“Waray elemento nga mas importante ha kinabuhi kay han karbon,” siring han libro nga Nature’s Building Blocks. Tungod han naiiba nga kalidad han karbon, nadukot ito ha igkasi-karbon ngan ha iba nga kemikal nga mga elemento, salit nakakaporma ito hin minilyon nga compound, ngan gindidiskobre pa an damu hito.

Sugad han iginpapakita dinhi, an mga atomo nga karbon mahimo liwat mag-urosa basi makahimo hin iba-iba nga porma, upod na an porma nga sugad hin kadena, piramid, lidong, lapad, ngan silindro. Urusahon gud nga elemento an karbon!

BRILYANTE

An mga atomo nga karbon nga piramid an porma nga gintatawag nga tetrahedron matig-a hinduro, salit an brilyante amo an pinakamatig-a nga substansya nga hinbabaroan. An brilyante nga waray gud hugaw ginkukompwesto hin usa la nga molekula han mga atomo nga karbon.

GRAPHITE

Magkadugkot hinduro ini nga mga atomo nga karbon nga masayon pagburublagon. Tungod hini nga kalidad, an graphite maopay nga pampadalunot ngan usa nga importante nga sangkap han lapis. *

GRAPHENE

Nagtutudlok ini ha usa ka sapad han mga atomo nga karbon nga hexagonal nga ginlara. An graphene damu ka pilo nga mas marig-on kay ha puthaw. An agi hin lapis posible nga may gutiay nga graphene ha usa o ha damu ka patong hito.

 FULLERENE

Inin bakante an sulod nga mga molekula han karbon may sugad-sugad hin mga bola nga makikita la ha mikroskopyo, ngan hin mga silindro nga gintatawag nga nanotube. An paagi nga ginagamit ha pagsukol hito amo an nanometer—usa ka bilyon nga bahin han usa ka metro.

BUHI NGA MGA ORGANISMO

An damu nga selyula han mga tanom, hayop, ngan tawo ginkukompwesto hin karbon—elemento nga makikita ha mga carbohydrate, fat, ngan amino acid.