehova an ngatanan nga kawaray-hustisya nga ginpapahinabo ni Satanas ngan han iya maraot nga sistema. (Isa. 65:17) Samtang waray pa ito, hinaot magin determinado an tagsa ha aton nga subaron an panhunahuna ni Jehova ha hustisya pinaagi ha mapainubsanon nga pagkarawat han aton mga limitasyon ngan pagin andam magpasaylo ha mga nakasala ha aton.