LEKSYON 3
Kon Paonan-o Magigin Marig-on
ANO AN PAGIN MARIG-ON?
An marig-on nga tawo nakakarekober dayon kon may nahitatabo nga diri maopay. Ini nga kalidad nakukultibar pinaagi hin eksperyensya. Sugad la nga an bata diri mahibabaro paglakat kon diri hiya matumba hin panalagsa, diri liwat hiya maglalampos ha kinabuhi kon diri hiya makaeksperyensya hin panalagsa nga mga problema.
KAY ANO NGA IMPORTANTE ITO?
May mga bata nga nasusubo kon napapakyas hira, nakakaeksperyensya hin makuri nga sitwasyon, o kon may nakikita nga sayop ha ira. An iba naman naundang na la. Kondi kinahanglan nira masabtan ini nga reyalidad:
-
Diri malilikyan an kapakyasan.—Santiago 3:2.
-
Kita ngatanan nakakaeksperyensya hin makuri nga sitwasyon.—Eclesiastes 9:11.
-
Importante an pagtadong para mahibaro.—Proberbios 9:9.
An pagin marig-on mabulig ha imo anak nga malamposan an mga problema ha kinabuhi.
KON PAONAN-O ITO IGTUTUTDO
Kon napapakyas an imo anak.
PRINSIPYO HA BIBLIA: “An matadong nga tawo bangin matumba hin pito ka beses, ngan mabuhát hiya utro.”—Proberbios 24:16.
Buligi an imo anak nga hibaroan kon ano an iya puydi himoon kon napapakyas. Pananglitan, ano an iya bubuhaton kon waray hiya makapasar ha eksam? Bangin mahulop hiya ngan sumiring, “Pirme na la ako sayop!”
Basi matutdoan hiya kon paonan-o aatubangon an sugad nga kahimtang, buligi hiya nga maghunahuna hin paagi kon paonan-o niya oopayon ha sunod. Ha pagbuhat hini, mamimiling hiya hin paagi basi sulbaron an problema imbes nga mabido.
Samtang ginbubuhat ini, likayi nga ikaw an magsulbad han problema han imo anak. Lugod, buligi hiya nga hiya mismo an mamiling hin solusyon. Mahimo mo hiya pakianhan, “Ano an imo puydi himoon basi mas masabtan mo an igintututdo ha iyo?”
Kon may nahitatabo nga diri maopay.
PRINSIPYO HA BIBLIA: “Diri kamo maaram kon ano an iyo magigin kinabuhi buwas.”—Santiago 4:14.
An kinabuhi waray kasigurohan. An riko yana bangin pobre na buwas; an mahimsog yana bangin Eclesiastes 9:11.
may sakit buwas. “Diri pirme an maglaksi an nagdadaog ha rumba, diri pirme an magkusog an nagdadaog ha girra,” siring han Biblia, “kay an panahon ngan diri ginlalaoman nga mga hitabo naabot ha ira ngatanan.”—Sugad nga kag-anak, ginhihimo mo an ngatanan basi proteksyonan an imo anak ha peligro. Pero ha pagkatinuod, diri mo hiya mapuproteksyonan ha ngatanan nga diri mag-opay nga panhitabo.
Syempre, bangin bata pa hiya para makaeksperyensya hin kawad-i hin trabaho o hin problema ha kwarta. Pero mabubuligan mo la gihap hiya ha iba nga problema—pananglitan, kon nag-away hira han iya sangkay o kon namatyan kamo hin kapamilya. *
Kon nasasagdonan an imo anak.
PRINSIPYO HA BIBLIA: “Pamati ha sagdon . . . basi magin maaramon ka ha imo tidaraon.”—Proberbios 19:20.
Kon nasasagdonan an imo anak, diri katuyoan hito nga hadlukon o isgan hiya, kondi basi buligan hiya nga bag-uhon an iya diri maopay nga panggawi o pamatasan.
Kon gintututdoan mo an imo anak nga karawaton an sagdon, magpapahimulos kamo nga duha. “Kon an mga bata pirme ginkukonsinter,” siring han tatay nga hi John, “diri gud hira mahibabaro. Maghihinimo la hira hin problema, ngan magsisinunod-sunod ka ha ira basi solusyonan ito. Magigin miserable gud an kinabuhi han mga kag-anak ngan han ira anak.”
Paonan-o mo mabubuligan an imo anak nga mamati ha sagdon? Kon an imo anak nasagdonan—ha eskwelahan man o ha iba nga kahimtang—ayaw pagsiring nga diri tama an sagdon. Lugod, mahimo mo hiya pakianhan:
-
“Kay ano daw la nga ginsagdonan ka?”
-
“Ano an imo puydi himoon basi diri na ito mautro?”
-
“Ano man an imo bubuhaton ha sunod kon sagdonan ka?”
Hinumdumi, an sagdon mabulig ha imo anak diri la yana kondi pati liwat pagdaku niya.
^ par. 21 Kitaa an artikulo nga “Buligi an Imo Anak nga Malamposan an Kasubo ha Pagtaguminatay,” ha Hulyo 1, 2008, nga isyu han An Barantayan.